Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Tehcir Kanunu veya resmî adıyla Sevk ve İskân Kanunu, 27 Mayıs 1915'te Osmanlı Hükûmeti tarafından I. Dünya Savaşı'nda Osmanlı ordusu ile karşı karşıya gelebilecek iç unsurların savaş bölgelerinden uzak yerlere devlet eliyle gönderilmesi için çıkarılan göç kanunudur. 1 Haziran 1915 tarihinde Takvim-i Vekâyi'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. İçeriğinde Osmanlı Ermenilerinden bahsetmemesine rağmen doğrudan imparatorlukta yaşayan Ermeni halkı hedef alarak Ermenilerin yaşadığı şehirlerden başka yerlere sürülmesine yol açtı ve böylece Ermeni Tehciri'nin bir parçasını oluşturdu.
İçerik
Tehcir Kanunu olarak bilinen fakat geçici kanun mahiyetinde olan ve asıl adı "Savaş zamanında hükûmet uygulamalarına karşı gelenler için asker tarafından uygulanacak önlemler hakkında geçici kanun", Rum takvime göre 14 Mayıs, miladi takvime göre 27 Mayıs 1915 tarihinde kabul edilmiştir. Kanun, 1 Haziran 1915 günü dönemin resmî gazetesi Takvim-i Vekayi'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. İlk iki madde kanunun amaçlarını ve ana hatlarını belirtmektedir.
Vakt-i seferde ordu ve kolordu ve fırka (tümen) kumandanları ve bunlarin vekilleri ve müstakil mevki kumandanlari ahâli tarafından herhangi bir suretle evamir-i hükûmete (hükûmetin emirlerine) ve müdafaa-i memlekete (ülkenin savunmasına) ve muhafaza-i asayişe müteallik (ilişkin) icraat ve tertibata karşı muhalefet ve silâhla tecavüz mukavemet görürlerse, derakap (hemen) kuvve-i askeriye (askerî güçler) ile en şiddetli surette te'dibat yapmağa (akıllarını başlarına getirmeye) ve tecavüz ve mukavemeti (direnmeyi) esasından imha etmeye (yok etmeye) mezun (görevli) ve mecburdurlar.
Ordu ve müstakil kolordu ve fırka kumandanları, icabat-i askeriyeye (askerliğin gerektirdiği kurallara) mebnî (dayanarak) veya casusluk ve hıyanetlerini hissettikleri kurâ (köyler) ve kasabat (kasabalar) ahâlisini münferiden (tek olarak) veya müctemi'an (toplu olarak) diğer mahallere sevk ve iskân ettirebilirler
Uygulanması
Liste, tehcir edilen Ermeni vatandaşların sayılarını göstermektedir.
| Tehcirden etkilenen Ermeniler | ||
| Şehir | Gönderilen | Kalan |
| Adana | 14.000 | 15-16.000 |
| Ankara | 21.236 | 733 |
| Aydın | 250 | |
| Bilecik | 1.200 | |
| Diyarbakır | 20.000 | |
| Dörtyol | 9.000 | |
| Erzurum | 5.500 | |
| Eskişehir | 7.000 | |
| Giresun | 328 | |
| Görele | 250 | |
| Halep | 26.064 | |
| Haymana | 60 | |
| İzmir | 256 | |
| İzmit | 58.000 | |
| Kalecik | 257 | |
| Karahisar-ı Şarki | 5.769 | 2222 |
| Kayseri | 45.036 | 4.911 |
| Keskin | 1.169 | |
| Kırşehir | 747 | |
| Konya | 1.900 | |
| Kütahya | 1.400 | |
| Mamuretülaziz | 51.000 | 4.000 |
| Maraş | 8.845 | |
| Nallıhan | 479 | |
| Ordu | 36 | |
| Perşembe | 390 | |
| Sivas | 136.084 | 6.055 |
| Sungurlu | 576 | |
| Sürmene | 290 | |
| Tirebolu | 45 | |
| Trabzon | 3.400 | |
| Ulubey | 30 | |
| Yozgat | 10.916 | |
| Toplam | 422.758 | 32.766 |
Tehcir edilenler
TSK Genelkurmay Başkanlığı arşivinde bulunan belgeye göre tehcire tabi tutulanların sayısı aşağıdaki tablodadır. Tehcire tabi tutulanların vilayetlerdeki kaza sayıları, aşağıdaki kaynaktan ayrıntılı olarak görülebilir.
- Sevk ve teb’îdleri mukarrer Ermeni ahâlînin vilâyet ve müstakil livâ üzerine mikdârını irâe eder.
| Sicilde Mukayyed Nüfûs | Sevk Olunan Nüfûs | Mahall ve Tarîk-i Sevkleri | Îzâhât | |
| Esâmî-i Vilâyet ve Livâ | Aded | Aded | ||
| Ankara Vilâyeti | 47.224 | |||
| Erzurum Vilâyeti | 128.657 | 120.000 | Mamüretülaziz tarîkiyle Musul Vilâyetiyle Zor Sancağı | Nüfûs-ı mütebâkiyye kısmen müsâdemelerde telef olmuş ve kısmen de firâr etmiştir. |
| Adana Vilâyeti | 46.031 | |||
| İzmit Sancağı | 54.370 | 50.000 | Konya, Haleb tarîkiyle Zor Sancağı | Nüfûs-ı mütebâkiyye firâr ve ihtifâ veyâ ölmüştür. |
| Eskişehir Sancağı | ||||
| Bitlis Vilâyeti | 109.521 | 20.000 | Bir kısmı Siird tarîkiyle Diyarbekir’e bir kısmı da Mamüretülaziz tarîkiyle Zor ve Musul | Nüfûs-ı mütebâkiyye müsâdemelerde telef olmuş ve bir kısmı da firâr etmiştir. |
| Canik Sancağı | 26.374 | 26.374 | Amasya, Karahisar tarîkiyle Sivas - Zor, Musul | |
| Haleb Vilâyeti | 34.451 | |||
| Hüdâvendigâr Vilâyeti | 66.413 | |||
| Diyarbekir Vilâyeti | 61.002 | |||
| Sivas Vilâyeti | 141.592 | 141.592 | Malatya tarîkiyle Zor, Musul | |
| Trabzon Vilâyeti | 34.500 | 28.000 | Gümüşhâne tarîkiyle Zor, Musul | Nüfûs-ı mütebâkiyye müsâdemelerde telef olmuştur. |
| Karesi Sancağı | 8290 | |||
| Karahisar Sancağı | 7327 | |||
| Kayseri Sancağı | 47.617 | |||
| Mamüretülaziz Vilâyeti | 74.206 | |||
| Maraş Sancağı | 27.101 | 27.101 | Haleb tarîkiyle Zor, Suriye | |
| Niğde Sancağı | 5101 | |||
| Van Vilâyeti | 67.792 | |||
| Yekûn | 987.569 | (413.067) |
- Detaylı Dökümü
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
ABD resmî devlet kayıtlarına göre tehcire tabi tutulan Ermeni tebaanın sayısı aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi 486.000'dır (3 Şubat 1916).
- The following is the statistics of Armenian immigrants according to best information:
- (Türkçe: "Takip eden, en iyi bilgilere göre Ermeni muhacirlerinin istatistiğidir.")
| Şam ve Maan'a kadar olan bölge | ... | 100.000 |
| Hama ve civarındaki köyler | ... | 12.000 |
| Homs ve civarındaki köyler | ... | 20.000 |
| Halep ve civarındaki köyler | ... | 7.000 |
| Maara ve civarındaki köyler | ... | 20.000 |
| Bab ve civarındaki köyler | ... | 8.000 |
| Mumbidge ve civarındaki köyler | ... | 5.000 |
| Ras-el-Ain ve civarındaki köyler | ... | 20.000 |
| Rakka ve civarındaki köyler | ... | 20.000 |
| Deyrizor ve civarındaki köyler | ... | 300.000 |
| Toplam | ... | 486.000 |
| 3 Şubat 1916 |
Galeri
- Tehcir ilgili dokumanlar
-
![image]()
Tehcir Kanunu -
![image]()
Ermenilerin Nakil ve Sevklerini Gerektiren Siyasî Sebepler -
![image]()
Ermenilere Ait Mal, Mülk ve Arazilere Uygulanacak İdare Hakkında Yönetmelik -
![image]()
Ermenilerin İskân ve İaşeleri ile Diğer Konular Hakkında Yönetmelik -
![image]()
Tehcir Emri, Osmanlı Arşivinden
Kaynakça
- ^ . 26 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2009.
- ^ Paul Demont - François Georgeon, Bir İmparatorluğun Ölümü, Cumhuriyet, s. 96.
- ^ Ferudan Ata, İşgal İstanbul'unda Tehcir Yargılamaları, TTK, s. 11.
- ^ Sina Akşin, Ana Çizgileriyle Türkiye'nin Yakın Tarihi I, Cumhuriyet, s. 125.
- ^ Tehcir Kanunu 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,Tehcir Kanunu.
- ^ Halacoglu, Prof. Dr. Yusuf, Facts Relating to the Armenian Relocation (1915), TTK Publication, Ankara, 2001.
- ^ DH, EUM. 2nd Branch, File 1, document 38, 40, 41, 42, 43, 44, 46, 47, 51, 55, 64, 152, 185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 194, 200, 206
- ^ . 30 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2013.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tehcir Kanunu veya resmi adiyla Sevk ve Iskan Kanunu 27 Mayis 1915 te Osmanli Hukumeti tarafindan I Dunya Savasi nda Osmanli ordusu ile karsi karsiya gelebilecek ic unsurlarin savas bolgelerinden uzak yerlere devlet eliyle gonderilmesi icin cikarilan goc kanunudur 1 Haziran 1915 tarihinde Takvim i Vekayi de yayimlanarak yururluge girdi Iceriginde Osmanli Ermenilerinden bahsetmemesine ragmen dogrudan imparatorlukta yasayan Ermeni halki hedef alarak Ermenilerin yasadigi sehirlerden baska yerlere surulmesine yol acti ve boylece Ermeni Tehciri nin bir parcasini olusturdu Tehcir KanunuIcerikTehcir Kanunu olarak bilinen fakat gecici kanun mahiyetinde olan ve asil adi Savas zamaninda hukumet uygulamalarina karsi gelenler icin asker tarafindan uygulanacak onlemler hakkinda gecici kanun Rum takvime gore 14 Mayis miladi takvime gore 27 Mayis 1915 tarihinde kabul edilmistir Kanun 1 Haziran 1915 gunu donemin resmi gazetesi Takvim i Vekayi de yayinlanarak yururluge girmistir Ilk iki madde kanunun amaclarini ve ana hatlarini belirtmektedir Vakt i seferde ordu ve kolordu ve firka tumen kumandanlari ve bunlarin vekilleri ve mustakil mevki kumandanlari ahali tarafindan herhangi bir suretle evamir i hukumete hukumetin emirlerine ve mudafaa i memlekete ulkenin savunmasina ve muhafaza i asayise muteallik iliskin icraat ve tertibata karsi muhalefet ve silahla tecavuz mukavemet gorurlerse derakap hemen kuvve i askeriye askeri gucler ile en siddetli surette te dibat yapmaga akillarini baslarina getirmeye ve tecavuz ve mukavemeti direnmeyi esasindan imha etmeye yok etmeye mezun gorevli ve mecburdurlar Ordu ve mustakil kolordu ve firka kumandanlari icabat i askeriyeye askerligin gerektirdigi kurallara mebni dayanarak veya casusluk ve hiyanetlerini hissettikleri kura koyler ve kasabat kasabalar ahalisini munferiden tek olarak veya muctemi an toplu olarak diger mahallere sevk ve iskan ettirebilirlerUygulanmasiErmeni nufusunu 1896 gosteren harita Liste tehcir edilen Ermeni vatandaslarin sayilarini gostermektedir Tehcirden etkilenen ErmenilerSehir Gonderilen KalanAdana 14 000 15 16 000Ankara 21 236 733Aydin 250Bilecik 1 200Diyarbakir 20 000Dortyol 9 000Erzurum 5 500Eskisehir 7 000Giresun 328Gorele 250Halep 26 064Haymana 60Izmir 256Izmit 58 000Kalecik 257Karahisar i Sarki 5 769 2222Kayseri 45 036 4 911Keskin 1 169Kirsehir 747Konya 1 900Kutahya 1 400Mamuretulaziz 51 000 4 000Maras 8 845Nallihan 479Ordu 36Persembe 390Sivas 136 084 6 055Sungurlu 576Surmene 290Tirebolu 45Trabzon 3 400Ulubey 30Yozgat 10 916Toplam 422 758 32 766Tehcir edilenlerTSK Genelkurmay Baskanligi arsivinde bulunan belgeye gore tehcire tabi tutulanlarin sayisi asagidaki tablodadir Tehcire tabi tutulanlarin vilayetlerdeki kaza sayilari asagidaki kaynaktan ayrintili olarak gorulebilir Belgenin orijinaliSevk ve teb idleri mukarrer Ermeni ahalinin vilayet ve mustakil liva uzerine mikdarini irae eder Sicilde Mukayyed Nufus Sevk Olunan Nufus Mahall ve Tarik i Sevkleri IzahatEsami i Vilayet ve Liva Aded AdedAnkara Vilayeti 47 224Erzurum Vilayeti 128 657 120 000 Mamuretulaziz tarikiyle Musul Vilayetiyle Zor Sancagi Nufus i mutebakiyye kismen musademelerde telef olmus ve kismen de firar etmistir Adana Vilayeti 46 031Izmit Sancagi 54 370 50 000 Konya Haleb tarikiyle Zor Sancagi Nufus i mutebakiyye firar ve ihtifa veya olmustur Eskisehir SancagiBitlis Vilayeti 109 521 20 000 Bir kismi Siird tarikiyle Diyarbekir e bir kismi da Mamuretulaziz tarikiyle Zor ve Musul Nufus i mutebakiyye musademelerde telef olmus ve bir kismi da firar etmistir Canik Sancagi 26 374 26 374 Amasya Karahisar tarikiyle Sivas Zor MusulHaleb Vilayeti 34 451Hudavendigar Vilayeti 66 413Diyarbekir Vilayeti 61 002Sivas Vilayeti 141 592 141 592 Malatya tarikiyle Zor MusulTrabzon Vilayeti 34 500 28 000 Gumushane tarikiyle Zor Musul Nufus i mutebakiyye musademelerde telef olmustur Karesi Sancagi 8290Karahisar Sancagi 7327Kayseri Sancagi 47 617Mamuretulaziz Vilayeti 74 206Maras Sancagi 27 101 27 101 Haleb tarikiyle Zor SuriyeNigde Sancagi 5101Van Vilayeti 67 792Yekun 987 569 413 067 Detayli Dokumu ABD resmi devlet kayitlarina gore tehcire tabi tutulan Ermeni tebaanin sayisi asagidaki tabloda gosterildigi gibi 486 000 dir 3 Subat 1916 Belgenin rijinaliThe following is the statistics of Armenian immigrants according to best information Turkce Takip eden en iyi bilgilere gore Ermeni muhacirlerinin istatistigidir Sam ve Maan a kadar olan bolge 100 000Hama ve civarindaki koyler 12 000Homs ve civarindaki koyler 20 000Halep ve civarindaki koyler 7 000Maara ve civarindaki koyler 20 000Bab ve civarindaki koyler 8 000Mumbidge ve civarindaki koyler 5 000Ras el Ain ve civarindaki koyler 20 000Rakka ve civarindaki koyler 20 000Deyrizor ve civarindaki koyler 300 000Toplam 486 0003 Subat 1916GaleriTehcir ilgili dokumanlar Tehcir Kanunu Ermenilerin Nakil ve Sevklerini Gerektiren Siyasi Sebepler Ermenilere Ait Mal Mulk ve Arazilere Uygulanacak Idare Hakkinda Yonetmelik Ermenilerin Iskan ve Iaseleri ile Diger Konular Hakkinda Yonetmelik Tehcir Emri Osmanli ArsivindenKaynakca 26 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Nisan 2009 Arsivlenmis kopya PDF 3 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2009 Paul Demont Francois Georgeon Bir Imparatorlugun Olumu Cumhuriyet s 96 Ferudan Ata Isgal Istanbul unda Tehcir Yargilamalari TTK s 11 Sina Aksin Ana Cizgileriyle Turkiye nin Yakin Tarihi I Cumhuriyet s 125 Tehcir Kanunu 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Tehcir Kanunu Halacoglu Prof Dr Yusuf Facts Relating to the Armenian Relocation 1915 TTK Publication Ankara 2001 DH EUM 2nd Branch File 1 document 38 40 41 42 43 44 46 47 51 55 64 152 185 186 187 188 189 190 191 194 200 206 30 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2013