Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Hakikî hava sürati ya da gerçek hava sürati (TAS), bir hava taşıtının içinde hareket ettiği hava kütlesine nazaran sürati. TAS, İngilizce true airspeed kavramının akronimidir. İçinde bulunduğu hava kütlesi ile birlikte aynı yönde ve hızda hareket eden bir nesnenin (örneğin serbest salınan bir veya bulut) hakikî hava sürati sıfırdır.
Hava taşıtlarının tamamına yakınında ana sürat saati işarî hava süratini (IAS) gösterir. Deniz seviyesinde, standart atmosfer basıncında ve düşük süratlerde (100 KIAS ve altı) işarî hava sürati ve hakîki hava sürati hemen hemen aynıdır. Hava yoğunluğu irtifa arttıkça düşer. Çok yüksek irtifalarda hava yoğunluğu sıfıra yakın değerlere ulaşır. Örneğin Dünya'nın yörüngesinde dönen bir yapay uydu saatte binlerce km yer sürati ile hareket eder. Eğer bu uydunun sürati normal uçaklardaki pito-statik sistemle ölçülürse; işari (IAS), düzeltilmiş (CAS) ve eşdeğer (EAS) süratlerinin neredeyse sıfır olduğu görülür. İrtifa arttıkça, aynı IAS'ı muhafaza edebilmek için TAS'ın gitgide arttığı görülür.
Hesaplanması
IAS veya CAS kullanarak hakikî süratin hesaplanabilmesi için pilotun uçtuğu irtifadaki hava yoğunluğunu ve sıcaklığını bilmesi gerekir. Bazı sürat saatleri bu dönüşümü yapacak mekanizmalara sahiptir. TAS'ı yaklaşık olarak hesaplamaya yarayan basit bir yöntem, her 1000 feet irtifa artışı için IAS veya CAS'ı %2 oranında artırmaktır. İrtifa arttıkça TAS ile IAS arasındaki fark (TAS lehine) artacaktır (TAS yükselecektir).
Hakikî hava sürati, rüzgâr şiddetinin sıfır olduğu durumlarda yer sürati (GS), yani taşıtın yerdeki izdüşümünün sürati ile aynıdır. Rüzgârın yönü ve şiddeti biliniyorsa TAS'a etki eden rüzgâr vektörü hesaplanarak uçağın yer sürati hesaplanabilir.
Rüzgâr sapması hesaplamalarında TAS ve uçağın başı (HDG), "TAS/HDG" vektörünü oluşturur ve bu vektör düz bir çizgi üzerinde tek yön oku ile gösterilir.
Galeri
-
![image]()
TAS/HDG, W/V ve TR/GS vektörleri ile rüzgâr sapması
Kaynakça
- ^ Havacılık terimleri 21 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Aprontrafikderneği.com Erişim: 6 Mart 2012.
- ^ a b Indicated airspeed 8 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Skybrary.com. Erişim: 6 Mart 2012.
- ^ a b c Types of airspeed 2 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Aerospaceweb.com. Erişim: 6 Mart 2012.
 | Havacılık ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hakiki hava surati ya da gercek hava surati TAS bir hava tasitinin icinde hareket ettigi hava kutlesine nazaran surati TAS Ingilizce true airspeed kavraminin akronimidir Icinde bulundugu hava kutlesi ile birlikte ayni yonde ve hizda hareket eden bir nesnenin ornegin serbest salinan bir veya bulut hakiki hava surati sifirdir Hakiki hava suratini hesaplayan bir surat saati Pilot sag alttaki kumanda kolunu kullanarak ustteki pencerede sicaklik ve irtifayi eslestirir Sol attaki pencereden TAS okunur Hava tasitlarinin tamamina yakininda ana surat saati isari hava suratini IAS gosterir Deniz seviyesinde standart atmosfer basincinda ve dusuk suratlerde 100 KIAS ve alti isari hava surati ve hakiki hava surati hemen hemen aynidir Hava yogunlugu irtifa arttikca duser Cok yuksek irtifalarda hava yogunlugu sifira yakin degerlere ulasir Ornegin Dunya nin yorungesinde donen bir yapay uydu saatte binlerce km yer surati ile hareket eder Eger bu uydunun surati normal ucaklardaki pito statik sistemle olculurse isari IAS duzeltilmis CAS ve esdeger EAS suratlerinin neredeyse sifir oldugu gorulur Irtifa arttikca ayni IAS i muhafaza edebilmek icin TAS in gitgide arttigi gorulur HesaplanmasiUcus komputeri ile TAS hesaplama Surat penceresinde harici hava sicakligi irtifa ile eslestirilir Ic cemberdeki suratin IAS veya CAS karsisina gelen dis cemberdeki surat TAS tir ornekte 100 KIAS 106 5 KTAS IAS veya CAS ucak dusuk suratlerde iken yakin degerlerde olacagi icin bazen IAS CAS donusumu ihmal edilir IAS veya CAS kullanarak hakiki suratin hesaplanabilmesi icin pilotun uctugu irtifadaki hava yogunlugunu ve sicakligini bilmesi gerekir Bazi surat saatleri bu donusumu yapacak mekanizmalara sahiptir TAS i yaklasik olarak hesaplamaya yarayan basit bir yontem her 1000 feet irtifa artisi icin IAS veya CAS i 2 oraninda artirmaktir Irtifa arttikca TAS ile IAS arasindaki fark TAS lehine artacaktir TAS yukselecektir Hakiki hava surati ruzgar siddetinin sifir oldugu durumlarda yer surati GS yani tasitin yerdeki izdusumunun surati ile aynidir Ruzgarin yonu ve siddeti biliniyorsa TAS a etki eden ruzgar vektoru hesaplanarak ucagin yer surati hesaplanabilir Ruzgar sapmasi hesaplamalarinda TAS ve ucagin basi HDG TAS HDG vektorunu olusturur ve bu vektor duz bir cizgi uzerinde tek yon oku ile gosterilir GaleriTAS HDG W V ve TR GS vektorleri ile ruzgar sapmasiKaynakca Havacilik terimleri 21 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aprontrafikdernegi com Erisim 6 Mart 2012 a b Indicated airspeed 8 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Skybrary com Erisim 6 Mart 2012 a b c Types of airspeed 2 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aerospaceweb com Erisim 6 Mart 2012 Havacilik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz