Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu madde, uygun değildir. (Aralık 2012) |
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için veya konusunda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Nisan 2020) |
Ortorombik kristal sistemi kristal kafes yapılarından biridir. Bu sistemde a, b ve c eksenleri farklı boylarda, bunlar arasındaki açılar da 90o'e eşittir a≠b≠c ve α=β=γ=90° olmalıdır.
Bravais motifleri
Ortorombik sisteminin Basit, Taban merkezli, İç merkezli ve Yüzey merkezli olmak üzere 4 adet Bravais motifi vardır.
-
![image]()
Basit (P) -
![image]()
Taban merkezli (C) -
![image]()
İç merkezli (I) -
![image]()
Yüzey merkezli (F)
Kristal sınıfları
Ortorombik sistemin, 59 adet kristal sınıfı vardır.
| # | Gösterim Biçimleri | Örnek | Cins | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İsim | ||||||||
| 16-24 | sfenoidal | D2 | 222 | 222 | [2,2]+ | P222, P2221, P21212, P212121, C2221, C222, F222, I222, I212121 | ||
| 25-46 | pyramidal | C2v | mm2 | *22 | [2] | , | Pmm2, Pmc21, Pcc2, Pma2, Pca21, Pnc2, Pmn21, Pba2, Pna21, Pnn2, Cmm2, Cmc21, Ccc2, Amm2, Aem2, Ama2,Aea2, Fmm2, Fdd2, Imm2, Iba2, Ima2 | |
| 47-74 | bipyramidal | D2h | mmm | *222 | [2,2] | olivin, aragonit, | Pmmm, Pnnn, Pccm, Pban, Pmma, Pnna, Pmna, Pcca, Pbam, Pccn, Pbcm, Pnnm, Pmmn, Pbcn, Pbca, Pnma, Cmcm, Cmca, Cmmm, Cccm, Cmme, Ccce, Fmmm, Fddd, Immm, Ibam, Ibca, Imma | |
Ortorombik Kristal Yapısına Sahip Bazı Mineraller
Krizoberil
Kimyasal Bileşimi, BeAl2O4
Kristal Sistemi: Ortorombik
Kristal Biçimi: Genellikle levhamsı kristalli
İkizlenme: {130} yüzeyinde yaygın kontakt ve interpenetrasyon ikizleri
Sertlik: 8.5 - 9
Özgül Ağırlık: 3.65 - 3.80
Dilinim: {110} zayıf
Renk ve Şeffaflık: Sarımsı yeşilin değişik tonları, sarı, gri, kahverengi, mavi-yeşil, zümrüt yeşili; şeffaf-yarı şeffaf
Çizgi Rengi: Beyaz Parlaklık: Camsı parlaklıkta
Ayırıcı Özellikleri: Rengi, sertliği ve kristal şekli
Bulunuşu: Granitik kayalarda, pegmatitlerde ve mikaşistlerde oluşur. Ayrıca, dolomitik mermerlerde ve alüvyonlarda da rastlanılabilir.
Aragonit
Kimyasal Bileşimi, CaCO3
Kristal Sistemi: Ortorombik
Kristal Biçimi: İkizlenme göstermeyen türleri nadir, iğnemsi, bazen levha şekillidir. Güçlü ikizlenme gösteren türleri iğnemsi, prizmatik, lifsi, pizolitik, sarkıt ve sütun şekillidir.
İkizlenme: Çok yaygın pseudo-hegzagonal şekilli ikizleri, özellikle {110} yüzeyinde altılı prizmalar halinde gözlenir.
Sertlik: 3.5-4
Özgül Ağırlık: 2.947
Dilinim: {010} belirgin
Renk ve Şeffaflık: Renksiz, beyaz, sarımsı, gri, yeşil, mavimsi yeşil,mavi, kırmızı, kahverengi; şeffaf-yarı şeffaf
Çizgi Rengi: Beyaz
Parlaklık: Camsı, reçine parlaklığı
Ayırıcı Özellikleri: HCl'de çözünebilirlik, CaCO3'ın polimorfu olan kalsitten kristal formu ve özgül ağırlığının fazla olması nedeniyle ayrılabilir.
Bulunuşu: Kalsit kadar yaygın değildir. Yüzeye yakın kesimlerde oluşan düşük sıcaklıklı yataklardan itibaren jips bantları ile birlikte oluşur. Maden yataklarının oksidasyon zonlarında malahit ve smitsonit gibi ikincil minerallerle birlikte; değişik metamorfik ve sedimanter kayalarda oluşabilir.
Markazit
Kimyasal Bileşimi: FeS2
Kristal Sistemi: Ortorombik
Kristal Biçimi: Çoğunlukla levhamsı kristalli, masif, ışınsal lifler şeklinde
İkizlenme: { 101} yüzeyinde olağan
Sertlik: 6 - 6.5
Özgül Ağırlık: 4.87 - 4.92
Dilinim: { 101} yüzeyinde belirsiz
Renk ve Şeffaflık: Soluk bronz sarısı, opak
Çizgi Rengi: Grimsi siyah
Parlaklık: Metalik
Ayırıcı Özellikleri Pirite çok benzer ancak, yoğunluğu daha düşük ve rengi daha soluktur.
Bulunuşu, Markazit: 450 oC'den düşük sıcaklıklarda, çinko-kurşun içeren hidrotermal damarlarda oluşur. Tebeşir ve kireçtaşı gibi sedimanter çökellerde de oluşabilir.
Talk
Kimyasal Bileşimi: Mg3Si4O10(OH)2
Kristal Sistemi: Monoklinik
Kristal Biçimi: Kristalleri çoğunlukla ince levhamsı; masif, ince taneli kompakt
Sertlik: 1
Özgül Ağırlık: 2.58 - 2.83
Dilinim: { 001} mükemmel
Renk ve Şeffaflık: Beyaz, gri, donuk yeşil, gümüş beyazı; Yarı şeffaf
Çizgi Rengi: Beyaz
Parlaklık: İnci pırıltılı
Ayırıcı Özellikleri: Yumuşaklığı, sabunsu olması, rengi
Bulunuşu: Olivin, piroksen ve amfibol grubu minerallerin alterasyonu ile ikincil olarak meydana gelir. Magnezyumlu kayaların düşük-orta mertebeli metamorfizmasıyla birincil olarak oluşur ve genellikle tremolitle beraber bulunur.
Götit
Kimyasal Bileşimi: HFeO2 - FeO(OH)
Kristal Sistemi: Ortorombik
Kristal Biçimi: Genellikle masif, böbreğimsi, lifsi, ışınsal dokuda ve nadir bulunan bir mineraldir.
Sertlik: 5 - 5.5
Özgül Ağırlık: 3.3 - 4.3
Dilinim: {010} mükemmel
Renk ve Şeffaflık: Kristal olanlar siyahımsı kahverengi, masif olan türleri kırmızımsı-sarımsı kahverengi; opak
Çizgi Rengi: Turuncu-kahverengimsi sarı
Bulunuşu: Yaygın olarak bulunan bir mineraldir. Demir içeren pirit, manyetit, kalkopirit ve sideritin alterasyonu ile oluşur.
Kükürt
Kimyasal Bileşimi: S
Kristal Sistemi: Ortorombik
Kristal Biçimi: Çubuksu veya bipramidal kristalleri nadir, kristal yüzeyleri düzensiz gelitim gösterir
İkizlenme: {011}, {101} ve {110} yüzeylerinde nadir.
Sertlik: 1.5 - 2.5
Özgül Ağırlık: 2.07 - 2.1
Renk ve Şeffaflık: Parlak sarı, sarımsı, kahverengimsi sarımsı gri. Kırmızımsı, yeşilimsi; Şeffaf-yarı şeffaf
Çizgi Rengi: Beyaz
Parlaklık: Reçinemsi
Ayırıcı Özellikleri: Renk, düşük sertlik, düşük erime noktası, suda ve derişik hidroklorik asitte çözünmesi.
Bulunuşu: Volkanik süreçlerde ve hidrotermal yataklarda, jips içeren sedimentar kayaçlarda, tuz domlarında ve cevher yataklarında ikincil olarak bulunur.
Sölestin
Kimyasal Bileşimi: SrSO4
Kristal Sistemi: Ortorombik
Kristal Biçimi: Levhamsı veya prizmatik kristalli, bazen lifsi veya tanesel
Sertlik: 3 - 3.5
Özgül Ağırlık: 3.97
Dilinim: {001} mükemmel
Renk ve Şeffaflık: Renksiz-mavimsi beyaz, beyaz, mavi, bazen kırmızımsı; şeffaf-yarı şeffaf
Çizgi Rengi: Beyaz
Parlaklık: Camsı
Ayırıcı Özellikleri: Yüksek özgül ağırlığı, dilinimi, rengi
Bulunuşu: Yaygın olarak sedimanter kayalarda özellikle dolomitlerde boşlukların çeperlerinde, anhidrit ile birlikte evaporit çökellerde, hidrotermal damarlarda, nadiren bazik magmatik kayalarda oluşur. Barit, jips, halit, anhidrit, kalsit, dolomit ve fluorit ile birlikte bulunur.
Kaynakça
- ^ . 13 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2012.
- ^ "Orthorhombic crystal system". İngilizce vikipedi. 3 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Aralik 2012 Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin fizik veya matematik konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen ilgili tartismaya bakiniz Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Nisan 2020 Ortorombik kristal sistemi kristal kafes yapilarindan biridir Bu sistemde a b ve c eksenleri farkli boylarda bunlar arasindaki acilar da 90o e esittir a b c ve a b g 90 olmalidir Bravais motifleriOrtorombik sisteminin Basit Taban merkezli Ic merkezli ve Yuzey merkezli olmak uzere 4 adet Bravais motifi vardir Basit P Taban merkezli C Ic merkezli I Yuzey merkezli F Kristal siniflariOrtorombik sistemin 59 adet kristal sinifi vardir Gosterim Bicimleri Ornek CinsIsim16 24 sfenoidal D2 222 222 2 2 P222 P2221 P21212 P212121 C2221 C222 F222 I222 I21212125 46 pyramidal C2v mm2 22 2 Pmm2 Pmc21 Pcc2 Pma2 Pca21 Pnc2 Pmn21 Pba2 Pna21 Pnn2 Cmm2 Cmc21 Ccc2 Amm2 Aem2 Ama2 Aea2 Fmm2 Fdd2 Imm2 Iba2 Ima247 74 bipyramidal D2h mmm 222 2 2 olivin aragonit Pmmm Pnnn Pccm Pban Pmma Pnna Pmna Pcca Pbam Pccn Pbcm Pnnm Pmmn Pbcn Pbca Pnma Cmcm Cmca Cmmm Cccm Cmme Ccce Fmmm Fddd Immm Ibam Ibca ImmaOrtorombik Kristal Yapisina Sahip Bazi Mineraller Krizoberil Krizoberil Oksit Kimyasal Bilesimi BeAl2O4 Kristal Sistemi Ortorombik Kristal Bicimi Genellikle levhamsi kristalli Ikizlenme 130 yuzeyinde yaygin kontakt ve interpenetrasyon ikizleri Sertlik 8 5 9 Ozgul Agirlik 3 65 3 80 Dilinim 110 zayif Renk ve Seffaflik Sarimsi yesilin degisik tonlari sari gri kahverengi mavi yesil zumrut yesili seffaf yari seffaf Cizgi Rengi Beyaz Parlaklik Camsi parlaklikta Ayirici Ozellikleri Rengi sertligi ve kristal sekli Bulunusu Granitik kayalarda pegmatitlerde ve mikasistlerde olusur Ayrica dolomitik mermerlerde ve aluvyonlarda da rastlanilabilir Aragonit Aragonit Karbonat Kimyasal Bilesimi CaCO3 Kristal Sistemi Ortorombik Kristal Bicimi Ikizlenme gostermeyen turleri nadir ignemsi bazen levha sekillidir Guclu ikizlenme gosteren turleri ignemsi prizmatik lifsi pizolitik sarkit ve sutun sekillidir Ikizlenme Cok yaygin pseudo hegzagonal sekilli ikizleri ozellikle 110 yuzeyinde altili prizmalar halinde gozlenir Sertlik 3 5 4 Ozgul Agirlik 2 947 Dilinim 010 belirgin Renk ve Seffaflik Renksiz beyaz sarimsi gri yesil mavimsi yesil mavi kirmizi kahverengi seffaf yari seffaf Cizgi Rengi Beyaz Parlaklik Camsi recine parlakligi Ayirici Ozellikleri HCl de cozunebilirlik CaCO3 in polimorfu olan kalsitten kristal formu ve ozgul agirliginin fazla olmasi nedeniyle ayrilabilir Bulunusu Kalsit kadar yaygin degildir Yuzeye yakin kesimlerde olusan dusuk sicaklikli yataklardan itibaren jips bantlari ile birlikte olusur Maden yataklarinin oksidasyon zonlarinda malahit ve smitsonit gibi ikincil minerallerle birlikte degisik metamorfik ve sedimanter kayalarda olusabilir Markazit Markazit Sulfur Kimyasal Bilesimi FeS2 Kristal Sistemi Ortorombik Kristal Bicimi Cogunlukla levhamsi kristalli masif isinsal lifler seklinde Ikizlenme 101 yuzeyinde olagan Sertlik 6 6 5 Ozgul Agirlik 4 87 4 92 Dilinim 101 yuzeyinde belirsiz Renk ve Seffaflik Soluk bronz sarisi opak Cizgi Rengi Grimsi siyah Parlaklik Metalik Ayirici Ozellikleri Pirite cok benzer ancak yogunlugu daha dusuk ve rengi daha soluktur Bulunusu Markazit 450 oC den dusuk sicakliklarda cinko kursun iceren hidrotermal damarlarda olusur Tebesir ve kirectasi gibi sedimanter cokellerde de olusabilir Talk Talk Silikat Kimyasal Bilesimi Mg3Si4O10 OH 2 Kristal Sistemi Monoklinik Kristal Bicimi Kristalleri cogunlukla ince levhamsi masif ince taneli kompakt Sertlik 1 Ozgul Agirlik 2 58 2 83 Dilinim 001 mukemmel Renk ve Seffaflik Beyaz gri donuk yesil gumus beyazi Yari seffaf Cizgi Rengi Beyaz Parlaklik Inci piriltili Ayirici Ozellikleri Yumusakligi sabunsu olmasi rengi Bulunusu Olivin piroksen ve amfibol grubu minerallerin alterasyonu ile ikincil olarak meydana gelir Magnezyumlu kayalarin dusuk orta mertebeli metamorfizmasiyla birincil olarak olusur ve genellikle tremolitle beraber bulunur Gotit Gotit Hidroksit Kimyasal Bilesimi HFeO2 FeO OH Kristal Sistemi Ortorombik Kristal Bicimi Genellikle masif bobregimsi lifsi isinsal dokuda ve nadir bulunan bir mineraldir Sertlik 5 5 5 Ozgul Agirlik 3 3 4 3 Dilinim 010 mukemmel Renk ve Seffaflik Kristal olanlar siyahimsi kahverengi masif olan turleri kirmizimsi sarimsi kahverengi opak Cizgi Rengi Turuncu kahverengimsi sari Bulunusu Yaygin olarak bulunan bir mineraldir Demir iceren pirit manyetit kalkopirit ve sideritin alterasyonu ile olusur Kukurt Kukurt Dogal Element Kimyasal Bilesimi S Kristal Sistemi Ortorombik Kristal Bicimi Cubuksu veya bipramidal kristalleri nadir kristal yuzeyleri duzensiz gelitim gosterir Ikizlenme 011 101 ve 110 yuzeylerinde nadir Sertlik 1 5 2 5 Ozgul Agirlik 2 07 2 1 Renk ve Seffaflik Parlak sari sarimsi kahverengimsi sarimsi gri Kirmizimsi yesilimsi Seffaf yari seffaf Cizgi Rengi Beyaz Parlaklik Recinemsi Ayirici Ozellikleri Renk dusuk sertlik dusuk erime noktasi suda ve derisik hidroklorik asitte cozunmesi Bulunusu Volkanik sureclerde ve hidrotermal yataklarda jips iceren sedimentar kayaclarda tuz domlarinda ve cevher yataklarinda ikincil olarak bulunur Solestin Solestin Sulfat Kimyasal Bilesimi SrSO4 Kristal Sistemi Ortorombik Kristal Bicimi Levhamsi veya prizmatik kristalli bazen lifsi veya tanesel Sertlik 3 3 5 Ozgul Agirlik 3 97 Dilinim 001 mukemmel Renk ve Seffaflik Renksiz mavimsi beyaz beyaz mavi bazen kirmizimsi seffaf yari seffaf Cizgi Rengi Beyaz Parlaklik Camsi Ayirici Ozellikleri Yuksek ozgul agirligi dilinimi rengi Bulunusu Yaygin olarak sedimanter kayalarda ozellikle dolomitlerde bosluklarin ceperlerinde anhidrit ile birlikte evaporit cokellerde hidrotermal damarlarda nadiren bazik magmatik kayalarda olusur Barit jips halit anhidrit kalsit dolomit ve fluorit ile birlikte bulunur Kaynakca a b c 13 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2009 13 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Aralik 2012 Orthorhombic crystal system Ingilizce vikipedi 3 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Aralik 2012