Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Partenon (Antik Yunanca: Παρθενών; Modern Yunanca: Παρθενώνας), Athena'nın tapınağıdır, MÖ 5. yüzyılda Atina Akropolisi'nde inşa edilmiştir.
Παρθενώνας | |
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Koordinatlar | 37°58′17″K 23°43′36″D / 37.97139°K 23.72667°D |
| Başlama | MÖ 447 |
| Tamamlanma | MÖ 432 |
| Yıkılma | 26 Eylül 1687'de kısmen |
| Yükseklik | 13.72 m |
| Ölçüler | |
| Diğer ölçüler | Cella: 29,8 x 19,2 m |
| Teknik ayrıntılar | |
| Boyut | 69,5 x 30,9 m |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Kallikrates, İktinos |
| Diğer tasarımcılar | Fidias (heykeltıraş) |
Antik Yunan'dan günümüze kalan yapılar arasında en iyi bilinenidir ve Antik Yunan mimarisinin en büyük eseri olarak kabul edilir. Tamamen mermerden inşa edilen tapınağın mimarları Iktinos ve Kallikrates’dir. Dış cephesinde kullanılan heykeltıraşlığın, en yüksek noktası olduğu düşünülür. Dünyanın en büyük kültürel abidelerinden biri olarak Partenon, Antik Yunan'ın ve Atina demokrasisinin de sembolüdür. Tapınak Dor düzeni ile inşa edilmiştir.
Partenon isminin Athena Parthenos'un kült heykelinden geldiği sanılmaktadır. Bu heykel Fidias tarafından fildişi ve altın kullanılarak yapılmıştır, Athena'nın sıfatı Partenos (παρθένος, bakire) tanrıçanın bekaretini simgelemektedir.
Altın oranın insanoğlu tarafından ilk uygulamalarından biridir. cepheden bakıldığında, genişliğinin yüksekliğine oranı, neredeyse tam olarak altın oran'a eşittir. Kutsal iç mekânda (naos) çatıyı destekleyen U biçiminde iki katlı sütun sıraları, Dor üslubundaki dış sütun sıralarından farklı olarak İon Düzeni’ndedir. Yapıdaki İon özelliklerinden biri de naos dış duvarının üst kısmı boyunca uzanan figürlü bir frize sahip olmasıdır. Modern araştırmalar ve Vitruvius gibi Antik Çağ yazarlarının aktarımları, Parthenon’u inşa eden mimarların tapınağı ideal oranlar sistemine göre tasarladıklarını ve yapının görünümünde ortaya çıkan optik yanılmalara çözümler getirdiklerini ortaya koymuştur. Tapınağın kısa tarafarında 8, uzun tarafarında 17 sütun bulunur. Dış sütun sıralarının birbirine oranı 4/9, aritmetik ifade ile x=2y+1’dir. Bu oran, aynı zamanda kutsal mekânı sınırlayan (naos) duvarlarının ve tapınağın yükseldiği üst tabanın (stylobatın) kenar ölçülerinin sayısal değerine (1/2.25) ve saçaklık dahil olmak üzere tapınağın yüksekliğinin genişliğine oranına ve sütun çaplarının sütunlar arasındaki mesafeye oranına eşittir. Yapının her yerinde dikkatlice uygulanmış bu oranlar sistemi, dönem heykeltıraşları gibi Parthenon’un mimarlarının da ideal görünüme uyumlu sayısal oranlara bağlı kalınarak ulaşılacağına inandıklarını açıkça göstermektedir.
Tarihçe
Partenon, Perslerin MÖ 480'de eski Athena tapınağını yok etmesinden sonra yapılmıştır. Birçok Yunan tapınağı gibi Partenon da olarak kullanılmıştır.
6. yüzyılda Partenon, Bakire Meryem'e adanan bir kiliseye çevrilmiştir. Osmanlı Devleti'nin fethinden sonra 1456 yılında ise cami olarak kullanılmaya başlanmış ve yanına bir minare eklenmiştir. 1687'de Türkler burayı cephanelik olarak kullanırken, bina Venedik tarafından bombardımana tutulmuştur. Patlamalar, tapınağa ciddi biçimde zarar vermiştir. Daha sonra Venediklilerin eline geçen Parthenon'a eklenen minare yıkılıp yerine (bugün var olmayan) çan kulesi yapılmış ve Parthenon, Katolik kilisesine çevrilmiştir.
Yunan isyanı sırasında Yunanlar tarafından savunma amaçlı olarak da kullanılmıştır. 19. yüzyılda heykel parçaları tarafından İngiltere'ye taşınmıştır ve şu anda Britanya Müzesi'nde sergilenmektedir. Bu eserlerin Yunanistan'a gönderilip gönderilmeyeceği halen tartışılmaktadır.
-
![image]()
Parthenon'un batı yüzü -
![image]()
Athena Parthenon heykeli -
![image]()
Parthenon'un bire bir modeli -
![image]()
Parthenon'un güneyden görünüşü -
![image]()
Binanın batısındaki saçaklar -
![image]()
British Museum'daki Partenon'dan alınmış heykeller -
![image]()
Partenon'un zemin planı -
![image]()
Partenon'daki Dor düzeni -
![image]()
Partenon'un bilinen ilk fotoğrafı, Joly de Lotbinière, Ekim 1839 -
![image]()
Akropolis'in rekonstrüksiyonu, Leo von Klenze -
![image]()
Partenon harabeleri ve 1715'te inşa edilmiş Osmanlı camisinin resmi, Pierre Peytier, 1830'ların başları
Kaynakça
- ^ a b Parthenon 5 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Academic.reed.edu. Retrieved on 4 September 2013.
- ^ a b The Parthenon 2 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Ancientgreece.com. Retrieved on 4 September 2013.
- ^ Penprase, Bryan E. (2010). The Power of Stars: How Celestial Observations Have Shaped Civilization. Springer Science & Business Media. s. 221. ISBN . 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2017.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Partenon ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (Resmî site)
- (Yunan hükûmeti sitesi)
- Acropolis of Athens - AcropolisofAthens.gr - one monument, one heritage 15 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Parthenon 2004 - The Campaign to Return the Parthenon Marbles to Athens 10 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Marbles Reunited 7 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- UNESCO World Heritage Centre - Acropolis, Athens11 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Metropolitan Government of Nashville and Davidson County — The Parthenon28 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Partenon Antik Yunanca Par8enwn Modern Yunanca Par8enwnas Athena nin tapinagidir MO 5 yuzyilda Atina Akropolisi nde insa edilmistir PartenonPar8enwnasGenel bilgilerKoordinatlar37 58 17 K 23 43 36 D 37 97139 K 23 72667 D 37 97139 23 72667BaslamaMO 447TamamlanmaMO 432Yikilma26 Eylul 1687 de kismenYukseklik13 72 mOlculerDiger olculerCella 29 8 x 19 2 mTeknik ayrintilarBoyut69 5 x 30 9 mTasarim ve insaatMimar lar Kallikrates IktinosDiger tasarimcilarFidias heykeltiras Antik Yunan dan gunumuze kalan yapilar arasinda en iyi bilinenidir ve Antik Yunan mimarisinin en buyuk eseri olarak kabul edilir Tamamen mermerden insa edilen tapinagin mimarlari Iktinos ve Kallikrates dir Dis cephesinde kullanilan heykeltirasligin en yuksek noktasi oldugu dusunulur Dunyanin en buyuk kulturel abidelerinden biri olarak Partenon Antik Yunan in ve Atina demokrasisinin de semboludur Tapinak Dor duzeni ile insa edilmistir Partenon isminin Athena Parthenos un kult heykelinden geldigi sanilmaktadir Bu heykel Fidias tarafindan fildisi ve altin kullanilarak yapilmistir Athena nin sifati Partenos par8enos bakire tanricanin bekaretini simgelemektedir Altin oranin insanoglu tarafindan ilk uygulamalarindan biridir cepheden bakildiginda genisliginin yuksekligine orani neredeyse tam olarak altin oran a esittir Kutsal ic mekanda naos catiyi destekleyen U biciminde iki katli sutun siralari Dor uslubundaki dis sutun siralarindan farkli olarak Ion Duzeni ndedir Yapidaki Ion ozelliklerinden biri de naos dis duvarinin ust kismi boyunca uzanan figurlu bir frize sahip olmasidir Modern arastirmalar ve Vitruvius gibi Antik Cag yazarlarinin aktarimlari Parthenon u insa eden mimarlarin tapinagi ideal oranlar sistemine gore tasarladiklarini ve yapinin gorunumunde ortaya cikan optik yanilmalara cozumler getirdiklerini ortaya koymustur Tapinagin kisa tarafarinda 8 uzun tarafarinda 17 sutun bulunur Dis sutun siralarinin birbirine orani 4 9 aritmetik ifade ile x 2y 1 dir Bu oran ayni zamanda kutsal mekani sinirlayan naos duvarlarinin ve tapinagin yukseldigi ust tabanin stylobatin kenar olculerinin sayisal degerine 1 2 25 ve sacaklik dahil olmak uzere tapinagin yuksekliginin genisligine oranina ve sutun caplarinin sutunlar arasindaki mesafeye oranina esittir Yapinin her yerinde dikkatlice uygulanmis bu oranlar sistemi donem heykeltiraslari gibi Parthenon un mimarlarinin da ideal gorunume uyumlu sayisal oranlara bagli kalinarak ulasilacagina inandiklarini acikca gostermektedir TarihcePartenon Perslerin MO 480 de eski Athena tapinagini yok etmesinden sonra yapilmistir Bircok Yunan tapinagi gibi Partenon da olarak kullanilmistir 6 yuzyilda Partenon Bakire Meryem e adanan bir kiliseye cevrilmistir Osmanli Devleti nin fethinden sonra 1456 yilinda ise cami olarak kullanilmaya baslanmis ve yanina bir minare eklenmistir 1687 de Turkler burayi cephanelik olarak kullanirken bina Venedik tarafindan bombardimana tutulmustur Patlamalar tapinaga ciddi bicimde zarar vermistir Daha sonra Venediklilerin eline gecen Parthenon a eklenen minare yikilip yerine bugun var olmayan can kulesi yapilmis ve Parthenon Katolik kilisesine cevrilmistir Yunan isyani sirasinda Yunanlar tarafindan savunma amacli olarak da kullanilmistir 19 yuzyilda heykel parcalari tarafindan Ingiltere ye tasinmistir ve su anda Britanya Muzesi nde sergilenmektedir Bu eserlerin Yunanistan a gonderilip gonderilmeyecegi halen tartisilmaktadir Parthenon un bati yuzu Athena Parthenon heykeli Parthenon un bire bir modeli Parthenon un guneyden gorunusu Binanin batisindaki sacaklar British Museum daki Partenon dan alinmis heykeller Partenon un zemin plani Partenon daki Dor duzeni Partenon un bilinen ilk fotografi Joly de Lotbiniere Ekim 1839 Akropolis in rekonstruksiyonu Leo von Klenze Partenon harabeleri ve 1715 te insa edilmis Osmanli camisinin resmi Pierre Peytier 1830 larin baslariKaynakca a b Parthenon 5 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Academic reed edu Retrieved on 4 September 2013 a b The Parthenon 2 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ancientgreece com Retrieved on 4 September 2013 Penprase Bryan E 2010 The Power of Stars How Celestial Observations Have Shaped Civilization Springer Science amp Business Media s 221 ISBN 978 1 4419 6803 6 9 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2017 Arsivlenmis kopya 19 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2017 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Partenon ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi site Yunan hukumeti sitesi Acropolis of Athens AcropolisofAthens gr one monument one heritage 15 Temmuz 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Parthenon 2004 The Campaign to Return the Parthenon Marbles to Athens 10 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Marbles Reunited 7 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde UNESCO World Heritage Centre Acropolis Athens11 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Metropolitan Government of Nashville and Davidson County The Parthenon28 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde