Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Amonyak, formülü NH3 olan; azot atomu ve hidrojen atomundan oluşan renksiz, keskin ve rahatsız edici kokulu bir bileşiktir. OH- iyonu içermediği hâlde suda zayıf baz özelliği gösterir. Bir amonyak molekülü, bir azot ve üç hidrojen atomundan oluşur. Oda sıcaklığında gaz hâlde bulunan bileşiğin ticari formu sulu çözeltiyi içermektedir.
 | |
 | |
 | |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Azan | |
Diğer adlar Hidrojen nitrür Nitro-Sil | |
| Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
| 3DMet |
|
| 3587154 | |
| ChEBI |
|
| ChemSpider |
|
| ECHA InfoCard | 100.028.760 |
| EC Numarası |
|
| 79 | |
| KEGG |
|
PubChem CID |
|
| RTECS numarası |
|
| UN numarası | 1005 |
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | NH3 |
| Molekül kütlesi | 17.031 g/mol |
| Görünüm | Renksiz gaz |
| Koku | Güçlü acı koku |
| Yoğunluk | 0.86 kg/m³ (kaynama noktasında 1.013 bar) 0.769 kg/m³ (Standart koşullarda) |
| Erime noktası | −77.73 °C (−107.91 °F; 195.42 K) |
| Kaynama noktası | −33.34 °C (−28.01 °F; 239.81 K) |
| Çözünürlük (su içinde) | 47% kütle/kütle (0 °C) 31% kütle/kütle (25 °C) 18% kütle/kütle (50 °C) |
| Çözünürlük | Kloroform, eter, etanol ve metanolde çözünür. |
| Buhar basıncı | 8573 h Pa |
| Asitlik (pKa) | 32.5 (−33 °C), 10.5 (DMSO) |
| (pKb) | 4.75 |
| Tehlikeler | |
| GHS etiketleme sistemi: | |
| Piktogramlar |    |
| R-ibareleri | R10, R23, R34, R50 |
| NFPA 704 (yangın karosu) | |
| Parlama noktası | Yanıcı gaz |
| 651 °C (1,204 °F; 924 K) | |
| Patlama sınırları | 15–28% |
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LD50 ((medyan doz)) | 0.015 mL/kg (insan, oral) |
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |
| PEL (izin verilen) | 50 ppm (25 ppm - TLV; 35 ppm ) |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Yapısı
Amonyak, kovalent bağlı bir bileşiktir. Molekülleri polar olduğundan su içinde yüksek oranda çözünür. Amonyak molekülleri kendi aralarında olduğu gibi su molekülleri ile de zayıf hidrojen bağı oluşturur ve suda çözünür.
- Yaptığı bileşikte, sp3 hibritleşmesi yapmıştır.
- Bağ yapmamış bir çift elektronu olduğundan molekül şekli üçgen piramittir, bu yüzden polar bir moleküldür.
- Gazlaşma gizli ısısı çok yüksektir, bu nedenle sanayi tesislerinde soğutucu madde olarak da kullanılır.
Sudaki çözünürlüğü
Geçmişi
İsmin kökeni Eski Mısır'a dayanır. Amon tapınağını ısıtmada kullanılan deve tezeklerinden çıkan gazlardan, tapınağın duvarlarında, tavanında sofra tuzu gibi beyaz kristaller hâlindeki amonyum klorür yani nişadır birikmiştir. Buna da o dönemde "Amon'un Tuzu" denilmiştir.
Günlük hayatta kullanımı
Amonyak, gübre, ilaç, boya, parfüm gibi maddelerin sentezlenmesinde ilk aşamada kullanılmaktadır. Amonyak canlılar için zehirli bir maddedir, kullanılırken dikkat edilmesi gerekir. Piyasada amonyak adı altında satılan maddeler amonyağın sulu çözeltisi olan amonyum hidroksittir.
Kullanım alanları
Temizlik malzemelerinde, patlayıcı ve gübre yapımında, kimya sanayiinde, nitrik asidin, boyaların, parfümlerin, plastiklerin ve ürenin üretiminde ve endüstriyel soğutma sistemlerinde kullanılır.
Kaynakça
- ^ "Gases - Densities". 18 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2016.
- ^ Yost, Don M. (2007). "Ammonia and Liquid Ammonia Solutions". Systematic Inorganic Chemistry. READ BOOKS. s. 132. ISBN .
- ^ Blum, Alexander (1975). "On crystalline character of transparent solid ammonia". Radiation Effects and Defects in Solids. 24 (4). s. 277. doi:10.1080/00337577508240819.
- ^ Budavari, Susan, (Ed.) (1996). The Merck Index: An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals (12. bas.). Merck. ISBN .
- ^ Perrin, D. D., Ionisation Constants of Inorganic Acids and Bases in Aqueous Solution; 2nd Ed., Pergamon Press: Oxford, 1982.
- ^ "Sigma-Aldrich,Ammonia". Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Amonyak formulu NH3 olan azot atomu ve hidrojen atomundan olusan renksiz keskin ve rahatsiz edici kokulu bir bilesiktir OH iyonu icermedigi halde suda zayif baz ozelligi gosterir Bir amonyak molekulu bir azot ve uc hidrojen atomundan olusur Oda sicakliginda gaz halde bulunan bilesigin ticari formu sulu cozeltiyi icermektedir Amonyak AdlandirmalarIUPAC adiAzanDiger adlarHidrojen nitrur Nitro Sil Nitrojen trihidrit Trihidrojen nitrurTanimlayicilarCAS numarasi 7664 41 73D model JSmol Etkilesimli goruntu3DMet B00004Beilstein Referansi 3587154ChEBI CHEBI 16134ChemSpider 217ECHA InfoCard 100 028 760EC Numarasi 231 635 3Gmelin Referansi 79KEGG D02916PubChem CID 222RTECS numarasi BO0875000UN numarasi 1005CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID0023872InChI InChI 1 H3N h1H3SMILES NOzelliklerMolekul formulu NH3Molekul kutlesi 17 031 g molGorunum Renksiz gazKoku Guclu aci kokuYogunluk 0 86 kg m kaynama noktasinda 1 013 bar 0 769 kg m Standart kosullarda 0 73 kg m 15 C 1 013 681 9 kg m at 33 3 C sivi 817 kg m at 80 C seffaf kati Erime noktasi 77 73 C 107 91 F 195 42 K Kaynama noktasi 33 34 C 28 01 F 239 81 K Cozunurluk su icinde 47 kutle kutle 0 C 31 kutle kutle 25 C 18 kutle kutle 50 C Cozunurluk Kloroform eter etanol ve metanolde cozunur Buhar basinci 8573 h PaAsitlik pKa 32 5 33 C 10 5 DMSO pKb 4 75TehlikelerGHS etiketleme sistemi PiktogramlarR ibareleri R10 R23 R34 R50NFPA 704 yangin karosu 310CORParlama noktasi Yanici gaz651 C 1 204 F 924 K Patlama sinirlari 15 28 Oldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LD50 medyan doz 0 015 mL kg insan oral NIOSH ABD maruz kalma limitleri PEL izin verilen 50 ppm 25 ppm TLV 35 ppm Aksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklariYapisiAmonyak kovalent bagli bir bilesiktir Molekulleri polar oldugundan su icinde yuksek oranda cozunur Amonyak molekulleri kendi aralarinda oldugu gibi su molekulleri ile de zayif hidrojen bagi olusturur ve suda cozunur Yaptigi bilesikte sp3 hibritlesmesi yapmistir Bag yapmamis bir cift elektronu oldugundan molekul sekli ucgen piramittir bu yuzden polar bir molekuldur Gazlasma gizli isisi cok yuksektir bu nedenle sanayi tesislerinde sogutucu madde olarak da kullanilir Sudaki cozunurlugu Oda kosullarinda doymus amonyak cozeltisi 34 luk olup yogunlugu 0 88 g ml dir 1 atm basinc ve 0 C de 1300 litre 1 atm basinc ve 20 C de 700 litre amonyak cozunur 1 atm basincta kaynama noktasi 33 33 C 239 82 K dir 77 73 C 195 42 K dondugundan oda kosullarinda gaz halinde bulunur GecmisiIsmin kokeni Eski Misir a dayanir Amon tapinagini isitmada kullanilan deve tezeklerinden cikan gazlardan tapinagin duvarlarinda tavaninda sofra tuzu gibi beyaz kristaller halindeki amonyum klorur yani nisadir birikmistir Buna da o donemde Amon un Tuzu denilmistir Gunluk hayatta kullanimiAmonyak gubre ilac boya parfum gibi maddelerin sentezlenmesinde ilk asamada kullanilmaktadir Amonyak canlilar icin zehirli bir maddedir kullanilirken dikkat edilmesi gerekir Piyasada amonyak adi altinda satilan maddeler amonyagin sulu cozeltisi olan amonyum hidroksittir Kullanim alanlari Temizlik malzemelerinde patlayici ve gubre yapiminda kimya sanayiinde nitrik asidin boyalarin parfumlerin plastiklerin ve urenin uretiminde ve endustriyel sogutma sistemlerinde kullanilir Kaynakca Gases Densities 18 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2016 Yost Don M 2007 Ammonia and Liquid Ammonia Solutions Systematic Inorganic Chemistry READ BOOKS s 132 ISBN 1 4067 7302 6 Blum Alexander 1975 On crystalline character of transparent solid ammonia Radiation Effects and Defects in Solids 24 4 s 277 doi 10 1080 00337577508240819 Budavari Susan Ed 1996 The Merck Index An Encyclopedia of Chemicals Drugs and Biologicals 12 bas Merck ISBN 0 911910 12 3 Perrin D D Ionisation Constants of Inorganic Acids and Bases in Aqueous Solution 2nd Ed Pergamon Press Oxford 1982 Sigma Aldrich Ammonia Erisim tarihi 18 Haziran 2020