| Megabizos | |
|---|---|
| Bağlılığı | Ahameniş İmparatorluğu |
| Hizmet yılları | fl. y. MÖ 485-MÖ 440 |
| Rütbesi | General, Suriye satrapı |
| Çatışma/savaşları | Mısır Seferi |
| Ailesi | |
| Eşi | Amytis |
| Çocukları | II. Zopyrus |
Megabizos ( Grekçe: Μεγάβυζος , Eski Farsça Bagabuxša kelimesinin halk etimolojik bir değişikliği olup "Tanrı kurtardı" anlamına gelir), Babil satrabı Zopyrus'un oğlu ve I. Darius'u tahta çıkaran yedi komplocudan biri olan I. Megabizos'un torunu olan bir Ahameniş Pers generaliydi. Babası, satraplık MÖ 484'te isyan ettiğinde öldürüldü ve Megabizos, şehri geri alan güçlere liderlik etti ve ardından gelecekteki isyanları önlemek için tanrı Marduk heykeli yıkıldı. Megabizos daha sonra Yunanistan'a ikinci Pers saldırısına (MÖ 480-479) katıldı. Herodot, Delfi'yi yağmalama emirlerine uymayı reddettiğini iddia eder, ancak böyle bir emir verildiği şüphelidir.
Artabanes Komplosu
| ]Çok güvenilir olmasa da genellikle tek kaynağımız olan Ktesias'a göre, Megabizos'un karısı ve I. Serhas'ın kızı Amytis, kısa bir süre sonra zina yapmakla suçlandı. Megabizos, Artabanus'un imparatoru öldürme komplosuna katıldı, ancak yeni imparator Artaserhas'ı da öldüremeden ona ihanet etti. Bir savaşta Artabanus'un oğulları öldürüldü ve Megabizos yaralandı, ancak Amytis onun adına araya girdi ve Megabizos iyileşti.
Mısır seferi
| ]

Megabizos daha sonra Suriye satrabı oldu. Frigya satrabı Artabazos ile birlikte, Mısır'daki Inaros isyanını bastırmak üzere gönderilen Pers ordularının komutasını üstlendi. Ordu, MÖ 456'da Mısır'a geldi ve iki yıl içinde isyanı bastırarak Inaros'u ve onu destekleyen çeşitli Atinalıları ele geçirdi.
Mısır seferinin kökeni
| ]I. Serhas MÖ 465'te suikasta kurban gidince yerine oğlu I. Artaserhas geçti, ancak Ahameniş imparatorluğunun birçok bölgesi kısa süre sonra ayaklandı, bunların başında Baktriya ve Mısır geliyordu. Mısırlı Inaros, Artakserhas'ın kardeşi olan Mısır'ın Pers satrapı 'i yenerek Aşağı Mısır'ın kontrolünü ele geçirmiştir. Resmen hâlâ Perslerle savaş halinde olan Yunanlılarla temasa geçmiş ve MÖ 460'ta Atina, Inaros'u desteklemek için 200 gemi ve 6.000 ağır piyadeden oluşan bir sefer gücü göndermiştir. Mısır ve Atina birlikleri, Mısır'ın yerel Pers birliklerini yenmiş ve birkaç yıl boyunca kuşatma altında tuttukları Pers kalesi hariç, Memfis şehrini ele geçirmişlerdir.
Memphis Kuşatması (MÖ 459–455)
| ]Atinalılar ve Mısırlılar, Mısır'daki Beyaz Kale'de yerel Pers birliklerini kuşatmak için yerleşmişlerdi. Kuşatma açıkça iyi ilerlememiş ve muhtemelen en az dört yıl sürmüştür, zira Thukididis, seferlerinin tamamının 6 yıl sürdüğünü ve bu sürenin son 18 ayının Prosoptis Kuşatması ile geçtiğini söylemektedir.
Thukididis'e göre, Artaserhas ilk olarak Megabazos'u Spartalılara rüşvet vererek Atina kuvvetlerini Mısır'dan çekmelerini sağlamaya çalışması için göndermiştir. Bu başarısız olunca, Megabizos komutasında büyük bir ordu kurmuş ve Mısır'a göndermiştir. Diodorus'un da aşağı yukarı aynı hikayesi var, ancak daha ayrıntılı; rüşvet girişimi başarısız olduktan sonra, Artaserhas Megabizos ve Artabazos'u 300.000 kişilik bir ordunun başına getirmiş ve isyanı bastırma talimatı vermiştir. Önce Perslerden Kilikya'ya gittiler ve Kilikyalılar, Fenikeliler ve Kıbrıslılardan 300 triremden oluşan bir filo topladılar ve bir yıl boyunca adamlarını eğittiler. Sonunda Mısır'a yöneldiler. Ancak modern tahminler, zaten zor durumda olan satraplıklardan daha fazla adam gücünden mahrum bırakmanın son derece pratik olmayacağı göz önüne alındığında, Pers birliklerinin sayısını 25.000 kişilik oldukça düşük bir rakam olarak ortaya koyuyor. Thukididis, Herodot tarafından ikinci Pers istilasına katıldığı bildirilen Artabazos'tan bahsetmez; Diodorus, bu seferdeki varlığı konusunda yanılıyor olabilir. Pers kuvvetlerinin Papremis'teki Mısır zaferine karşılık vermeleri dört yıl sürdüğü için, eğitimde uzun süre geçirmiş olmaları açıkça mümkündür. Her iki yazar da çok fazla ayrıntı vermese de, Megabizos sonunda Mısır'a vardığında, Memphis Kuşatması'nı hızla kaldırabildiği, Mısırlıları savaşta yendiği ve Atinalıları Memphis'ten sürdüğü açıktır.
Prosopitis Kuşatması (MÖ 455)
| ]Atinalılar, gemilerinin bağlı olduğu Nil deltasındaki Prosopitis adasına çekildiler. Megabizos, sonunda kanallar kazarak adanın etrafındaki nehri boşaltmayı başarana ve böylece "adayı anakaraya bağlayana" kadar 18 ay boyunca onları kuşatma altında tuttu. Thukididis'in anlatımına göre Persler daha sonra eski adaya geçtiler ve onu ele geçirdiler. Libya'dan Kirene'ye yürüyen Atinalı kuvvetlerden yalnızca birkaçı Atina'ya dönmek için hayatta kalmıştır. Ancak Diodorus'un versiyonunda, nehrin boşaltılması Mısırlıları (Thukididis'in bahsetmediği) kaçmaya ve Perslere teslim olmaya yöneltmiştir. Atinalılara saldırırken ağır kayıplar vermek istemeyen Persler, onların Kirene'ye serbestçe gitmelerine izin vermiş ve oradan Atina'ya dönmüşlerdir. Mısır seferinin yenilgisi Atina'da gerçek bir paniğe yol açtığından ve Delos hazinesinin Atina'ya taşınması da dahil olduğundan, Thukididis'in versiyonunun doğru olma olasılığı daha yüksektir.
Kıbrıs seferi
| ]Daha sonra dikkatlerini, Kimon önderliğindeki Atinalıların saldırısı altında bulunan Kıbrıs'a çevirdiler. Kısa bir süre sonra Persler ile Atina arasındaki düşmanlıklar Kallias Barışı ile son buldu
İsyan
| ]Bir süre sonra Megabizos da isyan etti. Ktesias, bunun sebebinin Amestris'in Mısır isyanındaki tutsakları idam ettirmesi olduğunu, ancak Megabizos'un onlara zarar verilmeyeceğine dair söz vermiş olması olduğunu söyler.
Mısır'dan Usiris ve kralın yeğeni Prens Menostanes komutasındaki ordular ona karşı gönderildi, ikisi de generaller arasında (ölümcül olmayan) düellolar için savaştan vazgeçti ve her iki durumda da Megabizos galip geldi. Kral, kardeşi 'u, hadım Artoxares'i ve Amytis'i bir barış elçisiyle göndermeye karar verdi. Onuru iade edilen Megabizos teslim olmayı kabul etti ve affedilerek konumunu korudu. Bir süre sonra Megabizos, Artaserhas'ı bir avda bir aslandan kurtardı ve daha sonra ilk öldürme yetkisini ihlal ettiği için Kırti'ye sürüldü, ancak cüzzamlı gibi davranarak Susa'ya döndü ve affedildi.
Megabizos kısa bir süre sonra 76 yaşında öldü. Oğlu 'un Atina'da sürgünde yaşadığı ve babasının sürgünü sırasında Kaunos'a yapılan saldırıya yardım ettiği ve burada bir kaya parçasıyla öldürüldüğü bilinmektedir.
Kaynakça
| ]- ^ "Bêl-šimânni and Šamaš-eriba". Livius.org. 14 Eylül 2020. Erişim tarihi: 16 Eylül 2022.
- ^ Thucydides, History of the Peloponnesian War, I.104, 109.
- ^ a b Thucydides I, 110
- ^ a b c d e f Thucydides I, 109
- ^ Diodorus XI, 74–75
- ^ Ray, Fred (1949). Land Battles in 5th Century BC Greece: A History and Analysis of 173 Engagements. McFarland & Company, Inc. ss. 109–110.
- ^ Herodotus VIII, 126
- ^ a b c Diodorus XI, 77
- ^ Holland, p. 363.
Dış bağlantılar
| ]- Jona Lendering - Megabyzus
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi MegabizosBagliligiAhamenis ImparatorluguHizmet yillarifl y MO 485 MO 440RutbesiGeneral Suriye satrapiCatisma savaslariMisir SeferiAilesiEsiAmytisCocuklariII Zopyrus Megabizos Grekce Megabyzos Eski Farsca Bagabuxsa kelimesinin halk etimolojik bir degisikligi olup Tanri kurtardi anlamina gelir Babil satrabi Zopyrus un oglu ve I Darius u tahta cikaran yedi komplocudan biri olan I Megabizos un torunu olan bir Ahamenis Pers generaliydi Babasi satraplik MO 484 te isyan ettiginde olduruldu ve Megabizos sehri geri alan guclere liderlik etti ve ardindan gelecekteki isyanlari onlemek icin tanri Marduk heykeli yikildi Megabizos daha sonra Yunanistan a ikinci Pers saldirisina MO 480 479 katildi Herodot Delfi yi yagmalama emirlerine uymayi reddettigini iddia eder ancak boyle bir emir verildigi suphelidir Artabanes Komplosu span Cok guvenilir olmasa da genellikle tek kaynagimiz olan Ktesias a gore Megabizos un karisi ve I Serhas in kizi Amytis kisa bir sure sonra zina yapmakla suclandi Megabizos Artabanus un imparatoru oldurme komplosuna katildi ancak yeni imparator Artaserhas i da olduremeden ona ihanet etti Bir savasta Artabanus un ogullari olduruldu ve Megabizos yaralandi ancak Amytis onun adina araya girdi ve Megabizos iyilesti Misir seferi span Megabizos Memfis kusatmasinda MO 459 455 ve Prosopitis kusatmasinda MO 455 Atinalilar ve Misirlilarla savasti Misir askeri MO 470 civari I Serhas mezar kabartmasi Megabizos daha sonra Suriye satrabi oldu Frigya satrabi Artabazos ile birlikte Misir daki Inaros isyanini bastirmak uzere gonderilen Pers ordularinin komutasini ustlendi Ordu MO 456 da Misir a geldi ve iki yil icinde isyani bastirarak Inaros u ve onu destekleyen cesitli Atinalilari ele gecirdi Misir seferinin kokeni span I Serhas MO 465 te suikasta kurban gidince yerine oglu I Artaserhas gecti ancak Ahamenis imparatorlugunun bircok bolgesi kisa sure sonra ayaklandi bunlarin basinda Baktriya ve Misir geliyordu Misirli Inaros Artakserhas in kardesi olan Misir in Pers satrapi i yenerek Asagi Misir in kontrolunu ele gecirmistir Resmen hala Perslerle savas halinde olan Yunanlilarla temasa gecmis ve MO 460 ta Atina Inaros u desteklemek icin 200 gemi ve 6 000 agir piyadeden olusan bir sefer gucu gondermistir Misir ve Atina birlikleri Misir in yerel Pers birliklerini yenmis ve birkac yil boyunca kusatma altinda tuttuklari Pers kalesi haric Memfis sehrini ele gecirmislerdir Memphis Kusatmasi MO 459 455 span Atinalilar ve Misirlilar Misir daki Beyaz Kale de yerel Pers birliklerini kusatmak icin yerlesmislerdi Kusatma acikca iyi ilerlememis ve muhtemelen en az dort yil surmustur zira Thukididis seferlerinin tamaminin 6 yil surdugunu ve bu surenin son 18 ayinin Prosoptis Kusatmasi ile gectigini soylemektedir Thukididis e gore Artaserhas ilk olarak Megabazos u Spartalilara rusvet vererek Atina kuvvetlerini Misir dan cekmelerini saglamaya calismasi icin gondermistir Bu basarisiz olunca Megabizos komutasinda buyuk bir ordu kurmus ve Misir a gondermistir Diodorus un da asagi yukari ayni hikayesi var ancak daha ayrintili rusvet girisimi basarisiz olduktan sonra Artaserhas Megabizos ve Artabazos u 300 000 kisilik bir ordunun basina getirmis ve isyani bastirma talimati vermistir Once Perslerden Kilikya ya gittiler ve Kilikyalilar Fenikeliler ve Kibrislilardan 300 triremden olusan bir filo topladilar ve bir yil boyunca adamlarini egittiler Sonunda Misir a yoneldiler Ancak modern tahminler zaten zor durumda olan satrapliklardan daha fazla adam gucunden mahrum birakmanin son derece pratik olmayacagi goz onune alindiginda Pers birliklerinin sayisini 25 000 kisilik oldukca dusuk bir rakam olarak ortaya koyuyor Thukididis Herodot tarafindan ikinci Pers istilasina katildigi bildirilen Artabazos tan bahsetmez Diodorus bu seferdeki varligi konusunda yaniliyor olabilir Pers kuvvetlerinin Papremis teki Misir zaferine karsilik vermeleri dort yil surdugu icin egitimde uzun sure gecirmis olmalari acikca mumkundur Her iki yazar da cok fazla ayrinti vermese de Megabizos sonunda Misir a vardiginda Memphis Kusatmasi ni hizla kaldirabildigi Misirlilari savasta yendigi ve Atinalilari Memphis ten surdugu aciktir Prosopitis Kusatmasi MO 455 span Atinalilar gemilerinin bagli oldugu Nil deltasindaki Prosopitis adasina cekildiler Megabizos sonunda kanallar kazarak adanin etrafindaki nehri bosaltmayi basarana ve boylece adayi anakaraya baglayana kadar 18 ay boyunca onlari kusatma altinda tuttu Thukididis in anlatimina gore Persler daha sonra eski adaya gectiler ve onu ele gecirdiler Libya dan Kirene ye yuruyen Atinali kuvvetlerden yalnizca birkaci Atina ya donmek icin hayatta kalmistir Ancak Diodorus un versiyonunda nehrin bosaltilmasi Misirlilari Thukididis in bahsetmedigi kacmaya ve Perslere teslim olmaya yoneltmistir Atinalilara saldirirken agir kayiplar vermek istemeyen Persler onlarin Kirene ye serbestce gitmelerine izin vermis ve oradan Atina ya donmuslerdir Misir seferinin yenilgisi Atina da gercek bir panige yol actigindan ve Delos hazinesinin Atina ya tasinmasi da dahil oldugundan Thukididis in versiyonunun dogru olma olasiligi daha yuksektir Kibris seferi span Daha sonra dikkatlerini Kimon onderligindeki Atinalilarin saldirisi altinda bulunan Kibris a cevirdiler Kisa bir sure sonra Persler ile Atina arasindaki dusmanliklar Kallias Barisi ile son buldu Isyan span Bir sure sonra Megabizos da isyan etti Ktesias bunun sebebinin Amestris in Misir isyanindaki tutsaklari idam ettirmesi oldugunu ancak Megabizos un onlara zarar verilmeyecegine dair soz vermis olmasi oldugunu soyler Misir dan Usiris ve kralin yegeni Prens Menostanes komutasindaki ordular ona karsi gonderildi ikisi de generaller arasinda olumcul olmayan duellolar icin savastan vazgecti ve her iki durumda da Megabizos galip geldi Kral kardesi u hadim Artoxares i ve Amytis i bir baris elcisiyle gondermeye karar verdi Onuru iade edilen Megabizos teslim olmayi kabul etti ve affedilerek konumunu korudu Bir sure sonra Megabizos Artaserhas i bir avda bir aslandan kurtardi ve daha sonra ilk oldurme yetkisini ihlal ettigi icin Kirti ye suruldu ancak cuzzamli gibi davranarak Susa ya dondu ve affedildi Megabizos kisa bir sure sonra 76 yasinda oldu Oglu un Atina da surgunde yasadigi ve babasinin surgunu sirasinda Kaunos a yapilan saldiriya yardim ettigi ve burada bir kaya parcasiyla olduruldugu bilinmektedir Kaynakca span Bel simanni and Samas eriba Livius org 14 Eylul 2020 Erisim tarihi 16 Eylul 2022 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Thucydides History of the Peloponnesian War I 104 109 a b Thucydides I 110 a b c d e f Thucydides I 109 Diodorus XI 74 75 Ray Fred 1949 Land Battles in 5th Century BC Greece A History and Analysis of 173 Engagements McFarland amp Company Inc ss 109 110 Herodotus VIII 126 a b c Diodorus XI 77 Holland p 363 Dis baglantilar span Jona Lendering Megabyzus Kategoriler MO 5 yuzyilda IranlilarMO 5 yuzyilda olenlerGizli kategoriler Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddelerTurkce Vikipedi ve Vikiveride resmi olmayan maddelerDogum yili bilinmeyenler