Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
pH belirteçleri (İndikatörler), çözeltinin pH'sine bağlı olarak renk değiştiren, karmaşık yapıdaki organik bileşiklerdir. Bu tür bileşikler, asit ya da baz titrasyonunun bitiş noktasını saptamak amacıyla kullanılır. pH belirteçlerini asit, baz, redoks ve çöktürme belirteçleri olarak sınıflamak mümkündür.
Yapı ve Çalışma Mekanizması
Asit baz belirteçleri zayıf asit veya zayıf bazdırlar. İndikatörler genelde HIn veya InOH sembolleri ile gösterilirler. Bu indikatörlerin ayrışma tepkimeleri ise şu şekilde gerçekleşir;
Belirteçler, bu ayrışma ya da birleşme tepkimeleriyle renk değiştirirler. Örneğin metil kırmızısı HIn formundayken kırmızı, ayrıştıktan sonra In- formuna girer; ki bu da sarı renktedir.
Bir çözeltinin içerisine asit bırakıldığı zaman, sudaki hidrojen (H+) iyonu miktarını artar. Bu da çözeltideki hidrojen derişimini artırır. Le Chatelier ilkesine göre yukarıdaki reaksiyonda hidrojen iyonu derişimi arttığından dolayı denge, girenler yönüne yani HIn yönüne kayar. Bu da HIn derişimini arttırır. Metil kırmızısı örneğini verecek olursak, bu indikatörün HIn formundaki renginin kırmızı olmasın-dan dolayı rengi kırmızıya dönüşür. Aynı şekilde çözeltiye baz eklenirse çözeltideki hidrojen iyonu derişimi azalır. Denge ürünler yönüne kayar, hidrojen iyonu ve In- derişimi artar. Yine metil kırmızısı örneğini verecek olursak, metil kırmızısının In- formundaki renginin sarı olmasından dolayı çözelti sarıya dönüşür.
Uygulama
pH belirteçleri titrasyon adı verilen deneylerde kullanılır. Bu deneylerde bir asidin veya bazın pH değeri ölçülür. Her indikatörün kendine has hazırlanma şekilleri vardır. Örneğin metil kırmızısı %95 etanol çözeltisinde iyi çözünürken, metil turuncusu saf su ile daha iyi çözünür. Daha iyi sonuç almak içinse karışık indikatörler hazırlanabilir. Bu şekilde daha dar bir pH aralığında kesin renk değişimi elde edilir.
Çeşitleri
| pH belirteci | Daha düşük pH'daki renk | Geçiş aralığı pH sınırları (yaklaşık) | Daha yüksek pH'daki renk |
|---|---|---|---|
| Metil menekşesi (metil viyole) | sarı | 0,0 - 1,6 | mavi-menekşe |
| Malahit yeşili (ilk geçiş) | sarı | 0,2 - 1,8 | mavi-yeşil |
| Timol mavisi (asit - ilk geçiş) | kırmızı | 1,2 - 2,8 | sarı |
| Metil sarısı (etanolde) | kırmızı | 2,9 - 4,0 | sarı |
| sarı | 3,0 - 4,6 | menekşe | |
| Kongo kırmızısı | mavi | 3,0 - 5,2 | kırmızı |
| Metil turuncusu | turuncu | 3,1 - 4,4 | sarı |
| Metil turuncusu ( çözeltisinde) | mor | 3,2 - 4,2 | yeşil |
| Brom krezol yeşili | sarı | 3,8 - 5,4 | mavi |
| Metil kırmızısı | kırmızı | 4,2 - 6,3 | sarı |
| (Azolitmin) | kırmızı | 4,5 - 8,3 | mavi |
| Brom krezol moru | sarı | 5,2 - 6,8 | menekşe |
| Bromtimol mavisi | sarı | 6,0 - 7,6 | mavi |
| Fenol kırmızısı | sarı | 6,6 - 8,0 | kırmızı |
| Nötral kırmızı | kırmızı | 6,8 - 8,0 | sarı |
| Krezol kırmızısı | sarı | 7,2 - 8,8 | kırmızımsı-mor |
| Naftoftalein | renksiz-kırmızımsı | 7,3 - 8,7 | mavi-yeşil |
| Timol mavisi (baz - ikinci geçiş) | sarı | 8,0 - 9,6 | mavi |
| Fenolftalein | renksiz | 8,2 - 10,0 | mor-menekşe |
| Timolftalein | renksiz | 9,4 - 10,6 | mavi |
| Alizarin sarısı R | sarı | 10,1 - 12,0 | portakal-kırmızı |
| İndigo karmin | mavi | 11,4 - 13,0 | sarı |
| Malahit yeşili (ikinci geçiş) | yeşil | 11,6 - 14,0 | renksiz |
Kaynakça
- ^ http://ggulec.googlepages.com/LaboratoryTechniqueLectureNotes.doc[]
- ^ . 13 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2008.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
pH belirtecleri Indikatorler cozeltinin pH sine bagli olarak renk degistiren karmasik yapidaki organik bilesiklerdir Bu tur bilesikler asit ya da baz titrasyonunun bitis noktasini saptamak amaciyla kullanilir pH belirteclerini asit baz redoks ve cokturme belirtecleri olarak siniflamak mumkundur Yapi ve Calisma MekanizmasiAsit baz belirtecleri zayif asit veya zayif bazdirlar Indikatorler genelde HIn veya InOH sembolleri ile gosterilirler Bu indikatorlerin ayrisma tepkimeleri ise su sekilde gerceklesir HIn In H displaystyle HIn rightleftharpoons In H Belirtecler bu ayrisma ya da birlesme tepkimeleriyle renk degistirirler Ornegin metil kirmizisi HIn formundayken kirmizi ayristiktan sonra In formuna girer ki bu da sari renktedir Bir cozeltinin icerisine asit birakildigi zaman sudaki hidrojen H iyonu miktarini artar Bu da cozeltideki hidrojen derisimini artirir Le Chatelier ilkesine gore yukaridaki reaksiyonda hidrojen iyonu derisimi arttigindan dolayi denge girenler yonune yani HIn yonune kayar Bu da HIn derisimini arttirir Metil kirmizisi ornegini verecek olursak bu indikatorun HIn formundaki renginin kirmizi olmasin dan dolayi rengi kirmiziya donusur Ayni sekilde cozeltiye baz eklenirse cozeltideki hidrojen iyonu derisimi azalir Denge urunler yonune kayar hidrojen iyonu ve In derisimi artar Yine metil kirmizisi ornegini verecek olursak metil kirmizisinin In formundaki renginin sari olmasindan dolayi cozelti sariya donusur UygulamaRenkli pH belirtecleri pH belirtecleri titrasyon adi verilen deneylerde kullanilir Bu deneylerde bir asidin veya bazin pH degeri olculur Her indikatorun kendine has hazirlanma sekilleri vardir Ornegin metil kirmizisi 95 etanol cozeltisinde iyi cozunurken metil turuncusu saf su ile daha iyi cozunur Daha iyi sonuc almak icinse karisik indikatorler hazirlanabilir Bu sekilde daha dar bir pH araliginda kesin renk degisimi elde edilir CesitleripH degerini olcmeye yarayan hazir kagitlarpH belirteci Daha dusuk pH daki renk Gecis araligi pH sinirlari yaklasik Daha yuksek pH daki renkMetil meneksesi metil viyole sari 0 0 1 6 mavi menekseMalahit yesili ilk gecis sari 0 2 1 8 mavi yesilTimol mavisi asit ilk gecis kirmizi 1 2 2 8 sariMetil sarisi etanolde kirmizi 2 9 4 0 sarisari 3 0 4 6 menekseKongo kirmizisi mavi 3 0 5 2 kirmiziMetil turuncusu turuncu 3 1 4 4 sariMetil turuncusu cozeltisinde mor 3 2 4 2 yesilBrom krezol yesili sari 3 8 5 4 maviMetil kirmizisi kirmizi 4 2 6 3 sari Azolitmin kirmizi 4 5 8 3 maviBrom krezol moru sari 5 2 6 8 menekseBromtimol mavisi sari 6 0 7 6 maviFenol kirmizisi sari 6 6 8 0 kirmiziNotral kirmizi kirmizi 6 8 8 0 sariKrezol kirmizisi sari 7 2 8 8 kirmizimsi morNaftoftalein renksiz kirmizimsi 7 3 8 7 mavi yesilTimol mavisi baz ikinci gecis sari 8 0 9 6 maviFenolftalein renksiz 8 2 10 0 mor menekseTimolftalein renksiz 9 4 10 6 maviAlizarin sarisi R sari 10 1 12 0 portakal kirmiziIndigo karmin mavi 11 4 13 0 sariMalahit yesili ikinci gecis yesil 11 6 14 0 renksizKaynakca http ggulec googlepages com LaboratoryTechniqueLectureNotes doc olu kirik baglanti 13 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2008 Ayrica bakinizAsit Baz pH Le Chatelier ilkesiDis baglantilar