Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Sinan Tekelioğlu (d. 1889, Halisehatun, Uzunköprü, Edirne - ö. 15 Aralık 1965), İstiklâl Madalyası sahibi Türk askeri ve siyasetçi.
| Sinan Tekelioğlu | |
|---|---|
| 6., 7., 8., 9. ve 10. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 3 Nisan 1939 - 11 Eylül 1957 | |
| Seçim bölgesi | 1939 - Adana 1943 - Adana 1946 - Adana 1950 - Adana 1954 - Adana |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Ali Ratip 1889 , Uzunköprü, Edirne |
| Ölüm | 15 Aralık 1965 |
| Partisi | Demokrat Parti |
Milli mücadele sırasında, Çukurova yöresinin Fransız işgalinden kurtarılmasına verdiği hizmetlerle hatırlanır. VI., VII., VIII., IX. ve X. dönemlerde Seyhan milletvekili olarak TBMM'de görev yapmıştır.
Yaşamı
1880 yılında Edirne'nin Uzunköprü ilçesinde doğdu. Asıl adı "Ali Ratip" idi. Babası avukat Halit Efendizade Behçet Bey, annesi Fitnat Hanım'dır.
İlköğrenimini Edirne'de yaptı. 1911’de Harbiye’yi asteğmen rütbesi ile bitirdi. Subaylık stajının ardından gönüllü olarak Trablusgarp Savaşı'na katıldı.
Balkan Savaşları sırasında Selanik'te bulunan 5. Kolordu'da görev yaptı ve tüm kolordu ile birlikte tutsak düştü. Esaretten kurtulduktan sonra I. Dünya Savaşı'na katıldı; Suriye-Filistin ve Çanakkale cephesinde savaştı. Yarbay Mustafa Kemal'in maiyetinde bulundu. Birkaç defa yaralandığı için 1916’da geri hizmete alınan Ali Ratip Bey, 28 Temmuz 1918’de yüzbaşılığa terfi etti.
Anadolu'nun işgali üzerine Mustafa Kemal Paşa önderliğinde başlayan ulusal direnişe katıldı. Kayseri Jandarma Komutanlığı'nda görevlendirildi. Bu görevi sırasında Kayseri Ulu Cami’de yaptığı konuşma üzerine İstanbul hükûmeti tarafından 1919'da askerlikten çıkarıldı, hükûmetin kara listesine alındı.
Jandarma Yüzbaşı Ali Ratip, Heyet-i Temsiliye'nin emri ile 4. Kolorduya verildi ve Batı Kilikya Cephesi Komutanı olarak görevlendirildi. Görevi, Adana ile Mersin havalisinde Fransızlara karşı Kuvay-ı Milliye teşkilatını yönetmekti. Bu gizli görevi sırasında "Tekelioğlu Sinan" adını kullandı.
1 Nisan 1920 günü Karaisalı'ya geldi ve coşku ile karşılandı. Bir süre av derisi toplayan tüccar kıyafeti ile dolaştı, yörede Kuvayı Milliye hareketini başlattı. Halk arasında "Sinan Paşa" olarak tanındı. Karargâhını Karaisalı'ya kuran Sinan Bey'in müfrezesi 11 Nisan'da 11. Tümene bağlandı. Teşkilatlandırdığı mücahitlerle Adana ve çevresinin Fransız işgalinden kurtarılmasında hizmet verdi. Fransız Kumandanı Binbaşı Mesnil'i ve birliğini Karboğazı Baskını ile esir alıp Toroslar'ı Fransız işgalinden kurtaran milis kuvvetlerine kumanda etti.
Adana'dan sonra Batı Cephesi’nde görev yaptı. Rütbesi 22 Şubat 1921'de binbaşılığa yükseltildi.
1925'te askerlikten emekli oldu ve 1927'den itibaren Fethiye, Daday, Akşehir'de kaymakamlık yaptı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrenim gördü, 1934'te mezun oldu.
Millî Mücadele sırasında aldığı "Tekelioğlu Sinan" takma adını, savaştan sonra da kullandı ve Soyadı Kanunu'ndan sonra nüfusa kaydı Ali Sinan Tekelioğlu olarak geçti.
