Seitumer Emin | |
|---|---|
| Doğum | Seitümer Ğafar oğlu Emin 15 Mayıs 1921 Albat köyü, Bahçesaray Rayonu, Kırım, RSFSC |
| Ölüm | 21 Mart 2004 (82 yaşında) Novorossiysk, Rusya Federasyonu |
| Meslek | Yazar, şair |
| Ödüller | Vatanseverlik Savaşı Nişanı |
Seitumer Emin (Kırım Tatarcası: Seitümer Ğafar oğlu Emin, Rusça: Сеитумер Гафарович Эминов; 15 Mayıs 1921 - 21 Mart 2004) II. Dünya Savaşı döneminine ait bir Kırım Tatar yazarı, şair, sivil haklar aktivisti ve Sovyet partizanıydı. II. Dünya Savaşından önce şiir yazmaya başlayan nesil ile 1960'lı yıllarda şiir yazmaya başlayan nesil arasında bağ kurabilen şairlerdendir. Şiirleri "Beyaz Çeçekler" (1968) ve "Ateşli Künler" (1969) adlı şiir kitaplarında; Rusça yazdığı şiirleri ise, "Alevli Dalgalar" (1977), "Yol" (1980), "Sesler" (1983) ve "Menim Sesim" (1987) adlı şiir kitaplarında yayımlanmıştır. Eserlerinde vatana duyulan sevgi, iyilik ve adalet konularının yanında halkın geleceği, nesillerin devamlılığı gibi konularda da düşüncelerini ortaya koymaktadır.
Erken yaşam
| ]Seitumer Emin, 15 Mayıs 1921'de Albat'taki Kırım Tatar köylü bir ailede dünyaya geldi. Daha yedi yaşındayken babası öldü, daha sonra annesine yardım etmek için kolektif bir çiftlikte çoban olarak çalıştı. Biyuk-Özenbaş'ta ortaokulu tamamladıktan sonra Udarnik Gazetesi'ne ve daha sonra "Krasny Krym" gazetesine yazmaya başlamıştı.
II. Dünya Savaşı
| ]Almanların Sovyetler Birliği'ni işgalinin başlamasından sonra Emin, ordu için gönüllü oldu ve Odessa'ya konuşlandı ve burada Sivastopol'a tahliye edilene kadar şehrin savunmasında savaştı. Sivastopol kuşatması sırasındaki deneyimi daha sonraki çalışmalarının çoğunu etkiledi. Şehrin savunmasının sonraki günlerinde yaralandı ve hastaneye kaldırıldı ve iyileştikten sonra Tuapse, Adegya'ya gönderildi. Kafkasya Muharebesi'nde defalarca yaralandıktan sonra askerlik hizmetine uygun olmadığı ilan edildi. Ancak, Kırım'a partizan olarak gönderilmesine izin vermeyi başardı; burada, Kırım Tatar liderleri ve Jebbar Akimov, Refat Mustafayev ve Şamil Aladin gibi yazarlarla çalıştı. Alman birlikleri Nisan 1944'te Kırım'dan kovulduktan sonra 18 Mayıs 1944'e kadar Kırım gazetesine yazmaya devam etti ve Kırım Tatar etnik kökeninden dolayı Kırım'dan sınır dışı edildi ve savaştaki birçok askeri ödülüne rağmen "hain" olarak kabul edildi.
Sürgün
| ]Bekabad'a vardığında, şantiyede bir tiyatro topluluğu düzenlediği Farhad hidroelektrik santralinin inşasında çalıştı. Daha sonra Orta Asya Üniversitesi'ne devam etti. Sovyet hükûmetine meydan okuduğu için katı koşullar ve sert cezalar altında yaşamalarına rağmen, sürgündeki ilk günlerinden Kırım Tatar Sivil Haklar Hareketi'ne katıldı ve diğer önemli Kırım Tatarlarıyla sevip kaybettikleri Kırım ile ilgili hüzünlü şiirleri okudukları gizli bir toplantı yaptı ve Kırım Tatarlarının Ulusal Hareketini kurdu. Sinema yönetmeni olarak çalıştıktan sonra Taşkent'teki kurgu yayınevinde editör oldu ve 1967'den 1972'ye kadar orada çalıştı. Eserleri "Beyaz Çiçekler (Беяз чечеклер)", "Ateşli Künler (Атешли куньлер)", "Koz'lerinde keder sezdim (Козьлеринде кедер сездим)", "Бульбульнинъ эляк олувы", "О кузь чечеклерини север эди" ve "Хатырлав" gibi şiirler ve kısa öyküler içeriyordu. 1967'de Sovyet Yazarlar Birliği'ne üye oldu ve 1968'de SSCB Gazeteciler Birliği'ne kabul edildi. Hem Rusça dilinde hem de Kırım Tatarcası dilinde Kırım hakkında yazmaya devam etti. Ancak Kırım Tatar hareketine katılımı Orta Asya'dan ayrılmasına neden oldu. Kırım'a daha yakın olan Novorossiysk'e yerleşti, ancak büyük bir Kırım Tatar nüfusunun olmaması nedeniyle Kırım Tatar hareketine katılma yeteneği biraz sıkıntıya uğradı ve Kırım'daki yazılarını Novorossiysk'de yayınlamak neredeyse zordu. Novorossiysk'teki hiç kimse Kırım Tatarcası'nı Seitumer Emin kadar akıcı konuşmamıştı. Birkaç yıl boyunca yazılarının çoğu Rusçaydı. Daha sonra Kırım Tatar hareketi ile çalışmalarına devam ederek, Temmuz 1987'de Moskova'ya geri dönüş hakkı için seçenlerden biri haline geldi ve burada bir konuşma yaptı. Daha sonra Taman'dan Simferopol'e yürüyüşe katıldı ve SSCB Yazarlar Birliği'ne üyeliğine rağmen protestoyu düzenleme rolüyle Pravda Vostoka gazetesinde ismiyle kınandı. Gazetenin yayınlanmasından sonra, o ve yürüyüşteki diğer katılımcılar gazetedeki çalışmaları nedeniyle yoğun bir zulme maruz kaldılar. Kırım Tatar hareketinde aktivistlere yapılan zulme rağmen, davayı desteklemeye devam etti; sonunda çalışmalarını 1990'ların sonunda Kırım'da yayınladı. Ancak hayatının geri kalanında Novorossiysk'te yaşadı. 21 Mart 2004'te öldükten sonra oraya gömüldü ve 2014 yılında memleketi Albat'ta onun anısına bir anıt dikildi. Sevdiği Kırım'ı kaybetmesiyle ilgili şiirleri bugün popülerliğini koruyor.
Kaynakça
| ]- ^ ""Seitumer Emin"". biyografianaliz.net. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ a b c Bekirova, Gulnara (17 Mayıs 2016). ""Кто песнь мою о Крыме пропоет, не будь тебя, любимый мой народ?"". Крым.Реалии (Rusça). 21 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ a b "Сеитумер Эмин (1921- 2004), поэт, участник национального движения крымских татар. 95 лет со дня рождения". Республиканская крымскотатарская библиотека им. И. Гаспринского (Rusça). 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ Khurshutov, Asan (28 Nisan 2014). "Сеитумер Эмин навечно возвратился в Албат". Millî Firka (Rusça). 8 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ "Кто автор этих стихов: "Сен олмасанъ, азиз халкъым, кимге керек бу дюнья"?". Crimeantatars.club (Rusça). 18 Haziran 2017. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ "СЕИТУМЕР ЭМИН (1921 - 2004)". ana-yurt.com. 21 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
- ^ "Сеитумер Эмин: Ты живи мой народ..." Милли Фирка (Rusça). 15 Mayıs 2015. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Seitumer EminDogumSeitumer Gafar oglu Emin 15 Mayis 1921 Albat koyu Bahcesaray Rayonu Kirim RSFSCOlum21 Mart 2004 82 yasinda Novorossiysk Rusya FederasyonuMeslekYazar sairOdullerVatanseverlik Savasi Nisani Seitumer Emin Kirim Tatarcasi Seitumer Gafar oglu Emin Rusca Seitumer Gafarovich Eminov 15 Mayis 1921 21 Mart 2004 II Dunya Savasi doneminine ait bir Kirim Tatar yazari sair sivil haklar aktivisti ve Sovyet partizaniydi II Dunya Savasindan once siir yazmaya baslayan nesil ile 1960 li yillarda siir yazmaya baslayan nesil arasinda bag kurabilen sairlerdendir Siirleri Beyaz Cecekler 1968 ve Atesli Kunler 1969 adli siir kitaplarinda Rusca yazdigi siirleri ise Alevli Dalgalar 1977 Yol 1980 Sesler 1983 ve Menim Sesim 1987 adli siir kitaplarinda yayimlanmistir Eserlerinde vatana duyulan sevgi iyilik ve adalet konularinin yaninda halkin gelecegi nesillerin devamliligi gibi konularda da dusuncelerini ortaya koymaktadir Erken yasam span Seitumer Emin 15 Mayis 1921 de Albat taki Kirim Tatar koylu bir ailede dunyaya geldi Daha yedi yasindayken babasi oldu daha sonra annesine yardim etmek icin kolektif bir ciftlikte coban olarak calisti Biyuk Ozenbas ta ortaokulu tamamladiktan sonra Udarnik Gazetesi ne ve daha sonra Krasny Krym gazetesine yazmaya baslamisti II Dunya Savasi span Almanlarin Sovyetler Birligi ni isgalinin baslamasindan sonra Emin ordu icin gonullu oldu ve Odessa ya konuslandi ve burada Sivastopol a tahliye edilene kadar sehrin savunmasinda savasti Sivastopol kusatmasi sirasindaki deneyimi daha sonraki calismalarinin cogunu etkiledi Sehrin savunmasinin sonraki gunlerinde yaralandi ve hastaneye kaldirildi ve iyilestikten sonra Tuapse Adegya ya gonderildi Kafkasya Muharebesi nde defalarca yaralandiktan sonra askerlik hizmetine uygun olmadigi ilan edildi Ancak Kirim a partizan olarak gonderilmesine izin vermeyi basardi burada Kirim Tatar liderleri ve Jebbar Akimov Refat Mustafayev ve Samil Aladin gibi yazarlarla calisti Alman birlikleri Nisan 1944 te Kirim dan kovulduktan sonra 18 Mayis 1944 e kadar Kirim gazetesine yazmaya devam etti ve Kirim Tatar etnik kokeninden dolayi Kirim dan sinir disi edildi ve savastaki bircok askeri odulune ragmen hain olarak kabul edildi Surgun span Bekabad a vardiginda santiyede bir tiyatro toplulugu duzenledigi Farhad hidroelektrik santralinin insasinda calisti Daha sonra Orta Asya Universitesi ne devam etti Sovyet hukumetine meydan okudugu icin kati kosullar ve sert cezalar altinda yasamalarina ragmen surgundeki ilk gunlerinden Kirim Tatar Sivil Haklar Hareketi ne katildi ve diger onemli Kirim Tatarlariyla sevip kaybettikleri Kirim ile ilgili huzunlu siirleri okuduklari gizli bir toplanti yapti ve Kirim Tatarlarinin Ulusal Hareketini kurdu Sinema yonetmeni olarak calistiktan sonra Taskent teki kurgu yayinevinde editor oldu ve 1967 den 1972 ye kadar orada calisti Eserleri Beyaz Cicekler Beyaz chechekler Atesli Kunler Ateshli kunler Koz lerinde keder sezdim Kozlerinde keder sezdim Bulbulnin elyak oluvy O kuz checheklerini sever edi ve Hatyrlav gibi siirler ve kisa oykuler iceriyordu 1967 de Sovyet Yazarlar Birligi ne uye oldu ve 1968 de SSCB Gazeteciler Birligi ne kabul edildi Hem Rusca dilinde hem de Kirim Tatarcasi dilinde Kirim hakkinda yazmaya devam etti Ancak Kirim Tatar hareketine katilimi Orta Asya dan ayrilmasina neden oldu Kirim a daha yakin olan Novorossiysk e yerlesti ancak buyuk bir Kirim Tatar nufusunun olmamasi nedeniyle Kirim Tatar hareketine katilma yetenegi biraz sikintiya ugradi ve Kirim daki yazilarini Novorossiysk de yayinlamak neredeyse zordu Novorossiysk teki hic kimse Kirim Tatarcasi ni Seitumer Emin kadar akici konusmamisti Birkac yil boyunca yazilarinin cogu Ruscaydi Daha sonra Kirim Tatar hareketi ile calismalarina devam ederek Temmuz 1987 de Moskova ya geri donus hakki icin secenlerden biri haline geldi ve burada bir konusma yapti Daha sonra Taman dan Simferopol e yuruyuse katildi ve SSCB Yazarlar Birligi ne uyeligine ragmen protestoyu duzenleme roluyle Pravda Vostoka gazetesinde ismiyle kinandi Gazetenin yayinlanmasindan sonra o ve yuruyusteki diger katilimcilar gazetedeki calismalari nedeniyle yogun bir zulme maruz kaldilar Kirim Tatar hareketinde aktivistlere yapilan zulme ragmen davayi desteklemeye devam etti sonunda calismalarini 1990 larin sonunda Kirim da yayinladi Ancak hayatinin geri kalaninda Novorossiysk te yasadi 21 Mart 2004 te oldukten sonra oraya gomuldu ve 2014 yilinda memleketi Albat ta onun anisina bir anit dikildi Sevdigi Kirim i kaybetmesiyle ilgili siirleri bugun populerligini koruyor Kaynakca span Seitumer Emin biyografianaliz net 23 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2020 a b c Bekirova Gulnara 17 Mayis 2016 Kto pesn moyu o Kryme propoet ne bud tebya lyubimyj moj narod Krym Realii Rusca 21 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2020 a b Seitumer Emin 1921 2004 poet uchastnik nacionalnogo dvizheniya krymskih tatar 95 let so dnya rozhdeniya Respublikanskaya krymskotatarskaya biblioteka im I Gasprinskogo Rusca 23 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2020 Khurshutov Asan 28 Nisan 2014 Seitumer Emin navechno vozvratilsya v Albat Milli Firka Rusca 8 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2020 Kto avtor etih stihov Sen olmasan aziz halkym kimge kerek bu dyunya Crimeantatars club Rusca 18 Haziran 2017 23 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2020 SEITUMER EMIN 1921 2004 ana yurt com 21 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2020 Seitumer Emin Ty zhivi moj narod Milli Firka Rusca 15 Mayis 2015 18 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2020 Otorite kontroluLCCN n80154360 VIAF 30849887 WorldCat LCCN n80 154360 Kategoriler 1921 dogumlular2004 te olenlerKirim Tatari yazarlarKirim Tatari aktivistlerSovyet partizanlariKirim Tatari sairlerSovyet yazarlarGizli kategoriler Turkce Vikipedi ve Vikiveride resmi olmayan maddelerLCCN tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriVIAF tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriWorldCat LCCN tanimlayicisi iceren Vikipedi maddeleri
