Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Sovyet rublesi (Rusça: Сове́тский рубль, Sovetskiy rubl'), Sovyetler Birliği'nin para birimiydi. Sovyet rublesinin alt birimi .
| Sovyet Rublesi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| советский рубль | |||||
| |||||
| ISO 4217 Kodu | SUR | ||||
| Kullanıcı(lar) |  Sovyetler Birliği | ||||
| Altbirim | |||||
| 1/100 | kopek (копейка) | ||||
| Sembol | руб | ||||
| kopek (копейка) | к | ||||
| Madenî paralar | 1, 2, 3, 5, 10, 15, 20, 50 kopek, 1, 3, 5, 10 ruble | ||||
| Banknotlar | 1, 3, 5, 10, 25, 50, 100, 200, 500, 1000 ruble | ||||
| Merkez bankası | Sovyetler Birliği Devlet Bankası | ||||
| Yazıcı | |||||
| Darphane | (1921-41, 1946-91) Krasnokamsk (1941-46) (1982-91) | ||||
Ruble tasarımlarının çoğu tarafından yapılmıştır. Sovyet rublesinin üretimi, Federal Devlet Üniter Girişimi'nin veya Moskova ve Leningrad'da bulunan darphanelerde banknotların ve madeni paraların basmasından sorumlu Goznak'ın sorumluluğundaydı. 1991'de, Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası, Sovyet rublesi eski Sovyet ülkeleri tarafından kullanılmaya devam etti ve 1993 yılına kadar ülkeler kendi para birimlerini tanıtana kadar bir "rubil bölgesi" oluşturdu.
Etimoloji
Ruble kelimesi Slavca рубить (rubit') fiilinden türetilmiştir. Tarihsel olarak ruble, bir gümüş (grivna) parçasına verilen addı. Kopek ise mızraklara verilen bir isimdi. Sovyet rublesinin alt birimine kopek adı verilmesinin nedeni ise bir madalyonun üzerine mızrakla donanmış bir süvari görseli damgalanmış olmasıdır.
Sovyetler Birliği'nde ruble
Sovyet para biriminin, Sovyetler Birliği'ne bağlı olan tüm ülkelerde kendi isimleri vardı. Tüm banknotların adı ve nominal değerleri her ülkeye özel olarak basılmıştır. Örneğin Tatarca: Ruble ve kopek için сум (sum) ve тиен (tiyen) kelimeleri kullanılmaktaydı.
Sovyet rublesinin diğer Sovyet ülkelerindeki isimleri:
| Dil | Yerel adı | |
|---|---|---|
| Ruble | Kopek | |
| Rusça | рубль (rubl') | копейка (kopeyka) |
| Ukraynaca | карбованець (karbovanets') | копійка (kopiyka) |
| Beyaz Rusça | рубель (rubel') | капейка (kapeyka) |
| Özbekçe | сўм (sūm) | тийин (tiyin) |
| Kazakça | сом (som) | тиын (tiın) |
| Gürcüce | მანეთი (nameti) | კაპიკი (k'ap'ik'i) |
| Azerice | манат (manat) | гәпик (qəpik) |
| Litvanca | rublis | kapeika |
| Moldovaca | рублэ/rublă | копейкэ/copeică |
| Letonca | rublis | kapeika |
| Kırgızca | сом (som) | тыйын (tıyın) |
| Tacikçe | сӯм (sūm) | тин (tin) |
| Ermenice | ռուբլի (rovbli) | կոպեկ (kopek) |
| Türkmence | манат (manat) | көпүк (köpük) |
| Estonca | rubla | kopikas |
Not: Özbekistan, Azerbaycan ve Türkmenistan Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında Latin Alfabesi'ne geçmiştir.
Tarihi
İlk emisyon
1917 Rus Devrimi sonrasında sosyalist hükûmet için çıkarılan ilk rublelerin tamamı banknotlardan oluşmaktaydı.
1, 2, 3, 5, 10, 15, 25, 50, 60, 100, 250, 500, 1,000, 5,000, 10,000, 25,000, 50,000 ve 100,000 birim olarak çıkartıldı. 1 milyon, 5 milyon ve 10 milyon ruble banknot temini için kısa vadeli hazine belgesi de verildi.
Banknotlar
1918'de RSFSC tarafından 1, 3, 5, 10, 25, 50, 100, 250, 500, 1.000, 5.000 ve 10.000 ruble için devlet kredi notları verildi. 1919'da 1, 2, 3, 15, 20, 60, 100, 250, 500, 1000, 5000 ve 10.000 ruble banknotlar üretildi. Ardından 1921'de 5, 50, 25.000, 50.000, 100.000, 1.000.000, 5.000.000 ve 10.000.000 ruble yeni banknotlar üretildi.
İkinci emisyon (1 Ocak - 31 Aralık 1922)
1922'de, 10.000 "eski" ruble için 1 "yeni" ruble olarak tanımlandı. 1 Ocak'ta tanıtılan ikinci emisyon paralar 31 Aralık'ta tedavülden çekildi.
Banknotlar
Bu para birimi için yalnızca 1, 3, 5, 10, 25, 50, 100, 250, 500, 1.000, 5.000 ve 10.000 ruble cinsinden banknotlar çıkarıldı.
Üçüncü emisyon (1 Ocak 1923 - 6 Mart 1924)
1923'te 100 ile 1 oranında ikinci bir yeniden tanımlama gerçekleşti. Üçüncü emisyonda da öncekiler gibi yalnızca kağıt para üretildi.
Madeni paralar
Rus İç Savaşı sonrası ilk madeni paralar 1921-1923 yılları arasında 10, 15, 20 ve 50 kopek ve 1 ruble cinsinden gümüş paralarla basıldı. Altın servonetler ise 1923'te tedavüle çıktı. 10, 15 ve 20 kopek %50 gümüş saflığında, ruble ve yarı ruble ise %90 gümüş saflığında basıldı.
Banknotlar
Önceki para biriminde olduğu gibi, 50 kopek, 1, 5, 10, 25, 50, 100, 250, 500, 1.000, 5.000 ve 10.000 ruble cinsinden tedavüle çıktı. 1924'ün başlarında, bir sonraki yeniden birleşmeden hemen önce, SSCB adına ilk kağıt para çıkarıldı. Paralarda birliğin kurucu 4 cumhuriyetinin dillerini temsil eden buğdayın etrafında 6 bantlı devlet amblemini içermekteydi: (Rusya SFSC, Transkafkasya SFSC (Azerice, Ermenice ve Gürcüce), Ukrayna SSC ve Belarus SSC)
Dördüncü (altın) emisyon (7 Mart 1924 - 1947)
Josef Stalin'in Vladimir Lenin'in ölümünden sonra iktidarını güçlendirmesinden sonra, 1924'te bir önceki sayının 50.000 ruble değerindeki "altın" rubleyi tanıtarak üçüncü bir yeniden birleşme başlattı. Bu reform aynı zamanda, 10 ruble değerinde servonetlere bağlıydı ve kronik enflasyona son verdi. Paralar 1924'te tekrar tedavüle çıkmaya başlarken, 10 ruble altındaki değerler için ruble ve daha yüksek değerler için servonet cinsinden kağıt paralar verildi.
Beşinci emisyon (1947 - 1961)
II. Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyet hükûmeti, dolaşımdaki para miktarını azaltmak için para biriminin müsadere edici bir şekilde yeniden adlandırılmasını gerçekleştirdi. Bu değişikliğin asıl amacı, savaş zamanı yiyecek satarak nakit birikmiş köylülerin savaş sonrası toparlanma devam ederken ürün alırken bu paraları kullanmasını önlemekti. Eski ruble 100 değerinin 10/1'i oranında yeniden değerlendi. Bu değişiklik, savaş zamanı rasyonunun sona ermesi, fiyatları düşürme ve enflasyonu azaltma çabalarıyla çakıştı, ancak bazı durumlarda etkiler daha yüksek enflasyonla sonuçlandı.
Altıncı emisyon (1961 - 1991) (ISO kodu SUR)
1961'deki yeniden düzenleme 10 eski rubleye eşit 1 yeni ruble getirmiş ve tüm ücretleri, fiyatları ve mali kayıtları yeni ruble olarak yeniden düzenlemiştir. Banknotların değerinin 1/10'una indirildiği ancak ücretlerin ve fiyatların aynı kaldığı 1947 reformunun müsadere niteliğinden farklıydı.
Banknotlar
Banknotlar, 1, 3, 5, 10, 25, 50 ve 100 ruble cinsinden, önceki serilere benzer renklerle, ancak bu sefer çok daha küçük boyutlarda tedavüle çıkartıldı. Banknotlarda Moskova'da bulunan binalar ve Vladimir Lenin portresi yer aldı.
| 1961 Serisi | ||
|---|---|---|
| Görsel | Değer | |
| Ön | Arka | |
 |  | 1 Ruble |
 |  | 3 Rubles |
 |  | 5 Rubles |
 |  | 10 Rubles |
 |  | 25 Rubles |
 |  | 50 Rubles |
 |  | 100 Rubles |
Yedinci emisyon (1991 - 1992)
1991 Parasal Reformu (Pavlov Reformu olarak da bilinir) Mihail Gorbaçov tarafından gerçekleştirildi. Bu emisyonun mimarı, aynı zamanda Sovyetler Birliği'nin son başbakanı olan Maliye Bakanı Valentin Pavlov idi.
Madeni paralar
1991'in sonlarında, 10 ve 50 kopek ve 1, 5 ve 10 ruble cinsinden yeni madeni paralar piyasaya sürüldü.
Banknotlar
Bu emisyona ait banknotlar, 1961 serisine kıyasla tüm cinsler için arka plan rengi ve boyutunda neredeyse aynıydı, ancak daha fazla renk ve yükseltilmiş güvenlik özellikleri içermekteydi. Ayrıca bu emisyondaki banknotların öncekilerine göre bir diğer önemli farkı, yalnızca Rusça olarak basılmasıydı. 1, 3, 5, 10, 50 ve 100 rublelik yeni banknotlar 1991'de tanıtıldı. Önceki emisyonların aksine bu seride 25 rublelik banknot bulunmamaktaydı.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, yeni bağımsız birçok cumhuriyet 1992'de yeni Rus rublesinin tanıtılmasına kadar Sovyet rublesini kullanmaya devam etti.
| 1991 Serisi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Görsel | Değer | ||||
| Ön | Arka | ||||
 |  | 1 Ruble | |||
 |  | 3 Rubles | |||
 |  | 5 Rubles | |||
 |  | 10 Rubles | |||
 |  | 50 Rubles | |||
 |  | 100 Rubles | |||
 |  | 200 Rubles | |||
 |  | 500 Rubles | |||
 |  | 1000 Rubles | |||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyet rublesi Rusca Sove tskij rubl Sovetskiy rubl Sovyetler Birligi nin para birimiydi Sovyet rublesinin alt birimi Sovyet Rublesisovetskij rubl1 ruble banknotun onu madeni 1 rubleISO 4217 Kodu SURKullanici lar Sovyetler BirligiAltbirim1 100 kopek kopejka Sembol rubkopek kopejka kMadeni paralar 1 2 3 5 10 15 20 50 kopek 1 3 5 10 rubleBanknotlar 1 3 5 10 25 50 100 200 500 1000 rubleMerkez bankasi Sovyetler Birligi Devlet BankasiYaziciDarphane 1921 41 1946 91 Krasnokamsk 1941 46 1982 91 Ruble tasarimlarinin cogu tarafindan yapilmistir Sovyet rublesinin uretimi Federal Devlet Uniter Girisimi nin veya Moskova ve Leningrad da bulunan darphanelerde banknotlarin ve madeni paralarin basmasindan sorumlu Goznak in sorumlulugundaydi 1991 de Sovyetler Birligi nin dagilmasi sonrasi Sovyet rublesi eski Sovyet ulkeleri tarafindan kullanilmaya devam etti ve 1993 yilina kadar ulkeler kendi para birimlerini tanitana kadar bir rubil bolgesi olusturdu EtimolojiRuble kelimesi Slavca rubit rubit fiilinden turetilmistir Tarihsel olarak ruble bir gumus grivna parcasina verilen addi Kopek ise mizraklara verilen bir isimdi Sovyet rublesinin alt birimine kopek adi verilmesinin nedeni ise bir madalyonun uzerine mizrakla donanmis bir