Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Timor Denizi (Endonezce: Laut Timor; Portekizce: Mar Timor), 610,000 km² yüzölçüme ve 3300 metre derinliğe sahip, Hint Okyanusu'na açık bir . Hint Okyanusu'nun doğusundaki en geniş koludur.
| Timor Denizi | |
|---|---|
 | |
| Havza | |
| Ülke(ler) | Avustralya, Doğu Timor, Endonezya |
| Konum | Güneydoğu Asya |
| Koordinatlar | 11°G 126°D / 11°G 126°D |
| Yerleşim(ler) (sahil) | Darwin |
| Genel bilgiler | |
| Aktığı yer | Hint Okyanusu |
| Tür | Deniz |
| En derin noktası | 3.300 m (10.800 ft) |
| Yüzölçümü | 610.000 km2 (240.000 sq mi) |
| Wikimedia Commons | |
 | |
Konum
Avustralya'nın kuzey kıyısı, Endonezya ve Doğu Timor devletleri tarafından ikiye ayrılan Timor adası ve Büyük Okyanus'un bir kolu olan doğudaki Arafura Denizi arasında bulunmaktadır. Timor Denizi'nin Avustralya kıyısının kuzeyinde ve olmak üzere iki büyük körfezi vardır. Endonezya'nın Timor adasındaki Kupang kenti Timor Denizi'ne kıyısı olan en büyük kentidir ve limanıdır.
Coğrafya
Deniz 480 km genişliğindedir ve 610,000 km²'lik alan kaplamaktadır. En derin noktası 3,300 metreyle 'dur. Geri kalan kısımları 200 metrelik bir ortalamayla sığ bir denizdir. Çok şiddetli esen tropik fırtınalar ve tayfunlar Timor Denizi'nin bulunduğu yerde olağan doğa olaylarıdır.
3000 metrenin üzerinde bir derinliği olan zengin petrol ve doğalgaz yataklarına sahiptir. 'Greater Sunrise Alanı', gaz alanlarının Timor Denizi'ndeki en büyüğüdür ve buradan ve dünyanın en fakir ülkelerinden olan Doğu Timor'un 4 milyar dolar kazanç elde etmesi beklenilmektedir.
Yakın tarih
Timor Denizi'nin altında yaygın bir şekilde petrol ve doğalgaz rezervleri bulunmaktadır. Avustralya ve Doğu Timor, (Timor-Gap)'ndaki hak paylaşımda anlaşmazsızlık içerisindedirler. Bu bölgede, Avustralya'nın kıta sahanlığına göre belirlenmiş bölge hakları, Doğu Timor'un haklarıyla kesişmektedir. Buna karşılık Doğu Timor geçmişte kolonisi Portekiz'in belirlemiş olduğu gibi, deniz sınır çizgisinin iki ülke arasında tam olarak yarı mesafeden geçmesi gerektiğini savunmaktadır.
Söz konusu 'Orta Çizgi' prensibi 1982'den beri Birleşmiş Milletlerce deniz hukukuna göre yasallaştırılmıştır; fakat 1994 yılından itibaren uygulamaya konulabilmiştir. Avustralya daha önceden Doğu Timor'u 1975 - 1999 yılları arasında işgal altında tutan Endonezya ile bu konuda girdiği pazarlık sonucu anlaşmalar yapmıştır; böylelikle Avustraya Endonezya'nın Doğu Timor'u işgalini Birleşmiş Milletler'in karşı kararına rağmen tanımıştır. Doğu Timor'un bağımsızlığını kazanmasından sonra Avustralya yeniden pazarlık etmek zorunda kalmış ve ekonomik açıdan acil biçimde petrol gelirlerine muhtaç Doğu Timor'u baskı altına almıştır. Doğu Timor, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Komisyonu'na göre iki ülke arasındaki sınırın aradaki mesafenin tam ortasından geçmesi gerektiğini savunurken, Canberra Hükûmeti sınırın Avustralya Kıta Plakası'ndan geçmesi gerektiğini iddia etmektedir. Avustralya'da Ocak 2004'te hükûmet politikasına muhalif olan John Howard tarafından 'Timor Denizi Adalet Kampanyası' (Timor Sea Justice Campaign) başlatılmıştır. Bu kampanya, petrol kaynaklarının adil bir biçimde paylaşılması gerekliliğini ortaya koymaktadır.
12 Ocak 2006'da iki ülke Greater Sun Rise Alanının petrol ve doğalgaz kazançlarının yarı yarıya paylaşılması hakkında anlaşmaya varmışlardır. Ayrıca buna göre doğalgaz kaynaklarının çoğunluğu Avustralya'ya değil, Asya-Pasifik bölgesine yani Doğu Timor'a aittir. Böylelikle deniz sınırının belirlenmesi için süregelen 30 yıllık maraton, Doğu Timor'un haklarının gözetilerek anlaşmazsızlığın giderilmesiyle sonuçlanmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- 12 Mart 2007 tarihli İngilizce Wikipedia sayfası
- 12 Mart 2007 tarihli Almanca Wikipedia sayfası
Dış bağlantılar
- Homepage der Timor Sea Justice Campaign 5 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Khamsi, Kathryn (2005). . Harvard Asia Quarterly 9 (1) 6-23.
- East Timor is protective of oil, gas industry 11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Timor Denizi Endonezce Laut Timor Portekizce Mar Timor 610 000 km yuzolcume ve 3300 metre derinlige sahip Hint Okyanusu na acik bir Hint Okyanusu nun dogusundaki en genis koludur Timor DeniziHavzaUlke ler Avustralya Dogu Timor EndonezyaKonumGuneydogu AsyaKoordinatlar11 G 126 D 11 G 126 D 11 126Yerlesim ler sahil DarwinGenel bilgilerAktigi yerHint OkyanusuTurDenizEn derin noktasi3 300 m 10 800 ft Yuzolcumu610 000 km2 240 000 sq mi Wikimedia CommonsKonumTimor Denizi Dogu Timor Avustralya nin kuzey kiyisi Endonezya ve Dogu Timor devletleri tarafindan ikiye ayrilan Timor adasi ve Buyuk Okyanus un bir kolu olan dogudaki Arafura Denizi arasinda bulunmaktadir Timor Denizi nin Avustralya kiyisinin kuzeyinde ve olmak uzere iki buyuk korfezi vardir Endonezya nin Timor adasindaki Kupang kenti Timor Denizi ne kiyisi olan en buyuk kentidir ve limanidir CografyaDeniz 480 km genisligindedir ve 610 000 km lik alan kaplamaktadir En derin noktasi 3 300 metreyle dur Geri kalan kisimlari 200 metrelik bir ortalamayla sig bir denizdir Cok siddetli esen tropik firtinalar ve tayfunlar Timor Denizi nin bulundugu yerde olagan doga olaylaridir 3000 metrenin uzerinde bir derinligi olan zengin petrol ve dogalgaz yataklarina sahiptir Greater Sunrise Alani gaz alanlarinin Timor Denizi ndeki en buyugudur ve buradan ve dunyanin en fakir ulkelerinden olan Dogu Timor un 4 milyar dolar kazanc elde etmesi beklenilmektedir Yakin tarihTimor Denizi nin altinda yaygin bir sekilde petrol ve dogalgaz rezervleri bulunmaktadir Avustralya ve Dogu Timor Timor Gap ndaki hak paylasimda anlasmazsizlik icerisindedirler Bu bolgede Avustralya nin kita sahanligina gore belirlenmis bolge haklari Dogu Timor un haklariyla kesismektedir Buna karsilik Dogu Timor gecmiste kolonisi Portekiz in belirlemis oldugu gibi deniz sinir cizgisinin iki ulke arasinda tam olarak yari mesafeden gecmesi gerektigini savunmaktadir Soz konusu Orta Cizgi prensibi 1982 den beri Birlesmis Milletlerce deniz hukukuna gore yasallastirilmistir fakat 1994 yilindan itibaren uygulamaya konulabilmistir Avustralya daha onceden Dogu Timor u 1975 1999 yillari arasinda isgal altinda tutan Endonezya ile bu konuda girdigi pazarlik sonucu anlasmalar yapmistir boylelikle Avustraya Endonezya nin Dogu Timor u isgalini Birlesmis Milletler in karsi kararina ragmen tanimistir Dogu Timor un bagimsizligini kazanmasindan sonra Avustralya yeniden pazarlik etmek zorunda kalmis ve ekonomik acidan acil bicimde petrol gelirlerine muhtac Dogu Timor u baski altina almistir Dogu Timor Birlesmis Milletler Deniz Hukuku Komisyonu na gore iki ulke arasindaki sinirin aradaki mesafenin tam ortasindan gecmesi gerektigini savunurken Canberra Hukumeti sinirin Avustralya Kita Plakasi ndan gecmesi gerektigini iddia etmektedir Avustralya da Ocak 2004 te hukumet politikasina muhalif olan John Howard tarafindan Timor Denizi Adalet Kampanyasi Timor Sea Justice Campaign baslatilmistir Bu kampanya petrol kaynaklarinin adil bir bicimde paylasilmasi gerekliligini ortaya koymaktadir 12 Ocak 2006 da iki ulke Greater Sun Rise Alaninin petrol ve dogalgaz kazanclarinin yari yariya paylasilmasi hakkinda anlasmaya varmislardir Ayrica buna gore dogalgaz kaynaklarinin cogunlugu Avustralya ya degil Asya Pasifik bolgesine yani Dogu Timor a aittir Boylelikle deniz sinirinin belirlenmesi icin suregelen 30 yillik maraton Dogu Timor un haklarinin gozetilerek anlasmazsizligin giderilmesiyle sonuclanmistir Ayrica bakinizTurkiye deki korfezler listesiKaynakca12 Mart 2007 tarihli Ingilizce Wikipedia sayfasi 12 Mart 2007 tarihli Almanca Wikipedia sayfasiDis baglantilarHomepage der Timor Sea Justice Campaign 5 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Khamsi Kathryn 2005 Harvard Asia Quarterly 9 1 6 23 East Timor is protective of oil gas industry 11 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde