Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Ottoman Railway Company, (Türkçe: Osmanlı Demiryolu Şirketi; rapor işareti: ORC), İzmir merkezli olmak üzere Ege Bölgesi'nin güney ve güneydoğusunda 1856 – 1935 yılları arasında faaliyet gösteren ve Anadolu'daki ilk demiryolu hattı olan İzmir-Aydın Demiryolu (tam adıyla İzmir (Alsancak)-Aydın Demiryolu ve Şubeleri) hattını inşa eden ve işleten İngiliz demiryolu şirketidir.
| Tür | Demiryolu şirketi |
|---|---|
| Akıbeti | 1935 yılında TCDD tarafından satın alınarak feshedildi. |
| Ardıl | TCDD (İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu / TCDD 3. Bölge) |
| Kuruluş | 1856) |
| Feshedilme | 1935) |
| Genel merkezi | İzmir, Aydın, Denizli, Eğirdir, , |
| Önemli kişiler | |
| Dipnotlar / referanslar Anadolu'daki ilk demiryolu hattı olan İzmir – Aydın Demiryolu'nu inşa eden ve işleten şirket | |
ORC Şirketi, Osmanlı hükûmeti'nden aldığı İzmir ve çevresinde demiryolu sanayisini hızlıca hakim kıldı. Şirketin amacı, Ege Bölgesi'nin güney ve güneydoğusunda çıkarılan madenler ile Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovalarında yetiştirilen çeşitli tarım ürünlerinin (özellikle İncir) İzmir Limanı'na daha hızlı getirilmesini sağlayarak ihracatı kolaylaştırmaktı. Şirket, 1912 yılı itibarıyla, ana demiryolu hattını önce Denizli'ye sonra da Eğirdir'e uzatmanın yanı sıra İzmir'deki kasabalara da (Ödemiş ve Tire) şube hatlarını inşa etti. Ancak ilk hedefi olan Konya'ya ulaşmayı başaramadı ve bölgesel bir demiryolu şirketi olarak çalışmaya devam etti. Ayrıca, şirket, İzmir'in güneyinde işletilen banliyö tren hizmetinde de önemli rol oynadı. 1912 yılında şirket tarafından 3 banliyö tren rotası (Buca, Seydiköy, Ödemiş) işletilmekteydi.
ORC Şirketi, 1935 yılında TCDD tarafından satın alınarak feshedildi ve işlettiği hatlar ve tren istasyonları da TCDD tarafından işletilmeye başlandı. Günümüzde İzmir – Aydın Demiryolu hattının ardılı İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu hattıdır.
Tarihçe
| İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri | |
|---|---|
 İzmir – Aydın demiryolu hattının İzmir'deki başlangıç noktası Alsancak Garı, 1858 | |
| Genel bilgiler | |
| Durum | Kapatıldı. Yerini İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu aldı. |
| Sahibi | Ottoman Railway Company |
| İlk - Son durak | |
| İstasyonlar | 129 |
| Hizmet | |
| Güzergah | 1 (İzmir-Alsancak – Eğirdir) |
| İşletmeci(ler) | Ottoman Railway Company |
| Tarihçe | |
| Açılış | 1 Temmuz 1866(İzmir-Alsancak – Aydın) |
| Teknik bilgiler | |
| Hat uzunluğu | 470,300 km (292,2 mi) (Ana Hat) 105,851 km (65,8 mi) (Şube Hatları) 576,151 km (358,0 mi) (Toplam) |
| Hat açıklığı | 1435 mm |
| İzmir-Alsancak – Aydın demiryolu ve şubeleri | |
|---|---|
Osmanlı hükûmeti, 22 Eylül 1856 tarihinde İzmir-Aydın Demiryolu hattını inşa etme ve 50 yıllığına işletme imtiyazı ORC Şirketi'ne verdi. Başlangıçta, hattın 1 Ekim 1860 tarihinde hizmete girmesi ve imtiyazın bu tarih itibarıyla geçerli olması üzerine anlaşılmıştı. Ancak inşaat süresi ve maliyeti göz ardı edildiğinden ve 1,2 Milyon Sterlin olan başlangıç sermayesinin çok az olmasından dolayı, hattın tam anlamıyla hizmete girmesi ancak 1866 yılında mümkün oldu.
Hattın ilk bölümü olan Alsancak – arası 30 Ekim 1858 tarihinde hizmete girdi. Bu hat, Anadolu'daki ilk, Osmanlı İmparatorluğu sınırlarındaki, 1856 yılında Mısır Eyaleti'nde hizmete giren hattından sonra, ikinci en eski demiryolu hattıydı. ORC ek yeni imtiyazlar kazanarak hattı 1912 yılında Eğirdir'e kadar uzatmayı başardı. Ayrıca şirket 1921 yılında, 1870 yılından beri işlettiği Şirinyer – Buca şube demiryolu'nun da mülkiyetini kazandı.
Şirketin amacı, Ege Bölgesi'nin güney ve güneydoğusunda çıkarılan madenler ile Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovalarında yetiştirilen çeşitli tarım ürünlerini İzmir Limanı'na daha hızlı ulaştırmak ve ihracatını yapmaktı. Ancak bu hattaki yoğunluk büyük miktarda gelir elde etmek için yeterli değildi ve şirket yüksek miktarda kâr elde edemiyordu. Bu noktada, şirket için tek çıkış yolu demiryolu hattını Anadolu'nun içlerine doğru genişletmekti, ancak şirket Afyonkarahisar ya da Konya'ya demiryolu hattı inşa etme imtiyazını kazanamadı. Nitekim demiryolu imtiyazları oldukça siyasi kararlardı ve İngiliz seçmenleri de kendi hükûmetlerinin Osmanlı İmparatorluğu'na demiryolu hattı inşa etmesinde yardımcı olmasını Hindistan ve Orta Doğu'daki İngiliz menfaatlerine aykırı buldukları için istemiyorlardı. Ancak öte yandan Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie (Türkçe: Osmanlı Anadolu Demiryolları; rapor işareti: CFOA) Şirketi'nin Afyonkarahisar ve Konya'da demiryolu inşa etme imtiyaz elde etmesi üzerine, ORC Şirketi işlettiği demiryolu hattının daha fazla uzatılabilmesi için Osmanlı hükûmetine lobicilik faaliyetinde bulundu.
Sonuç olarak, ORC daha çok bir sömürge demiryolu şirketi gibi hareket ediyordu ve hammadde ve tarım ürünlerinin ihracatını ve mamüllerin ithalatını kolaylaştırmak için hinterlandı büyük bir limanla (İzmir Limanı) bağlantı sağlama amacındaydı. ORC, Osmanlı'daki kötü planlamalardan dolayı, hattında olduğu gibi, İzmir ile Konya gibi önemli şehirlerin bütünleşmesinde rol oynayamadı.
(Yeşil: İzmir – Aydın demiryolu ve şubeleri (günümüzde İzmir-Alsancak – Eğirdir demiryolu))
İstasyonlar ve tesisler
ORC'nin ana demiryolu hattı üzerinde pek çok tren istasyonu ve tesis vardı. İstasyonlar arasında en büyük tesise sahip olanı Alsancak Garı'ydı. Burada bulunan Alsancak Bakım Atölyesi hizmete girdiğinde Osmanlı İmparatorluğu sınırlarındaki en büyük bakım atölyesiydi. Pek çok kasabada da istasyonların yanında küçük yük depoları bulunmaktaydı. ORC'nin Alsancak ve Denizli'de iki adet lokomotif bakım atölyesi ve vagonlar için ise Alsancak, Cumaovası, Tire, Aydın, Denizli ve Dinar'da bakım atölyeleri bulunmaktaydı.
Hattın kısımları ve açılma tarihleri
| Güzergâh | Mesafe | Hizmete Giriş Yılı | Türü |
|---|---|---|---|
| İzmir-Alsancak Garı – Şirinyer – Gaziemir | 13,965 km | ||
| Gaziemir – | 1,400 km | ||
| Gaziemir – Torbalı | 34,622 km | ||
| Torbalı – Selçuk | 28,477 km | ||
| Selçuk – Ortaklar – Aydın Garı (Planlanan hattın sonu) | 52,948 km | ||
| Şirinyer – Buca | 2,700 km | ||
| Aydın – Kuyucak | 56,932 km | ||
| Kuyucak – Sarayköy | 43,825 km | ||
| Sarayköy – Goncalı – Sütlaç – Dinar | |||
| Goncalı – Denizli Garı | 9,409 km | ||
| Sütlaç – Çivril | 30,225 km | ||
| Ortaklar – Söke Garı | 22,012 km | ||
| Dinar – Gümüşgün – Bozanönü – Eğirdir Garı | 95,275 km | ||
| Torbalı – Çatal – Ödemiş Garı | 61,673 km | ||
| Çatal – Tire Garı | 8,657 km |
Dış bağlantılar
- Trains of Turkey Sayfası - Ottoman Railway Company31 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Zamanın Tanıkları: Bozkurt ve Çardak Tren İstasyonları21 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ . Trains of Turkey. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016.
- ^ a b Şirinyer – Buca şube demiryolu Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Buca" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ Robinson, ss.50-55.
- ^ Gaziemir – Seydiköy şube demiryolu
- ^
- ^
- ^ Robinson, s.54
- ^
- ^ Torbalı – Çatal – Ödemiş demiryolu
- ^ Çatal – Tire şube demiryolu
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ottoman Railway Company Turkce Osmanli Demiryolu Sirketi rapor isareti ORC Izmir merkezli olmak uzere Ege Bolgesi nin guney ve guneydogusunda 1856 1935 yillari arasinda faaliyet gosteren ve Anadolu daki ilk demiryolu hatti olan Izmir Aydin Demiryolu tam adiyla Izmir Alsancak Aydin Demiryolu ve Subeleri hattini insa eden ve isleten Ingiliz demiryolu sirketidir Ottoman Railway Company ORC Osmanli Demiryolu SirketiTurDemiryolu sirketiAkibeti1935 yilinda TCDD tarafindan satin alinarak feshedildi ArdilTCDD Izmir Alsancak Egirdir demiryolu TCDD 3 Bolge Kurulus1856 167 yil once 1856 Feshedilme1935 89 yil once 1935 Genel merkeziIzmir Aydin Denizli Egirdir Izmir Osmanli ImparatorluguOnemli kisilerDipnotlar referanslar Anadolu daki ilk demiryolu hatti olan Izmir Aydin Demiryolu nu insa eden ve isleten sirketDemiryolunun insaati 1860 lar ORC Sirketi Osmanli hukumeti nden aldigi Izmir ve cevresinde demiryolu sanayisini hizlica hakim kildi Sirketin amaci Ege Bolgesi nin guney ve guneydogusunda cikarilan madenler ile Kucuk Menderes ve Buyuk Menderes ovalarinda yetistirilen cesitli tarim urunlerinin ozellikle Incir Izmir Limani na daha hizli getirilmesini saglayarak ihracati kolaylastirmakti Sirket 1912 yili itibariyla ana demiryolu hattini once Denizli ye sonra da Egirdir e uzatmanin yani sira Izmir deki kasabalara da Odemis ve Tire sube hatlarini insa etti Ancak ilk hedefi olan Konya ya ulasmayi basaramadi ve bolgesel bir demiryolu sirketi olarak calismaya devam etti Ayrica sirket Izmir in guneyinde isletilen banliyo tren hizmetinde de onemli rol oynadi 1912 yilinda sirket tarafindan 3 banliyo tren rotasi Buca Seydikoy Odemis isletilmekteydi ORC Sirketi 1935 yilinda TCDD tarafindan satin alinarak feshedildi ve islettigi hatlar ve tren istasyonlari da TCDD tarafindan isletilmeye baslandi Gunumuzde Izmir Aydin Demiryolu hattinin ardili Izmir Alsancak Egirdir demiryolu hattidir TarihceIzmir Alsancak Aydin demiryolu ve subeleriIzmir Aydin demiryolu hattinin Izmir deki baslangic noktasi Alsancak Gari 1858Genel bilgilerDurumKapatildi Yerini Izmir Alsancak Egirdir demiryolu aldi SahibiOttoman Railway CompanyIlk Son durakAlsancak GariEgirdir GariIstasyonlar129HizmetGuzergah1 Izmir Alsancak Egirdir Isletmeci ler Ottoman Railway CompanyTarihceAcilis1 Temmuz 1866 Izmir Alsancak Aydin Teknik bilgilerHat uzunlugu470 300 km 292 2 mi Ana Hat 105 851 km 65 8 mi Sube Hatlari 576 151 km 358 0 mi Toplam Hat acikligi1435 mmIzmir Alsancak Aydin demiryolu ve subeleriLejant Izmir AlsancakSirinyer Tren IstasyonuBucaGaziemir Tren IstasyonuSeydikoyTorbali Tren IstasyonuCatalOdemisTireBelevi eski adi Kozpinar SelcukOrtaklarSokeAydinNazilliKuyucakSaraykoyGoncaliDenizliCardakDazkiriSutlacCivrilDinarKarakuyuGumusgunBozanonuEgirdir Osmanli hukumeti 22 Eylul 1856 tarihinde Izmir Aydin Demiryolu hattini insa etme ve 50 yilligina isletme imtiyazi ORC Sirketi ne verdi Baslangicta hattin 1 Ekim 1860 tarihinde hizmete girmesi ve imtiyazin bu tarih itibariyla gecerli olmasi uzerine anlasilmisti Ancak insaat suresi ve maliyeti goz ardi edildiginden ve 1 2 Milyon Sterlin olan baslangic sermayesinin cok az olmasindan dolayi hattin tam anlamiyla hizmete girmesi ancak 1866 yilinda mumkun oldu Hattin ilk bolumu olan Alsancak arasi 30 Ekim 1858 tarihinde hizmete girdi Bu hat Anadolu daki ilk Osmanli Imparatorlugu sinirlarindaki 1856 yilinda Misir Eyaleti nde hizmete giren hattindan sonra ikinci en eski demiryolu hattiydi ORC ek yeni imtiyazlar kazanarak hatti 1912 yilinda Egirdir e kadar uzatmayi basardi Ayrica sirket 1921 yilinda 1870 yilindan beri islettigi Sirinyer Buca sube demiryolu nun da mulkiyetini kazandi Sirketin amaci Ege Bolgesi nin guney ve guneydogusunda cikarilan madenler ile Kucuk Menderes ve Buyuk Menderes ovalarinda yetistirilen cesitli tarim urunlerini Izmir Limani na daha hizli ulastirmak ve ihracatini yapmakti Ancak bu hattaki yogunluk buyuk miktarda gelir elde etmek icin yeterli degildi ve sirket yuksek miktarda kar elde edemiyordu Bu noktada sirket icin tek cikis yolu demiryolu hattini Anadolu nun iclerine dogru genisletmekti ancak sirket Afyonkarahisar ya da Konya ya demiryolu hatti insa etme imtiyazini kazanamadi Nitekim demiryolu imtiyazlari oldukca siyasi kararlardi ve Ingiliz secmenleri de kendi hukumetlerinin Osmanli Imparatorlugu na demiryolu hatti insa etmesinde yardimci olmasini Hindistan ve Orta Dogu daki Ingiliz menfaatlerine aykiri bulduklari icin istemiyorlardi Ancak ote yandan Chemins de Fer Ottomans d Anatolie Turkce Osmanli Anadolu Demiryollari rapor isareti CFOA Sirketi nin Afyonkarahisar ve Konya da demiryolu insa etme imtiyaz elde etmesi uzerine ORC Sirketi islettigi demiryolu hattinin daha fazla uzatilabilmesi icin Osmanli hukumetine lobicilik faaliyetinde bulundu Sonuc olarak ORC daha cok bir somurge demiryolu sirketi gibi hareket ediyordu ve hammadde ve tarim urunlerinin ihracatini ve mamullerin ithalatini kolaylastirmak icin hinterlandi buyuk bir limanla Izmir Limani baglanti saglama amacindaydi ORC Osmanli daki kotu planlamalardan dolayi Izmir Basmane Kasaba Turgutlu demiryolu SCR amp SCP hattinda oldugu gibi Izmir ile Konya gibi onemli sehirlerin butunlesmesinde rol oynayamadi Izmir Aydin Demiryolu ve Subeleri gunumuzde Izmir Alsancak Egirdir demiryolu Osmanli Doneminde Anadolu daki Demiryollari Aglari Yesil Izmir Aydin demiryolu ve subeleri gunumuzde Izmir Alsancak Egirdir demiryolu Istasyonlar ve tesislerORC nin ana demiryolu hatti uzerinde pek cok tren istasyonu ve tesis vardi Istasyonlar arasinda en buyuk tesise sahip olani Alsancak Gari ydi Burada bulunan Alsancak Bakim Atolyesi hizmete girdiginde Osmanli Imparatorlugu sinirlarindaki en buyuk bakim atolyesiydi Pek cok kasabada da istasyonlarin yaninda kucuk yuk depolari bulunmaktaydi ORC nin Alsancak ve Denizli de iki adet lokomotif bakim atolyesi ve vagonlar icin ise Alsancak Cumaovasi Tire Aydin Denizli ve Dinar da bakim atolyeleri bulunmaktaydi Hattin kisimlari ve acilma tarihleriGuzergah Mesafe Hizmete Giris Yili TuruIzmir Alsancak Gari Sirinyer Gaziemir 13 965 km 30 Ekim 1858 Ana hatGaziemir 1 400 km 30 Ekim 1858 Sube hattiGaziemir Torbali 34 622 km 24 Aralik 1860 Ana hatTorbali Selcuk 28 477 km 15 Eylul 1862 Ana hatSelcuk Ortaklar Aydin Gari Planlanan hattin sonu 52 948 km 1 Temmuz 1866 Ana hatSirinyer Buca 2 700 km 1866 2008 Sube hattiAydin Kuyucak 56 932 km 1881 Ana hatKuyucak Saraykoy 43 825 km 1 Temmuz 1882 Ana hatSaraykoy Goncali Sutlac Dinar 144 256 km 13 Ekim 1889 Ana hatGoncali Denizli Gari 9 409 km 13 Ekim 1889 Sube hattiSutlac Civril 30 225 km 29 Aralik 1889 Temmuz 1990 Ana hatOrtaklar Soke Gari 22 012 km 1 Aralik 1890 Sube hattiDinar Gumusgun Bozanonu Egirdir Gari 95 275 km 1 Kasim 1912 Ana hatTorbali Catal Odemis Gari 61 673 km 1912 Sube hattiCatal Tire Gari 8 657 km 1912 Sube hattiDis baglantilarTrains of Turkey Sayfasi Ottoman Railway Company31 Agustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Zamanin Taniklari Bozkurt ve Cardak Tren Istasyonlari21 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca Trains of Turkey 31 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2016 a b Sirinyer Buca sube demiryolu Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi Buca adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme Robinson ss 50 55 Gaziemir Seydikoy sube demiryolu Robinson s 54 Torbali Catal Odemis demiryolu Catal Tire sube demiryolu