Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Terizinozorlar veya Therizinosauria (Yunanca:"tırpan kertenkeleleri"), Kretase döneminde Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış, üyelerinin ellerinde uzun, tırpan benzeri pençeler bulunan maniraptoran dinozor grubu.
| Therizinosauria | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Terizinozorların koleksiyonu, sol üstten saat yönünde: , Erliansaurus, , ve . | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Alt gruplar | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Terizinozorlar bilinen tüm dinozorların en tuhafıydı. En büyüğü, chalicotherler adı verilen tuhaf, soyu tükenmiş, toynaklı memelilere benziyordu. Terizinozorların bilek ve ayak parmakları, Oviraptor, Allosaurus gibi "sert kuyruklu" (tetanuran) teropodlar olduklarını gösterir.
Keşif tarihi
Uzun yıllar boyunca bilim insanları, bir prosauropod gibi dört parmaklı ayakları ve tırpan şeklindeki pençeleri içeren fosil parçalarından canlının neye benzediklerini tahmin etmek zorunda kaldılar. Paleontologlar, dev pençelerin gizemli sahibine Therizinosaurus adını verdiler. 1988'de, daha önceki bir akraba olan Alxasaurus'un daha eksiksiz iskeletleri Çin'de ortaya çıktı. Bu terizinozorun kemiklerinin önceki buluntularla karşılaştırılması, bilim adamlarının "tırpan kertenkelelerini" büyük, yavaş hareket eden, iki ayaklı dinozorlar olarak hayal etmelerini sağladı.
Filogeni
Aşağıdaki kladogram, 2010 yılında Lindsay E. Zanno tarafından yapılan Therizinosauria'nın kapsamlı filogenetik analizini takip etmektedir.
| Therizinosauria |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aşağıda, 2010 yılında Zanno tarafından sağlanan veriler kullanılarak Hartman ve diğerleri 2019 tarafından yakın zamanda oluşturulan filogenetik analiz yer almaktadır:
| Therizinosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dağılım
Terizinozorlar Doğu Asya ve Kuzey Amerika'da yaşadılar. Çoğu tür Kretase döneminde yaşadı, ancak Erken Jura'dan bir terizinozor bildirildi.
Cinslerin tanımlanma yıllarının zaman çizelgesi
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Therizinosauria ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur![image]()
Vikitür'de Therizinosauria ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
Dipnotlar
- ^ a b c "Therizinosauria". paleobiodb.org. 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ a b c d Encyclopedia of dinosaurs & prehistoric life (2008), s. 126-127.
- ^ Zanno, Lindsay E. (3 Kasım 2010). "A taxonomic and phylogenetic re-evaluation of Therizinosauria (Dinosauria: Maniraptora)". Journal of Systematic Palaeontology. 8 (4): 503-543. doi:10.1080/14772019.2010.488045. ISSN 1477-2019.
- ^ Hartman, S.; Mortimer, M.; Wahl, W. R.; Lomax, D. R.; Lippincott, J.; Lovelace, D. M. (2019). "A new paravian dinosaur from the Late Jurassic of North America supports a late acquisition of avian flight". PeerJ. 7: e7247. doi:10.7717/peerj.7247. (PMC) 6626525 $2. (PMID) 31333906.
Kitap
- Encyclopedia of dinosaurs & prehistoric life. American Museum of Natural History. New York, N.Y.: DK Publishing in association with the American Museum of Natural History. 2008. ISBN . OCLC 181602635.
 | Teropod ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Terizinozorlar veya Therizinosauria Yunanca tirpan kertenkeleleri Kretase doneminde Asya ve Kuzey Amerika da yasamis uyelerinin ellerinde uzun tirpan benzeri penceler bulunan maniraptoran dinozor grubu Therizinosauria Yasadigi donem araligi 139 66 myo Senozoyik PreYeYeOSDCPTJKPgNTerizinozorlarin koleksiyonu sol ustten saat yonunde Erliansaurus ve Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataKlad DinosauriaKlad SaurischiaKlad TheropodaKlad ManiraptoraKlad Therizinosauria 1997Alt gruplar Erlikosaurus Therizinosauroidea Russell amp Dong 1994 Alxasaurus TherizinosauridaeSinonimlerSegnosauria Barsbold amp Perle 1980 Segnosaurischia Dong 1992 Terizinozorlar bilinen tum dinozorlarin en tuhafiydi En buyugu chalicotherler adi verilen tuhaf soyu tukenmis toynakli memelilere benziyordu Terizinozorlarin bilek ve ayak parmaklari Oviraptor Allosaurus gibi sert kuyruklu tetanuran teropodlar olduklarini gosterir Kesif tarihiBulunan terizinozor kemikleri ile olusturulmus rekonstruksiyonlar ve boyut karsilastirmasi Uzun yillar boyunca bilim insanlari bir prosauropod gibi dort parmakli ayaklari ve tirpan seklindeki penceleri iceren fosil parcalarindan canlinin neye benzediklerini tahmin etmek zorunda kaldilar Paleontologlar dev pencelerin gizemli sahibine Therizinosaurus adini verdiler 1988 de daha onceki bir akraba olan Alxasaurus un daha eksiksiz iskeletleri Cin de ortaya cikti Bu terizinozorun kemiklerinin onceki buluntularla karsilastirilmasi bilim adamlarinin tirpan kertenkelelerini buyuk yavas hareket eden iki ayakli dinozorlar olarak hayal etmelerini sagladi FilogeniAsagidaki kladogram 2010 yilinda Lindsay E Zanno tarafindan yapilan Therizinosauria nin kapsamli filogenetik analizini takip etmektedir Therizinosauria Therizinosauroidea Alxasaurus Erliansaurus Therizinosauridae Erlikosaurus Therizinosaurus Asagida 2010 yilinda Zanno tarafindan saglanan veriler kullanilarak Hartman ve digerleri 2019 tarafindan yakin zamanda olusturulan filogenetik analiz yer almaktadir Therizinosauria Therizinosauroidea Chilantaisaurus zheziangensis Alxasaurus Therizinosauridae Therizinosaurus Erliansaurus embriyolari AMNH 6368 Erlikosaurus Nanshiungosaurus bohlini DagilimBazal bir terizinozor olan Terizinozorlar Dogu Asya ve Kuzey Amerika da yasadilar Cogu tur Kretase doneminde yasadi ancak Erken Jura dan bir terizinozor bildirildi Cinslerin tanimlanma yillarinin zaman cizelgesiAyrica bakinizDinozorlar listesi Dinozorlarin evrimi OviraptorosauriaDis baglantilarWikimedia Commons ta Therizinosauria ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Therizinosauria ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur KaynakcaDipnotlar a b c Therizinosauria paleobiodb org 3 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Agustos 2021 a b c d Encyclopedia of dinosaurs amp prehistoric life 2008 s 126 127 Zanno Lindsay E 3 Kasim 2010 A taxonomic and phylogenetic re evaluation of Therizinosauria Dinosauria Maniraptora Journal of Systematic Palaeontology 8 4 503 543 doi 10 1080 14772019 2010 488045 ISSN 1477 2019 Hartman S Mortimer M Wahl W R Lomax D R Lippincott J Lovelace D M 2019 A new paravian dinosaur from the Late Jurassic of North America supports a late acquisition of avian flight PeerJ 7 e7247 doi 10 7717 peerj 7247 PMC 6626525 2 PMID 31333906 Kitap Encyclopedia of dinosaurs amp prehistoric life American Museum of Natural History New York N Y DK Publishing in association with the American Museum of Natural History 2008 ISBN 978 0 7566 3836 8 OCLC 181602635 Teropod ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz