Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Bu madde, İngilizce Vikipedi'de yer alan aynı konulu maddeden Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir. Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
|
Mantar zehirleri ya da toksinleri, mantarlar tarafından üretilen ve canlılığa olumsuz etkileri bulunan zehirli maddelerdir.
Zehirli mantarın veya zehirlerinin vücuda alınmasıyla organ ve sistemlerde rahatsızlıklara ve hatta ölümlere yol açabilirler.
Mantar zehirleri
Zehirli mantarların toksinleri yapısal açıdan iki gruba ayrılmaktadır. Bu iki grup içinde çok sayıda zehirleyici madde çeşitleri bulunur. Bu maddeler değişik türlerde zehirlenmelere yol açar. Bugüne kadar yapılan çalışmalara göre mantar zehirlenmeleri 9 Grup altında toplanmıştır.
Mantar zehirlenme tipleri
- Falloides sendromu (Amanita phalloides mantarı)
- Orellanus sendromu
- Muskarin sendromu (Amanita muscaria mantarı)
- (Amanita pantherina mantarı)
- Psilosibin sendromu
- Koprinus sendromu
Zehirlenme tiplerine göre bazı mantarlar
Monomethylhydrazine zehirlenmeler
Semptomlar:
- mide bulantısı ve kusma
- Kanlı ve sulu ishal
- Kas krampları
- Karın bölgesinde ağrı
Ciddi durumlarda ise karaciğer yetmezliği, yüksek ateş ve koma gibi ağır semptomlar görülebilir ve ölüm yenildikten sonra 2-4 gün sonra gerçekleşir.
Zehirlenme belirtileri
Mantar zehirlenmelerinde ciddi belirtiler daima mantarı yedikten hemen sonra başlar, toksin böbreklere bir saat sonra ulaşır. Bazı hastalarda belirtiler günler sonra ortaya çıkmaya başlar.
Tipik belirtiler şunlardır:
- Yorgunluk
- Şiddetli ağrı
- Baş dönmesi
- Soğuk terleme
- Kusma
- Sarılık
- Şiddetli ishal
- Hayal görme
Zehirli mantarlar ve zehirleri hakkında
Bir mantarın zehirli olup olmadığının teşhisi için genel bir kural yoktur. Halk arasında zehirli mantarların tanınması ile ilgili söylenen kurallar ise yanıltıcı olabilir. Örneğin:
- Parlak ve canlı renklidirler: Yanlış. Ölümcül derecede zehirli olan Amanita virosa beyazdır.
- Zehirli mantarlar böceklenmez: Yanlış. Omurgasızlar için zehirli olmayan bazı mantarlar insanlar için tehlikeli olabilir. Örneğin Amanita phalloides en çok ölüme neden olan mantar olmasına karşın sıklıkla böcek larvaları da barındırır.
- Gümüş veya soğana temas edince kararır: Yanlış. Tüm yaşlanan mantarlar genelde kararmaya meyillidir.
- Yeterince pişirilince zehiri geçer: Yanlış. Bazı zehirlerin kimyasal yapısı ısıya dayanıklıdır. pişse bile etkilerini kaybetmez.
Dolayısıyla mantar zehirlenmelerinden belirli bir kuralı yoktur, bu yüzden kesin olarak teşhis edilmemiş olan veya şüpheli mantarların yenmemesi gerekir.
Ayrıca bakınız
 | Tıp ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Mantar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin alakali konuda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Haziran 2022 Bu maddenin veya bolumun ozgun arastirma dogrulanamaz veya yoruma dayali ifadeler icerdigi dusunulmektedir Lutfen iddialari kontrol ederek ve yeni kaynaklar ekleyerek gelistirin Ozgun arastirmadan olusmus ifadeler kaldirilabilir Ayrintilar maddenin tartisma sayfasinda bulunabilir Bu madde Ingilizce Vikipedi de yer alan ayni konulu maddeden Turkceye ceviri yapilarak genisletilebilir Baslica ceviri yonergeleri icin genislet dugmesine tiklayiniz Ingilizce maddenin makine ceviri surumunu goruntuleyin Google Ceviri gibi makine cevirileri yapacaginiz ceviriler icin iyi bir baslangic noktasidir ancak cevirmenler sadece makine tarafindan cevrilen metni kopyala yapistir yapmak yerine hatalari gerektigi gibi gozden gecirmeli ve cevirinin tutarli oldugunu onaylamalidir Guvenilmeyen ya da dusuk kaliteli gorunen icerikleri eklemeyiniz Mumkunse yabanci dil maddesinde verilen referanslar ile cevireceginiz metni dogrulayin Cevirinize eslik edecek bir sekilde dillerarasi baglanti ekleyerek degisiklik ozetinizde bir telif hakki atfi saglamalisiniz Degisiklik ozeti icin ornek bir atif Bu degisiklikteki icerik Ingilizce Vikipedi de yer alan en Mushroom poisoning sayfasindan cevrilmistir atif icin sayfanin tarihine bakiniz Ayrica tartisma sayfasina Cevrilmis sayfa en Mushroom poisoning sablonunu eklemelisiniz Daha fazla bilgi icin bkz Vikipedi Ceviri Mantar zehirleri ya da toksinleri mantarlar tarafindan uretilen ve canliliga olumsuz etkileri bulunan zehirli maddelerdir Zehirli bir mantar olan Amanita Muscaria Zehirli mantarin veya zehirlerinin vucuda alinmasiyla organ ve sistemlerde rahatsizliklara ve hatta olumlere yol acabilirler Mantar zehirleriZehirli mantarlarin toksinleri yapisal acidan iki gruba ayrilmaktadir Bu iki grup icinde cok sayida zehirleyici madde cesitleri bulunur Bu maddeler degisik turlerde zehirlenmelere yol acar Bugune kadar yapilan calismalara gore mantar zehirlenmeleri 9 Grup altinda toplanmistir Azot iceren bilesikler tuaranimsi mantar Azotsuz bilesikler Azot heterosiklik bilesikler Amid ve peptidler N N bagli bilesiklerMantar zehirlenme tipleriFalloides sendromu Amanita phalloides mantari Orellanus sendromu Muskarin sendromu Amanita muscaria mantari Amanita pantherina mantari Psilosibin sendromu Koprinus sendromuZehirlenme tiplerine gore bazi mantarlarMonomethylhydrazine zehirlenmeler Semptomlar mide bulantisi ve kusma Kanli ve sulu ishal Kas kramplari Karin bolgesinde agri Ciddi durumlarda ise karaciger yetmezligi yuksek ates ve koma gibi agir semptomlar gorulebilir ve olum yenildikten sonra 2 4 gun sonra gerceklesir Zehirlenme belirtileri Mantar zehirlenmelerinde ciddi belirtiler daima mantari yedikten hemen sonra baslar toksin bobreklere bir saat sonra ulasir Bazi hastalarda belirtiler gunler sonra ortaya cikmaya baslar Tipik belirtiler sunlardir Yorgunluk Siddetli agri Bas donmesi Soguk terleme Kusma Sarilik Siddetli ishal Hayal gormeZehirli mantarlar ve zehirleri hakkindaBir mantarin zehirli olup olmadiginin teshisi icin genel bir kural yoktur Halk arasinda zehirli mantarlarin taninmasi ile ilgili soylenen kurallar ise yaniltici olabilir Ornegin Parlak ve canli renklidirler Yanlis Olumcul derecede zehirli olan Amanita virosa beyazdir Zehirli mantarlar boceklenmez Yanlis Omurgasizlar icin zehirli olmayan bazi mantarlar insanlar icin tehlikeli olabilir Ornegin Amanita phalloides en cok olume neden olan mantar olmasina karsin siklikla bocek larvalari da barindirir Gumus veya sogana temas edince kararir Yanlis Tum yaslanan mantarlar genelde kararmaya meyillidir Yeterince pisirilince zehiri gecer Yanlis Bazi zehirlerin kimyasal yapisi isiya dayaniklidir pisse bile etkilerini kaybetmez Dolayisiyla mantar zehirlenmelerinden belirli bir kurali yoktur bu yuzden kesin olarak teshis edilmemis olan veya supheli mantarlarin yenmemesi gerekir Ayrica bakinizHalusinojen mantarlar Turkiye nin zehirli mantarlari listesiTip ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Mantar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz