Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Tirol Kontluğu, 1140 yılında kurulan Kutsal Roma İmparatorluğu'na bağlı bir kontluktu. 1253'ten sonra Gorizia Hanedanı tarafından yönetildi ve 1363'te Habsburg Hanedanı'nın eline geçti. 1804'te, Trento ve Brixen piskoposluklarının laikleştirilmesiyle birleşen Tirol Kontluğu, Avusturya İmparatorluğu'nun de jure toprağı haline geldi. Daha sonra 1805-1814 yılları arasında Bavyera'nın egemenliğine girdi ve 1814'te tekrar Avusturya yönetimine döndü. 1867'den itibaren Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası oldu.
Tirol Kontluğu | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1140-1919 | |||||||||||
 Bayrak  Arma | |||||||||||
 | |||||||||||
| Tür | Kutsal Roma İmparatorluğu'na bağlı kontluk (1806'ya kadar) | ||||||||||
| Başkent | Merano | ||||||||||
| Yaygın dil(ler) | Venedikçe Lombardca Ladince | ||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Günümüzde bu kontluğun sınırları, İtalya'nın Trentino-Alto Adige/Südtirol özerk bölgesi ile Avusturya'nın Tirol eyaleti arasında bölünmüş durumdadır. Bu iki bölge, günümüzde Tirol-Güney Tirol-Trentino Avrupa Bölgesi (Euroregion) çatısı altında yeniden bir araya gelmiştir.
Tarihçe
Alplerin Doğu Geçitlerinin stratejik önemi
Alman kralı I. Otto'nun 961'de eski Lombard İtalya Krallığı'nı fethedip Roma'da Kutsal Roma İmparatoru olarak taç giymesinden bu yana, Doğu Alpler'deki ana geçitler (Brenner ve Reschen) önemli bir bölge haline geldi. Alman hükümdarları, papalık taç giyme törenleri veya İmparatorluk otoritesini sağlamlaştırma amacıyla düzenledikleri İtalya seferlerinde sık sık bu geçitleri kullandılar.
1004'te Alman Kralı II. Heinrich, Trento topraklarını Kuzey İtalya'daki Verona Marklığı'ndan ayırarak Trento piskoposlarına kontluk yetkileri verdi. 1027'de onun Salian Hanedanı'ndan halefi İmparator II. Konrad, Trento piskoposlarına Bozen ve Vinschgau bölgesindeki toprakları daha da genişletti. Aynı zamanda, Brixen piskoposuna da Etschtal ve Inntal bölgeleri üzerinde egemenlik hakkı tanıdı. Bu topraklar, Conrad'ın oğlu III. Henry'nin yönetimindeki Bavyera Dükalığı'na bağlıydı. Özellikle Brixen piskoposları, Investiture Çatışması döneminde Salian hükümdarlarının sadık destekçileri olarak kaldı ve 1091'de İmparator IV. Heinrich'den Puster Vadisi'ni de aldılar.
Tirol'un yükselişi
1138'de Bavyera dükü X. Heinrich'nin tahttan indirilmesiyle Tirol kontları bağımsızlıklarını güçlendirdi. 1154'te I. Friedrich Barbarossa, Goslar'daki İmparatorluk Meclisi'nde XII. Heinrich'e yeniden Bavyera Dükalığı'nı verdikten sonra, bu unvan artık Tirol topraklarını kapsamıyordu. Kontlar, yükselen Wittelsbach Hanedanı döneminde de bağımsızlıklarını korudu.
Napolyon dönemi
1805'te Napolyon'a yenilen Avusturya, Pressburg Barış Antlaşması uyarınca Tirol'ü Bavyera Krallığı'na bırakmak zorunda kaldı. Bavyera'nın bir parçası haline gelen Tirol, 1806'da Ren Konfederasyonu'na katıldı.
Ancak Bavyera yönetiminin ağır vergiler ve askere alma politikaları, özellikle Andreas Hofer önderliğindeki Tirol köylülerinin 1809'da büyük bir ayaklanma başlatmasına yol açtı. Bu direnişe rağmen, Avusturya'nın yenilgisiyle sonuçlanan Schönbrunn Antlaşması (1809), Tirol'ün resmen Bavyera'ya bağlanmasını onayladı.
Ancak Napolyon'un 1813'te Leipzig Muharebesi'nde yenilmesinin ardından, Viyana Kongresi (1815) Tirol'ü yeniden Avusturya İmparatorluğu'na kattı. Böylece Tirol, 19. yüzyıl boyunca Habsburgların toprağı olarak kaldı.
Kaynakça
- South Tyrol in Figures 2008", Provincial Statistics Institute of the Autonomous Province of South Tyrol, Bozen/Bolzano 2007, s. 19
- "Erlaß des Ministeriums des Innern, womit die in Folge Allerhöchster Entschließung vom 4. August 1849 genehmigte Organisirung der politischen Verwaltungsbehörden für das Kronland Tirol und Vorarlberg kundgemacht wird und die Maßregeln zu deren Durchführung festgesetzt werden". Reichs-Gesetz-Blatt für das Kaiserthum Österreich.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Tirol Kontluğu ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tirol Kontlugu 1140 yilinda kurulan Kutsal Roma Imparatorlugu na bagli bir kontluktu 1253 ten sonra Gorizia Hanedani tarafindan yonetildi ve 1363 te Habsburg Hanedani nin eline gecti 1804 te Trento ve Brixen piskoposluklarinin laiklestirilmesiyle birlesen Tirol Kontlugu Avusturya Imparatorlugu nun de jure topragi haline geldi Daha sonra 1805 1814 yillari arasinda Bavyera nin egemenligine girdi ve 1814 te tekrar Avusturya yonetimine dondu 1867 den itibaren Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun bir parcasi oldu Tirol Kontlugu1140 1919Bayrak ArmaTurKutsal Roma Imparatorlugu na bagli kontluk 1806 ya kadar BaskentMeranoYaygin dil ler Venedikce Lombardca LadinceTarihce Kurulusu1140 Dagilisi1919Onculler ArdillarBavyera Dukaligi Alman Avusturya CumhuriyetiItalya Kralligi Gunumuzde bu kontlugun sinirlari Italya nin Trentino Alto Adige Sudtirol ozerk bolgesi ile Avusturya nin Tirol eyaleti arasinda bolunmus durumdadir Bu iki bolge gunumuzde Tirol Guney Tirol Trentino Avrupa Bolgesi Euroregion catisi altinda yeniden bir araya gelmistir TarihceAlplerin Dogu Gecitlerinin stratejik onemi Alman krali I Otto nun 961 de eski Lombard Italya Kralligi ni fethedip Roma da Kutsal Roma Imparatoru olarak tac giymesinden bu yana Dogu Alpler deki ana gecitler Brenner ve Reschen onemli bir bolge haline geldi Alman hukumdarlari papalik tac giyme torenleri veya Imparatorluk otoritesini saglamlastirma amaciyla duzenledikleri Italya seferlerinde sik sik bu gecitleri kullandilar 1004 te Alman Krali II Heinrich Trento topraklarini Kuzey Italya daki Verona Markligi ndan ayirarak Trento piskoposlarina kontluk yetkileri verdi 1027 de onun Salian Hanedani ndan halefi Imparator II Konrad Trento piskoposlarina Bozen ve Vinschgau bolgesindeki topraklari daha da genisletti Ayni zamanda Brixen piskoposuna da Etschtal ve Inntal bolgeleri uzerinde egemenlik hakki tanidi Bu topraklar Conrad in oglu III Henry nin yonetimindeki Bavyera Dukaligi na bagliydi Ozellikle Brixen piskoposlari Investiture Catismasi doneminde Salian hukumdarlarinin sadik destekcileri olarak kaldi ve 1091 de Imparator IV Heinrich den Puster Vadisi ni de aldilar Tirol un yukselisi 1138 de Bavyera duku X Heinrich nin tahttan indirilmesiyle Tirol kontlari bagimsizliklarini guclendirdi 1154 te I Friedrich Barbarossa Goslar daki Imparatorluk Meclisi nde XII Heinrich e yeniden Bavyera Dukaligi ni verdikten sonra bu unvan artik Tirol topraklarini kapsamiyordu Kontlar yukselen Wittelsbach Hanedani doneminde de bagimsizliklarini korudu Napolyon donemi 1805 te Napolyon a yenilen Avusturya Pressburg Baris Antlasmasi uyarinca Tirol u Bavyera Kralligi na birakmak zorunda kaldi Bavyera nin bir parcasi haline gelen Tirol 1806 da Ren Konfederasyonu na katildi Ancak Bavyera yonetiminin agir vergiler ve askere alma politikalari ozellikle Andreas Hofer onderligindeki Tirol koylulerinin 1809 da buyuk bir ayaklanma baslatmasina yol acti Bu direnise ragmen Avusturya nin yenilgisiyle sonuclanan Schonbrunn Antlasmasi 1809 Tirol un resmen Bavyera ya baglanmasini onayladi Ancak Napolyon un 1813 te Leipzig Muharebesi nde yenilmesinin ardindan Viyana Kongresi 1815 Tirol u yeniden Avusturya Imparatorlugu na katti Boylece Tirol 19 yuzyil boyunca Habsburglarin topragi olarak kaldi KaynakcaSouth Tyrol in Figures 2008 Provincial Statistics Institute of the Autonomous Province of South Tyrol Bozen Bolzano 2007 s 19 Erlass des Ministeriums des Innern womit die in Folge Allerhochster Entschliessung vom 4 August 1849 genehmigte Organisirung der politischen Verwaltungsbehorden fur das Kronland Tirol und Vorarlberg kundgemacht wird und die Massregeln zu deren Durchfuhrung festgesetzt werden Reichs Gesetz Blatt fur das Kaiserthum Osterreich Dis baglantilarWikimedia Commons ta Tirol Kontlugu ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur