Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Osmanlı Rumları Osmanlı Devletinde yaşayan Rumlara verilen isimdir. Kuruluşundan itibaren pek çok Rum topluluğu Osmanlı sınırları içindeki İç Anadolu (Kapadokya), Ege ve Karadeniz bölgelerinde yaşamıştır ve devletin son dönemlerine kadar önemli rol oynamışlardır. Bugün büyük çoğunluğu Rum Kırımı ve Mübadele'den dolayı Yunanistan'da yaşamaktadır.
Tarih
Osmanlının Bizans'tan ve Venedik'ten aldığı topraklardaki halkın çoğu Rumlar'dan oluşturmaktaydı. Din olarak Ortodoks ve çok küçük bir azınlık Katolik Hristiyan'dı. Osmanlı devletinde millet sistemi altında yönetilmişler ve 1453'ten sonra başlarında İstanbul Patriği bulunmuştur. Topluca bulundukları bölgeler şimdiki Yunanistan, Kıbrıs, Trakya, Marmara denizi adaları ve kıyıları, Kapadokya, Karadeniz Bölgesi ve Ege denizi kıyılarıdır. 19. yüzyılda Karadeniz Rumlarının bir kısmı, Rus işgali altındaki Kars bölgesine yerleşmiştir.
Din hürriyetine rağmen pek çok Rum Müslüman olmuş, bunların bir kısmı da Türkleşmiştir. İslamlaşma en fazla Girit ve Karadeniz Bölgesinde yaşandı. Müslüman Yunanlar, Devşirmeler ve Fenerliler devlet yönetiminde önemli görevlerde bulunmuşlardır. Rum halkı tarım, denizcilik, zanaat ve ticaretle geçinmiştir. Osmanlıda en yüksek Rum nüfuslu şehir İstanbul idi. Anadolu Rumlarının pek çoğunun anadilleri Türkçe idi fakat Karadeniz'dekiler modern Yunancadan farklı ayrı bir Rum dili konuşurlardı. Din adamları dışında Rumların çoğu Osmanlı Müslümanları gibi giyinmişler, son dönemlerde Avrupa giyim tarzı yaygınlaşmıştı.
19. yüzyılda Yunan milliyetçiliği, megali idea fikri yayılmış, bunun sonucu isyanlar başlamış ve Müslümanlar etnik temizliğe uğramıştır. İlk önce 1830'da Mora da Yunan Devleti kurulmuştur ve buna 1912 yılına kadar Teselya, Girit, Epirus ve Makedonya katılmıştır. Bunların sonucu Osmanlının Rum nüfusu azalmış ve 1914'te ~1,8 milyon kalmıştır. Birinci Dünya savaşında Ege ve Trakya'daki Rumların bir kısmı Yunanistan'a ve İç Anadolu'ya tehcir edilmiş bundan dolayı binlercesi ölmüştür. Balkan harbinden kaçan on binlerce Müslüman yerlerine yerleştirilmiştir. Bu olayları bazı tarihçiler Rum Soykırımı olarak isimlendirir.
Osmanlı İmparatorluğu I. Dünya Savaşını kaybedince, Yunanistan İzmir bölgesini istemiş ve burayı 1919'da işgal ettikten sonra ~100.000 kadar Rum bölgeye geri dönmüştür. Ortaya çıkan Türk Yunan savaşında, Rumların çoğu Yunan tarafını tutmuşlardır. Bu savaşta pek çok karşılıklı katliam yaşanmıştır. Karadeniz'de karışıklıklar olmuş, bölge Rumlarının bir kısmı tehcir edilmiş ve bunlardan da binlercesi ölmüştür. Yunan ordusu savaşı kaybedince, pek çok kasaba ve köy yakarak geri çekilirken yaklaşık ~1.000.000 Rum onlarla birlikte Yunanistan'a kaçmıştır. Lozan anlaşmasıyla iki ülke arasında nüfus mübadelesi yapılmıştır. Yaklaşık 356.000 Müslüman, Türkiye'ye ve Anadolu'da kalan 290.000 kadar Pontus ve Karamanlı Rum Yunanistan'a gönderilmişlerdir. Buradan 50.000-66.000 başka ülkelere göçmüştür. Yunanistan'da 75.000 kadar göçmen zor şartlardan dolayı ölmüştür. 1928'de Yunanistan'da 1.104.216 Osmanlı Rum göçmeni ve 1927'de Türkiye'de ~125.000 Rum bulunuyordu. 1912-1922 arası Osmanlı Rumlarından hayatını kaybedenler 300.000 olarak tahmin edilmektedir.
Nüfus
Osmanlı nüfus sayımlarında Suriye, Beyrut, Halep vilayetlerinde ve Kudüs sancağında bulunan Ortodoks Araplar da Rum olarak sayılmıştır. Burada Rum sayılan nüfus 1914'te 187.999 kişi. Osmanlı devrinde, Manastır ve Yanya vilayetlerindeki Rumların önemli bölümü Arnavut ve Slav asıllıdır. 1912'de Ege adaları, Edirne vilayetinin yarısı ve diğer bütün Rumeli vilayetleri kaybedilmiştir ve bundan dolayı Rum nüfus azalmıştır.
| Osmanlı Ortodoks Rum nüfusu | |||
| Vilayet/Sancak | 1893 | 1906 | 1914 |
|---|---|---|---|
| Hüdavendigâr | 133.017 | 166.368 | 184.424 |
| Konya | 56.561 | 86.591 | 95.768 |
| Trabzon | 155.039 | 215.474 | 260.313 |
| Ankara | 34.915 | 41.776 | 46.830 |
| Aydın | 196.558 | 285.105 | 319.019 |
| Kastamonu | 15.000 | 16.100 | 26.104 |
| Sivas | 37.813 | 67.374 | 75.324 |
| İzmit | 23.724 | 35.866 | 40.048 |
| Adana | 6.262 | 11.067 | 11.037 |
| İstanbul | 152.741 | 176.442 | 205.375 |
| Edirne | 267.220 | 340.908 | 224.680 |
| Ege adaları | 226.817 | 316.842 | - |
| Manastır | 227.766 | 286.001 | - |
| Biga | 15.101 | 38.291 | 8.541 |
| Çatalca | 35.848 | 44.325 | 36.797 |
| Diyarbekir | 1.186 | 1.125 | 1.822 |
| Mamuret-ül-Aziz | 543 | 651 | 971 |
| Van | - | - | 1 |
| Erzurum | 3.356 | 5.804 | 4.859 |
| Toplam | 1.589.467 | 2.136.110 | 1.541.689 |
1912 Balkan harbinde tamamen kaybedildi ( Edirne Vilayetinin sadece yarısı).
Galeri
-
![image]()
16. yüzyıl Pera'da bir Rum kadını -
![image]()
Amasyalı Rum papaz Sofronyos -
![image]()
Silahlı Karadeniz Rumları
Meşhur Osmanlı Rumları
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Doumanis, Nicholas (2012). Before the Nation. Oxford University Press,. s. 168. ISBN .
- ^ a b c Hirschon, Renée (1998). Heirs of the Greek Catastrophe. Berghahn Books. s. 37. ISBN .
- ^ Heper, Metin (2013). The Routledge Handbook of Modern Turkey. Routledge. s. 291. ISBN .
- ^ Clark, Bruce (2006). Twice a Stranger: The Mass Expulsions that Forged Modern Greece and Turkey. Harvard University Press. ss. 13. ISBN .
- ^ Karpat, Kemal (1985). . University of Wisconsin Press. ss. 168/169-188/189. ISBN . 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osmanli Rumlari Osmanli Devletinde yasayan Rumlara verilen isimdir Kurulusundan itibaren pek cok Rum toplulugu Osmanli sinirlari icindeki Ic Anadolu Kapadokya Ege ve Karadeniz bolgelerinde yasamistir ve devletin son donemlerine kadar onemli rol oynamislardir Bugun buyuk cogunlugu Rum Kirimi ve Mubadele den dolayi Yunanistan da yasamaktadir Bir Burdur Rumu 1870 ler Osmanli Rum devlet adami Kostaki Antopulos PasaTarihOsmanlinin Bizans tan ve Venedik ten aldigi topraklardaki halkin cogu Rumlar dan olusturmaktaydi Din olarak Ortodoks ve cok kucuk bir azinlik Katolik Hristiyan di Osmanli devletinde millet sistemi altinda yonetilmisler ve 1453 ten sonra baslarinda Istanbul Patrigi bulunmustur Topluca bulunduklari bolgeler simdiki Yunanistan Kibris Trakya Marmara denizi adalari ve kiyilari Kapadokya Karadeniz Bolgesi ve Ege denizi kiyilaridir 19 yuzyilda Karadeniz Rumlarinin bir kismi Rus isgali altindaki Kars bolgesine yerlesmistir Din hurriyetine ragmen pek cok Rum Musluman olmus bunlarin bir kismi da Turklesmistir Islamlasma en fazla Girit ve Karadeniz Bolgesinde yasandi Musluman Yunanlar Devsirmeler ve Fenerliler devlet yonetiminde onemli gorevlerde bulunmuslardir Rum halki tarim denizcilik zanaat ve ticaretle gecinmistir Osmanlida en yuksek Rum nufuslu sehir Istanbul idi Anadolu Rumlarinin pek cogunun anadilleri Turkce idi fakat Karadeniz dekiler modern Yunancadan farkli ayri bir Rum dili konusurlardi Din adamlari disinda Rumlarin cogu Osmanli Muslumanlari gibi giyinmisler son donemlerde Avrupa giyim tarzi yayginlasmisti 19 yuzyilda Yunan milliyetciligi megali idea fikri yayilmis bunun sonucu isyanlar baslamis ve Muslumanlar etnik temizlige ugramistir Ilk once 1830 da Mora da Yunan Devleti kurulmustur ve buna 1912 yilina kadar Teselya Girit Epirus ve Makedonya katilmistir Bunlarin sonucu Osmanlinin Rum nufusu azalmis ve 1914 te 1 8 milyon kalmistir Birinci Dunya savasinda Ege ve Trakya daki Rumlarin bir kismi Yunanistan a ve Ic Anadolu ya tehcir edilmis bundan dolayi binlercesi olmustur Balkan harbinden kacan on binlerce Musluman yerlerine yerlestirilmistir Bu olaylari bazi tarihciler Rum Soykirimi olarak isimlendirir Osmanli Imparatorlugu I Dunya Savasini kaybedince Yunanistan Izmir bolgesini istemis ve burayi 1919 da isgal ettikten sonra 100 000 kadar Rum bolgeye geri donmustur Ortaya cikan Turk Yunan savasinda Rumlarin cogu Yunan tarafini tutmuslardir Bu savasta pek cok karsilikli katliam yasanmistir Karadeniz de karisikliklar olmus bolge Rumlarinin bir kismi tehcir edilmis ve bunlardan da binlercesi olmustur Yunan ordusu savasi kaybedince pek cok kasaba ve koy yakarak geri cekilirken yaklasik 1 000 000 Rum onlarla birlikte Yunanistan a kacmistir Lozan anlasmasiyla iki ulke arasinda nufus mubadelesi yapilmistir Yaklasik 356 000 Musluman Turkiye ye ve Anadolu da kalan 290 000 kadar Pontus ve Karamanli Rum Yunanistan a gonderilmislerdir Buradan 50 000 66 000 baska ulkelere gocmustur Yunanistan da 75 000 kadar gocmen zor sartlardan dolayi olmustur 1928 de Yunanistan da 1 104 216 Osmanli Rum gocmeni ve 1927 de Turkiye de 125 000 Rum bulunuyordu 1912 1922 arasi Osmanli Rumlarindan hayatini kaybedenler 300 000 olarak tahmin edilmektedir NufusOsmanli nufus sayimlarinda Suriye Beyrut Halep vilayetlerinde ve Kudus sancaginda bulunan Ortodoks Araplar da Rum olarak sayilmistir Burada Rum sayilan nufus 1914 te 187 999 kisi Osmanli devrinde Manastir ve Yanya vilayetlerindeki Rumlarin onemli bolumu Arnavut ve Slav asillidir 1912 de Ege adalari Edirne vilayetinin yarisi ve diger butun Rumeli vilayetleri kaybedilmistir ve bundan dolayi Rum nufus azalmistir Etnik Harita 1911 Osmanli Ortodoks Rum nufusuVilayet Sancak 1893 1906 1914Hudavendigar 133 017 166 368 184 424Konya 56 561 86 591 95 768Trabzon 155 039 215 474 260 313Ankara 34 915 41 776 46 830Aydin 196 558 285 105 319 019Kastamonu 15 000 16 100 26 104Sivas 37 813 67 374 75 324Izmit 23 724 35 866 40 048Adana 6 262 11 067 11 037Istanbul 152 741 176 442 205 375Edirne 267 220 340 908 224 680Ege adalari 226 817 316 842 Manastir 227 766 286 001 Biga 15 101 38 291 8 541Catalca 35 848 44 325 36 797Diyarbekir 1 186 1 125 1 822Mamuret ul Aziz 543 651 971Van 1Erzurum 3 356 5 804 4 859Toplam 1 589 467 2 136 110 1 541 689 1912 Balkan harbinde tamamen kaybedildi Edirne Vilayetinin sadece yarisi Galeri16 yuzyil Pera da bir Rum kadini Amasyali Rum papaz Sofronyos Silahli Karadeniz RumlariMeshur Osmanli RumlariII Gennadios Aleksandros Mavrokordatos siyasetci Kostaki Musurus Pasa Aristotle OnassisAyrica bakinizYunanlar Turkiye Rumlari KaramanlilarKaynakca a b Doumanis Nicholas 2012 Before the Nation Oxford University Press s 168 ISBN 9780199547043 a b c Hirschon Renee 1998 Heirs of the Greek Catastrophe Berghahn Books s 37 ISBN 9781571817303 Heper Metin 2013 The Routledge Handbook of Modern Turkey Routledge s 291 ISBN 9781136309632 Clark Bruce 2006 Twice a Stranger The Mass Expulsions that Forged Modern Greece and Turkey Harvard University Press ss 13 ISBN 9780674023680 Karpat Kemal 1985 University of Wisconsin Press ss 168 169 188 189 ISBN 9780299091606 14 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2014