Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
| Ekonomi |
 |
| Genel sınıflandırma |
|---|
| (Teknikler) |
| Dalları ve alt dalları |
| Davranışsal · · |
| · · Ekonomistler |
Parasalcılık veya monetarizm, 1976 Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanan Amerikalı iktisatçı Milton Friedman tarafından geliştirilmiş bir teoridir.
Friedman, 1976 yılında “Paranın Miktar Teorisi Üzerine Çalışmalar” başlıklı, editörlüğünü yaptığı bir kitap yayınladı. Bu çalışma ile Friedman, parasalcılığın temel ilkelerini ortaya koymuş oldu. İleriki yıllarda Chicago Üniversitesi'ndeki meslektaşları ve öğrencileri ile birlikte, teorik görüşlerini daha da geliştirdi ve bazı ampirik çalışmalarla bu görüşlerini doğruladı.
Çağdaş iktisadi sorunlardan biri olan enflasyon konusu üzerinedir ve enflasyonun temel nedeni olarak para arzının hükûmetlerce gereksiz yere ve aşırı ölçüde artırılmasını belirtmektedir. Parasalcılara göre, ekonomideki istikrarsızlıkların birçoğu parasal kökenlidir. Bu nedenle para politikasının iktisadi sorunlara karşı, diğer iktisat politikası araçlarından daha etkili olduğunu düşünmektedirler. Bu görüşlerini özetle " Enflasyon her zaman ve her yerde parasal bir olgudur" sözüyle ifade ederler.
Parasalcılığın temel ilkeleri
- Para arzındaki büyüme oranı ile nominal gelirin büyüme oranı arasında çok kesin olmamakla birlikte bir ilişki bulunmaktadır.
- Bu ilişki çok kesin değildir çünkü para arzındaki artışların geliri etkilemesi zaman alır. Ayrıca, bunun ne kadar süreceği de belli değildir.
- Ortalama olarak para arzındaki artış, nominal gelirleri yaklaşık 6 ve 9 ay arasında geçecek bir süre sonunda etkiler.
- Nominal gelirin büyüme oranındaki artış etkisi, kısa dönemde (5 veya 10 ay kadar bir sürede) ilk olarak üretim üzerinde görülür. Bu daha sonra, 10 ayı aşan bir sürede, fiyatlara yansır.
- Ortalama olarak, para arzındaki artış ile enflasyon arasındaki toplam gecikme 12-18 ay arasındadır. (Kaynak: Macesich, 1983: 3-4).
Miktar teorisi
Bu ilkeleri ile klasik iktisatçıların açıkladıkları miktar teorisini yeniden ön plana çıkarmıştır. Bununla birlikte parasalcılar, Klasik Miktar Teorisi'ni bazı yönlerden eleştirmişler ve bu teorinin enflasyonu açıklamak için yeterli olmadığını öne sürmüşlerdir. Parasalcılara göre, MV=PT şeklinde ifade edilen klasik miktar teorisi formülünde yer alan paranın dolaşım hızı (V) sabit değil, aksine bazı değişkenlerin istikrarlı bir fonksiyonudur. Friedman’ ın analizleri ile geliştirilen parasalcılığa aynı zamanda “Modern Miktar teorisi” adı da verilmektedir
Klasik iktisat ve parasalcılık
Parasalcılar, serbest piyasa ekonomisinin kendi iç dinamiği sayesinde istikrarlı bir model olduğunu savunmakla birlikte, klasik iktisatçılardan farklı olarak ekonominin her zaman tam istihdam düzeyinde olmayacağını kabul etmektedirler. Parasalcılar, insanların daha iyi bir iş arama veya işsizlik yardımından yararlanmaları neticesinde belirli bir süre işsiz kalabileceklerini, böylece ekonomide her an bir “doğal işsizlik” olabileceğini öne sürmüşlerdir. Parasalcılık, esasen klasik iktisatın temel ilkelerini aynen kabul etmekle birlikte, ondan başlıca iki noktada ayrılmaktadır:
- Klasik miktar teorisi açıklaması yetersizdir.
- Ekonomi her zaman tam istihdam düzeyinde dengede değildir; doğal işsizlik hipotezi.(Ekonomi içinde potansiyel uretım gücü fiili üretim gücüne eşitlendiğinde yani %100 üretim kapasitesinde bile işsizlik olabilir buna doğal işsizlik denir.)
Klasik iktisat ve parasalcılık arasındaki bu iki temel farklılığa rağmen her iki teori de enflasyonun en önemli kaynağının para arzındaki artışlar olduğunu kabul etmektedir. Parasalcılara göre enflasyonu kontrol altına almak için en etkin araç para politikasıdır. Para arzındaki değişmeler, para talebinden bağımsız bir şekilde para otoritesince belirlenir. Ancak para otoritesinin bu gücünün sık sık değişen para artış hızları şeklinde uygulanması istikrar değil, istikrarsızlık getirir. Parasalcılar, bu istikrarsızlıkları önlemek için para arzının belirli bir oranda ve ekonomideki gelişmelerle orantılı olarak kademeli bir şekilde artırılmasını önermektedir.
Kaynakça
- Aftalion, Florin; Poncet, Patrice (1992). "Monetarizm". İletişim Yayınları Cep Üniversitesi. Çeviren: Lerzan Özkale.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ekonomi Asya Avrupa OkyanusyaGenel siniflandirmaMikroekonomi Makroekonomi Ekonomik dusunce tarihi Metodoloji HeterodoksTekniklerMatematiksel Ekonometri Milli muhasebeDallari ve alt dallariDavranissal Buyume Gelisme Tarih Uluslararasi Ekonomiler Monetarizm ve Finansal ekonomi Kamu ve Refah ekonomisi Calisma Isletme Bilgi Egitim Oyun kurami Hukuk Tarim Yesil Ekonomik cografyaListelerKategoriler Ekonomistler Anarsizm Kapitalizm Liberalizm Komunizm Korporatizm Fasizm Piyasa sosyalizmi Devletcilik Merkantilizm Sosyalizm Sendika Ucuncu gorusEkonomi Kavram ve TarihiBu kutu goruntuletartisdegistir Parasalcilik veya monetarizm 1976 Nobel Ekonomi Odulu nu kazanan Amerikali iktisatci Milton Friedman tarafindan gelistirilmis bir teoridir Friedman 1976 yilinda Paranin Miktar Teorisi Uzerine Calismalar baslikli editorlugunu yaptigi bir kitap yayinladi Bu calisma ile Friedman parasalciligin temel ilkelerini ortaya koymus oldu Ileriki yillarda Chicago Universitesi ndeki meslektaslari ve ogrencileri ile birlikte teorik goruslerini daha da gelistirdi ve bazi ampirik calismalarla bu goruslerini dogruladi Cagdas iktisadi sorunlardan biri olan enflasyon konusu uzerinedir ve enflasyonun temel nedeni olarak para arzinin hukumetlerce gereksiz yere ve asiri olcude artirilmasini belirtmektedir Parasalcilara gore ekonomideki istikrarsizliklarin bircogu parasal kokenlidir Bu nedenle para politikasinin iktisadi sorunlara karsi diger iktisat politikasi araclarindan daha etkili oldugunu dusunmektedirler Bu goruslerini ozetle Enflasyon her zaman ve her yerde parasal bir olgudur sozuyle ifade ederler Parasalciligin temel ilkeleriPara arzindaki buyume orani ile nominal gelirin buyume orani arasinda cok kesin olmamakla birlikte bir iliski bulunmaktadir Bu iliski cok kesin degildir cunku para arzindaki artislarin geliri etkilemesi zaman alir Ayrica bunun ne kadar surecegi de belli degildir Ortalama olarak para arzindaki artis nominal gelirleri yaklasik 6 ve 9 ay arasinda gececek bir sure sonunda etkiler Nominal gelirin buyume oranindaki artis etkisi kisa donemde 5 veya 10 ay kadar bir surede ilk olarak uretim uzerinde gorulur Bu daha sonra 10 ayi asan bir surede fiyatlara yansir Ortalama olarak para arzindaki artis ile enflasyon arasindaki toplam gecikme 12 18 ay arasindadir Kaynak Macesich 1983 3 4 Miktar teorisiBu ilkeleri ile klasik iktisatcilarin acikladiklari miktar teorisini yeniden on plana cikarmistir Bununla birlikte parasalcilar Klasik Miktar Teorisi ni bazi yonlerden elestirmisler ve bu teorinin enflasyonu aciklamak icin yeterli olmadigini one surmuslerdir Parasalcilara gore MV PT seklinde ifade edilen klasik miktar teorisi formulunde yer alan paranin dolasim hizi V sabit degil aksine bazi degiskenlerin istikrarli bir fonksiyonudur Friedman in analizleri ile gelistirilen parasalciliga ayni zamanda Modern Miktar teorisi adi da verilmektedirKlasik iktisat ve parasalcilikParasalcilar serbest piyasa ekonomisinin kendi ic dinamigi sayesinde istikrarli bir model oldugunu savunmakla birlikte klasik iktisatcilardan farkli olarak ekonominin her zaman tam istihdam duzeyinde olmayacagini kabul etmektedirler Parasalcilar insanlarin daha iyi bir is arama veya issizlik yardimindan yararlanmalari neticesinde belirli bir sure issiz kalabileceklerini boylece ekonomide her an bir dogal issizlik olabilecegini one surmuslerdir Parasalcilik esasen klasik iktisatin temel ilkelerini aynen kabul etmekle birlikte ondan baslica iki noktada ayrilmaktadir Klasik miktar teorisi aciklamasi yetersizdir Ekonomi her zaman tam istihdam duzeyinde dengede degildir dogal issizlik hipotezi Ekonomi icinde potansiyel uretim gucu fiili uretim gucune esitlendiginde yani 100 uretim kapasitesinde bile issizlik olabilir buna dogal issizlik denir Klasik iktisat ve parasalcilik arasindaki bu iki temel farkliliga ragmen her iki teori de enflasyonun en onemli kaynaginin para arzindaki artislar oldugunu kabul etmektedir Parasalcilara gore enflasyonu kontrol altina almak icin en etkin arac para politikasidir Para arzindaki degismeler para talebinden bagimsiz bir sekilde para otoritesince belirlenir Ancak para otoritesinin bu gucunun sik sik degisen para artis hizlari seklinde uygulanmasi istikrar degil istikrarsizlik getirir Parasalcilar bu istikrarsizliklari onlemek icin para arzinin belirli bir oranda ve ekonomideki gelismelerle orantili olarak kademeli bir sekilde artirilmasini onermektedir KaynakcaAftalion Florin Poncet Patrice 1992 Monetarizm Iletisim Yayinlari Cep Universitesi Ceviren Lerzan Ozkale