Mecklenburg-Strelitzli Luise (Luise Auguste Wilhelmine Amalie; 10 Mart 1776 - 19 Temmuz 1810), Prusya kralı III. Friedrich Wilhelm'ın eşi olarak Prusya konsort kraliçesi idi. Kısa süren evliliklerinden dokuz çocukları oldu; bunlar arasında gelecekteki Prusya kralı IV. Friedrich Wilhelm ve Alman imparatoru I. Wilhelm de bulunuyordu.
Mecklenburg-Strelitzli Luise | |||||
---|---|---|---|---|---|
![]() | |||||
Hüküm süresi | 16 Kasım 1797 - 19 Temmuz 1810 | ||||
Brandenburg elektörü eşi | |||||
Hüküm süresi | 16 Kasım 1797 - 6 Ağustos 1806 | ||||
Doğum | 10 Mart 1776 Hanover, , Kutsal Roma İmparatorluğu | ||||
Ölüm | 19 Temmuz 1810 (34 yaşında) , Prusya Krallığı | ||||
Eş(ler)i | III. Friedrich Wilhelm | ||||
| |||||
Hanedan | Mecklenburg Hanedanı | ||||
Babası | |||||
Annesi | |||||
İmza |
Luise'in mirası, özellikle 1807'de Fransız imparatoru I. Napolyon ile Tilsit'teki görüşmesiyle pekişti. Prusya'nın Dördüncü Koalisyon Savaşı'ndaki kayıplarının ardından, Napolyon ile uygun barış şartları altında teslim olmak için görüştü ancak bu girişimi başarısız oldu. Halkı tarafından zaten çok sevilen Luise, bu görüşmenin ardından "ulusal erdemin ruhu" olarak yüceltildi. Otuz dört yaşında hayatını kaybetmesi, onun "hafızalarda daima genç kalmasını" sağladı. Napolyon'un ise "Prusya kralı en iyi bakanını kaybetti" dediği rivayet edilir. Dört yıl sonra, yas içindeki eşi, Demir Haç'ın kadınlara özel bir karşılığı olarak 'nı yaptırdı. 1920'lerde muhafazakâr Alman kadınları 'ni oluşturdu.
Mecklenburg-Strelitz düşesliği (1776-1793)
Mecklenburg-Strelitz Düşesi Luise Auguste Wilhelmine Amalie ("Louise" olarak da bilinir), 10 Mart 1776'da Hannover'ın hemen dışında, tek katlı bir villada doğdu. Luise, ile Hesse-Darmstadt prensesi 'in altı çocuğundan dördüncü kızıydı. Babası Karl, İngiltere konsort kraliçesi Charlotte'un kardeşi, annesi Friederike ise Hessen-Darmstadt landgrafı 'in torunuydu. Vaftiz töreninde ona ismini veren, anneannesi Hessen-Darmstadt prensesi ve baba tarafından kuzeni, Birleşik Krallık prensesi Augusta Sophia idi; ikinci adı da Prenses Augusta Sophia'dan geliyordu.
Louise doğduğunda, babası henüz Mecklenburg-Strelitz'in hükümdarı değildi (bu unvanı ancak 1794'te kardeşinin yerine geçerek aldı). Bu nedenle, bir sarayda değil, daha sade bir konutta dünyaya geldi. Babası Karl, Hannover'de saray muhafız alayının mareşaliydi ve Louise'in doğumundan kısa bir süre sonra, eniştesi Hannover elektörü III. George (kız kardeşi Kraliçe Charlotte'un eşi) tarafından Hannover Genel Valisi olarak atandı. Aile daha sonra Hannover krallarının ikametgâhı olan 'a taşındı, ancak yaz aylarını genellikle 'de geçiriyorlardı.
Louise, kendisinden iki yaş küçük olan kız kardeşi ve tek erkek kardeşi ile yakın bir ilişkiye sahipti. O ve kardeşleri, annelerinin bir arkadaşı olan mürebbiyeleri Fräulein von Wolzogen'in gözetimi altındaydı. Louise henüz altı yaşındayken, annesi doğum sırasında hayatını kaybetti ve bu olay küçük düşes üzerinde kalıcı bir etki bıraktı. Benzer acılar yaşayan çocuklara harçlıklar vererek onlara yardım etmeye çalışarak “O da benim gibi, annesiz” derdi. Annesi Friederike'nin ölümünden sonra aile, Leineschloss’tan ayrılarak “küçük Versailles” olarak anılan Herrenhausen’e taşındı.
Dük Charles, iki yıl sonra ilk eşinin küçük kız kardeşi ile evlendi ve bu evlilikten bir oğlu, dünyaya geldi. Louise, yeni üvey annesi ve aynı zamanda teyzesi olan Charlotte ile yakın bir bağ kurdu, ancak Charlotte da evliliğinden bir yıl sonra doğum komplikasyonları nedeniyle hayatını kaybetti. İki kez dul kalan ve büyük bir yas içinde olan Dük Charles, Darmstadt’a gitti ve çocuklarını kayınvalidesi, yani Louise’in anneannesi olan dul Prenses Maria Louise'in bakımına bıraktı.
Prusya prensesliği (1793-1797)

Evliliğinden önceki dönemde, Louise'in Prusya'nın başkenti Berlin’e gelişi "büyük bir heyecan yarattı ve şehir halkı tarafından coşkuyla" karşılandı. Protokolü bozarak yolda bir çocuğu kucaklayıp öptüğünde, Prusyalı yazar , “Meleksi Prenses'in gelişi bu günlere soylu bir ihtişam katıyor. Tüm kalpler ona yöneliyor ve zarafeti ile iyiliği kimseyi lütuftan mahrum bırakmıyor.” diye yazdı. Bir başka kişi ise, “Prensesi ne kadar yakından tanırsanız, içindeki asalet ve kalbinin meleksi iyiliğiyle o kadar büyülenirsiniz.” ifadelerini kullandı.
Kayınpederi Kral II. Frederick William, çifte Charlottenburg Sarayı'nı tahsis etti, ancak veliaht prens ve eşi, Potsdam yakınlarındaki Paretz Sarayı'nda yaşamayı tercih etti. Luise burada ev işleriyle ilgilenerek zamanını geçiriyordu. Paretz, sarayın hareketli ortamından uzakta, "doğayla iç içe bir yaşam sunduğundan, çiftin en mutlu olduğu" yerdi. Evlilikleri "mutlu geçti" ve Luise, kayınpederi tarafından büyük bir sevgiyle karşılandı. Kral, ona “prenseslerin prensesi” diyerek 'nı tahsis etti. Veliaht prenses olarak, kocasını her konuda desteklemeyi kendine görev edindi ve birlikte Shakespeare ve Goethe okumanın yanı sıra "şarkı söylemekten büyük keyif" aldılar..
Louise kısa bir süre sonra hamile kaldı ve 1 Ekim 1794'te 18 yaşındayken, bir kız çocuğu dünyaya getirdi. Ancak daha sonra dokuz sağlıklı çocukları oldu: Veliaht prens Frederick William (1795), Prens Wilhelm (1797), Prenses Charlotte (1798), Prenses Frederica (1799), Prens Carl (1801), Prenses (1803), Prens Ferdinand (1804), Prenses Luise (1808) ve Prens (1809). Bunlardan ikisi çocuk yaşta hayatını kaybetti. Çift, başkentteki Veliaht Prens Sarayı'na da zaman zaman gitmekteydi.
Luise, yaşamı boyunca hayırseverliğini sürdürdü. Bir hasat festivaline katıldığında, çocuklara hediye almak için alışveriş yaptı ve hediyeleri bizzat dağıttı. Berlin’de evlendikten sonra kutladığı ilk doğum gününde, Kral II. Frederick William ona ne hediye istediğini sorduğunda, Luise şehir halkının sevincine ortak olabilmesi için bir miktar para talep etti. Bunun üzerine kral, ona bu amaç için büyük bir meblağ verdi.
Prusya konsort kraliçeliği (1797-1810)
16 Kasım 1797'de, babasının ölümü üzerine eşi III. Friedrich Wilhelm adıyla Prusya tahtına çıktı. Luise, büyükannesine yazdığı bir mektupta, "Artık kraliçeyim ve beni en çok sevindiren şey, hayır işlerinde artık hesap yapmak zorunda kalmayacak olmamdır." diye belirtti. Çift, Paretz'deki sade yaşamlarını terk etmek zorunda kaldı ve kraliyet sarayının katı kurallarına uymaya başladı. Yeni kral, doğu eyaletlerini kapsayan bir geziye çıktı. Bu gezinin iki amacı vardı: Kral, yeni tebaasıyla tanışmak istiyordu ve Prusya'da alışılmışın dışında olmasına rağmen, Kraliçe Luise'i de halka tanıtmayı amaçlıyordu. Luise, gittiği her yerde büyük coşkuyla karşılandı. Prusya tarihinde ilk kez bir kraliçe, yalnızca eş rolüyle sınırlı kalmayıp halkın gözünde bağımsız bir figür haline geldi. Luise'in bu gezideki varlığı, geleneksel kraliçe rolünden bir sapmaydı. Ancak onun gücü ve kalıcı etkisi, ayrı bir saray veya politika oluşturmasından değil, tam tersine, sahip olduğu zekâ ve yetenekleri tamamen eşinin hizmetine sunmasından kaynaklanıyordu. Aynı zamanda bir moda ikonu haline geldi; örneğin, hastalanmamak için boynuna eşarp takarak bir moda akımı başlattı.
Kocasının tahta çıkışından sonra Luise, üst düzey devlet adamlarıyla güçlü bağlar kurdu ve devlet yönetiminde etkili bir figür haline geldi; tüm kesimlerden büyük saygı ve sevgi gördü. Kraliçe, saraydaki siyasi gelişmelerden haberdar olmaya özen gösterdi ve yeni kral, tahta geçtiği ilk günden itibaren devlet meselelerinde ona danıştı. III. Frederick William, temkinli ve ihtiyatlı biriydi; savaştan nefret ediyordu ve 1798'de "Savaştan tiksiniyorum... Dünyada insanlığın mutluluğuna en uygun sistemin barış ve huzurun korunması olduğuna inanıyorum." demişti. Babasının dış politikasını sürdüren kral, devrimci Fransız Cumhuriyeti ile başlayan ve daha sonra Napolyon Savaşları'na (1803–1815) dönüşen çatışmaların ilk yıllarında tarafsız kalmayı tercih etti; II. Koalisyon Savaşı'nda (1798–1802) bir taraf seçmesi yönündeki baskılara direndi. Luise de bu görüşü destekliyordu ve Prusya'nın Avusturya, Britanya ve Rusya gibi koalisyon güçlerinin yanında savaşa girmesi durumunda, askeri destek açısından Rusya'ya bağımlı hale geleceğini öngörüyordu. Prusya, büyük güçler içinde en zayıfı olduğundan, böyle bir ittifaktan kazançlı çıkamayacağını düşünüyordu. Ancak Fransız saldırganlığı kralın savaşa girmeyi düşünmesine neden oldu. Fakat karar verme konusundaki kararsızlığı nedeniyle bir taraf seçmekte zorlandı. Luise ve bakanlarının farklı görüşlerini dinledi ve sonunda 1805'te Austerlitz Muharebesi'nden zaferle çıkan Napolyon ile ittifak yapmaya mecbur kaldı.
Bürokrasinin önemli isimlerinden , ülkenin geçmişteki tarafsızlık politikasından nefret ediyor ve yönetimin liyakate dayalı bir bakanlık sistemine dönüştürülmesi gerektiğini savunuyordu. Kral için sert bir dille kaleme aldığı bir raporda, bakanlar arasında daha net görev dağılımlarının yapılması gibi yönetim reformları önerdi. Ancak bu rapor, Frederick William'a ulaşmadı; çünkü Stein, belgeyi önce General ’e verdi ve o da 1806 baharında kraliçeye iletti. Luise, içeriğine katılmasına rağmen metni "fazla sert ve duygusal" bularak kralın görmesini engelledi.
Fransa ile olan savaş
Kralın danışmanları arasında, ailesinden bazı üyeler - savaşı açıkça savunan Kraliçe Luise ve Prens - Fransa'ya karşı savaş yanlısı militarist gruba liderlik ediyordu. Tarafsızlığa karşı olup reformdan yana olan grup ise Baron vom Stein ve tarafından yönetiliyordu. Kralın karakterini bilen Hardenberg, reform taleplerini doğrudan kraliçeye iletti. Bu, akıllıca bir hamleydi, çünkü III. Frederick William, güvendiği Kabinett danışmanlarının görevden alınmasını, hareketine benzer bir "isyan" olarak görüyordu.

Prusya, 1795'ten beri bir savaşa girmemiş olmasına rağmen, askeri liderleri Napolyon’un ordularını yenebileceklerine inanıyorlardı. Fransa karşıtı bir broşür yüzünden yaşanan küçük bir olayın ardından, Kraliçe Luise ve ailesinin baskısıyla Kral Frederick William, Napolyon ile arasındaki huzursuz barışı bozarak savaşa girmeye karar verdi.Prusya ordusu seferber edildi ve bu, Ekim 1806'da gerçekleşen Jena-Auerstedt Muharebesi'ne yol açtı. Ancak bu savaş, Prusya için tam bir felaket oldu; ordunun savaşma gücü neredeyse tamamen yok edildi. Kral ve kraliçe, Jena'daki cephede askerlerine eşlik etmişti (Luise'in "Amazon gibi" giyindiği anlatılır), ancak Fransız birliklerinden kaçmak zorunda kaldılar.
Napolyon, Berlin'i işgal etti ve bu durum kral, kraliçe ve kraliyet ailesinin doğudaki Memel'e kaçmasına neden oldu. Louise, kışın ortasında ciddi şekilde hastayken bu zorlu yolculuğu yapmak zorunda kaldı. Yolculuk boyunca yiyecek ve temiz su bulunmuyordu ve bir tanığa göre kral ve kraliçe, "ev dedikleri harap ahırlardan birinde" aynı yatakta uyumak zorunda kalmışlardı.
Sonunda, Napolyon üstün bir konumdan barış şartlarını dikte etti ve bu, 1807'de Tilsit Antlaşmaları olarak bilinecek olan sürecin başlangıcı oldu. Müzakereler sırasında Napolyon, Prusya'nın yarısını Prusya himayesine bıraktı. Kral Frederick William, hamile olan Kraliçe Luise'i de yanına çağırdı; Luise, daha iyi bir anlaşma sağlamak için Napolyon’a yalvarmak zorunda kaldı. Eşine "Tanrı aşkına, onursuz bir barış olmasın...[Prusya] en azından onurunu kaybetmeden yok olsun." diye öğüt verdi." Kral, onun varlığının Napolyon’u "daha yumuşak bir ruh haline" sokabileceğini düşündü. Luise, Prusya'yı kurtarmak için istemeyerek de olsa Napolyon ile görüşmeyi kabul etti. Napolyon daha önce onun itibarını sarsmaya çalışarak sadakatini sorgulamıştı, ancak Luise buna rağmen onunla yüzleşmeye karar verdi ve güzelliği ile cazibesini kullanarak Napolyon'u daha iyi şartlar sunmaya ikna etmeye çalıştı.
Louise, daha önce Napolyon'dan sürekli "Canavar" diye bahsediyordu, ancak yine de özel bir görüşme talep etti ve imparatorun ayaklarına kapanarak yalvardı. Napolyon, onun zarafetinden ve kararlılığından etkilenmiş olsa da hiçbir taviz vermedi. Eşi İmparatoriçe Joséphine'e yazdığı mektupta Luise için "Gerçekten büyüleyici ve bana karşı oldukça cilveli. Ama kıskanma... Ona kur yapmanın bana çok pahalıya mal olacağı kesin." diye yazdı.
Napolyon’un, Kraliçe Louise'in itibarını zedeleme çabaları başarısız oldu; aksine onu Prusya halkı gözünde daha da sevilen bir figür haline getirdi. Prusya'yı Fransız saldırganlığından koruma çabaları, onu gelecek nesillerin gözünde bir kahraman olarak ölümsüzleştirdi.
Daha sonraları
Savaşın ardından Prusya'ya ağır kısıtlamalar getirildi; bunlar arasında yüz yirmi milyon franklık büyük bir tazminat ve Fransız birliklerinin Prusya'da konumlandırılması da vardı. O dönemde, yüz yirmi milyon frank, Prusya'nın bir yıllık bütçesine eşdeğerdi. Prusya'nın eski ihtişamının ve gururunun simgesi olarak görülen Kraliçe Luise için Fransız işgali özellikle yıkıcı oldu. Kişisel hakaretlere maruz kaldı; Napolyon, ona bir nevi alaycı bir iltifat olarak "Prusya'daki tek gerçek adam" dedi. Kraliçe, evlat edindiği ülkesinin kendisinden moral gücü beklediğini fark etti ve bu bilinçle eski iyimserliğini yeniden kazandı. Özellikle en büyük oğlunu gelecekteki kral rolüne hazırlamaya önem verdi.
Sonraki birkaç yıl boyunca Luise, Stein ve Hardenberg'in yürüttüğü reform çabalarını destekledi. Ayrıca, ordunun yeniden düzenlenmesi için çalışan Gerhard von Scharnhorst ve 'nun çabalarını da destekledi. Tilsit felaketinin ardından, Kral III. Friedrich Wilhelm tarafından daha önce görevden alınan Stein'in yeniden atanmasında önemli bir rol oynadı. Kocasına "[Stein] benim son umudum. Büyük bir yüreğe ve kapsayıcı bir zekâya sahip; belki de bizim bilmediğimiz çareleri biliyordur." dedi.
1808 yılına gelindiğinde, Berlin'e dönmenin hâlâ güvenli olmadığı düşünülüyordu ve bu nedenle kraliyet ailesi yaz aylarını Königsberg yakınlarında geçirdi. Luise, çocuklarının erken yaşta karşılaştıkları zorlukların onların iyiliğine olacağını düşünüyordu: "Eğer lüks ve refah içinde büyüselerdi, hayatın her zaman böyle olduğunu sanabilirlerdi." 1808 kışında Çar I. Aleksandr, kral ve kraliçeyi St. Petersburg'a davet etti ve burada Luise ihtişamla döşenmiş odalarda ağırlandı. Almanya'ya dönüşünde ise "Artık hiçbir şey beni büyülemiyor." diyerek gördüğü zenginliklerin kendisini etkilemediğini belirtti.
En küçük çocuğu Prenses Louise'in 1809’daki doğumuna yakın, babasına yazdığı bir mektupta "Tanrı'ya şükür... başımıza gelen felaketler, evliliğimizi ve aile hayatımızı bozmadı; aksine, daha da güçlendirdi ve bizim için daha kıymetli hale getirdi." dedi. Louise o yıl sık sık hastalandı ancak yıl sonunda, üç yılın ardından, Berlin'e kral ile birlikte geri döndü. Şehre iki kızı Charlotte ve Alexandrine ile küçük oğlu Karl'ın da bulunduğu bir arabayla girdi ve Charlottenburg Sarayı'nda babası tarafından karşılandı. Ancak saray, Napolyon ve komutanları tarafından yağmalanmıştı; tablolar, heykeller, el yazmaları ve antikalar Fransızlar tarafından götürülmüştü. Prusya'ya çok farklı bir halde dönen kraliçe için bir vaiz "Sevgili kraliçemiz neşeli olmaktan çok uzak, fakat ciddiyetinde huzurlu bir dinginlik var... gözleri artık eski ışıltısını kaybetmiş; çok ve hâlâ ağladığı açıkça görülüyor." diyordu.
Ölümü
19 Temmuz 1810'da, Strelitz'de babasını ziyaret ederken, kraliçe kocasının kollarında, sebebi belirlenemeyen bir hastalıktan dolayı hayatını kaybetti. Anılarını yazan Korgeneral Baron Marcellin Marbot, kraliçenin hayatının ilerleyen dönemlerinde boynuna sürekli kalın bir sargı sardığını belirtmiştir. Bunun sebebi, başarısız geçen guatr ameliyatının ardından boğazında bir yara kalmasıydı; sonunda bu durum onun ölümüne yol açtı. Kraliçenin erken ölümü, "halkı derinden etkiledi" ve birçok kişi Fransız işgalini onun ölümünün asıl sebebi olarak gördü. Prusyalı General Gebhard Leberecht von Blücher, "Azizemiz artık cennette." diyerek üzüntüsünü dile getirdi.
Luise'in beklenmedik ölümü, Napolyon Savaşları ve reform ihtiyacının devam ettiği bu zorlu dönemde kralı yalnız bıraktı. Kraliçe Luise, Charlottenburg Sarayı'nın bahçesinde defnedildi ve mezarının üzerine tarafından yapılan etkileyici bir heykelin yer aldığı bir anıt mezar inşa edildi. Frederick William, 1824 yılına kadar yeniden evlenmedi. O yıl, ile yaptı. Kral, 7 Haziran 1840'ta öldü ve eşi Kraliçe Luise'in yanına defnedildi.
Notlar
- ^ Buradaki "miras" kelimesi, maddi bir mirastan ziyade, onun hatırası, halk üzerindeki etkisi ve tarihsel rolü anlamında kullanılmıştır. Yani, Napolyon ile yaptığı görüşme, zaten sevilen bir figür olan Luise'in ulusal bir kahraman ve erdem sembolü olarak daha da yüceltilmesine katkıda bulundu.
Kaynakça
- Dipnot
- ^ Maxwell Moffat, p. 16.
- ^ a b c d e f g h Chisholm (1911a) (ed).
- ^ a b Maxwell Moffat, p. 17
- ^ a b Hudson (2005a), p. 156.
- ^ a b c Maxwell Moffat, p. 19.
- ^ a b Kluckhohn, p. 4.
- ^ a b c Clark, p. 316.
- ^ a b Kluckhohn, p. 9.
- ^ Kluckhohn, p. 10.
- ^ a b c d e f Faithfull, Francis G. "Queen Louise of Prussia (1776–1810)". 29 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2010.
- ^ Knowles Bolton, p. 18.
- ^ Kluckhohn, p. 10, 12.
- ^ Knowles Bolton, p. 19.
- ^ a b c Drumin, Dawn. "Queen Louise of Prussia". . Erişim tarihi: 28 Aralık 2010.
- ^ Kluckhohn, pp. 12–13.
- ^ Quoted in Kluckhohn, p. 13.
- ^ Hudson (2005b), p. 1.
- ^ Clark, pp. 317–18.
- ^ Clark, p. 317.
- ^ Clark, pp. 299, 317.
- ^ Clark, p. 217.
- ^ a b Clark, pp. 298–99.
- ^ a b Clark, p. 299.
- ^ Clark, pp. 301–02.
- ^ a b Clark, p. 303.
- ^ Simms, p. 332.
- ^ a b c d Fisher, p. 254.
- ^ Herold, p. 177.
- ^ Clark, p. 304.
- ^ Simms, p. 222, 332.
- ^ Herold, p. 179.
- ^ Herold, p. 180.
- ^ Clark, p. 307.
- ^ Clark, p. 312.
- ^ Clark, p. 309.
- ^ a b c Herold, p. 187.
- ^ Herold, p. 188.
- ^ Clark, p. 310.
- ^ a b c Chisholm (1911b) (ed).
- ^ Clark, p. 318.
- ^ Knowles Bolton, p. 52.
- ^ Kluckhohn, p. 64.
- ^ Knowles Bolton, p. 53.
- ^ Knowles Bolton, p. 54.
- ^ Knowles Bolton, p. 57.
- ^ Knowles Bolton, p. 59.
- Genel
- Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911a). "Louise of Prussia". Encyclopædia Britannica (11th bas.). Cambridge University Press.
- Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911b). "Frederick William III, king of Prussia". Encyclopædia Britannica (11th bas.). Cambridge University Press.
- Clark, Christopher (2006). Iron Kingdom: The Rise and Downfall of Prussia, 1600–1947. Cambridge, MA: Belknam Press of Harvard University Press. ISBN . Geçersiz
|url-erişimi=registration
() - Fischer, Conan (1996). The Rise of National Socialism and the Working Classes in Weimar. Berghahn Books. ISBN .
- Fisher, Todd; Gregory Fremont-Barnes; Bernhard Cornwell (2004). The Napoleonic Wars: The Rise and Fall of an Empire. Oxford, England: Osprey Publishing. ISBN .
- Herold, J. Christopher (2002) [1963]. The Age of Napoleon. New York, NY: Mariner Books. ISBN .
- Hudson, Elizabeth Harriot (2005a) [1874]. The Life and Times of Louisa, Queen of Prussia, Volume 1. London, England: Adamant Media Corporation [W. Isbister & Co.] ISBN .
- Hudson, Elizabeth Harriot (2005b) [1874]. The Life and Times of Louisa, Queen of Prussia, Volume 2. London, England: Adamant Media Corporation [W. Isbister & Co.]
- Kluckhohn, August (1889). Louise, queen of Prussia: a memorial. Elizabeth H. Denio tarafından çevrildi. Boston: Avery L. Rand.
- Knowles Bolton, Sarah (1892). Famous types of womanhood. New York, NY: Thomas Y. Crowell & Co. s. 9.
queen louise of prussia.
- Maxwell Moffat, Mary (1907). Queen Louisa of Prussia. New York, NY: E.P. Dutton and Company. s. 16.
queen of prussia louise.
- Reagin, Nancy Ruth (1995). A German women's movement: class and gender in Hanover, 1880–1933. University of North Carolina Press. ISBN .
- Simms, Brendan (1997). The Impact of Napoleon: Prussian High Politics, Foreign Policy and the Crisis of the Executive, 1797–1806. Cambridge University Press. ISBN .
- Günter de Bruyn: Preußens Luise. Vom Entstehen und Vergehen einer Legende. Siedler, Berlin 2001, (with bibliography and index of illustrations)
Konuyla ilgili yayımlar
"Louisa". Encyclopædia Britannica. XV (9. bas.). 1883.
- Schulte, R. (2002). "The Queen – A Middle–Class Tragedy: The Writing of History and the Creation of Myths in Nineteenth–Century France and Germany". . 14 (2): 266-293. doi:10.1111/1468-0424.00266.
- Wright, Constance (1969). Beautiful Enemy: A Biography of Queen Louise of Prussia. Dodd, Mead. ASIN B0006C00XY. online free to borrow
Dış bağlantılar


wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mecklenburg Strelitzli Luise Luise Auguste Wilhelmine Amalie 10 Mart 1776 19 Temmuz 1810 Prusya krali III Friedrich Wilhelm in esi olarak Prusya konsort kralicesi idi Kisa suren evliliklerinden dokuz cocuklari oldu bunlar arasinda gelecekteki Prusya krali IV Friedrich Wilhelm ve Alman imparatoru I Wilhelm de bulunuyordu Mecklenburg Strelitzli LuiseHukum suresi16 Kasim 1797 19 Temmuz 1810Brandenburg elektoru esiHukum suresi16 Kasim 1797 6 Agustos 1806Dogum10 Mart 1776 1776 03 10 Hanover Kutsal Roma ImparatorluguOlum19 Temmuz 1810 34 yasinda Prusya KralligiEs ler iIII Friedrich WilhelmTam adiLuise Auguste Wilhelmine AmalieHanedanMecklenburg HanedaniBabasiAnnesiImza Luise in mirasi ozellikle 1807 de Fransiz imparatoru I Napolyon ile Tilsit teki gorusmesiyle pekisti Prusya nin Dorduncu Koalisyon Savasi ndaki kayiplarinin ardindan Napolyon ile uygun baris sartlari altinda teslim olmak icin gorustu ancak bu girisimi basarisiz oldu Halki tarafindan zaten cok sevilen Luise bu gorusmenin ardindan ulusal erdemin ruhu olarak yuceltildi Otuz dort yasinda hayatini kaybetmesi onun hafizalarda daima genc kalmasini sagladi Napolyon un ise Prusya krali en iyi bakanini kaybetti dedigi rivayet edilir Dort yil sonra yas icindeki esi Demir Hac in kadinlara ozel bir karsiligi olarak ni yaptirdi 1920 lerde muhafazakar Alman kadinlari ni olusturdu Mecklenburg Strelitz dusesligi 1776 1793 Mecklenburg Strelitz Dusesi Luise Auguste Wilhelmine Amalie Louise olarak da bilinir 10 Mart 1776 da Hannover in hemen disinda tek katli bir villada dogdu Luise ile Hesse Darmstadt prensesi in alti cocugundan dorduncu kiziydi Babasi Karl Ingiltere konsort kralicesi Charlotte un kardesi annesi Friederike ise Hessen Darmstadt landgrafi in torunuydu Vaftiz toreninde ona ismini veren anneannesi Hessen Darmstadt prensesi ve baba tarafindan kuzeni Birlesik Krallik prensesi Augusta Sophia idi ikinci adi da Prenses Augusta Sophia dan geliyordu Louise dogdugunda babasi henuz Mecklenburg Strelitz in hukumdari degildi bu unvani ancak 1794 te kardesinin yerine gecerek aldi Bu nedenle bir sarayda degil daha sade bir konutta dunyaya geldi Babasi Karl Hannover de saray muhafiz alayinin maresaliydi ve Louise in dogumundan kisa bir sure sonra enistesi Hannover elektoru III George kiz kardesi Kralice Charlotte un esi tarafindan Hannover Genel Valisi olarak atandi Aile daha sonra Hannover krallarinin ikametgahi olan a tasindi ancak yaz aylarini genellikle de geciriyorlardi Louise kendisinden iki yas kucuk olan kiz kardesi ve tek erkek kardesi ile yakin bir iliskiye sahipti O ve kardesleri annelerinin bir arkadasi olan murebbiyeleri Fraulein von Wolzogen in gozetimi altindaydi Louise henuz alti yasindayken annesi dogum sirasinda hayatini kaybetti ve bu olay kucuk duses uzerinde kalici bir etki birakti Benzer acilar yasayan cocuklara harcliklar vererek onlara yardim etmeye calisarak O da benim gibi annesiz derdi Annesi Friederike nin olumunden sonra aile Leineschloss tan ayrilarak kucuk Versailles olarak anilan Herrenhausen e tasindi Duk Charles iki yil sonra ilk esinin kucuk kiz kardesi ile evlendi ve bu evlilikten bir oglu dunyaya geldi Louise yeni uvey annesi ve ayni zamanda teyzesi olan Charlotte ile yakin bir bag kurdu ancak Charlotte da evliliginden bir yil sonra dogum komplikasyonlari nedeniyle hayatini kaybetti Iki kez dul kalan ve buyuk bir yas icinde olan Duk Charles Darmstadt a gitti ve cocuklarini kayinvalidesi yani Louise in anneannesi olan dul Prenses Maria Louise in bakimina birakti Prusya prensesligi 1793 1797 Berlin Charlottenburg parkinda yer alan Kralice Luise in bustu Evliliginden onceki donemde Louise in Prusya nin baskenti Berlin e gelisi buyuk bir heyecan yaratti ve sehir halki tarafindan coskuyla karsilandi Protokolu bozarak yolda bir cocugu kucaklayip optugunde Prusyali yazar Meleksi Prenses in gelisi bu gunlere soylu bir ihtisam katiyor Tum kalpler ona yoneliyor ve zarafeti ile iyiligi kimseyi lutuftan mahrum birakmiyor diye yazdi Bir baska kisi ise Prensesi ne kadar yakindan tanirsaniz icindeki asalet ve kalbinin meleksi iyiligiyle o kadar buyulenirsiniz ifadelerini kullandi Kayinpederi Kral II Frederick William cifte Charlottenburg Sarayi ni tahsis etti ancak veliaht prens ve esi Potsdam yakinlarindaki Paretz Sarayi nda yasamayi tercih etti Luise burada ev isleriyle ilgilenerek zamanini geciriyordu Paretz sarayin hareketli ortamindan uzakta dogayla ic ice bir yasam sundugundan ciftin en mutlu oldugu yerdi Evlilikleri mutlu gecti ve Luise kayinpederi tarafindan buyuk bir sevgiyle karsilandi Kral ona prenseslerin prensesi diyerek ni tahsis etti Veliaht prenses olarak kocasini her konuda desteklemeyi kendine gorev edindi ve birlikte Shakespeare ve Goethe okumanin yani sira sarki soylemekten buyuk keyif aldilar Louise kisa bir sure sonra hamile kaldi ve 1 Ekim 1794 te 18 yasindayken bir kiz cocugu dunyaya getirdi Ancak daha sonra dokuz saglikli cocuklari oldu Veliaht prens Frederick William 1795 Prens Wilhelm 1797 Prenses Charlotte 1798 Prenses Frederica 1799 Prens Carl 1801 Prenses 1803 Prens Ferdinand 1804 Prenses Luise 1808 ve Prens 1809 Bunlardan ikisi cocuk yasta hayatini kaybetti Cift baskentteki Veliaht Prens Sarayi na da zaman zaman gitmekteydi Luise yasami boyunca hayirseverligini surdurdu Bir hasat festivaline katildiginda cocuklara hediye almak icin alisveris yapti ve hediyeleri bizzat dagitti Berlin de evlendikten sonra kutladigi ilk dogum gununde Kral II Frederick William ona ne hediye istedigini sordugunda Luise sehir halkinin sevincine ortak olabilmesi icin bir miktar para talep etti Bunun uzerine kral ona bu amac icin buyuk bir meblag verdi Prusya konsort kraliceligi 1797 1810 16 Kasim 1797 de babasinin olumu uzerine esi III Friedrich Wilhelm adiyla Prusya tahtina cikti Luise buyukannesine yazdigi bir mektupta Artik kraliceyim ve beni en cok sevindiren sey hayir islerinde artik hesap yapmak zorunda kalmayacak olmamdir diye belirtti Cift Paretz deki sade yasamlarini terk etmek zorunda kaldi ve kraliyet sarayinin kati kurallarina uymaya basladi Yeni kral dogu eyaletlerini kapsayan bir geziye cikti Bu gezinin iki amaci vardi Kral yeni tebaasiyla tanismak istiyordu ve Prusya da alisilmisin disinda olmasina ragmen Kralice Luise i de halka tanitmayi amacliyordu Luise gittigi her yerde buyuk coskuyla karsilandi Prusya tarihinde ilk kez bir kralice yalnizca es roluyle sinirli kalmayip halkin gozunde bagimsiz bir figur haline geldi Luise in bu gezideki varligi geleneksel kralice rolunden bir sapmaydi Ancak onun gucu ve kalici etkisi ayri bir saray veya politika olusturmasindan degil tam tersine sahip oldugu zeka ve yetenekleri tamamen esinin hizmetine sunmasindan kaynaklaniyordu Ayni zamanda bir moda ikonu haline geldi ornegin hastalanmamak icin boynuna esarp takarak bir moda akimi baslatti Kocasinin tahta cikisindan sonra Luise ust duzey devlet adamlariyla guclu baglar kurdu ve devlet yonetiminde etkili bir figur haline geldi tum kesimlerden buyuk saygi ve sevgi gordu Kralice saraydaki siyasi gelismelerden haberdar olmaya ozen gosterdi ve yeni kral tahta gectigi ilk gunden itibaren devlet meselelerinde ona danisti III Frederick William temkinli ve ihtiyatli biriydi savastan nefret ediyordu ve 1798 de Savastan tiksiniyorum Dunyada insanligin mutluluguna en uygun sistemin baris ve huzurun korunmasi olduguna inaniyorum demisti Babasinin dis politikasini surduren kral devrimci Fransiz Cumhuriyeti ile baslayan ve daha sonra Napolyon Savaslari na 1803 1815 donusen catismalarin ilk yillarinda tarafsiz kalmayi tercih etti II Koalisyon Savasi nda 1798 1802 bir taraf secmesi yonundeki baskilara direndi Luise de bu gorusu destekliyordu ve Prusya nin Avusturya Britanya ve Rusya gibi koalisyon guclerinin yaninda savasa girmesi durumunda askeri destek acisindan Rusya ya bagimli hale gelecegini ongoruyordu Prusya buyuk gucler icinde en zayifi oldugundan boyle bir ittifaktan kazancli cikamayacagini dusunuyordu Ancak Fransiz saldirganligi kralin savasa girmeyi dusunmesine neden oldu Fakat karar verme konusundaki kararsizligi nedeniyle bir taraf secmekte zorlandi Luise ve bakanlarinin farkli goruslerini dinledi ve sonunda 1805 te Austerlitz Muharebesi nden zaferle cikan Napolyon ile ittifak yapmaya mecbur kaldi Burokrasinin onemli isimlerinden ulkenin gecmisteki tarafsizlik politikasindan nefret ediyor ve yonetimin liyakate dayali bir bakanlik sistemine donusturulmesi gerektigini savunuyordu Kral icin sert bir dille kaleme aldigi bir raporda bakanlar arasinda daha net gorev dagilimlarinin yapilmasi gibi yonetim reformlari onerdi Ancak bu rapor Frederick William a ulasmadi cunku Stein belgeyi once General e verdi ve o da 1806 baharinda kraliceye iletti Luise icerigine katilmasina ragmen metni fazla sert ve duygusal bularak kralin gormesini engelledi Fransa ile olan savas Kralin danismanlari arasinda ailesinden bazi uyeler savasi acikca savunan Kralice Luise ve Prens Fransa ya karsi savas yanlisi militarist gruba liderlik ediyordu Tarafsizliga karsi olup reformdan yana olan grup ise Baron vom Stein ve tarafindan yonetiliyordu Kralin karakterini bilen Hardenberg reform taleplerini dogrudan kraliceye iletti Bu akillica bir hamleydi cunku III Frederick William guvendigi Kabinett danismanlarinin gorevden alinmasini hareketine benzer bir isyan olarak goruyordu Napolyon Rus imparatoru I Aleksandr Kralice Luise ve Friedrich Wilhelm 1807 tarafindan cizildi y 1900 Prusya 1795 ten beri bir savasa girmemis olmasina ragmen askeri liderleri Napolyon un ordularini yenebileceklerine inaniyorlardi Fransa karsiti bir brosur yuzunden yasanan kucuk bir olayin ardindan Kralice Luise ve ailesinin baskisiyla Kral Frederick William Napolyon ile arasindaki huzursuz barisi bozarak savasa girmeye karar verdi Prusya ordusu seferber edildi ve bu Ekim 1806 da gerceklesen Jena Auerstedt Muharebesi ne yol acti Ancak bu savas Prusya icin tam bir felaket oldu ordunun savasma gucu neredeyse tamamen yok edildi Kral ve kralice Jena daki cephede askerlerine eslik etmisti Luise in Amazon gibi giyindigi anlatilir ancak Fransiz birliklerinden kacmak zorunda kaldilar Napolyon Berlin i isgal etti ve bu durum kral kralice ve kraliyet ailesinin dogudaki Memel e kacmasina neden oldu Louise kisin ortasinda ciddi sekilde hastayken bu zorlu yolculugu yapmak zorunda kaldi Yolculuk boyunca yiyecek ve temiz su bulunmuyordu ve bir taniga gore kral ve kralice ev dedikleri harap ahirlardan birinde ayni yatakta uyumak zorunda kalmislardi Sonunda Napolyon ustun bir konumdan baris sartlarini dikte etti ve bu 1807 de Tilsit Antlasmalari olarak bilinecek olan surecin baslangici oldu Muzakereler sirasinda Napolyon Prusya nin yarisini Prusya himayesine birakti Kral Frederick William hamile olan Kralice Luise i de yanina cagirdi Luise daha iyi bir anlasma saglamak icin Napolyon a yalvarmak zorunda kaldi Esine Tanri askina onursuz bir baris olmasin Prusya en azindan onurunu kaybetmeden yok olsun diye ogut verdi Kral onun varliginin Napolyon u daha yumusak bir ruh haline sokabilecegini dusundu Luise Prusya yi kurtarmak icin istemeyerek de olsa Napolyon ile gorusmeyi kabul etti Napolyon daha once onun itibarini sarsmaya calisarak sadakatini sorgulamisti ancak Luise buna ragmen onunla yuzlesmeye karar verdi ve guzelligi ile cazibesini kullanarak Napolyon u daha iyi sartlar sunmaya ikna etmeye calisti Louise daha once Napolyon dan surekli Canavar diye bahsediyordu ancak yine de ozel bir gorusme talep etti ve imparatorun ayaklarina kapanarak yalvardi Napolyon onun zarafetinden ve kararliligindan etkilenmis olsa da hicbir taviz vermedi Esi Imparatorice Josephine e yazdigi mektupta Luise icin Gercekten buyuleyici ve bana karsi oldukca cilveli Ama kiskanma Ona kur yapmanin bana cok pahaliya mal olacagi kesin diye yazdi Napolyon un Kralice Louise in itibarini zedeleme cabalari basarisiz oldu aksine onu Prusya halki gozunde daha da sevilen bir figur haline getirdi Prusya yi Fransiz saldirganligindan koruma cabalari onu gelecek nesillerin gozunde bir kahraman olarak olumsuzlestirdi Daha sonralari Savasin ardindan Prusya ya agir kisitlamalar getirildi bunlar arasinda yuz yirmi milyon franklik buyuk bir tazminat ve Fransiz birliklerinin Prusya da konumlandirilmasi da vardi O donemde yuz yirmi milyon frank Prusya nin bir yillik butcesine esdegerdi Prusya nin eski ihtisaminin ve gururunun simgesi olarak gorulen Kralice Luise icin Fransiz isgali ozellikle yikici oldu Kisisel hakaretlere maruz kaldi Napolyon ona bir nevi alayci bir iltifat olarak Prusya daki tek gercek adam dedi Kralice evlat edindigi ulkesinin kendisinden moral gucu bekledigini fark etti ve bu bilincle eski iyimserligini yeniden kazandi Ozellikle en buyuk oglunu gelecekteki kral rolune hazirlamaya onem verdi Sonraki birkac yil boyunca Luise Stein ve Hardenberg in yuruttugu reform cabalarini destekledi Ayrica ordunun yeniden duzenlenmesi icin calisan Gerhard von Scharnhorst ve nun cabalarini da destekledi Tilsit felaketinin ardindan Kral III Friedrich Wilhelm tarafindan daha once gorevden alinan Stein in yeniden atanmasinda onemli bir rol oynadi Kocasina Stein benim son umudum Buyuk bir yurege ve kapsayici bir zekaya sahip belki de bizim bilmedigimiz careleri biliyordur dedi 1808 yilina gelindiginde Berlin e donmenin hala guvenli olmadigi dusunuluyordu ve bu nedenle kraliyet ailesi yaz aylarini Konigsberg yakinlarinda gecirdi Luise cocuklarinin erken yasta karsilastiklari zorluklarin onlarin iyiligine olacagini dusunuyordu Eger luks ve refah icinde buyuselerdi hayatin her zaman boyle oldugunu sanabilirlerdi 1808 kisinda Car I Aleksandr kral ve kraliceyi St Petersburg a davet etti ve burada Luise ihtisamla dosenmis odalarda agirlandi Almanya ya donusunde ise Artik hicbir sey beni buyulemiyor diyerek gordugu zenginliklerin kendisini etkilemedigini belirtti En kucuk cocugu Prenses Louise in 1809 daki dogumuna yakin babasina yazdigi bir mektupta Tanri ya sukur basimiza gelen felaketler evliligimizi ve aile hayatimizi bozmadi aksine daha da guclendirdi ve bizim icin daha kiymetli hale getirdi dedi Louise o yil sik sik hastalandi ancak yil sonunda uc yilin ardindan Berlin e kral ile birlikte geri dondu Sehre iki kizi Charlotte ve Alexandrine ile kucuk oglu Karl in da bulundugu bir arabayla girdi ve Charlottenburg Sarayi nda babasi tarafindan karsilandi Ancak saray Napolyon ve komutanlari tarafindan yagmalanmisti tablolar heykeller el yazmalari ve antikalar Fransizlar tarafindan goturulmustu Prusya ya cok farkli bir halde donen kralice icin bir vaiz Sevgili kralicemiz neseli olmaktan cok uzak fakat ciddiyetinde huzurlu bir dinginlik var gozleri artik eski isiltisini kaybetmis cok ve hala agladigi acikca goruluyor diyordu Olumu19 Temmuz 1810 da Strelitz de babasini ziyaret ederken kralice kocasinin kollarinda sebebi belirlenemeyen bir hastaliktan dolayi hayatini kaybetti Anilarini yazan Korgeneral Baron Marcellin Marbot kralicenin hayatinin ilerleyen donemlerinde boynuna surekli kalin bir sargi sardigini belirtmistir Bunun sebebi basarisiz gecen guatr ameliyatinin ardindan bogazinda bir yara kalmasiydi sonunda bu durum onun olumune yol acti Kralicenin erken olumu halki derinden etkiledi ve bircok kisi Fransiz isgalini onun olumunun asil sebebi olarak gordu Prusyali General Gebhard Leberecht von Blucher Azizemiz artik cennette diyerek uzuntusunu dile getirdi Luise in beklenmedik olumu Napolyon Savaslari ve reform ihtiyacinin devam ettigi bu zorlu donemde krali yalniz birakti Kralice Luise Charlottenburg Sarayi nin bahcesinde defnedildi ve mezarinin uzerine tarafindan yapilan etkileyici bir heykelin yer aldigi bir anit mezar insa edildi Frederick William 1824 yilina kadar yeniden evlenmedi O yil ile yapti Kral 7 Haziran 1840 ta oldu ve esi Kralice Luise in yanina defnedildi Notlar Buradaki miras kelimesi maddi bir mirastan ziyade onun hatirasi halk uzerindeki etkisi ve tarihsel rolu anlaminda kullanilmistir Yani Napolyon ile yaptigi gorusme zaten sevilen bir figur olan Luise in ulusal bir kahraman ve erdem sembolu olarak daha da yuceltilmesine katkida bulundu KaynakcaDipnot Maxwell Moffat p 16 a b c d e f g h Chisholm 1911a ed a b Maxwell Moffat p 17 a b Hudson 2005a p 156 a b c Maxwell Moffat p 19 a b Kluckhohn p 4 a b c Clark p 316 a b Kluckhohn p 9 Kluckhohn p 10 a b c d e f Faithfull Francis G Queen Louise of Prussia 1776 1810 29 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Aralik 2010 Knowles Bolton p 18 Kluckhohn p 10 12 Knowles Bolton p 19 a b c Drumin Dawn Queen Louise of Prussia Erisim tarihi 28 Aralik 2010 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Kluckhohn pp 12 13 Quoted in Kluckhohn p 13 Hudson 2005b p 1 Clark pp 317 18 Clark p 317 Clark pp 299 317 Clark p 217 a b Clark pp 298 99 a b Clark p 299 Clark pp 301 02 a b Clark p 303 Simms p 332 a b c d Fisher p 254 Herold p 177 Clark p 304 Simms p 222 332 Herold p 179 Herold p 180 Clark p 307 Clark p 312 Clark p 309 a b c Herold p 187 Herold p 188 Clark p 310 a b c Chisholm 1911b ed Clark p 318 Knowles Bolton p 52 Kluckhohn p 64 Knowles Bolton p 53 Knowles Bolton p 54 Knowles Bolton p 57 Knowles Bolton p 59 GenelChisholm Hugh Ed 1911a Louise of Prussia Encyclopaedia Britannica 11th bas Cambridge University Press Chisholm Hugh Ed 1911b Frederick William III king of Prussia Encyclopaedia Britannica 11th bas Cambridge University Press Clark Christopher 2006 Iron Kingdom The Rise and Downfall of Prussia 1600 1947 Cambridge MA Belknam Press of Harvard University Press ISBN 9780674023857 Gecersiz url erisimi registration yardim Fischer Conan 1996 The Rise of National Socialism and the Working Classes in Weimar Berghahn Books ISBN 9781571819154 Fisher Todd Gregory Fremont Barnes Bernhard Cornwell 2004 The Napoleonic Wars The Rise and Fall of an Empire Oxford England Osprey Publishing ISBN 9781841768311 Herold J Christopher 2002 1963 The Age of Napoleon New York NY Mariner Books ISBN 0618154612 Hudson Elizabeth Harriot 2005a 1874 The Life and Times of Louisa Queen of Prussia Volume 1 London England Adamant Media Corporation W Isbister amp Co ISBN 9781421225371 Hudson Elizabeth Harriot 2005b 1874 The Life and Times of Louisa Queen of Prussia Volume 2 London England Adamant Media Corporation W Isbister amp Co Kluckhohn August 1889 Louise queen of Prussia a memorial Elizabeth H Denio tarafindan cevrildi Boston Avery L Rand Knowles Bolton Sarah 1892 Famous types of womanhood New York NY Thomas Y Crowell amp Co s 9 queen louise of prussia Maxwell Moffat Mary 1907 Queen Louisa of Prussia New York NY E P Dutton and Company s 16 queen of prussia louise Reagin Nancy Ruth 1995 A German women s movement class and gender in Hanover 1880 1933 University of North Carolina Press ISBN 9780807845257 Simms Brendan 1997 The Impact of Napoleon Prussian High Politics Foreign Policy and the Crisis of the Executive 1797 1806 Cambridge University Press ISBN 9780521893855 Gunter de Bruyn Preussens Luise Vom Entstehen und Vergehen einer Legende Siedler Berlin 2001 3 88680 718 5 with bibliography and index of illustrations Konuyla ilgili yayimlar Louisa Encyclopaedia Britannica XV 9 bas 1883 Schulte R 2002 The Queen A Middle Class Tragedy The Writing of History and the Creation of Myths in Nineteenth Century France and Germany 14 2 266 293 doi 10 1111 1468 0424 00266 Wright Constance 1969 Beautiful Enemy A Biography of Queen Louise of Prussia Dodd Mead ASIN B0006C00XY online free to borrowDis baglantilarWikimedia Commons ta Luise Auguste Wilhelmine Amalie ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopaedia Britannica article Louise of Prussia Luise Auguste Wilhelmine AmalieMecklenburg HanedaniDogumu 10 Mart 1776 Olumu 19 Temmuz 1810Once gelen 16 Kasim 1797 19 Temmuz 1810 Sonra gelen