Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Kısa çizgi (-) veya tire, sözcükleri birleştirmek ve tek bir sözcüğün hecelerini ayırmak için kullanılan bir noktalama işaretidir. Tire kullanımına tireleme denir.Tirelenmemiş, tirelenmiş bir sözcük örneğidir. Kısa çizgi, daha uzun ve farklı kullanımlara sahip kısa çizgilerle (şekil tire -, en tire –, uzun tire —, yatay çubuk ―) veya eksi işareti ile karıştırılmamalıdır.
- | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Kısa çizgi | |||||
| Diğer isimler | Tire | ||||
| |||||
| Noktalama işaretleri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kullanım
Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonunda kullanılır. Bu tür kullanımda sözcükler heceler arasından bölünür:
- Yoksa kimseciklerin oturmadığı kanepelerde bu saatte pek başıboş-
- lar mı oturur? (Sait Faik Abasıyanık)
UYARI: Satır sonundaki birleşik sözcükler iki kelime arasından değil, okunuşa göre heceler arasından bölünür:
- ba- şöğretmen, il- kokul, Os- manoğlu
UYARI: Satır sonunda ve satır başında tek harf bırakılmaz, gerekirse farklı bir heceden sonra bölünür:
- u- çurtma (yanlış), uçurt- ma (doğru)
- müdafa- a (yanlış), müda- faa (doğru)
UYARI: Satır sonunda kesme işareti (') varsa ayrıca tire işareti kullanılmaz:
- Edirne'
- den...
NOT: Satır sonunda tire kullanımının sayfa düzeni ve kâğıt tasarrufu gibi avantajları olmakla birlikte, bilgisayarda yazılan metinlerde sayfa düzeni ve sözcük aralığı otomatik olarak ayarlandığı için, satır sonunda tire kullanımı gitgide azalmaktadır.
Kısa çizgi bir cümledeki ara sözleri ve ara cümleleri (parantez cümlelerini) ayırmak için paranteze benzer şekilde kullanılabilir. Bu kullanımda ilk sözcüğe ve son sözcüğe bitişik yazılır:
- Küçük bir sürü -dört inekle birkaç koyun- köye giren geniş yolun ağzında durmuştu. (Ömer Seyfettin)
Dilbilgisinde kökleri ve ekleri ayırarak vurgulamak için kullanılır:
- a-lış, du-rak, gör-gü-süz-lük
Fiil, kök ve gövdelerini göstermek için fiilden sonra kullanılır:
- al-, dur-, gör-, ver-; başar-, kana-, okut-, taşla-, yazdır-
Ekleri gösterirken ekin başına konur:
- -den, -lık, -ış, -ak
Heceleri göstermek için kullanılır:
- a-raş-tır-ma, bi-le-zik, du-ruş-ma, ku-yum-cu-luk, ya-zar-lık, prog-ram
Kelimeler ve rakamlar arasında "-den -e kadar, ve, ile, ila, arasında" anlamları vermek için kullanılır. Bu tür kullanımda ilgili sözcük ve rakamlara bitişik yazılır.
- Türkçe-Almanca Sözlük, saat 09.30-10.30 arası, 1914-1918, Ural-Altay dil ailesi, Manas Destanı'nda soy-dil-din üçgeni
Matematikte çıkarma (eksi) işareti olarak ve sıfırdan küçük değerleri göstermek için kullanılır:
- 50-20 = 30, -10 °C
Eski harfli metinlerin yeni yazıya aktarılmasında Arapça ve Farsça kurallara göre yapılmış tamlamaların, bileşik ve türemiş kelimelerin ögelerini ayırmak için kullanılır:
- dârü'l-fünûn, resm-i geçit, resm-i kabûl, Cemiyet-i Akvâm, Hâkimiyet-i Milliye, Servet-i Fünûn, hokka-bâz, âteş-perest, menfaat-perest, bî-bedel, nâ-mağlûb, fî-sebîlillâh, min-tarafillâh, bilâ-ücret
Kaynakça
Genel
- , Dilimiz.com
- , Türk Dil Kurumu
- , Türk Dil Kurumu
Dipnot
- ^ "Hyphen Definition". . 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Haziran 2015.
- ^ a b c Hece Yapısı ve Satır Sonunda Hecelerin Bölünmesi 15 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Türk Dil Kurumu. Erişim: 25 Ocak 2015
- ^ Türk Dil Kurumu. Erişim: 1 Şubat 2015
- ^ Editör Yard. Doç. Dr. Hülya Pilancı Türk Dili 5 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . s 112. Anadolu Üniversitesi Yayınları. İkinci baskı. Eskişehir. 2004
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kisa cizgi veya tire sozcukleri birlestirmek ve tek bir sozcugun hecelerini ayirmak icin kullanilan bir noktalama isaretidir Tire kullanimina tireleme denir Tirelenmemis tirelenmis bir sozcuk ornegidir Kisa cizgi daha uzun ve farkli kullanimlara sahip kisa cizgilerle sekil tire en tire uzun tire yatay cubuk veya eksi isareti ile karistirilmamalidir Kisa cizgiDiger isimlerTire en tire em tireNoktalama isaretlerikesme isareti ayraclar iki nokta virgul kisa cizgi uzun cizgi uc nokta unlem isareti nokta soru isareti tirnak isareti tek tirnak isareti noktali virgul egik cizgi bosluk Diger Tipografik Isaretlerve isareti amp yildiz isareti kuyruklu a ters egik cizgi madde isareti duzeltme isareti ˆderece denden isareti ters unlem isareti ters soru isareti kare isareti yuzde isareti paragraf isareti turev isareti cengel isareti tilde alt cizgi Fikri mulkiyet hukukutelif hakki simgesi c tescilli marka simgesi marka simgesi Para birimi simgeleri Ayrica bakinizDiyakritik isaretlergoruntuletartisdegistirKullanimSatira sigmayan kelimeler bolunurken satir sonunda kullanilir Bu tur kullanimda sozcukler heceler arasindan bolunur Yoksa kimseciklerin oturmadigi kanepelerde bu saatte pek basibos lar mi oturur Sait Faik Abasiyanik UYARI Satir sonundaki birlesik sozcukler iki kelime arasindan degil okunusa gore heceler arasindan bolunur ba sogretmen il kokul Os manoglu UYARI Satir sonunda ve satir basinda tek harf birakilmaz gerekirse farkli bir heceden sonra bolunur u curtma yanlis ucurt ma dogru mudafa a yanlis muda faa dogru UYARI Satir sonunda kesme isareti varsa ayrica tire isareti kullanilmaz Edirne den NOT Satir sonunda tire kullaniminin sayfa duzeni ve kagit tasarrufu gibi avantajlari olmakla birlikte bilgisayarda yazilan metinlerde sayfa duzeni ve sozcuk araligi otomatik olarak ayarlandigi icin satir sonunda tire kullanimi gitgide azalmaktadir Kisa cizgi bir cumledeki ara sozleri ve ara cumleleri parantez cumlelerini ayirmak icin paranteze benzer sekilde kullanilabilir Bu kullanimda ilk sozcuge ve son sozcuge bitisik yazilir Kucuk bir suru dort inekle birkac koyun koye giren genis yolun agzinda durmustu Omer Seyfettin Dilbilgisinde kokleri ve ekleri ayirarak vurgulamak icin kullanilir a lis du rak gor gu suz luk Fiil kok ve govdelerini gostermek icin fiilden sonra kullanilir al dur gor ver basar kana okut tasla yazdir Ekleri gosterirken ekin basina konur den lik is ak Heceleri gostermek icin kullanilir a ras tir ma bi le zik du rus ma ku yum cu luk ya zar lik prog ram Kelimeler ve rakamlar arasinda den e kadar ve ile ila arasinda anlamlari vermek icin kullanilir Bu tur kullanimda ilgili sozcuk ve rakamlara bitisik yazilir Turkce Almanca Sozluk saat 09 30 10 30 arasi 1914 1918 Ural Altay dil ailesi Manas Destani nda soy dil din ucgeni Matematikte cikarma eksi isareti olarak ve sifirdan kucuk degerleri gostermek icin kullanilir 50 20 30 10 C Eski harfli metinlerin yeni yaziya aktarilmasinda Arapca ve Farsca kurallara gore yapilmis tamlamalarin bilesik ve turemis kelimelerin ogelerini ayirmak icin kullanilir daru l funun resm i gecit resm i kabul Cemiyet i Akvam Hakimiyet i Milliye Servet i Funun hokka baz ates perest menfaat perest bi bedel na maglub fi sebilillah min tarafillah bila ucretKaynakcaGenel Dilimiz com Turk Dil Kurumu Turk Dil KurumuDipnot Hyphen Definition 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Haziran 2015 a b c Hece Yapisi ve Satir Sonunda Hecelerin Bolunmesi 15 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turk Dil Kurumu Erisim 25 Ocak 2015 Turk Dil Kurumu Erisim 1 Subat 2015 Editor Yard Doc Dr Hulya Pilanci Turk Dili 5 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde s 112 Anadolu Universitesi Yayinlari Ikinci baski Eskisehir 2004Ayrica bakinizUzun cizgi