Hukuk öğrenimininin ardından İktisat Bakanlığı'nın Ölçüler ve Ayarlar Müdürlüğü'nde memurluk yaptı. 1937’de Ölçü ve Ayarlar Müfettişliğine yükseldi; Zonguldak bölgesinde görev yaptı. Siyaset atılmak üzere 1939'da görevinden ayrıldı.
1939 seçimlerinde Seyhan milletvekili seçilerek VI. dönem TBMM'ye girdi. 1943'te çok kısa bir süre için Ulaştırma Bakanlığı Özel Kalem Müdürlüğü'nde bulunduktan sonra Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü müfettişliğine getirildi.
VII., VIII., IX. ve X. dönemlerde de Seyhan milletvekilliği yaptı.
Millî Mücadele’de bir generalin komuta edeceği büyük kuvvetleri yönetmiş olduğundan, özel kanunla kendisine general rütbesinin maaşı tahsis edildi.
16 Aralık 1965'te Ankara’da öldü. Kabri, Ankara’da Cebeci Şehitliği’ndedir.
Hatıratı
1919-1921 arasında yüzbaşı rütbesinde bir subayken Çukurova yöresinde Fransız işgalcilere karşı gönüllülerle verdiği mücadelesine dair hatıratının bir bölümü, 1965 yılında Adana’da Dirlik gazetesinde yazı dizisi şeklinde yayımlanmıştır. Tamamı beş defterden oluşan hatıratı Genelkurmay Personel Başkanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Dairesi Başkanlığı'nın arşivindedir. Osmanlı Türkçesi'nden günümüz Türkçesine çevrilmiş ve "Kuvay-ı Milliye Komutanı Tekelioğlu Sinan Bey’in Günlüğü" adıyla yayımlanmıştır.
Kaynakça
- ^ a b c . kemalduru.com. 4 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2023.
- ^ a b c . Ölüm haberi. 17 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2023.
- ^ a b c d e (PDF). Genelkurmay Personel Başkanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Dairesi Başkanlığı Yayınları. 2012. ISBN . 16 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ . Atatürk Ansiklopedisi. 15 Şubat 2021. 3 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sinan Tekelioglu d 1889 Halisehatun Uzunkopru Edirne o 15 Aralik 1965 Istiklal Madalyasi sahibi Turk askeri ve siyasetci Sinan Tekelioglu6 7 8 9 ve 10 Donem MilletvekiliGorev suresi 3 Nisan 1939 11 Eylul 1957Secim bolgesi 1939 Adana 1943 Adana 1946 Adana 1950 Adana 1954 AdanaKisisel bilgilerDogum Ali Ratip 1889 Uzunkopru EdirneOlum 15 Aralik 1965Partisi Demokrat Parti Milli mucadele sirasinda Cukurova yoresinin Fransiz isgalinden kurtarilmasina verdigi hizmetlerle hatirlanir VI VII VIII IX ve X donemlerde Seyhan milletvekili olarak TBMM de gorev yapmistir Yasami1880 yilinda Edirne nin Uzunkopru ilcesinde dogdu Asil adi Ali Ratip idi Babasi avukat Halit Efendizade Behcet Bey annesi Fitnat Hanim dir Ilkogrenimini Edirne de yapti 1911 de Harbiye yi astegmen rutbesi ile bitirdi Subaylik stajinin ardindan gonullu olarak Trablusgarp Savasi na katildi Trablusgarp Savasi nda cekilmis fotografta sag basta Ali Ratip Bey Balkan Savaslari sirasinda Selanik te bulunan 5 Kolordu da gorev yapti ve tum kolordu ile birlikte tutsak dustu Esaretten kurtulduktan sonra I Dunya Savasi na katildi Suriye Filistin ve Canakkale cephesinde savasti Yarbay Mustafa Kemal in maiyetinde bulundu Birkac defa yaralandigi icin 1916 da geri hizmete alinan Ali Ratip Bey 28 Temmuz 1918 de yuzbasiliga terfi etti Anadolu nun isgali uzerine Mustafa Kemal Pasa onderliginde baslayan ulusal direnise katildi Kayseri Jandarma Komutanligi nda gorevlendirildi Bu gorevi sirasinda Kayseri Ulu Cami de yaptigi konusma uzerine Istanbul hukumeti tarafindan 1919 da askerlikten cikarildi hukumetin kara listesine alindi Jandarma Yuzbasi Ali Ratip Heyet i Temsiliye nin emri ile 4 Kolorduya verildi ve Bati Kilikya Cephesi Komutani olarak gorevlendirildi Gorevi Adana ile Mersin havalisinde Fransizlara karsi Kuvay i Milliye teskilatini yonetmekti Bu gizli gorevi sirasinda Tekelioglu Sinan adini kullandi 1 Nisan 1920 gunu Karaisali ya geldi ve cosku ile karsilandi Bir sure av derisi toplayan tuccar kiyafeti ile dolasti yorede Kuvayi Milliye hareketini baslatti Halk arasinda Sinan Pasa olarak tanindi Karargahini Karaisali ya kuran Sinan Bey in mufrezesi 11 Nisan da 11 Tumene baglandi Teskilatlandirdigi mucahitlerle Adana ve cevresinin Fransiz isgalinden kurtarilmasinda hizmet verdi Fransiz Kumandani Binbasi Mesnil i ve birligini Karbogazi Baskini ile esir alip Toroslar i Fransiz isgalinden kurtaran milis kuvvetlerine kumanda etti Adana dan sonra Bati Cephesi nde gorev yapti Rutbesi 22 Subat 1921 de binbasiliga yukseltildi 1925 te askerlikten emekli oldu ve 1927 den itibaren Fethiye Daday Aksehir de kaymakamlik yapti Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi nde ogrenim gordu 1934 te mezun oldu Milli Mucadele sirasinda aldigi Tekelioglu Sinan takma adini savastan sonra da kullandi ve Soyadi Kanunu ndan sonra nufusa kaydi Ali Sinan Tekelioglu olarak gecti Hukuk ogrenimininin ardindan Iktisat Bakanligi nin Olculer ve Ayarlar Mudurlugu nde memurluk yapti 1937 de Olcu ve Ayarlar Mufettisligine yukseldi Zonguldak bolgesinde gorev yapti Siyaset atilmak uzere 1939 da gorevinden ayrildi 1939 secimlerinde Seyhan milletvekili secilerek VI donem TBMM ye girdi 1943 te cok kisa bir sure icin Ulastirma Bakanligi Ozel Kalem Mudurlugu nde bulunduktan sonra Devlet Demiryollari Genel Mudurlugu mufettisligine getirildi VII VIII IX ve X donemlerde de Seyhan milletvekilligi yapti Milli Mucadele de bir generalin komuta edecegi buyuk kuvvetleri yonetmis oldugundan ozel kanunla kendisine general rutbesinin maasi tahsis edildi 16 Aralik 1965 te Ankara da oldu Kabri Ankara da Cebeci Sehitligi ndedir Hatirati1919 1921 arasinda yuzbasi rutbesinde bir subayken Cukurova yoresinde Fransiz isgalcilere karsi gonullulerle verdigi mucadelesine dair hatiratinin bir bolumu 1965 yilinda Adana da Dirlik gazetesinde yazi dizisi seklinde yayimlanmistir Tamami bes defterden olusan hatirati Genelkurmay Personel Baskanligi Askeri Tarih ve Stratejik Etut ATASE Dairesi Baskanligi nin arsivindedir Osmanli Turkcesi nden gunumuz Turkcesine cevrilmis ve Kuvay i Milliye Komutani Tekelioglu Sinan Bey in Gunlugu adiyla yayimlanmistir Kaynakca a b c kemalduru com 4 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Kasim 2023 a b c Olum haberi 17 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Kasim 2023 a b c d e PDF Genelkurmay Personel Baskanligi Askeri Tarih ve Stratejik Etut ATASE Dairesi Baskanligi Yayinlari 2012 ISBN 9789754096507 16 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Ataturk Ansiklopedisi 15 Subat 2021 3 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Kasim 2023