Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Nilometre, yıllık sel mevsimi boyunca Nil Nehri'nin berraklığını ve su seviyesini ölçmek için kullanılan bir yapıdır.
Nil taşkınlarının ölçülmesi MÖ 3000 yıllarından beri yapılıyordu. En basit şekilde yüksek kayalara ölçek koyarak taşkının seviyesi ölçülüyordu. Daha gelişmiş bir yöntem ise nilometre idi. Nilometre 2,4 metre çapında büyük kireç taşı bloklardan yapılmış, içine merdivenle inilen dairesel bir kuyuydu. Bu odada bir taş sütunun üzerine seviyeler işaretlenmişti ve iki üç yerden Nil Nehri ile bağlantı sağlanmıştı. Böylece Nil'in sularının ne kadar yükseldiği düzenli olarak saptanabiliyordu. Feyyum barajını yaptıran III. Amenemhat zamanında nilometreler geliştirilerek vergi almalarda bunlardan yararlanıldı.Strabon, Elefantin ve Memfis'te gördüğü bu kuyuları anlatır ve taşma seviyesinin tespit edilmesinden sonra insanlara haber verildiğini de belirtir. Eğer nilometre verimli bir hasat dönemi olacağını öngörüyorsa vergiler de ona göre artırılıyordu.
Evliya Çelebi'nin aktarımına göre Nil'in sularının ne kadar yükseldiğini anlamak için Kahire'deki Ravda (Roda) adasında "Ümmü’l-kıyâs" adında bir Nilometre vardır. Evliya Çelebi'ye göre Nuh tufanından sonra Kıptî devletinde Kalimun Hakim adında bir kâhin tarafından inşa edilmiştir. Ondan sonra da Hasaylim adında, mühendislik konusunda üstün bir kâhin "Ümmü'l-kıyas"ı o günkü şekline getirmiştir. Gelibolulu Mustafa Âlî'ye göre bu yapı İdris peygamber tarafından, İbrahim bib Bali'nin Hikmetnâme'sine göre ise Yusuf peygamber tarafından yapılmıştır.
Kaynakça
- ^ a b Erman Ertuğrul, Mısır'da Vergileri Hesaplayan 2200 yıllık yapı 12 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., nationalgeographic.com'un Ancient Device for Determining Taxes Discovered in Egypt 12 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . yazısından çeviri
- ^ a b Onur Günday, Nil: Eskiçağ'dan Ortaçağ'a Mısır'a Hayat Veren Nehir 12 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Coğrafya'da Yeni Yaklaşımlar, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir 2015
- ^ Esma Şahin, Klasik Türk Edebiyatı Metinlerinde Nil Nehri 12 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 19, İstanbul 2017
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nilometre yillik sel mevsimi boyunca Nil Nehri nin berrakligini ve su seviyesini olcmek icin kullanilan bir yapidir Roda Adasi nda Emevi halifesi Abdulmelik tarafindan yaptirilan NilometreRoda Adasi nda bulunan nilometrenin cizimi y 1800 Nil taskinlarinin olculmesi MO 3000 yillarindan beri yapiliyordu En basit sekilde yuksek kayalara olcek koyarak taskinin seviyesi olculuyordu Daha gelismis bir yontem ise nilometre idi Nilometre 2 4 metre capinda buyuk kirec tasi bloklardan yapilmis icine merdivenle inilen dairesel bir kuyuydu Bu odada bir tas sutunun uzerine seviyeler isaretlenmisti ve iki uc yerden Nil Nehri ile baglanti saglanmisti Boylece Nil in sularinin ne kadar yukseldigi duzenli olarak saptanabiliyordu Feyyum barajini yaptiran III Amenemhat zamaninda nilometreler gelistirilerek vergi almalarda bunlardan yararlanildi Strabon Elefantin ve Memfis te gordugu bu kuyulari anlatir ve tasma seviyesinin tespit edilmesinden sonra insanlara haber verildigini de belirtir Eger nilometre verimli bir hasat donemi olacagini ongoruyorsa vergiler de ona gore artiriliyordu Evliya Celebi nin aktarimina gore Nil in sularinin ne kadar yukseldigini anlamak icin Kahire deki Ravda Roda adasinda Ummu l kiyas adinda bir Nilometre vardir Evliya Celebi ye gore Nuh tufanindan sonra Kipti devletinde Kalimun Hakim adinda bir kahin tarafindan insa edilmistir Ondan sonra da Hasaylim adinda muhendislik konusunda ustun bir kahin Ummu l kiyas i o gunku sekline getirmistir Gelibolulu Mustafa Ali ye gore bu yapi Idris peygamber tarafindan Ibrahim bib Bali nin Hikmetname sine gore ise Yusuf peygamber tarafindan yapilmistir Kaynakca a b Erman Ertugrul Misir da Vergileri Hesaplayan 2200 yillik yapi 12 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde nationalgeographic com un Ancient Device for Determining Taxes Discovered in Egypt 12 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde yazisindan ceviri a b Onur Gunday Nil Eskicag dan Ortacag a Misir a Hayat Veren Nehir 12 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cografya da Yeni Yaklasimlar Dokuz Eylul Universitesi Egitim Bilimleri Enstitusu Izmir 2015 Esma Sahin Klasik Turk Edebiyati Metinlerinde Nil Nehri 12 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Divan Edebiyati Arastirmalari Dergisi 19 Istanbul 2017