Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Zambak veya gerçek zambak (Lilium), zambakgiller (Liliaceae) familyasının çiçek soğanıyla yetişen, hepsi büyük belirgin çiçekli, otsu çiçekli bitkilerin bir cinsidir. Zambakgiller familyasında bu cinsin 110 civarı bitki türü vardır.
| Zambak | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Lilium ciliatum | |||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Zambaklar, kültürde ve dünyanın birçok yerinde edebiyatta önemli bir çiçekli bitki grubudur.
Türlerin çoğu ılıman kuzey yarım küreye özgüdür ancak yayılım alanları kuzey alttropiklere kadar uzanır. Diğer birçok bitkinin "zambak" (İng.: lily) vardır ancak onlar gerçek zambaklarla akraba değildir.
Genellikle bahçe ve süs bitkisi olarak kullanılır, bazı soğanlı türleri ve zambak çiçekleri kimi ülke mutfaklarında besin olarak tüketilir.
Açıklama
Zambaklar boyları 2-6 ft (60-180 cm) arasında değişen çok yıllık bitkilerdir.
organları çıplak veya tohum zarfsız, pullu toprak altı soğanları oluşturur. Bazı Kuzey Amerika türlerinde soğanın tabanı, üzerinde çok sayıda küçük soğan olan rizomlara dönüşür. Bazı türler kollar (İngilizce: geliştirir.
Çiçek soğanlarının çoğu toprağın derinliklerine gömülür ancak birkaç türü toprak yüzeyine yakın soğanlar oluşturur.
Birçok tür gövde kökleri (İngilizce: stem-roots) oluştur. Bunlarla soğan toprakta bir miktar derinlikte doğal olarak büyür ve her yıl yeni gövde, topraktan çıkarken soğanın üzerine kökler verir. Bu kökler, soğanın tabanında gelişen bazal köklere ektir.
Çiçekleri büyük, genellikle kokulu ve beyazlar, sarılar, portakallar, pembeler, kırmızılar ve morlar dahil olmak üzere geniş bir renk yelpazesine sahiptir. İşaretler, noktalar ve fırça darbesi şekillidir.
Bitkiler ilkbahar sonunda veya yazın çiçeklidir.
Çiçekleri, huni şeklinden "Türk şapkası" na kadar değişen çiçekler vermek için altı (İngilizce: tepal) yayılır, sapın ucunda çiçek salkımlarında veya taşınırlar. Tepaller birbirinden bağımsızdır ve her çiçeğin tabanında bir nektar taşırlar.
Tohumluk 'üstte', ercik başlarının (İngilizce:) bağlanma noktasının üstündedir.
Meyvesi üç hücreli bir kapsüldür.
Tohumlar yaz sonunda olgunlaşır. Birçoğu soğuk ılıman iklimlere uyum sağlamış, değişken ve bazen karmaşık çimlenme desenleri sergiler.
Çoğu serin ılıman türü dir ve kendi doğal ortamlarında kışın uykudadırlar. Ancak yazları sıcak ve kışları ılık geçen bölgelere özgü (Lilium candidum, , ) gibi birkaç türü yapraklarını döker ve yaz veya sonbaharda kısa bir uyku dönemine girer, sonbahardan kışa kadar filizlenir, yeterli soğuğu aldıktan sonra gövde, ısınan havalarda uzamaya başlayana kadar yapraklardan oluşan esas bir rozet taşıyan cüce gövdeler oluşturur.
Temel on ikidir (n=12).
Tıbbi kullanımları
Geleneksel Çin tıbbında kullanıların listesi şunlardır: 野百合 , 百合 Lilium brownii var. viridulum, 渥丹 , 毛百合 , 卷丹 , 山丹 , 南川百合 , 药百合 var. gloriosoides, 淡黄花百合
Tayvan'daki zambakla ilgili resmi yayın listesi:
Thunb., Baker, DC.
'da ya da Japonya'da uygulandığı gibi Çin tıbbında resmi Japon devleti Nihon yakkyokuhō (日本薬局方) tarafından aşağıda listesi olan zambak soğanı türleri kullanılır (bilinen (geleneksel farmakolojik çevrelerde byakugō (ビャクゴウ 百合) olarak bilinen zambak soğanı) : , , ,
Soğanlardan çıkan kabuklar kullanılır ve genellikle buharda pişirilir.
Güney Kore'de tıbbi kullanım için resmi olarak listelenen zambak türleri şunlardır: 참나리 Thunberg; 당나리 Baker;
Türleri
Tanınmış bazı zambak türleri:
|
|
|
Galeri
-
![image]()
-
![image]()
Lilium auratum (Doğu zambağı) polenlerinin Elektron mikroskopu altındaki görüntüsü -
![image]()
Lilium citronella (Sitronella zambağı) -
![image]()
Beyaz zambak -
![image]()
Lilium regale -
![image]()
Lilium 'Matrix'
Kaynakça
- ^ European Garden Flora; Volume 1
- ^ Pelkonen, Veli-Pekka; Pirttilä, Anna-Maria (2012). (PDF). Floriculture and Ornamental Biotechnology. 6 (Special Issue 2): 1-8. 8 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2016.
- ^ "中国药用植物 (据《中国植物志》全书记载分析而得)". 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2014.
- ^ "中国药用植物 (据《中国植物志》全书记载分析而得)". 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ocak 2014.
- ^ Taiwan Herbal Pharmarcopeia 28 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Ministry of Health and Welfare
- ^ a b "The Japanese Pharmacopoeia, 17th edition" (PDF). Japanese Ministry of Health. s. 1906. 13 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 13 Ocak 2020.; index 23 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "백합". 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Eylül 2020.
- ^ "Lilii Bulbus" (PDF) (Korece). 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 25 Ocak 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zambak veya gercek zambak Lilium zambakgiller Liliaceae familyasinin cicek soganiyla yetisen hepsi buyuk belirgin cicekli otsu cicekli bitkilerin bir cinsidir Zambakgiller familyasinda bu cinsin 110 civari bitki turu vardir ZambakLilium ciliatumBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube Sinif LiliopsidaTakim LilialesFamilya LiliaceaeAlt familya Oymak Cins Lilium L SinonimlerLirium Scop nom illeg Martagon Wolf Martagon Rchb Opiz nom illeg Nomocharis Franch Zambaklar kulturde ve dunyanin bircok yerinde edebiyatta onemli bir cicekli bitki grubudur Turlerin cogu iliman kuzey yarim kureye ozgudur ancak yayilim alanlari kuzey alttropiklere kadar uzanir Diger bircok bitkinin zambak Ing lily vardir ancak onlar gercek zambaklarla akraba degildir Genellikle bahce ve sus bitkisi olarak kullanilir bazi soganli turleri ve zambak cicekleri kimi ulke mutfaklarinda besin olarak tuketilir Aciklamacicegi 1 2 3 Stamens 4 Ince tel 5 Tepal Zambaklar boylari 2 6 ft 60 180 cm arasinda degisen cok yillik bitkilerdir organlari ciplak veya tohum zarfsiz pullu toprak alti soganlari olusturur Bazi Kuzey Amerika turlerinde soganin tabani uzerinde cok sayida kucuk sogan olan rizomlara donusur Bazi turler kollar Ingilizce gelistirir Cicek soganlarinin cogu topragin derinliklerine gomulur ancak birkac turu toprak yuzeyine yakin soganlar olusturur Bircok tur govde kokleri Ingilizce stem roots olustur Bunlarla sogan toprakta bir miktar derinlikte dogal olarak buyur ve her yil yeni govde topraktan cikarken soganin uzerine kokler verir Bu kokler soganin tabaninda gelisen bazal koklere ektir Zambak tac yapragi Cicekleri buyuk genellikle kokulu ve beyazlar sarilar portakallar pembeler kirmizilar ve morlar dahil olmak uzere genis bir renk yelpazesine sahiptir Isaretler noktalar ve firca darbesi sekillidir Bitkiler ilkbahar sonunda veya yazin ciceklidir Cicekleri huni seklinden Turk sapkasi na kadar degisen cicekler vermek icin alti Ingilizce tepal yayilir sapin ucunda cicek salkimlarinda veya tasinirlar Tepaller birbirinden bagimsizdir ve her cicegin tabaninda bir nektar tasirlar Zambak Tohumluk ustte ercik baslarinin Ingilizce baglanma noktasinin ustundedir Meyvesi uc hucreli bir kapsuldur Zambagin ercigi Tohumlar yaz sonunda olgunlasir Bircogu soguk iliman iklimlere uyum saglamis degisken ve bazen karmasik cimlenme desenleri sergiler Cogu serin iliman turu dir ve kendi dogal ortamlarinda kisin uykudadirlar Ancak yazlari sicak ve kislari ilik gecen bolgelere ozgu Lilium candidum gibi birkac turu yapraklarini doker ve yaz veya sonbaharda kisa bir uyku donemine girer sonbahardan kisa kadar filizlenir yeterli sogugu aldiktan sonra govde isinan havalarda uzamaya baslayana kadar yapraklardan olusan esas bir rozet tasiyan cuce govdeler olusturur Lilium candidum tohumlari Temel on ikidir n 12 Tibbi kullanimlariGeleneksel Cin tibbinda kullanilarin listesi sunlardir 野百合 百合 Lilium brownii var viridulum 渥丹 毛百合 卷丹 山丹 南川百合 药百合 var gloriosoides 淡黄花百合 Tayvan daki zambakla ilgili resmi yayin listesi Thunb Baker DC da ya da Japonya da uygulandigi gibi Cin tibbinda resmi Japon devleti Nihon yakkyokuhō 日本薬局方 tarafindan asagida listesi olan zambak sogani turleri kullanilir bilinen geleneksel farmakolojik cevrelerde byakugō ビャクゴウ 百合 olarak bilinen zambak sogani Soganlardan cikan kabuklar kullanilir ve genellikle buharda pisirilir Guney Kore de tibbi kullanim icin resmi olarak listelenen zambak turleri sunlardir 참나리 Thunberg 당나리 Baker TurleriTaninmis bazi zambak turleri Altin isinli Japon zambagi Lilium bosniacum Bosna zambagi Lilium candidum Ak zambak Sarikli zambak Lilium ciliatum Tuylu Kirpikli zambak Henry zambagi L tigrinum Kaplan zambagi Paskalya zambagi Lilium martagon Turk zambagi Carolina zambagi Michigan zambagi Lilium monadelphum Panter zambagi Kore zambagi Regal zambagi Japon zambagiGaleriLilium auratum Dogu zambagi polenlerinin Elektron mikroskopu altindaki goruntusu Lilium citronella Sitronella zambagi Beyaz zambak Lilium regale Lilium Matrix Kaynakca European Garden Flora Volume 1 Pelkonen Veli Pekka Pirttila Anna Maria 2012 PDF Floriculture and Ornamental Biotechnology 6 Special Issue 2 1 8 8 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Temmuz 2016 中国药用植物 据 中国植物志 全书记载分析而得 2 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2014 中国药用植物 据 中国植物志 全书记载分析而得 2 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Ocak 2014 Taiwan Herbal Pharmarcopeia 28 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ministry of Health and Welfare a b The Japanese Pharmacopoeia 17th edition PDF Japanese Ministry of Health s 1906 13 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 13 Ocak 2020 index 23 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 백합 20 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Eylul 2020 Lilii Bulbus PDF Korece 3 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 25 Ocak 2014