Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Tuşpa (Urartuca: ṭu-uš-pa, Akatça: Turuspa anlamına gelmektedir. Tuşpa ismi Hurrilerin ve Urartu:Bianili halkının Baş Tanrısı Teşup’tan almaktadır), MÖ 9. yüzyıldan yıkılışına kadar Urartular'ın başkentliğini yapan şehir. Şehrin antik kalıntıları; Van ilinde, Van Gölü'nün doğu kıyısında, Van'ın batısında bulunmaktadır. Dünya'nın hâlâ yaşanılan en eski kentlerinden biridir.
Tarihi
Tuşpa şehri, MÖ 9. yüzyılın ortalarında, Van yakınlarında Urartu kralı I. Sarduri tarafından yaptırılmıştır. Tuşpa'nın olduğu bölge, Urartular'dan sonra Orontid Hanedanı, Ahameniş İmparatorluğu, Selevkos İmparatorluğu, Ermeni Krallığı, Bizans İmparatorluğu, Vaspurakan Krallığı, Selçuklu Hanedanı, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'nin egemenliği altında kalmıştır.
Arkeolojik kazılar
Tuşpa'daki arkeolojik kazılar 1916 yılına Van Kalesi içerisinde "Rus Arkeoloji Derneği" denetiminde yürütülmüştür. Kalenin istinat duvarlarının I. Sarduri tarafından tahkim ettirildiği bu duvarların arasında bulunan Asur dilinde yazılmış olan bir kitabe sayesinde anlaşılmış bulunmaktadır.
| I. Sarduri dönemine ait kale duvarları ve üzerinde kitâbesi | Van kalesi iç hisarları | ||
|---|---|---|---|
| 1916 yılına Van Kalesi içerisinde yapılan arkeolojik kazılar (Rus Arkeoloji Derneği Fotoğrafları) | |||
 |  |  |  |
| Kalenin istinat duvarları | Urartu-Van Kalesi'nde bulunan I. Sarduri dönemine ait Asurca yazılmış olan kitâbe | Kalenin içerisinde sağlam kalan burclardan biri | Kayaların içerisine oyularak yapılmış bir kral odası |
| Yukarıdaki yazıtta: Hiçbir mücadeleden korkmayan evrenin ve Nairilerin güçlü ve ulu kralı Lutipri oğlu Sarduri diyor ki: "Kireçtaşlarıyla bu duvarı buraya diktirdim". | Urartu krallarının ikameti olarak kullanılan bir kraliyet odası. Cenaze ve defin merasimleri bu tip odalarda yapılmaktaydı. | ||
Kaynakça
Bibliografya
- Belli, Oktay (1989) Van, The Capital of Urartu, Eastern Anatolia, — Istanbul: Net Yaginlar A.Ş. —
| Wikimedia Commons'ta Tuşpa ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
 | Van ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Arkeoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tuspa Urartuca ṭu us pa Akatca Turuspa anlamina gelmektedir Tuspa ismi Hurrilerin ve Urartu Bianili halkinin Bas Tanrisi Tesup tan almaktadir MO 9 yuzyildan yikilisina kadar Urartular in baskentligini yapan sehir Sehrin antik kalintilari Van ilinde Van Golu nun dogu kiyisinda Van in batisinda bulunmaktadir Dunya nin hala yasanilan en eski kentlerinden biridir Van Kalesi ve asagida Tuspa nin kalintilari TuspaTarihiTuspa sehri MO 9 yuzyilin ortalarinda Van yakinlarinda Urartu krali I Sarduri tarafindan yaptirilmistir Tuspa nin oldugu bolge Urartular dan sonra Orontid Hanedani Ahamenis Imparatorlugu Selevkos Imparatorlugu Ermeni Kralligi Bizans Imparatorlugu Vaspurakan Kralligi Selcuklu Hanedani Osmanli Imparatorlugu ve Turkiye nin egemenligi altinda kalmistir Arkeolojik kazilarTuspa daki arkeolojik kazilar 1916 yilina Van Kalesi icerisinde Rus Arkeoloji Dernegi denetiminde yurutulmustur Kalenin istinat duvarlarinin I Sarduri tarafindan tahkim ettirildigi bu duvarlarin arasinda bulunan Asur dilinde yazilmis olan bir kitabe sayesinde anlasilmis bulunmaktadir I Sarduri donemine ait kale duvarlari ve uzerinde kitabesi Van kalesi ic hisarlari1916 yilina Van Kalesi icerisinde yapilan arkeolojik kazilar Rus Arkeoloji Dernegi Fotograflari Kalenin istinat duvarlari Urartu Van Kalesi nde bulunan I Sarduri donemine ait Asurca yazilmis olan kitabe Kalenin icerisinde saglam kalan burclardan biri Kayalarin icerisine oyularak yapilmis bir kral odasiYukaridaki yazitta Hicbir mucadeleden korkmayan evrenin ve Nairilerin guclu ve ulu krali Lutipri oglu Sarduri diyor ki Kirectaslariyla bu duvari buraya diktirdim Urartu krallarinin ikameti olarak kullanilan bir kraliyet odasi Cenaze ve defin merasimleri bu tip odalarda yapilmaktaydi Kaynakca rbedrosian com Classic kvan1 htm 19 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2011 3 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2011 P E Zimansky Ecology and Empire The Structure of the Urartian State Chicago 1985 BibliografyaBelli Oktay 1989 Van The Capital of Urartu Eastern Anatolia Istanbul Net Yaginlar A S ISBN 975 479 093 0Wikimedia Commons ta Tuspa ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Van ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Arkeoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz