Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Eteneliler, eteneli memeliler veya plasentalı memeliler, (Latince: Placentalia) memelilerin bir infra sınıfı. Diğer alt sınıflar keseliler (Metatheria) ve hâlâ yumurtlayarak üreyen ilkel memelilerdir (Protheria). Aralarında büyük bir farkla en büyük grup etenelilerdir. Günümüzde, 6000'in üzerinde eteneli türü bulunmaktadır. Vücut yapıları ve yaşam alanlarının farklılıkları ile en çeşitli memeli grubunu oluştururlar.
| Plasentalı Memeliler | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||
| |||||||||||
| Alt gruplar | |||||||||||
| Takımlar için metne bakınız. | |||||||||||
Anatomik farklılıklar
Plasentalı memeliler anatomik olarak diğer memelilerden şu şekilde ayrılır:
- Annenin boyuna göre iri bir bebeğin doğmasına izin vermek için pelvisin alt kısmında yeterince geniş bir açıklık.
- Diğer tüm memelilerde bulunan pelvisten ileriye doğru uzanan epipubik kemiklerin yokluğu. (Plasentalı olmayan memelilerdeki işlevleri, hareket sırasında vücudu sertleştirmektir, ancak plasentalarda hamilelik sırasında karnın genişlemesini engellerler.)
- Ayağın en arka kemikleri, kaval kemiği ve fibula uçlarının oluşturduğu bir yuvaya oturarak tam bir zıvana ve zıvana üst ayak bileği eklemi oluşturur.
- Fibulanın alt kısmında bir malleol varlığı.
Evrimsel tarih
Eteneliler, eutherian memelilerin taç grubudur ve tamamen soyu tükenmiş çeşitli takımlar ile (örn. Meridiungulata, Creodonta, Dinocerata, Mesonychia, Embrithopoda, Desmostylia ve ) mevcut 18-19 farklı takımı içerir. Eteneli radyasyonunun hem takımlar arasında hem de takımlar içinde zamanlamasını çözmek, evrimsel biyolojide uzun süredir devam eden bir problemdir. Bu radyasyonun zamanlamasının açıklanması, K-Pg kitlesel yok oluşunun eteneli radyasyonunu teşvik etmedeki rolünü anlamak için önemli çıkarımlara sahiptir.
Fosil kayıtlarına göre bilinen en eski eteneliler yaklaşık 64.85 milyon yıllıktır (Protungulatim donnae). O’Leary vd. (2013) tarafından yapılmış fosil kanıtlarını baz alan çalışmada, etenelilerin son ortak atasının 100 ila 108 milyon yıl önce yaşadığını önerildi. Aynı çalışmada kesin olarak eteneli ayrışmasının Paleojen-Kretase sınırından önce gerçekleştiği belirtildi. Keseliler ile etenelilerin ayrışma tarihleri için sonuçlar ise 125 ila 180 myö arasında değişir.
- Mevcut eteneli gruplarına ait en eski fosiller
| Klad ismi | Tür veya grup ismi | Yaş (milyon yıl) | Bulunduğu yer |
|---|---|---|---|
| Placentalia, Boreoeutheria, Laurasiatheria, | Protungulatum donnae | 64.85 | ABD |
| Euarchontoglires, Euarchonta, Primatomorpha, Primates? | Purgatorius coracis | 64.8 | ABD |
| Afrotheria? | 64.85 | Kuzey Amerika | |
| Paenungulata? | 61.8 | Güney Amerika | |
| Xenarthra | 58.3 | ||
| Carnivora | 43.3 | Kuzey Amerika | |
| Chiroptera | 55.5 | Portekiz | |
| Primates (Euprimates), Haplorrhini, Tarsiiformes? | Teilhardina brandti | 54.97 | Kuzey Amerika, Asya |
| Lagomorpha | Leporidae | 53 | Asya |
| Eulipotyphla | 58.3 | ABD | |
| Rodentia | Sciurus sp. | 56.8 |
Sınıflandırma
- Alt sınıf: Placentalia veya Eutheria — Eteneliler
- Klad: Xenarthra
- Klad: Afrotheria
- Klad: Afroinsectiphilia
- Takım: Tubulidentata — Damarlı dişliler
- Takım: Afrosoricida — Tenreksiler
- Takım:
- Klad: Paenungulata
- Takım: † Desmostylia
- Takım: Hyracoidea — Kır sıçanımsılar
- Takım: Sirenia — Deniz inekleri
- Takım: Proboscidea — Hortumlular
- Klad: Afroinsectiphilia
- Magna takım:Boreoeutheria
- Üsttakım:Laurasiatheria
- Takım: Artiodactyla — Çift parmaklılar
- Takım: Carnivora — Etçiller
- Takım: Cetacea — Balinalar
- Takım: Chiroptera — Yarasalar
- Takım: Insectivora — Böcekçiller
- Takım: Perissodactyla — Tek toynaklılar
- Takım: Pholidota
- Üst takım:Euarchontoglires
- Takım: Lagomorpha — Tavşanımsılar
- Takım: Dermoptera — Abalı memeliler
- Takım: Primates — Primatlar
- Takım: Rodentia — Kemiriciler
- Takım: Scandentia
- Üsttakım:Laurasiatheria
Filogeni
| Placentalia |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
H. vd. (2003) ve Asher, R. J. vd. (2009) tarafından yapılan çalışmalara göre uyarlanmış kladogram.
Kaynakça
- ^ Wilford, John Noble (7 Şubat 2013). "Rat-Size Ancestor Said to Link Man and Beast". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.
- ^ O'Leary, Maureen A.; Bloch, Jonathan I.; Flynn, John J.; Gaudin, Timothy J.; Giallombardo, Andres; Giannini, Norberto P.; Goldberg, Suzann L.; Kraatz, Brian P.; Luo, Zhe-Xi; Meng, Jin; Ni, Xijun (8 Şubat 2013). "The Placental Mammal Ancestor and the Post–K-Pg Radiation of Placentals". Science (İngilizce). 339 (6120): 662-667. doi:10.1126/science.1229237. ISSN 0036-8075. (PMID) 23393258. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021.
- ^ Nishihara, Hidenori; Maruyama, Shigenori; Okada, Norihiro (31 Mart 2009). "Retroposon analysis and recent geological data suggest near-simultaneous divergence of the three superorders of mammals". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 106 (13): 5235-5240. doi:10.1073/pnas.0809297106. ISSN 0027-8424. (PMC) 2655268 $2. (PMID) 19286970. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
- ^ Springer, Mark S.; Murphy, William J.; Eizirik, Eduardo; O'Brien, Stephen J. (4 Şubat 2003). "Placental mammal diversification and the Cretaceous–Tertiary boundary". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 100 (3): 1056-1061. doi:10.1073/pnas.0334222100. ISSN 0027-8424. (PMID) 12552136. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Temmuz 2021.
- ^ . yunus.hacettepe.edu.tr. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021.
- ^ Averianov, Alexander O (2020). Eutheria (Placental Mammals). 1. eLS. ss. 277-282. doi:10.1002/9780470015902.a0029197. 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2022.
- ^ Weil, Anne (Nisan 2002). "Upwards and onwards". Nature (İngilizce). 416 (6883): 798-799. doi:10.1038/416798a. ISSN 1476-4687. 23 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021.
- ^ Reilly, Stephen M.; White, Thomas D. (17 Ocak 2003). "Hypaxial Motor Patterns and the Function of Epipubic Bones in Primitive Mammals". Science (İngilizce). 299 (5605): 400-402. doi:10.1126/science.1074905. ISSN 0036-8075. (PMID) 12532019. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021.
- ^ Novacek, Michael J.; Rougier, Guillermo W.; Wible, John R.; McKenna, Malcolm C.; Dashzeveg, Demberelyin; Horovitz, Inés (Ekim 1997). "Epipubic bones in eutherian mammals from the Late Cretaceous of Mongolia". Nature (İngilizce). 389 (6650): 483-486. doi:10.1038/39020. ISSN 1476-4687. 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021.
- ^ a b Ji, Qiang; Luo, Zhe-Xi; Yuan, Chong-Xi; Wible, John R.; Zhang, Jian-Ping; Georgi, Justin A. (Nisan 2002). "The earliest known eutherian mammal". Nature (İngilizce). 416 (6883): 816-822. doi:10.1038/416816a. ISSN 1476-4687. 29 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Temmuz 2021.
- ^ Springer, Mark S.; Foley, Nicole M.; Brady, Peggy L.; Gatesy, John; Murphy, William J. (2019). "Evolutionary Models for the Diversification of Placental Mammals Across the KPg Boundary". Frontiers in Genetics (İngilizce). 0. doi:10.3389/fgene.2019.01241. ISSN 1664-8021. (PMC) 6896846 $2. (PMID) 31850081. 20 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ a b dos Reis, Mario; Donoghue, Philip C. J.; Yang, Ziheng (31 Ocak 2014). "Neither phylogenomic nor palaeontological data support a Palaeogene origin of placental mammals". Biology Letters. 10 (1): 20131003. doi:10.1098/rsbl.2013.1003. (PMC) 3917342 $2. (PMID) 24429684. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ . fossilworks.org. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ . fossilworks.org. 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ . fossilworks.org. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ . fossilworks.org. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ Ni, Xijun; Wang, Yuanqing; Hu, Yaoming; Li, Chuankui (Ocak 2004). "A euprimate skull from the early Eocene of China". Nature (İngilizce). 427 (6969): 65-68. doi:10.1038/nature02126. ISSN 0028-0836. 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2021.
- ^ "PBDB". paleobiodb.org. 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ . fossilworks.org. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ Amrine-Madsen, H.; Koepfli, K. P.; Wayne, R. K.; Springer, M. S. (2003). "A new phylogenetic marker, apoliprotein B, provides compelling evidence for eutherian relationships". Molecular Phylogenetics and Evolution. 28 (2): 225-240. doi:10.1016/s1055-7903(03)00118-0. (PMID) 12878460.
- ^ Asher, R. J.; Bennett, N.; Lehmann, T. (2009). "The new framework for understanding placental mammal evolution". BioEssays. 31 (8): 853-864. doi:10.1002/bies.200900053
![image]()
. (PMID) 19582725.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Eteneliler eteneli memeliler veya plasentali memeliler Latince Placentalia memelilerin bir infra sinifi Diger alt siniflar keseliler Metatheria ve hala yumurtlayarak ureyen ilkel memelilerdir Protheria Aralarinda buyuk bir farkla en buyuk grup etenelilerdir Gunumuzde 6000 in uzerinde eteneli turu bulunmaktadir Vucut yapilari ve yasam alanlarinin farkliliklari ile en cesitli memeli grubunu olustururlar Plasentali Memeliler Yasadigi donem araligi 66 0 myo Senozoyik Gunumuz Molekuler genetik calismalara gore 130 100 0 PreYeYeOSDCPTJKPgNBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaAlt sinif TheriaInfra sinif Placentalia Owen 1837Alt gruplarBoreoeutheria Afrotheria Xenarthra Takimlar icin metne bakiniz Anatomik farkliliklarPlasentali memeliler anatomik olarak diger memelilerden su sekilde ayrilir Annenin boyuna gore iri bir bebegin dogmasina izin vermek icin pelvisin alt kisminda yeterince genis bir aciklik Diger tum memelilerde bulunan pelvisten ileriye dogru uzanan epipubik kemiklerin yoklugu Plasentali olmayan memelilerdeki islevleri hareket sirasinda vucudu sertlestirmektir ancak plasentalarda hamilelik sirasinda karnin genislemesini engellerler Ayagin en arka kemikleri kaval kemigi ve fibula uclarinin olusturdugu bir yuvaya oturarak tam bir zivana ve zivana ust ayak bilegi eklemi olusturur Fibulanin alt kisminda bir malleol varligi Evrimsel tarihEteneliler eutherian memelilerin tac grubudur ve tamamen soyu tukenmis cesitli takimlar ile orn Meridiungulata Creodonta Dinocerata Mesonychia Embrithopoda Desmostylia ve mevcut 18 19 farkli takimi icerir Eteneli radyasyonunun hem takimlar arasinda hem de takimlar icinde zamanlamasini cozmek evrimsel biyolojide uzun suredir devam eden bir problemdir Bu radyasyonun zamanlamasinin aciklanmasi K Pg kitlesel yok olusunun eteneli radyasyonunu tesvik etmedeki rolunu anlamak icin onemli cikarimlara sahiptir Fosil kayitlarina gore bilinen en eski eteneliler yaklasik 64 85 milyon yilliktir Protungulatim donnae O Leary vd 2013 tarafindan yapilmis fosil kanitlarini baz alan calismada etenelilerin son ortak atasinin 100 ila 108 milyon yil once yasadigini onerildi Ayni calismada kesin olarak eteneli ayrismasinin Paleojen Kretase sinirindan once gerceklestigi belirtildi Keseliler ile etenelilerin ayrisma tarihleri icin sonuclar ise 125 ila 180 myo arasinda degisir Mevcut eteneli gruplarina ait en eski fosillerKlad ismi Tur veya grup ismi Yas milyon yil Bulundugu yerPlacentalia Boreoeutheria Laurasiatheria Protungulatum donnae 64 85 ABDEuarchontoglires Euarchonta Primatomorpha Primates Purgatorius coracis 64 8 ABDAfrotheria 64 85 Kuzey AmerikaPaenungulata 61 8 Guney AmerikaXenarthra 58 3Carnivora 43 3 Kuzey AmerikaChiroptera 55 5 PortekizPrimates Euprimates Haplorrhini Tarsiiformes Teilhardina brandti 54 97 Kuzey Amerika AsyaLagomorpha Leporidae 53 AsyaEulipotyphla 58 3 ABDRodentia Sciurus sp 56 8SiniflandirmaAlt sinif Placentalia veya Eutheria Eteneliler Klad Xenarthra Takim Cingulata Armadillo Takim Pilosa Klad Afrotheria Klad Afroinsectiphilia Takim Tubulidentata Damarli disliler Takim Afrosoricida Tenreksiler Takim Klad Paenungulata Takim Desmostylia Takim Hyracoidea Kir sicanimsilar Takim Sirenia Deniz inekleri Takim Proboscidea Hortumlular Magna takim Boreoeutheria Usttakim Laurasiatheria Takim Artiodactyla Cift parmaklilar Takim Carnivora Etciller Takim Cetacea Balinalar Takim Chiroptera Yarasalar Takim Insectivora Bocekciller Takim Perissodactyla Tek toynaklilar Takim Pholidota Ust takim Euarchontoglires Takim Lagomorpha Tavsanimsilar Takim Dermoptera Abali memeliler Takim Primates Primatlar Takim Rodentia Kemiriciler Takim ScandentiaFilogeniPlacentalia Atlantogenata Afrotheria Xenarthra Boreoeutheria Euarchontoglires Euarchonta Glires Laurasiatheria Eulipotyphla Scrotifera Chiroptera Ferungulata Ungulata Artiodactyla Perissodactyla Ferae Pholidota Carnivora H vd 2003 ve Asher R J vd 2009 tarafindan yapilan calismalara gore uyarlanmis kladogram Kaynakca Wilford John Noble 7 Subat 2013 Rat Size Ancestor Said to Link Man and Beast The New York Times Ingilizce ISSN 0362 4331 31 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2021 O Leary Maureen A Bloch Jonathan I Flynn John J Gaudin Timothy J Giallombardo Andres Giannini Norberto P Goldberg Suzann L Kraatz Brian P Luo Zhe Xi Meng Jin Ni Xijun 8 Subat 2013 The Placental Mammal Ancestor and the Post K Pg Radiation of Placentals Science Ingilizce 339 6120 662 667 doi 10 1126 science 1229237 ISSN 0036 8075 PMID 23393258 15 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Temmuz 2021 Nishihara Hidenori Maruyama Shigenori Okada Norihiro 31 Mart 2009 Retroposon analysis and recent geological data suggest near simultaneous divergence of the three superorders of mammals Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 106 13 5235 5240 doi 10 1073 pnas 0809297106 ISSN 0027 8424 PMC 2655268 2 PMID 19286970 8 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Temmuz 2021 Springer Mark S Murphy William J Eizirik Eduardo O Brien Stephen J 4 Subat 2003 Placental mammal diversification and the Cretaceous Tertiary boundary Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 100 3 1056 1061 doi 10 1073 pnas 0334222100 ISSN 0027 8424 PMID 12552136 30 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Temmuz 2021 yunus hacettepe edu tr 27 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2021 Averianov Alexander O 2020 Eutheria Placental Mammals 1 eLS ss 277 282 doi 10 1002 9780470015902 a0029197 20 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2022 Weil Anne Nisan 2002 Upwards and onwards Nature Ingilizce 416 6883 798 799 doi 10 1038 416798a ISSN 1476 4687 23 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2021 Reilly Stephen M White Thomas D 17 Ocak 2003 Hypaxial Motor Patterns and the Function of Epipubic Bones in Primitive Mammals Science Ingilizce 299 5605 400 402 doi 10 1126 science 1074905 ISSN 0036 8075 PMID 12532019 16 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2021 Novacek Michael J Rougier Guillermo W Wible John R McKenna Malcolm C Dashzeveg Demberelyin Horovitz Ines Ekim 1997 Epipubic bones in eutherian mammals from the Late Cretaceous of Mongolia Nature Ingilizce 389 6650 483 486 doi 10 1038 39020 ISSN 1476 4687 23 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2021 a b Ji Qiang Luo Zhe Xi Yuan Chong Xi Wible John R Zhang Jian Ping Georgi Justin A Nisan 2002 The earliest known eutherian mammal Nature Ingilizce 416 6883 816 822 doi 10 1038 416816a ISSN 1476 4687 29 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Temmuz 2021 Springer Mark S Foley Nicole M Brady Peggy L Gatesy John Murphy William J 2019 Evolutionary Models for the Diversification of Placental Mammals Across the KPg Boundary Frontiers in Genetics Ingilizce 0 doi 10 3389 fgene 2019 01241 ISSN 1664 8021 PMC 6896846 2 PMID 31850081 20 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2021 KB1 bakim PMC bicimi link a b dos Reis Mario Donoghue Philip C J Yang Ziheng 31 Ocak 2014 Neither phylogenomic nor palaeontological data support a Palaeogene origin of placental mammals Biology Letters 10 1 20131003 doi 10 1098 rsbl 2013 1003 PMC 3917342 2 PMID 24429684 13 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2021 KB1 bakim PMC bicimi link fossilworks org 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2021 fossilworks org 17 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2021 fossilworks org 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2021 fossilworks org 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2021 Ni Xijun Wang Yuanqing Hu Yaoming Li Chuankui Ocak 2004 A euprimate skull from the early Eocene of China Nature Ingilizce 427 6969 65 68 doi 10 1038 nature02126 ISSN 0028 0836 18 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2021 PBDB paleobiodb org 17 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2021 fossilworks org 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2021 Amrine Madsen H Koepfli K P Wayne R K Springer M S 2003 A new phylogenetic marker apoliprotein B provides compelling evidence for eutherian relationships Molecular Phylogenetics and Evolution 28 2 225 240 doi 10 1016 s1055 7903 03 00118 0 PMID 12878460 Asher R J Bennett N Lehmann T 2009 The new framework for understanding placental mammal evolution BioEssays 31 8 853 864 doi 10 1002 bies 200900053 PMID 19582725