Norbert Elias (d. 22 Harizan 1897 - ö. 1 Ağustos 1990), Alman asıllı İngiliz vatandaşı sosyolog. Özellikle medenileşme/uygarlaşma süreçleri üzerine geliştirdiği teori ile tanınır. Elias'ın teorisi, zaman içinde güç, davranış, duygu ve bilgi arasındaki ilişkiye odaklanıyordu. Elias "Uygarlaşma Süreci" adlı eserinde, insan doğasının sosyal hayat tarafından değiştirildiğini öne sürer. Bu eserde, toplumların ilkel durumlardan gelişmiş durumlara geçirdiği dönüşüm süreçlerini ele almaktadır. Elias, bu değişimleri, merkezi otoritelerin güçlenmesi ve sosyal yaşamın daha düzenli ve öngörülebilir hale gelmesiyle ilişkilendirir. Ancak bu sürecin yalnızca dışsal bir değişim olmadığını, bireylerin duygusal ve davranışsal kontrolünde de belirgin değişiklikler yaşandığını vurgular.
Hayatı ve eğitimi
| ]Elias, 22 Haziran 1897'de Prusya'nın Silezya eyaletindeki Breslau'da (bugünkü Wroclaw), Hermann Elias (1860–1940) ve Sophie Elias çiftinin çocuğu olarak dünyaya geldi. I. Dünya Savaşı'nda Alman ordusuna gönüllü olarak katıldı ve önce Doğu cephesinde, sonra Batı cephesinde telgrafçı olarak görev yaptı. 1917'de sinir krizi geçirdikten sonra, hizmet için uygun olmadığı ilan edildi ve Breslau'ya sağlık görevlisi olarak atandı.
Aynı yıl, Elias Breslau Üniversitesi'nde felsefe, psikoloji ve tıp okumaya başladı. 1919 ve 1920'de Heidelberg ve Freiburg üniversitelerinde birer dönem okudu. 1919'da ön sınavı geçtikten sonra tıp eğitimini bıraktı. Babasının serveti azaldıktan sonra eğitimini finanse etmek için, 1922'de Elias yerel bir donanım fabrikasında ihracat departmanı başkanı olarak işe başladı. 1924'te, neo-Kantçılığın temsilcisi Richard Hönigswald'ın danışmanlığında Idee und Individuum (Fikir ve Birey) başlıklı felsefe doktorası teziyle mezun oldu. Neo-Kantçılığın sosyal yönünün eksikliğinden hayal kırıklığına uğrayan Elias, teziyle ilgili danışmanıyla ciddi bir tartışma yaşadı.
Çalışmaları ve düşünceleri
| ]Elias'ın en ünlü eseri, İngilizce olarak The Civilizing Process adıyla yayınlanan Über den Prozess der Zivilisation'dır. İlk olarak 1939 yılında iki cilt halinde Almanca olarak yayınlanan eser, 1969 yılında yeniden yayınlanana ve ilk cildi İngilizceye çevrilene kadar neredeyse hiç ilgi görmemişti.
Elias bu çalışmasında ortaçağ sonrası Avrupa'da şiddet, cinsel davranış, bedensel işlevler, sofra adabı ve konuşma biçimlerine ilişkin standartların, utanç ve tiksinti eşiklerinin yükselmesi ile nasıl kademeli olarak dönüştüğünü inceledi. Bu dönüşümün, sosyal düzeni uygulayan ve elitler arasında rafine davranışları teşvik eden merkezi devletlerin yükselişiyle bağlantılı olduğunu savundu.
Elias'ın çalışmaları 1960'larda daha geniş bir kitleye ulaştığında, analizleri ilk başta o dönemlerde itibarını yitirmiş “sosyal Darwinizm”in bir uzantısı olarak görüldü ve eleştirildi. Kitap 1960’ların sonunda Almanya’da yeniden basılıp, 1977’de verilen ilk Adorno ödülüne layık görülene dek hak ettiği değeri görmedi. Ödül verildiği zaman Norbert Eiias 80 yaşındaydı. Uygarlık Süreci’nin iki cilt halinde İngilizce basımı 1978 ve 1982 yıllarında oldu.
1962 yılında Leicester Üniversitesi'nden emekli olana kadar Elias, yalnızca bir kitap ve birkaç makale yayınlamıştı. 1990 yılında vefat ettiğinde ise 15 kitap ve 150'ye yakın makale yayınlamıştı.
Kaynakça
| ]- ^ Jackson, M. W. (2009). "Norbert Elias'ın Medenileşme Süreci Teorisi" (PDF). Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 11. Topuzkanamış, E. tarafından çevrildi1 Aralık 2025.
- ^ Kutay, M. İ.; Metlioğlu, S. Ö. (2023). "Norbert Elias'ın bilgi sosyolojisi ve Karl Mannheim'a eleştirisi". Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi1 Aralık 2025.
- ^ "Norbert Elias ve Toplumların Evrimi: Uygarlaşma Süreci Üzerine Bir İnceleme". Evrim Ağacı. 8 Eylül 2023. Erişim tarihi: 1 Aralık 2025.
- ^ Öncü, A. (2000). "Eiiasve medeniyetin öyküsü" (PDF). Toplum ve Bilim, 84,1 Aralık 2025.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Norbert Elias d 22 Harizan 1897 o 1 Agustos 1990 Alman asilli Ingiliz vatandasi sosyolog Ozellikle medenilesme uygarlasma surecleri uzerine gelistirdigi teori ile taninir Elias in teorisi zaman icinde guc davranis duygu ve bilgi arasindaki iliskiye odaklaniyordu Elias Uygarlasma Sureci adli eserinde insan dogasinin sosyal hayat tarafindan degistirildigini one surer Bu eserde toplumlarin ilkel durumlardan gelismis durumlara gecirdigi donusum sureclerini ele almaktadir Elias bu degisimleri merkezi otoritelerin guclenmesi ve sosyal yasamin daha duzenli ve ongorulebilir hale gelmesiyle iliskilendirir Ancak bu surecin yalnizca dissal bir degisim olmadigini bireylerin duygusal ve davranissal kontrolunde de belirgin degisiklikler yasandigini vurgular Hayati ve egitimi span Elias 22 Haziran 1897 de Prusya nin Silezya eyaletindeki Breslau da bugunku Wroclaw Hermann Elias 1860 1940 ve Sophie Elias ciftinin cocugu olarak dunyaya geldi I Dunya Savasi nda Alman ordusuna gonullu olarak katildi ve once Dogu cephesinde sonra Bati cephesinde telgrafci olarak gorev yapti 1917 de sinir krizi gecirdikten sonra hizmet icin uygun olmadigi ilan edildi ve Breslau ya saglik gorevlisi olarak atandi Ayni yil Elias Breslau Universitesi nde felsefe psikoloji ve tip okumaya basladi 1919 ve 1920 de Heidelberg ve Freiburg universitelerinde birer donem okudu 1919 da on sinavi gectikten sonra tip egitimini birakti Babasinin serveti azaldiktan sonra egitimini finanse etmek icin 1922 de Elias yerel bir donanim fabrikasinda ihracat departmani baskani olarak ise basladi 1924 te neo Kantciligin temsilcisi Richard Honigswald in danismanliginda Idee und Individuum Fikir ve Birey baslikli felsefe doktorasi teziyle mezun oldu Neo Kantciligin sosyal yonunun eksikliginden hayal kirikligina ugrayan Elias teziyle ilgili danismaniyla ciddi bir tartisma yasadi Calismalari ve dusunceleri span Elias in en unlu eseri Ingilizce olarak The Civilizing Process adiyla yayinlanan Uber den Prozess der Zivilisation dir Ilk olarak 1939 yilinda iki cilt halinde Almanca olarak yayinlanan eser 1969 yilinda yeniden yayinlanana ve ilk cildi Ingilizceye cevrilene kadar neredeyse hic ilgi gormemisti Elias bu calismasinda ortacag sonrasi Avrupa da siddet cinsel davranis bedensel islevler sofra adabi ve konusma bicimlerine iliskin standartlarin utanc ve tiksinti esiklerinin yukselmesi ile nasil kademeli olarak donustugunu inceledi Bu donusumun sosyal duzeni uygulayan ve elitler arasinda rafine davranislari tesvik eden merkezi devletlerin yukselisiyle baglantili oldugunu savundu Elias in calismalari 1960 larda daha genis bir kitleye ulastiginda analizleri ilk basta o donemlerde itibarini yitirmis sosyal Darwinizm in bir uzantisi olarak goruldu ve elestirildi Kitap 1960 larin sonunda Almanya da yeniden basilip 1977 de verilen ilk Adorno odulune layik gorulene dek hak ettigi degeri gormedi Odul verildigi zaman Norbert Eiias 80 yasindaydi Uygarlik Sureci nin iki cilt halinde Ingilizce basimi 1978 ve 1982 yillarinda oldu 1962 yilinda Leicester Universitesi nden emekli olana kadar Elias yalnizca bir kitap ve birkac makale yayinlamisti 1990 yilinda vefat ettiginde ise 15 kitap ve 150 ye yakin makale yayinlamisti Kaynakca span Jackson M W 2009 Norbert Elias in Medenilesme Sureci Teorisi PDF Dokuz Eylul Universitesi Hukuk Fakultesi Dergisi Cilt 11 Topuzkanamis E tarafindan cevrildi1 Aralik 2025 Kutay M I Metlioglu S O 2023 Norbert Elias in bilgi sosyolojisi ve Karl Mannheim a elestirisi Nosyon Uluslararasi Toplum ve Kultur Calismalari Dergisi1 Aralik 2025 Norbert Elias ve Toplumlarin Evrimi Uygarlasma Sureci Uzerine Bir Inceleme Evrim Agaci 8 Eylul 2023 Erisim tarihi 1 Aralik 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Oncu A 2000 Eiiasve medeniyetin oykusu PDF Toplum ve Bilim 84 1 Aralik 2025 Otorite kontroluBIBSYS 90092798 BNE XX1056636 BNF cb119016551 data CANTIC a10920183 CiNii DA00376709 GND 11852982X ISNI 0000 0001 2125 1122 Koha Kutuphane 124297 LCCN n50012094 LNB 000021329 NDL 00438792 NKC jn19981000964 NLA 35061020 NLG 77414 NLI 987007260711305171 NLK KAC200306297 NSK 000033734 NTA 069095213 RERO tanimlayicisi A003213991 gecerli degil SELIBR 184957 SNAC w6dp71t8 SUDOC 027288579 Trove 815212 ULAN 500207202 VIAF 27064019 WorldCat LCCN n50 012094 Kategori Alman sosyologlarGizli kategoriler Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddelerBIBSYS tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriBNE tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriBNF tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriCANTIC tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriCINII tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriGND tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriISNI tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriKOHA tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriLCCN tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriLNB tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNDL tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNKC tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLA tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLG tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLI tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLK tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNSK tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNTA tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriSorunlu tanimlayici RERO iceren Vikipedi maddeleriSELIBR tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriSNAC ID tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriSUDOC tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriTrove tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriULAN tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriVIAF tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriWorldCat LCCN tanimlayicisi iceren Vikipedi maddeleri
