Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Megrelce (Megrelce: მარგალური ნინა / Margaluri nina ; Abhazca: Агыршәа / Agırşwa), Güney Kafkas dillerinden biridir. Gürcistan'ın güneybatısındaki antik Kolhis halkıyla ilişkili olduğu sanılan yaklaşık 500.000 Megrel tarafından konuşulur.
| Megrelce | |
|---|---|
| მარგალური ნინა | |
| Telaffuz | margaluri nina |
| Bölge | Megrelya |
| Etnisite | Megreller |
| Konuşan sayısı | (500,000 atıf 1989) |
| Dil ailesi | Güney Kafkas dilleri
|
| Yazı sistemi | Gürcü alfabesi |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil |  Gürcistan |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | xmf |
 Megrelcenin konuşulduğu yerler. | |
Dağılım
Megrelce konuşan nüfusun büyük çoğunluğu, Gürcistan’ın Samegrelo bölgesinde yaşar. Küçük bir grup da Gürcistan’ın ayrılıkçı bölgesi Abhazya’da bulunur. Abhazya’da Megrelce konuşan nüfusun çoğunluğu göç ettirilmiştir.
Megrelce, yaygın olarak Gürcü alfabesiyle yazılır; ama bu dil aslında yazılı bir dil değildir ve belli bir yazı standardı da oluşmamıştır. Megrelce konuşan nüfus ikidillidir ve asıl dilleri dışında Gürcüce konuşurlar. Gürcüce aynı zamanda Megrelce konuşan nüfusun yazı ve eğitimi dilidir.
Tarih
Megrelce, Güney Kafkas dillerinden biridir. En yakın akrabası Lazcadır ve bu iki dilin yaklaşık 500 yıl önce ayrılmaya başladığı kabul edilir. Aynı dili konuşan nüfusun kuzeyinde kalanlar Megrelce ve Osmanlılar'ın fethettiği bölgede kalanlar Lazca konuşan halk olarak ikiye ayrıldılar. Bu iki dil Gürcüceye yakın olmakla birlikte Gürcüceyle ayrışmanın MÖ 1. bin yılda başladığı kabul edilir. Güney Kafkas dillerinden olan Svanca ise akrabası olan bu dillere daha az benzer ve diğer dillerden MÖ 2. bin yılda ayrıştığı sanılır.
Bazı dilbilimciler, Megrel ve Laz dillerinin tek bir Zan dilinin birer lehçesi olduğunu ileri sürer. Zan dilinin yakın çağlarda Megrel ve Laz dillerine ayrıldığını ve günümüzde ayrıca konuşulan diller olmadığına dikkat çekerler.
En eski yazılı Megrelce metinler 19. yüzyıla tarihlenir. Bu metinler daha çok etnografya içeriklidir. İlk Megrelce dilbilimsel çalışmalar da 19. yüzyılın sonlarında yapıldı. 1930-1938 arasında Kazakişi Gazeti, Komuna, Samargaloş Çai, Narazeniş Çai ve Samargaloş Tutumi gibi gazete ve dergiler yayımlandı.
Lehçeler
Megrelce’nin başlıca lehçe ve ağızları şunlardır:
- Zugdidi-Samurzakano veya Kuzeybatı lehçesi.
- Cvari
- Senaki veya Güneydoğu lehçesi.
- Martvili-Bandza
- Abaşa
Karşılaştırma
| Türkçe | Lazca | Megrelce | Gürcüce |
|---|---|---|---|
| Haber | Ambai | Ambe | Ambavi |
| Yeni | Ağani | Axali | Axali |
| İhtiyar | Badi | Badidi | Moxutsi |
| Süt | Mja | Bja | Rže |
| Dut | Mjoli | Bjoli | Tuta |
| Erkek Kardeş | Cuma | Cima | Žma |
| Pazar | Mjaçxa | Jaşxa | Ǩvira |
| Tavuk | Kotume | Kotomi | Katami |
| Geldik | Komoptit | Kumoprtit | Movedit |
| Saymak | Ǩoroʒxu | Ǩoroʒxua | Riʒxva |
| Aile | Ocaği | Ocaxi | Ocaxi |
| Sekiz | Ovro | Ruo | Rva |
| Megrelya | Margalona | Samargalo | Samegrelo |
| Doğru | Mtini | Tini | Sǯori |
| Güvercin | Ťoroci | Ťoronci | Mťredi |
| Kalpsiz | Ugure | Ugure | Ugulo |
| Önce | Ǯoxle | Ǯoxole | Ǯin |
Notlar
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Aralık 2013.
- ^ "“Ambai” mi, “Ambari” mi? 24 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .".
Kaynakça
- Aleksandre Tsagareli (1880), Megrelskie Etiudi, Analiz Fonetiki Megrelskogo Yazika ("Megrelian Studies — The Analysis of Phonetics of Megrelian Language"). Rusça.
- İoseb Kipşidze (1914), Gramatika Megrelskogo (Iverskogo) Yazika ("Grammar of Megrelian (Iverian) Language"). Rusça.
- Şalva Beridze (1920), Megruli (Iveriuli) Ena ("Megrelian (Iverian) Language"). Gürcüce.
- Laurence Broers (2004), Containing the Nation, Building the State - Coping with Nationalism, Minorities, and Conflict in Post-Soviet Georgia.
Dış bağlantılar
- Laz dil, tarih, kültür sitesi ve Lazca gazete 25 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mingrelian22 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ethnologue raporu
- Nanashi Nina – Megrelce ilk alfabe kitabı29 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TITUS Caucasica: Megrelisch27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Almanca
- Otar Kacaia'nın Megrelce-Gürcüce sözlüğü2 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Lund Üniversitesi, İsveç
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Megrelce Megrelce მარგალური ნინა Margaluri nina Abhazca Agyrshәa Agirswa Guney Kafkas dillerinden biridir Gurcistan in guneybatisindaki antik Kolhis halkiyla iliskili oldugu sanilan yaklasik 500 000 Megrel tarafindan konusulur Megrelceმარგალური ნინაTelaffuzmargaluri ninaBolgeMegrelyaEtnisiteMegrellerKonusan sayisi 500 000 atif 1989 Dil ailesiGuney Kafkas dilleri Zan dilleriMegrelceYazi sistemiGurcu alfabesiResmi durumuResmi dil GurcistanDil kodlariISO 639 3xmfMegrelcenin konusuldugu yerler DagilimMegrelce konusan nufusun buyuk cogunlugu Gurcistan in Samegrelo bolgesinde yasar Kucuk bir grup da Gurcistan in ayrilikci bolgesi Abhazya da bulunur Abhazya da Megrelce konusan nufusun cogunlugu goc ettirilmistir Megrelce yaygin olarak Gurcu alfabesiyle yazilir ama bu dil aslinda yazili bir dil degildir ve belli bir yazi standardi da olusmamistir Megrelce konusan nufus ikidillidir ve asil dilleri disinda Gurcuce konusurlar Gurcuce ayni zamanda Megrelce konusan nufusun yazi ve egitimi dilidir TarihMegrelce Guney Kafkas dillerinden biridir En yakin akrabasi Lazcadir ve bu iki dilin yaklasik 500 yil once ayrilmaya basladigi kabul edilir Ayni dili konusan nufusun kuzeyinde kalanlar Megrelce ve Osmanlilar in fethettigi bolgede kalanlar Lazca konusan halk olarak ikiye ayrildilar Bu iki dil Gurcuceye yakin olmakla birlikte Gurcuceyle ayrismanin MO 1 bin yilda basladigi kabul edilir Guney Kafkas dillerinden olan Svanca ise akrabasi olan bu dillere daha az benzer ve diger dillerden MO 2 bin yilda ayristigi sanilir Bazi dilbilimciler Megrel ve Laz dillerinin tek bir Zan dilinin birer lehcesi oldugunu ileri surer Zan dilinin yakin caglarda Megrel ve Laz dillerine ayrildigini ve gunumuzde ayrica konusulan diller olmadigina dikkat cekerler En eski yazili Megrelce metinler 19 yuzyila tarihlenir Bu metinler daha cok etnografya iceriklidir Ilk Megrelce dilbilimsel calismalar da 19 yuzyilin sonlarinda yapildi 1930 1938 arasinda Kazakisi Gazeti Komuna Samargalos Cai Narazenis Cai ve Samargalos Tutumi gibi gazete ve dergiler yayimlandi LehcelerMegrelce nin baslica lehce ve agizlari sunlardir Zugdidi Samurzakano veya Kuzeybati lehcesi Cvari Senaki veya Guneydogu lehcesi Martvili Bandza AbasaKarsilastirmaTurkce Lazca Megrelce GurcuceHaber Ambai Ambe AmbaviYeni Agani Axali AxaliIhtiyar Badi Badidi MoxutsiSut Mja Bja RzeDut Mjoli Bjoli TutaErkek Kardes Cuma Cima ZmaPazar Mjacxa Jasxa ǨviraTavuk Kotume Kotomi KatamiGeldik Komoptit Kumoprtit MoveditSaymak Ǩ oroʒ xu Ǩ oroʒ xua RiʒxvaAile Ocagi Ocaxi OcaxiSekiz Ovro Ruo RvaMegrelya Margalona Samargalo SamegreloDogru Mtini Tini SǯoriGuvercin Toroci Toronci MtrediKalpsiz Ugure Ugure UguloOnce Ǯ oxle Ǯ oxole ǮinNotlar Arsivlenmis kopya 3 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Aralik 2013 Ambai mi Ambari mi 24 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaynakcaAleksandre Tsagareli 1880 Megrelskie Etiudi Analiz Fonetiki Megrelskogo Yazika Megrelian Studies The Analysis of Phonetics of Megrelian Language Rusca Ioseb Kipsidze 1914 Gramatika Megrelskogo Iverskogo Yazika Grammar of Megrelian Iverian Language Rusca Salva Beridze 1920 Megruli Iveriuli Ena Megrelian Iverian Language Gurcuce Laurence Broers 2004 Containing the Nation Building the State Coping with Nationalism Minorities and Conflict in Post Soviet Georgia Dis baglantilarLaz dil tarih kultur sitesi ve Lazca gazete 25 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mingrelian22 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ethnologue raporu Nanashi Nina Megrelce ilk alfabe kitabi29 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde TITUS Caucasica Megrelisch27 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanca Otar Kacaia nin Megrelce Gurcuce sozlugu2 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Lund Universitesi Isvec