Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Mehmet Ragıp Gümüşpala (d. 1897, Edirne, Osmanlı İmparatorluğu - ö. 6 Haziran 1964, İstanbul, Türkiye), Türk asker ve siyasetçi. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 11.Genelkurmay Başkanı. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra bu görevi yürüten Gümüşpala, Millî Birlik Komitesi tarafından emekliye sevk edildikten sonra darbeyle devrilen Demokrat Parti'nin siyasi mirasçısı olan Adalet Partisi'nin kurucu genel başkanlığını yaptı.
| Ragıp Gümüşpala 1333-P.92 | |
|---|---|
 | |
| TBMM Ana Muhalefet Partisi Lideri | |
| Görev süresi 25 Haziran 1962 - 6 Haziran 1964 | |
| Yerine geldiği | Ekrem Alican |
| Yerine gelen | Süleyman Demirel |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 12. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 25 Ekim 1961 - 6 Haziran 1964 | |
| Seçim bölgesi | 1961 – İzmir |
| Adalet Partisi Genel Başkanı | |
| Görev süresi 11 Şubat 1961 - 6 Haziran 1964 | |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Yerine gelen | Süleyman Demirel |
| 11. TSK Genelkurmay Başkanı | |
| Görev süresi 3 Haziran 1960 - 4 Ağustos 1960 | |
| Yerine geldiği | Rüştü Erdelhun |
| Yerine gelen | Cevdet Sunay |
| 3. Ordu Komutanı | |
| Görev süresi 21 Ağustos 1958 - 3 Haziran 1960 | |
| Yerine geldiği | Cemal Gürsel |
| Yerine gelen | Danyal Yurdatapan |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1897 Edirne, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 6 Haziran 1964 (67 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Partisi | Adalet Partisi |
| Bitirdiği okul | Harp Okulu |
| Mesleği | Asker |
| Ödülleri |    |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Osmanlı (1917-1920) Türkiye (1920-1960) |
| Hizmet yılları | 1917-1960 |
| Rütbesi |  Orgeneral |
| Komutası | 65. Tümen Piyade Tugayı, 3. Ordu Kurmay Başkanlığı, 65. Tümen, 7. Kolordu, 3. Ordu |
| Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı Türk Kurtuluş Savaşı |
Yaşamı
Askeri Yaşamı
Edirne Lisesinden mezun olup Mekteb-i Harbiye'ye girdi. Öğrenci iken talimgaha çıktı ve 1917 yılında asteğmen rütbesine terfi etti. 63. Alay 12. Bölük Komutan Vekili iken, 2 Ekim 1918 tarihinde Sina ve Filistin Cephesi'nde Nablus Muharebesi sırasında İngilizler'e esir düştü. 6 Ekim 1920 tarihine kadar esarette kaldı. Esaret dönüşü İstanbul'dan Ankara'ya geçerek 13 Aralık 1920 tarihinde İstiklal Savaşı'na katıldı. Millî Mücadele'ye katkılarından dolayı Kırmızı şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. Takım ve Bölük Komutanlığı görevlerinde bulunduktan sonra 1931 yılında girdiği Harp Akademisi'ni aynı yıl bitirerek kurmay subay oldu.
Çeşitli karargah ve birliklerde görev yaptıktan sonra 1948 yılında tuğgeneral, 1951 yılında tümgeneral, 1955 yılında korgeneral ve 1959 yılında orgeneral rütbesine terfi etti. Tuğgeneral rütbesi ile 65. Tümen Piyade Tugay Komutanlığı, Motorlu Birlikler Okul Komutanlığı, 9. Tümen Komutan Yardımcılığı ve 3. Ordu Kurmay Başkanlığı, Tümgeneral rütbesi ile 65. Tümen Komutanlığı ve 11. Kolordu Komutan Vekilliği, Korgeneral rütbesi ile 7. Kolordu Komutanlığı ve 3. Ordu Komutan Vekilliği görevlerinde bulundu.
1960 yılında orgeneral rütbesinde 3. Ordu Komutanı iken 27 Mayıs Darbesi oldu. Ankara'da darbe yapan Millî Birlik Komitesi'ne liderlerinin kim olduğunu sordu ve eğer liderleri kendisinden daha kıdemli bir orgeneral değilse emrindeki 3. Ordu ile Ankara'ya yürüyüp isyana son vereceğini bildirdi. Bunun üzerine cuntacılar, emekli orgeneral Cemal Gürsel'i askeri uçakla İzmir'den Ankara'ya getirip, darbenin en kıdemlisi olan Tümgeneral Cemal Madanoğlu'nun yerine lider gösterdiler. 3 Haziran 1960 tarihinde genelkurmay başkanlığına atandı. 2 Ağustos 1960 tarihinde, daha sonra Emekli İnkılap Subaylar Derneği'ni oluşturacak olan yaklaşık 5000 subayla birlikte Millî Birlik Komitesi tarafından re'sen emekliye sevk edildi.
Siyasi Yaşamı
Askerlik sonrası siyasete girdi. 29 Eylül 1960 tarihinde Demokrat Parti'nin (DP) kapatılmasından sonra, bu partinin seçmen kitlesini toplayacak bir siyasal partinin kurulması çalışmalarına katıldı. 11 Şubat 1961 tarihinde kurulan Adalet Partisi'nin (AP) ilk genel başkanlığına seçildi. Bu partinin ilk genel başkanı olarak 1961 genel seçimleri'nde İzmir milletvekili seçildi. 20 Kasım 1961 tarihinde İsmet İnönü başkanlığında kurulan CHP-AP koalisyon hükümetinde görev almadı. 1962 yılında toplanan AP I. Kongresi'nde yeniden genel başkan seçildi.
6 Haziran 1964 tarihinde İstanbul'da öldü. Kabri Zincirlikuyu Mezarlığı'ndadır. Evli ve altı çocuk babasıydı.
Ölümünden sonra AP genel başkanlığına Süleyman Demirel seçildi. DP'nin devamı olarak algılanan AP, 1965 seçimlerinde %52 oy oranıyla tek başına iktidara geldi.
Kaynakça
- ^ "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ . 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2014.
- ^ Gümüşpala'nın biyografisi 22 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Milliyet, 07.06.2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Ragip Gumuspala d 1897 Edirne Osmanli Imparatorlugu o 6 Haziran 1964 Istanbul Turkiye Turk asker ve siyasetci Turk Silahli Kuvvetlerinin 11 Genelkurmay Baskani 27 Mayis Darbesi nden sonra bu gorevi yuruten Gumuspala Milli Birlik Komitesi tarafindan emekliye sevk edildikten sonra darbeyle devrilen Demokrat Parti nin siyasi mirascisi olan Adalet Partisi nin kurucu genel baskanligini yapti Ragip Gumuspala 1333 P 92TBMM Ana Muhalefet Partisi LideriGorev suresi 25 Haziran 1962 6 Haziran 1964Yerine geldigi Ekrem AlicanYerine gelen Suleyman DemirelTurkiye Buyuk Millet Meclisi 12 Donem MilletvekiliGorev suresi 25 Ekim 1961 6 Haziran 1964Secim bolgesi 1961 IzmirAdalet Partisi Genel BaskaniGorev suresi 11 Subat 1961 6 Haziran 1964Yerine geldigi Yeni makamYerine gelen Suleyman Demirel11 TSK Genelkurmay BaskaniGorev suresi 3 Haziran 1960 4 Agustos 1960Yerine geldigi Rustu ErdelhunYerine gelen Cevdet Sunay3 Ordu KomutaniGorev suresi 21 Agustos 1958 3 Haziran 1960Yerine geldigi Cemal GurselYerine gelen Danyal YurdatapanKisisel bilgilerDogum 1897 Edirne Osmanli ImparatorluguOlum 6 Haziran 1964 67 yasinda Istanbul TurkiyePartisi Adalet PartisiBitirdigi okul Harp OkuluMeslegi AskerOdulleriAskeri hizmetiBagliligi Osmanli 1917 1920 Turkiye 1920 1960 Hizmet yillari 1917 1960Rutbesi OrgeneralKomutasi 65 Tumen Piyade Tugayi 3 Ordu Kurmay Baskanligi 65 Tumen 7 Kolordu 3 OrduCatisma savaslari I Dunya Savasi Turk Kurtulus SavasiYasamiAskeri Yasami Edirne Lisesinden mezun olup Mekteb i Harbiye ye girdi Ogrenci iken talimgaha cikti ve 1917 yilinda astegmen rutbesine terfi etti 63 Alay 12 Boluk Komutan Vekili iken 2 Ekim 1918 tarihinde Sina ve Filistin Cephesi nde Nablus Muharebesi sirasinda Ingilizler e esir dustu 6 Ekim 1920 tarihine kadar esarette kaldi Esaret donusu Istanbul dan Ankara ya gecerek 13 Aralik 1920 tarihinde Istiklal Savasi na katildi Milli Mucadele ye katkilarindan dolayi Kirmizi seritli Istiklal Madalyasi ile taltif edildi Takim ve Boluk Komutanligi gorevlerinde bulunduktan sonra 1931 yilinda girdigi Harp Akademisi ni ayni yil bitirerek kurmay subay oldu Cesitli karargah ve birliklerde gorev yaptiktan sonra 1948 yilinda tuggeneral 1951 yilinda tumgeneral 1955 yilinda korgeneral ve 1959 yilinda orgeneral rutbesine terfi etti Tuggeneral rutbesi ile 65 Tumen Piyade Tugay Komutanligi Motorlu Birlikler Okul Komutanligi 9 Tumen Komutan Yardimciligi ve 3 Ordu Kurmay Baskanligi Tumgeneral rutbesi ile 65 Tumen Komutanligi ve 11 Kolordu Komutan Vekilligi Korgeneral rutbesi ile 7 Kolordu Komutanligi ve 3 Ordu Komutan Vekilligi gorevlerinde bulundu 1960 yilinda orgeneral rutbesinde 3 Ordu Komutani iken 27 Mayis Darbesi oldu Ankara da darbe yapan Milli Birlik Komitesi ne liderlerinin kim oldugunu sordu ve eger liderleri kendisinden daha kidemli bir orgeneral degilse emrindeki 3 Ordu ile Ankara ya yuruyup isyana son verecegini bildirdi Bunun uzerine cuntacilar emekli orgeneral Cemal Gursel i askeri ucakla Izmir den Ankara ya getirip darbenin en kidemlisi olan Tumgeneral Cemal Madanoglu nun yerine lider gosterdiler 3 Haziran 1960 tarihinde genelkurmay baskanligina atandi 2 Agustos 1960 tarihinde daha sonra Emekli Inkilap Subaylar Dernegi ni olusturacak olan yaklasik 5000 subayla birlikte Milli Birlik Komitesi tarafindan re sen emekliye sevk edildi Gumuspala nin Zincirlikuyu Mezarligi ndaki kabri Siyasi Yasami Askerlik sonrasi siyasete girdi 29 Eylul 1960 tarihinde Demokrat Parti nin DP kapatilmasindan sonra bu partinin secmen kitlesini toplayacak bir siyasal partinin kurulmasi calismalarina katildi 11 Subat 1961 tarihinde kurulan Adalet Partisi nin AP ilk genel baskanligina secildi Bu partinin ilk genel baskani olarak 1961 genel secimleri nde Izmir milletvekili secildi 20 Kasim 1961 tarihinde Ismet Inonu baskanliginda kurulan CHP AP koalisyon hukumetinde gorev almadi 1962 yilinda toplanan AP I Kongresi nde yeniden genel baskan secildi 6 Haziran 1964 tarihinde Istanbul da oldu Kabri Zincirlikuyu Mezarligi ndadir Evli ve alti cocuk babasiydi Olumunden sonra AP genel baskanligina Suleyman Demirel secildi DP nin devami olarak algilanan AP 1965 secimlerinde 52 oy oraniyla tek basina iktidara geldi Kaynakca TBMM Albumu 2 Cilt 1950 1980 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 12 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Ocak 2022 22 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Haziran 2014 Gumuspala nin biyografisi 22 Kasim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Milliyet 07 06 2015