Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Sıfat-fiil,ortaç veya partisip; bir fiilin cümlede sıfat görevinde kullanılan hâli. Türkçedeki üç fiilimsi grubundan biridir. Fiillerin sonuna sıfat-fiil ekleri olan -en, -esi, -mez, -ar, -di(k), -di(ği),-ecek ve -miş getirilerek oluşturulur ve kısaca anası mezar dikecekmiş şeklinde formülize edilir. Sıfat-fiiller kendinden sonraki kelimelerle birlikte sıfat tamlaması oluşturur.
- Bastığın yerleri "toprak" diyerek geçme, tanı! (Mehmet Akif Ersoy)
- Gelecek yıl işe başlayacak.
- Haşladıktan sonra, suyu iyice süzülmüş sebzeleri kâseye boşaltıyoruz.
- Okuldan sonra koşar adım yanıma geldi.
- Polisler olası kazaları önlemek için kontrolü sağlıyorlardı.
- Salonda hep bildik yüzler vardı.
Bunların haricinde bazı ağızlarda kullanılan ve -meli eki ile yapılan sıfat-fiiller de vardır.
- öğmeli güzel (övülecek güzel)
Bazı fiillerle birlikte -mekli hâlinde kullanılan ek de -meli ekinin değişikliğe uğramış hâlidir:
- ağlamaklı çocuk
Adlaşma
Adlaşma, aslen isim olmayan bir kelimenin cümlede isim görevinde kullanılmasıdır. Sıfat-fiiller, arkalarından bir isim gelmediğinde -tıpkı sıfatlar gibi- (adlaşırlar):
- Sinirli olduğu her hâlinden anlaşılıyor.
- Toplantıya gelmeyeceğini biliyordum.
- Yoldan geçenleri gözlüyordu.
Bazı sıfat-fiiller kalıcı olarak isme dönüşür. Bu durum "yaygın" olarak isim hâlinde kullanılmalarından ve sözlüklerde yer almalarından anlaşılabilir.
- Eve gelirken bir tanıdığa rastladım.
- Geçmişte yaşanan olaylardan ders almalıyız.
- Gelecekte insanlar hiçbir cihaz kullanmadan haberleşebilecekler.
- Ne güzel yaratmış seni Yaradan. (Neşet Ertaş)
Kaynakça
- ^ "sıfat-fiil." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 2 Aralık 2012
- ^ Ergin 309
- ^ a b c Ergin 310
- ^ Yıldız, Osman (Mayıs 2007). "Dâsitân-ı Sultân Mahmûd Mesnevisi'nde Fiiller" (PDF). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (15 bas.). ss. 129-150. Erişim tarihi: 28 Nisan 2010.[]
- ^ a b Sıfat-fiiler 10 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Türkçeciler.com. Erişim: 2 Aralık 2012.
Literatür
- Ergin, Muharrem. ''Üniversiteler İçin Türk Dili.'' İstanbul: Bayrak Yayım, 2009.
 | Dilbilgisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sifat fiil ortac veya partisip bir fiilin cumlede sifat gorevinde kullanilan hali Turkcedeki uc fiilimsi grubundan biridir Fiillerin sonuna sifat fiil ekleri olan en esi mez ar di k di gi ecek ve mis getirilerek olusturulur ve kisaca anasi mezar dikecekmis seklinde formulize edilir Sifat fiiller kendinden sonraki kelimelerle birlikte sifat tamlamasi olusturur Bastigin yerleri toprak diyerek gecme tani Mehmet Akif Ersoy Gelecek yil ise baslayacak Hasladiktan sonra suyu iyice suzulmus sebzeleri kaseye bosaltiyoruz Okuldan sonra kosar adim yanima geldi Polisler olasi kazalari onlemek icin kontrolu sagliyorlardi Salonda hep bildik yuzler vardi Bunlarin haricinde bazi agizlarda kullanilan ve meli eki ile yapilan sifat fiiller de vardir ogmeli guzel ovulecek guzel Bazi fiillerle birlikte mekli halinde kullanilan ek de meli ekinin degisiklige ugramis halidir aglamakli cocukAdlasmaAdlasma aslen isim olmayan bir kelimenin cumlede isim gorevinde kullanilmasidir Sifat fiiller arkalarindan bir isim gelmediginde tipki sifatlar gibi adlasirlar Sinirli oldugu her halinden anlasiliyor Toplantiya gelmeyecegini biliyordum Yoldan gecenleri gozluyordu Bazi sifat fiiller kalici olarak isme donusur Bu durum yaygin olarak isim halinde kullanilmalarindan ve sozluklerde yer almalarindan anlasilabilir Eve gelirken bir tanidiga rastladim Gecmiste yasanan olaylardan ders almaliyiz Gelecekte insanlar hicbir cihaz kullanmadan haberlesebilecekler Ne guzel yaratmis seni Yaradan Neset Ertas Kaynakca sifat fiil Guncel Turkce Sozluk Turk Dil Kurumu Erisim 2 Aralik 2012 Ergin 309 a b c Ergin 310 Yildiz Osman Mayis 2007 Dasitan i Sultan Mahmud Mesnevisi nde Fiiller PDF Suleyman Demirel Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15 bas ss 129 150 Erisim tarihi 28 Nisan 2010 olu kirik baglanti a b Sifat fiiler 10 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkceciler com Erisim 2 Aralik 2012 LiteraturErgin Muharrem Universiteler Icin Turk Dili Istanbul Bayrak Yayim 2009 Dilbilgisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz