Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Osmanlı İmparatorluğu, çeşitli yönetim bölümlerine ayrılmıştır. Bu yönetim bölümleri devlet teşkilatının bir parçasıdır. Devletin topraklarının büyümesi ile kurulan eyalet sistemi, 1864 yılında Sultan Abdülaziz zamanında yerini vilayet sistemine bırakmıştır.
Klasik dönem
Osmanlı Devleti ilk zamanlarda sancak denilen yönetim birimlerine ayrılmıştır. Sancaklar, sancak beyleri tarafından yönetilmiş, bazı sancakları ise okuma çağındaki şehzadeler yönetmiştir. I. Murad zamanında eyalet sistemine geçilmiştir. Eyalet veya beylerbeyliği denilen bu yönetim birimleri sancakların birleşiminden oluşmuştur. Yöneticileri beylerbeyi denilen kişilerdir. Balkan Yarımadası'ndaki fetihler devam ederken ele geçirilen toprakların idaresi için 1362 yılında merkezi Edirne olmak üzere I. Murad'ın emri ile ilk eyalet olan Rumeli Eyaleti kurulmuştur. Rumeli Eyaleti'nin ilk beylerbeyi de Lala Şahin Paşa'dır.Yıldırım Bayezid, 1393 yılında Rumeli'ye geçerken Timurtaş Paşa'yı Andolu Beylerbeyi olarak Ankara'da bırakması ile Anadolu Eyaleti kurulmuştur. 1413 tarihinde Rum Eyaleti kurulmuştur. Ardından birçok eyalet kurulmuştur. 1590 yılından sonra beylerbeylik kelimesi yerine eş anlamlısı olan eyalet kelimesi kullanılmıştır.
Eyaletler kendi aralarında sâlyâneli (yıllıklı) ve sâlyânesiz (yıllıksız) olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Sâlyânesiz eyaletlerin ürünleri has, zeamet ve tımar olarak ayrılmıştı. Öşür ve resimleri, ismiyle, hazineye, beylerbeyi ve sancakbeyi haslarına ve bir de zeamet ile tımara ait olmak üzere bölünmüştü. Sâlyâneli eyaletler has, zeamet ve tımara ayrılmayarak doğrudan doğruya devlet hazinesi tarafından mıntıkalar halinde her sene iltizama verilirdi. Bu eyaletlerin senelik hasılatından bir kısmı beylerbeyi, sancakbeyi, asker vs. maaşları için dağıtıldıktan sonra önceden belirlenmiş bir miktarı (sâlyâneyi) devlet hazinesine yollanırdı. Sâlyâneli eyaletler daha çok merkezden uzak Arap Müslümanların çoğunlukta oldukları eyaletlerdi. Bu tip eyaletlerde hükûmet yeniçeri garnizonları bulundurur ve merkezden beylerbeyi, defterdar ve kadıları tayin ederdi.
Eyaletler
| Adı | Kuruluş yılı | Merkezi | Türü |
|---|---|---|---|
| Anadolu Eyaleti | 1393 | Bursa, Ankara, Kütahya | Sâlyânesiz eyalet |
| Diyarbekir Eyaleti | 1515 | Diyarbekir | Sâlyânesiz eyalet |
| Rumeli Eyaleti | 1362 | Edirne, Manastır, Sofya | Sâlyânesiz eyalet |
Sâlyânesiz eyaletler
- Karaman Eyaleti
- Rum Eyaleti
- Trabzon Eyaleti
- Zülkadriye Eyaleti
- Cezayir-i Garp Eyaleti
- Kars Eyaleti
- Erzurum Eyaleti
- Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti
- Bosna Eyaleti
- Budin Eyaleti
- Van Eyaleti
- Kıbrıs Eyaleti
- Tunus Eyaleti
- Şehrizor Eyaleti
- Çıldır Eyaleti
- Kefe Eyaleti
- Silistre Eyaleti
Sâlyâneli eyaletler
Yenileşme dönemi
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ Mehmet İpşirli, "Klasik Dönem Osmanlı Devlet Teşkilâtı", Osmanlı Devleti ve Medeniyet Tarihi, c.1, İstanbul 1994, s.225.
- ^ Mehmet İpşirli, "Beylerbeyi", İslam Ansiklopedisi, c.6, İstanbul 1992, s.69.
- ^ Osmanlı eyalet-vilayet sistemi 7 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe). Radikal gazetesi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osmanli Imparatorlugu cesitli yonetim bolumlerine ayrilmistir Bu yonetim bolumleri devlet teskilatinin bir parcasidir Devletin topraklarinin buyumesi ile kurulan eyalet sistemi 1864 yilinda Sultan Abdulaziz zamaninda yerini vilayet sistemine birakmistir Binbasi R Huber in 1899 Osmanli Imparatorlugu haritasinin yenilenmis surumunde ayrintili alt bolumler gosteriliyor vilayetler sancaklar kazalar Klasik donemOsmanli Devleti ilk zamanlarda sancak denilen yonetim birimlerine ayrilmistir Sancaklar sancak beyleri tarafindan yonetilmis bazi sancaklari ise okuma cagindaki sehzadeler yonetmistir I Murad zamaninda eyalet sistemine gecilmistir Eyalet veya beylerbeyligi denilen bu yonetim birimleri sancaklarin birlesiminden olusmustur Yoneticileri beylerbeyi denilen kisilerdir Balkan Yarimadasi ndaki fetihler devam ederken ele gecirilen topraklarin idaresi icin 1362 yilinda merkezi Edirne olmak uzere I Murad in emri ile ilk eyalet olan Rumeli Eyaleti kurulmustur Rumeli Eyaleti nin ilk beylerbeyi de Lala Sahin Pasa dir Yildirim Bayezid 1393 yilinda Rumeli ye gecerken Timurtas Pasa yi Andolu Beylerbeyi olarak Ankara da birakmasi ile Anadolu Eyaleti kurulmustur 1413 tarihinde Rum Eyaleti kurulmustur Ardindan bircok eyalet kurulmustur 1590 yilindan sonra beylerbeylik kelimesi yerine es anlamlisi olan eyalet kelimesi kullanilmistir Eyaletler kendi aralarinda salyaneli yillikli ve salyanesiz yilliksiz olmak uzere ikiye ayrilmistir Salyanesiz eyaletlerin urunleri has zeamet ve timar olarak ayrilmisti Osur ve resimleri ismiyle hazineye beylerbeyi ve sancakbeyi haslarina ve bir de zeamet ile timara ait olmak uzere bolunmustu Salyaneli eyaletler has zeamet ve timara ayrilmayarak dogrudan dogruya devlet hazinesi tarafindan mintikalar halinde her sene iltizama verilirdi Bu eyaletlerin senelik hasilatindan bir kismi beylerbeyi sancakbeyi asker vs maaslari icin dagitildiktan sonra onceden belirlenmis bir miktari salyaneyi devlet hazinesine yollanirdi Salyaneli eyaletler daha cok merkezden uzak Arap Muslumanlarin cogunlukta olduklari eyaletlerdi Bu tip eyaletlerde hukumet yeniceri garnizonlari bulundurur ve merkezden beylerbeyi defterdar ve kadilari tayin ederdi Eyaletler Adi Kurulus yili Merkezi TuruAnadolu Eyaleti 1393 Bursa Ankara Kutahya Salyanesiz eyaletDiyarbekir Eyaleti 1515 Diyarbekir Salyanesiz eyaletRumeli Eyaleti 1362 Edirne Manastir Sofya Salyanesiz eyaletSalyanesiz eyaletler Karaman Eyaleti Rum Eyaleti Trabzon Eyaleti Zulkadriye Eyaleti Cezayir i Garp Eyaleti Kars Eyaleti Erzurum Eyaleti Cezayir i Bahr i Sefid Eyaleti Bosna Eyaleti Budin Eyaleti Van Eyaleti Kibris Eyaleti Tunus Eyaleti Sehrizor Eyaleti Cildir Eyaleti Kefe Eyaleti Silistre EyaletiSalyaneli eyaletler Misir Eyaleti Trablussam Eyaleti Halep Eyaleti Bagdat Eyaleti Basra Eyaleti Musul Eyaleti Trablusgarp Eyaleti Hicaz Eyaleti Yemen Eyaleti Rakka Eyaleti Habesistan Eyaleti Lahsa EyaletiYenilesme donemiBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz Kaynakca Mehmet Ipsirli Klasik Donem Osmanli Devlet Teskilati Osmanli Devleti ve Medeniyet Tarihi c 1 Istanbul 1994 s 225 Mehmet Ipsirli Beylerbeyi Islam Ansiklopedisi c 6 Istanbul 1992 s 69 Osmanli eyalet vilayet sistemi 7 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce Radikal gazetesi