suvari gorseli damgalanmis olmasidir Sovyetler Birligi nde rubleSovyet para biriminin Sovyetler Birligi ne bagli olan tum ulkelerde kendi isimleri vardi Tum banknotlarin adi ve nominal degerleri her ulkeye ozel olarak basilmistir Ornegin Tatarca Ruble ve kopek icin sum sum ve tien tiyen kelimeleri kullanilmaktaydi Sovyet rublesinin diger Sovyet ulkelerindeki isimleri Dil Yerel adiRuble KopekRusca rubl rubl kopejka kopeyka Ukraynaca karbovanec karbovanets kopijka kopiyka Beyaz Rusca rubel rubel kapejka kapeyka Ozbekce sym sum tijin tiyin Kazakca som som tiyn tiin Gurcuce მანეთი nameti კაპიკი k ap ik i Azerice manat manat gәpik qepik Litvanca rublis kapeikaMoldovaca ruble rublă kopejke copeicăLetonca rublis kapeikaKirgizca som som tyjyn tiyin Tacikce sӯm sum tin tin Ermenice ռուբլի rovbli կոպեկ kopek Turkmence manat manat kopүk kopuk Estonca rubla kopikas Not Ozbekistan Azerbaycan ve Turkmenistan Sovyetler Birligi nin dagilmasi sonrasinda Latin Alfabesi ne gecmistir TarihiIlk emisyon 1917 Rus Devrimi sonrasinda sosyalist hukumet icin cikarilan ilk rublelerin tamami banknotlardan olusmaktaydi 1 2 3 5 10 15 25 50 60 100 250 500 1 000 5 000 10 000 25 000 50 000 ve 100 000 birim olarak cikartildi 1 milyon 5 milyon ve 10 milyon ruble banknot temini icin kisa vadeli hazine belgesi de verildi Banknotlar 1918 de RSFSC tarafindan 1 3 5 10 25 50 100 250 500 1 000 5 000 ve 10 000 ruble icin devlet kredi notlari verildi 1919 da 1 2 3 15 20 60 100 250 500 1000 5000 ve 10 000 ruble banknotlar uretildi Ardindan 1921 de 5 50 25 000 50 000 100 000 1 000 000 5 000 000 ve 10 000 000 ruble yeni banknotlar uretildi Gumus ruble 1922 Ikinci emisyon 1 Ocak 31 Aralik 1922 1922 de 10 000 eski ruble icin 1 yeni ruble olarak tanimlandi 1 Ocak ta tanitilan ikinci emisyon paralar 31 Aralik ta tedavulden cekildi Banknotlar Bu para birimi icin yalnizca 1 3 5 10 25 50 100 250 500 1 000 5 000 ve 10 000 ruble cinsinden banknotlar cikarildi Ucuncu emisyon 1 Ocak 1923 6 Mart 1924 Poltinnik ruble 1924 1923 te 100 ile 1 oraninda ikinci bir yeniden tanimlama gerceklesti Ucuncu emisyonda da oncekiler gibi yalnizca kagit para uretildi Madeni paralar Rus Ic Savasi sonrasi ilk madeni paralar 1921 1923 yillari arasinda 10 15 20 ve 50 kopek ve 1 ruble cinsinden gumus paralarla basildi Altin servonetler ise 1923 te tedavule cikti 10 15 ve 20 kopek 50 gumus safliginda ruble ve yari ruble ise 90 gumus safliginda basildi Banknotlar Onceki para biriminde oldugu gibi 50 kopek 1 5 10 25 50 100 250 500 1 000 5 000 ve 10 000 ruble cinsinden tedavule cikti 1924 un baslarinda bir sonraki yeniden birlesmeden hemen once SSCB adina ilk kagit para cikarildi Paralarda birligin kurucu 4 cumhuriyetinin dillerini temsil eden bugdayin etrafinda 6 bantli devlet amblemini icermekteydi Rusya SFSC Transkafkasya SFSC Azerice Ermenice ve Gurcuce Ukrayna SSC ve Belarus SSC Dorduncu altin emisyon 7 Mart 1924 1947 Josef Stalin in Vladimir Lenin in olumunden sonra iktidarini guclendirmesinden sonra 1924 te bir onceki sayinin 50 000 ruble degerindeki altin rubleyi tanitarak ucuncu bir yeniden birlesme baslatti Bu reform ayni zamanda 10 ruble degerinde servonetlere bagliydi ve kronik enflasyona son verdi Paralar 1924 te tekrar tedavule cikmaya baslarken 10 ruble altindaki degerler icin ruble ve daha yuksek degerler icin servonet cinsinden kagit paralar verildi Besinci emisyon 1947 1961 II Dunya Savasi ndan sonra Sovyet hukumeti dolasimdaki para miktarini azaltmak icin para biriminin musadere edici bir sekilde yeniden adlandirilmasini gerceklestirdi Bu degisikligin asil amaci savas zamani yiyecek satarak nakit birikmis koylulerin savas sonrasi toparlanma devam ederken urun alirken bu paralari kullanmasini onlemekti Eski ruble 100 degerinin 10 1 i oraninda yeniden degerlendi Bu degisiklik savas zamani rasyonunun sona ermesi fiyatlari dusurme ve enflasyonu azaltma cabalariyla cakisti ancak bazi durumlarda etkiler daha yuksek enflasyonla sonuclandi 50 kopek 1961 1991 1 ruble 1961 Altinci emisyon 1961 1991 ISO kodu SUR 1961 deki yeniden duzenleme 10 eski rubleye esit 1 yeni ruble getirmis ve tum ucretleri fiyatlari ve mali kayitlari yeni ruble olarak yeniden duzenlemistir Banknotlarin degerinin 1 10 una indirildigi ancak ucretlerin ve fiyatlarin ayni kaldigi 1947 reformunun musadere niteliginden farkliydi Banknotlar Banknotlar 1 3 5 10 25 50 ve 100 ruble cinsinden onceki serilere benzer renklerle ancak bu sefer cok daha kucuk boyutlarda tedavule cikartildi Banknotlarda Moskova da bulunan binalar ve Vladimir Lenin portresi yer aldi 1961 SerisiGorsel DegerOn Arka1 Ruble3 Rubles5 Rubles10 Rubles25 Rubles50 Rubles100 Rubles Yedinci emisyon 1991 1992 1991 Parasal Reformu Pavlov Reformu olarak da bilinir Mihail Gorbacov tarafindan gerceklestirildi Bu emisyonun mimari ayni zamanda Sovyetler Birligi nin son basbakani olan Maliye Bakani Valentin Pavlov idi Madeni paralar 1991 in sonlarinda 10 ve 50 kopek ve 1 5 ve 10 ruble cinsinden yeni madeni paralar piyasaya suruldu Banknotlar Bu emisyona ait banknotlar 1961 serisine kiyasla tum cinsler icin arka plan rengi ve boyutunda neredeyse ayniydi ancak daha fazla renk ve yukseltilmis guvenlik ozellikleri icermekteydi Ayrica bu emisyondaki banknotlarin oncekilerine gore bir diger onemli farki yalnizca Rusca olarak basilmasiydi 1 3 5 10 50 ve 100 rublelik yeni banknotlar 1991 de tanitildi Onceki emisyonlarin aksine bu seride 25 rublelik banknot bulunmamaktaydi Sovyetler Birligi nin dagilmasindan sonra yeni bagimsiz bircok cumhuriyet 1992 de yeni Rus rublesinin tanitilmasina kadar Sovyet rublesini kullanmaya devam etti 1991 SerisiGorsel DegerOn Arka1 Ruble3 Rubles5 Rubles10 Rubles50 Rubles100 Rubles200 Rubles500 Rubles1000 RublesAyrica bakinizRus rublesi Sovyetler Birligi ekonomisiKaynakca An Economic History of the U S S R Alec Nove Alec Nove 1982 ss 283 310 ISBN 0 14 021403 8 Erisim tarihi 9 Mayis 2020 Bornstein Morris The Reform and Revaluation of the Ruble The American Economic Review 51 19 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan