Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
NATO'nun genişlemesi, NATO'ya yeni üyeler dahil etme sürecidir. NATO, Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinin oluşturduğu ve kolektif savunma temeline dayanan bir askerî ittifaktır. İttifaka katılma süreci Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 10. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre bir ülkenin ittifaka katılması veya ittifaka davet edilmesi için mevcut bütün üye ülkelerin onayı gerekmektedir.
1949 yılında kurulduktan sonra NATO, 1952'de Türkiye ve Yunanistan'ın, 1955'te Batı Almanya'nın, 1982'de ise İspanya'nın ittifaka katılmasıyla genişledi. Soğuk Savaş'tan sonra 1990'da Almanya birleşti. 1999'da Polonya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti örgüte dahil oldu. 2004'te yedi ülke, 2009 yılında Arnavutluk ve Hırvatistan, 2017 yılında Karadağ, son olarak da 27 Mart 2020 tarihinde Kuzey Makedonya NATO'ya üye oldu ve örgütteki üye devlet sayısı 30'a yükseldi.
Gelecekteki genişleme günümüzde ittifak dışındaki birçok ülkede bir tartışma konusudur ve İsveç ve Sırbistan gibi ülkeler üyelik konusunda açık siyasi tartışmalar yürütmektedirler. Ukrayna gibi ülkelerde ise üyeliğe destek ve muhalefet etnik ve milliyetçi ideolojilere bağlıdır. Eskiden Doğu Bloku ve Sovyetler Birliği'nin parçası olan ülkelerin birleşmesi, NATO ülkeleri ile Rusya arasında artan gerilimin bir nedeni olmuştur.
Bosna-Hersek, Gürcistan ve Ukrayna 2019 itibarıyla NATO tarafından resmi aday olarak tanınmaktadır. Şubat 2022 yılında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ardından bölgedeki gerilimlerden dolayı Finlandiya ve İsveç NATO'ya üyelik başvurusu yapmış ancak bu iki ülkenin başvurusu Türkiye ve Macaristan tarafından veto edildi. Ülkeler arasında gerçekleştirilen müzakereler sonucunda Finlandiya'nın NATO üyeliği Türkiye ve Macaristan tarafından onaylanmış ve bu gelişmenin ardından 4 Nisan 2023'te Finlandiya ittifakın 31. üyesi oldu. 7 Mart 2024'te ise Macaristan'ın son onayının ardından İsveç, İkinci Dünya Savaşı sonrası onlarca yıllık tarafsızlık politikasına son vererek NATO'nun 32. üyesi oldu.
| Tarih | Round | Ülke |  | |
|---|---|---|---|---|
| 18 Şubat 1952 | Birinci |  Türkiye | ||
 Yunanistan | ||||
| 9 Mayıs 1955 | İkinci |  Batı Almanya | ||
| 30 Mayıs 1982 | Üçüncü |  İspanya | ||
| 3 Ekim 1990 | — | Almanya'nın birleşmesi | ||
| 12 Mart 1999 | Dördüncü |  Çekya | ||
 Macaristan | ||||
 Polonya | ||||
| 29 Mart 2004 | Beşinci |  Bulgaristan | ||
 Estonya | ||||
 Letonya | ||||
 Litvanya | ||||
 Romanya | ||||
 Slovakya | ||||
 Slovenya | ||||
| 1 Nisan 2009 | Altıncı |  Arnavutluk | ||
 Hırvatistan | ||||
| 5 Haziran 2017 | Yedinci |  Karadağ | ||
| 27 Mart 2020 | Sekizinci |  Kuzey Makedonya | ||
| 4 Nisan 2023 | Dokuzuncu |  Finlandiya | ||
| 7 Mart 2024 | Onuncu |  İsveç | ||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ NATO. . NATO. 9 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2023.
- ^ Johanna Granville,"The Many Paradoxes of NATO Enlargement" 14 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Current History (April 1999), vol. 98, no. 627, pp. 165–170.
- ^ Johanna Granville, "After Kosovo: The Impact of NATO Enlargement on Russian Political Parties," Demokratizatsiya vol. 8, no. 1 (Winter 2000), pp. 24–45.
- ^ "North Macedonia joins NATO as 30th Ally". 27 Mart 2020. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2020.
- ^ "Enlargement". The North Atlantic Treaty Organization. 5 Mayıs 2020. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2021.
- ^ . BBC News Türkçe. 30 Mart 2023. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2023.
- ^ Laura Gozzi (7 Mart 2024). "Sweden formally joins Nato military alliance". BBC News (İngilizce). 9 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2024.
- ^ "İsveç, tarafsızlık politikasına son vererek resmen NATO'ya katıldı". Euronews. 7 Mart 2024. 7 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2024.
Dış bağlantılar
- Resmî NATO genişleme sayfası[]
 | Siyaset ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
NATO nun genislemesi NATO ya yeni uyeler dahil etme surecidir NATO Avrupa ve Kuzey Amerika ulkelerinin olusturdugu ve kolektif savunma temeline dayanan bir askeri ittifaktir Ittifaka katilma sureci Kuzey Atlantik Antlasmasi nin 10 maddesinde duzenlenmistir Bu maddeye gore bir ulkenin ittifaka katilmasi veya ittifaka davet edilmesi icin mevcut butun uye ulkelerin onayi gerekmektedir NATO nun Avrupa kanadindaki ulkelerin uyelik sureclerinin kronolojik olarak gosterimi 1949 yilinda kurulduktan sonra NATO 1952 de Turkiye ve Yunanistan in 1955 te Bati Almanya nin 1982 de ise Ispanya nin ittifaka katilmasiyla genisledi Soguk Savas tan sonra 1990 da Almanya birlesti 1999 da Polonya Macaristan ve Cek Cumhuriyeti orgute dahil oldu 2004 te yedi ulke 2009 yilinda Arnavutluk ve Hirvatistan 2017 yilinda Karadag son olarak da 27 Mart 2020 tarihinde Kuzey Makedonya NATO ya uye oldu ve orgutteki uye devlet sayisi 30 a yukseldi Gelecekteki genisleme gunumuzde ittifak disindaki bircok ulkede bir tartisma konusudur ve Isvec ve Sirbistan gibi ulkeler uyelik konusunda acik siyasi tartismalar yurutmektedirler Ukrayna gibi ulkelerde ise uyelige destek ve muhalefet etnik ve milliyetci ideolojilere baglidir Eskiden Dogu Bloku ve Sovyetler Birligi nin parcasi olan ulkelerin birlesmesi NATO ulkeleri ile Rusya arasinda artan gerilimin bir nedeni olmustur Bosna Hersek Gurcistan ve Ukrayna 2019 itibariyla NATO tarafindan resmi aday olarak taninmaktadir Subat 2022 yilinda baslayan Rusya Ukrayna Savasi nin ardindan bolgedeki gerilimlerden dolayi Finlandiya ve Isvec NATO ya uyelik basvurusu yapmis ancak bu iki ulkenin basvurusu Turkiye ve Macaristan tarafindan veto edildi Ulkeler arasinda gerceklestirilen muzakereler sonucunda Finlandiya nin NATO uyeligi Turkiye ve Macaristan tarafindan onaylanmis ve bu gelismenin ardindan 4 Nisan 2023 te Finlandiya ittifakin 31 uyesi oldu 7 Mart 2024 te ise Macaristan in son onayinin ardindan Isvec Ikinci Dunya Savasi sonrasi onlarca yillik tarafsizlik politikasina son vererek NATO nun 32 uyesi oldu Tarih Round Ulke18 Subat 1952 Birinci Turkiye Yunanistan9 Mayis 1955 Ikinci Bati Almanya30 Mayis 1982 Ucuncu Ispanya3 Ekim 1990 Almanya nin birlesmesi12 Mart 1999 Dorduncu Cekya Macaristan Polonya29 Mart 2004 Besinci Bulgaristan Estonya Letonya Litvanya Romanya Slovakya Slovenya1 Nisan 2009 Altinci Arnavutluk Hirvatistan5 Haziran 2017 Yedinci Karadag27 Mart 2020 Sekizinci Kuzey Makedonya4 Nisan 2023 Dokuzuncu Finlandiya7 Mart 2024 Onuncu IsvecAyrica bakinizNATO uyesi ulkeler Avrupa Guvenlik ve Isbirligi TeskilatiKaynakca NATO NATO 9 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2023 Johanna Granville The Many Paradoxes of NATO Enlargement 14 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Current History April 1999 vol 98 no 627 pp 165 170 Johanna Granville After Kosovo The Impact of NATO Enlargement on Russian Political Parties Demokratizatsiya vol 8 no 1 Winter 2000 pp 24 45 North Macedonia joins NATO as 30th Ally 27 Mart 2020 27 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2020 Enlargement The North Atlantic Treaty Organization 5 Mayis 2020 9 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2021 BBC News Turkce 30 Mart 2023 30 Mart 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Mart 2023 Laura Gozzi 7 Mart 2024 Sweden formally joins Nato military alliance BBC News Ingilizce 9 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2024 Isvec tarafsizlik politikasina son vererek resmen NATO ya katildi Euronews 7 Mart 2024 7 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2024 Dis baglantilarResmi NATO genisleme sayfasi olu kirik baglanti Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz