Haç Dağı (antik Yunanca: Σταυρεῖον, Staureion; Latince: Mount Staurin veya Stauris), Hatay ilinin Antakya ilçesinin kuzeydoğusunda yer alan kireçtaşı yapılı tarihî bir tepedir. Coğrafi olarak Habib-i Neccar Dağı'nın (antik: Silpius Dağı) kuzeybatı uzantısıdır ve bu ana kütleden derin bir vadi ile ayrılır.
Antik dönemde "Doğunun Kraliçesi" olarak bilinen Antakya (Antiochia) şehrinin savunma sisteminde ve dini hayatında stratejik bir rol oynamıştır. Batı yamacında yer alan ve Hristiyanlığın en eski kiliselerinden biri kabul edilen Saint Pierre Kilisesi nedeniyle inanç turizmi açısından büyük önem taşımaktadır.
Etimoloji
| ]Dağın modern adı olan "Haç Dağı", antik Yunanca "haç" anlamına gelen stauros (σταυρός) kelimesinden türetilen Staurin veya Stauris isminin doğrudan çevirisidir. Bu isimlendirmenin, erken Hristiyanlık döneminde dağda bulunan manastır toplulukları veya dağın Hristiyanlık tarihindeki sembolik önemi nedeniyle verildiği düşünülmektedir. Bizans döneminde dağ, Aziz Simeon gibi stilist (sütun üzerinde yaşayan) keşişlerin de bulunduğu bir "kutsal dağ" hüviyeti kazanmıştır.
Coğrafya ve Konum
| ]Haç Dağı, Antakya'yı çevreleyen dağ silsilesinin daha alçak bir teşekkülüdür. Ana kütle olan Silpius Dağı (Habib-i Neccar) ile Haç Dağı arasında, antik kaynaklarda Parmenius (bugünkü Hacı Kürüş Deresi) olarak bilinen sarp bir vadi bulunur. Bu vadi, kış aylarında oluşan sel sularının şehre inmesini engellemek amacıyla antik dönem mühendisliğinin önemli bir örneği olan "Demir Kapı" ile kontrol altına alınmıştır.
Tarihçe ve Önemli Yapılar
| ]Sur Duvarları ve Savunma
| ]Antik Antakya'nın devasa surları, Silpius Dağı'ndan başlayarak sarp yamaçlar boyunca Haç Dağı'na kadar uzanmaktaydı. Bizans tarihçisi Prokopius, İmparator I. Justinianus döneminde surların onarıldığını ve dağın savunma hattına dahil edildiğini belirtmektedir.
Demir Kapı (Bab-ül Hadid)
| ]Haç Dağı ile Silpius Dağı'nı ayıran Parmenius vadisi üzerinde yer alan Demir Kapı, aslında bir sur kapısından ziyade devasa bir su bendi (baraj) niteliğindedir. Şehri sel baskınlarından korumak için inşa edilen bu yapı, aynı zamanda iki dağ arasındaki sur sistemini birbirine bağlayan stratejik bir geçiş noktasıdır.
Saint Pierre Kilisesi
| ]Dağın batı yamacında, şehre hakim bir noktada Saint Pierre Kilisesi (St. Peter Mağara Kilisesi) bulunur. Doğal bir mağaranın genişletilmesiyle oluşturulan bu mekan, Hristiyan geleneğine göre Havari Petrus'un Antakya'daki ilk Hristiyan topluluğuna vaaz verdiği yer olarak kabul edilir. Kilise, 19. yüzyılda Kapuçin rahipleri tarafından restore edilmiş ve günümüzdeki ön cephesine kavuşmuştur.
Cehennem Kayıkçısı (Charonion)
| ]Haç Dağı'nın (bazı kaynaklarda Silpius'un kuzey yamacı olarak geçer) eteklerinde, Saint Pierre Kilisesi'nin yakınında, kayalara oyulmuş devasa bir büst bulunur. Halk arasında "Cehennem Kayıkçısı" olarak bilinen bu kabartma, Yunan mitolojisindeki Charon'u veya bir yerel tanrıyı tasvir eder. MÖ 2. yüzyılda, şehri vuran bir veba salgınını durdurmak amacıyla yapıldığı rivayet edilir.
Ayrıca bakınız
| ]Kaynakça
| ]- ^ a b Glanville Downey, A History of Antioch in Syria, Princeton University Press, 1961, s. 15-16.
- ^ "St. Pierre Church". UNESCO World Heritage Centre. Erişim tarihi: 16 Aralık 2025.
- ^ Procopius, De Aedificiis, II.10.
- ^ "Hatay St. Pierre Anıt Müzesi". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. Erişim tarihi: 16 Aralık 2025.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi sayfasindan yonlendirildi Hac Dagi antik Yunanca Stayreῖon Staureion Latince Mount Staurin veya Stauris Hatay ilinin Antakya ilcesinin kuzeydogusunda yer alan kirectasi yapili tarihi bir tepedir Cografi olarak Habib i Neccar Dagi nin antik Silpius Dagi kuzeybati uzantisidir ve bu ana kutleden derin bir vadi ile ayrilir Antik donemde Dogunun Kralicesi olarak bilinen Antakya Antiochia sehrinin savunma sisteminde ve dini hayatinda stratejik bir rol oynamistir Bati yamacinda yer alan ve Hristiyanligin en eski kiliselerinden biri kabul edilen Saint Pierre Kilisesi nedeniyle inanc turizmi acisindan buyuk onem tasimaktadir Etimoloji span Dagin modern adi olan Hac Dagi antik Yunanca hac anlamina gelen stauros stayros kelimesinden turetilen Staurin veya Stauris isminin dogrudan cevirisidir Bu isimlendirmenin erken Hristiyanlik doneminde dagda bulunan manastir topluluklari veya dagin Hristiyanlik tarihindeki sembolik onemi nedeniyle verildigi dusunulmektedir Bizans doneminde dag Aziz Simeon gibi stilist sutun uzerinde yasayan kesislerin de bulundugu bir kutsal dag huviyeti kazanmistir Cografya ve Konum span Hac Dagi Antakya yi cevreleyen dag silsilesinin daha alcak bir tesekkuludur Ana kutle olan Silpius Dagi Habib i Neccar ile Hac Dagi arasinda antik kaynaklarda Parmenius bugunku Haci Kurus Deresi olarak bilinen sarp bir vadi bulunur Bu vadi kis aylarinda olusan sel sularinin sehre inmesini engellemek amaciyla antik donem muhendisliginin onemli bir ornegi olan Demir Kapi ile kontrol altina alinmistir Tarihce ve Onemli Yapilar span Sur Duvarlari ve Savunma span Antik Antakya nin devasa surlari Silpius Dagi ndan baslayarak sarp yamaclar boyunca Hac Dagi na kadar uzanmaktaydi Bizans tarihcisi Prokopius Imparator I Justinianus doneminde surlarin onarildigini ve dagin savunma hattina dahil edildigini belirtmektedir Demir Kapi Bab ul Hadid span Hac Dagi ile Silpius Dagi ni ayiran Parmenius vadisi uzerinde yer alan Demir Kapi aslinda bir sur kapisindan ziyade devasa bir su bendi baraj niteligindedir Sehri sel baskinlarindan korumak icin insa edilen bu yapi ayni zamanda iki dag arasindaki sur sistemini birbirine baglayan stratejik bir gecis noktasidir Saint Pierre Kilisesi span Dagin bati yamacinda sehre hakim bir noktada Saint Pierre Kilisesi St Peter Magara Kilisesi bulunur Dogal bir magaranin genisletilmesiyle olusturulan bu mekan Hristiyan gelenegine gore Havari Petrus un Antakya daki ilk Hristiyan topluluguna vaaz verdigi yer olarak kabul edilir Kilise 19 yuzyilda Kapucin rahipleri tarafindan restore edilmis ve gunumuzdeki on cephesine kavusmustur Cehennem Kayikcisi Charonion span Hac Dagi nin bazi kaynaklarda Silpius un kuzey yamaci olarak gecer eteklerinde Saint Pierre Kilisesi nin yakininda kayalara oyulmus devasa bir bust bulunur Halk arasinda Cehennem Kayikcisi olarak bilinen bu kabartma Yunan mitolojisindeki Charon u veya bir yerel tanriyi tasvir eder MO 2 yuzyilda sehri vuran bir veba salginini durdurmak amaciyla yapildigi rivayet edilir Ayrica bakiniz span Antakya Habib i Neccar Dagi Saint Pierre Kilisesi Antik Roma mimarisiKaynakca span a b Glanville Downey A History of Antioch in Syria Princeton University Press 1961 s 15 16 St Pierre Church UNESCO World Heritage Centre Erisim tarihi 16 Aralik 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Procopius De Aedificiis II 10 Hatay St Pierre Anit Muzesi T C Kultur ve Turizm Bakanligi Erisim tarihi 16 Aralik 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Kategoriler AntakyaHatay ilinin daglariHristiyanlik tarihiTurkiye deki arkeolojik sitlerGizli kategori Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler
