Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Kırkayaklar (Diplopoda), yavaş hareket eden, uzun segmentli vücuda sahip, eklembacaklılar şubesine ait bir çok bacaklılar sınıfı. 13.000 türlük çok bacaklılar içinde 10.000 tür ile başı çekerler.
| Kırkayaklar | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||
| |||||||||
| Alt sınıflar | |||||||||
| Metne bakınız. | |||||||||
Sayıları 36 dan 400 e kadar olan bacaklara sahiptir. En fazla ayağı olan kırkayak türü 750 ayaklı Illacme plenipes türüdür. Erkeklerinde yaklaşık 660, dişilerinde ise 750 ayak bulunur.
Çıyanlarla aynı sınıfta ele alınırlar. Her segmentte ikişer çift bacak bulunur ve bacak sayısı çıyanlarınkinden daha fazladır. Çıyanlar etçil ve zehirliyken, kırkayaklar otçul/çürükçül ve zehirsizdir. Vücutları da çıyanlara göre daha sert ve silindiriktir.
Görünüşleri ile tespih böceklerine oldukça benzeyen (Oniscomorpha) tıpkı tespih böcekleri gibi tostoparlak olmalarıyla tanınırlar.
Kırkayakların ayak sayısı cinse göre değişken özelliktedir. Türkçe dilindeki bu kullanımın tamamen tesadüf olduğunu söylenebilir. Kelime olarak Latince dilinde 'yüz ayak' anlamına gelen centipeda kelimesinden gelmektedir. Ve de üstelik, henüz 100 ayaklı bir türe de rastlanılmış değildir.
Sınıflandırma
- temel cins: (fosil)
- alt sınıf: Penicillata Latreille, 1831
- takım: Polyxenida Lucas, 1840
- alt sınıf: (fosil)
- alt sınıf: Wilson, 2005 (fosil)
- alt sınıf: Pentazonia Brandt, 1833
- temel cins: (fosil)
- üst takım:
- takım: Glomeridesmida Latzel, 1884
- üst takım:
- alt sınıf: Scudder, 1882
- alt sınıf: Helminthomorpha Pocock, 1887
- üst takım: Schneider & Werneburg, 1998 (fosil)
- üst takım:
- takım: Polyzoniida Gervais, 1844
- takım: Platydesmida DeSaussure, 1860
- takım:
- takım: Siphonophorida Hoffman, 1980
- üst takım: "Merocheta"
- takım: Polydesmida Pocock, 1887
- üst takım:
- temel cins: (fosil)
- takım: Callipodida Bollman, 1893
- takım: Chordeumatida Koch, 1847
- takım: Stemmiulida Pocock, 1894
- üst takım:
- takım: "Xyloiuloida" Cook, 1895 (fosil)
- takım: Julida Brandt, 1833
- takım: Siphoniulida Cook, 1895
- takım: Spirobolida
- takım: Spirostreptida
Ayrıca bakınız
Kaynakça
 | Eklem bacaklılar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Hayvanlar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kirkayaklar Diplopoda yavas hareket eden uzun segmentli vucuda sahip eklembacaklilar subesine ait bir cok bacaklilar sinifi 13 000 turluk cok bacaklilar icinde 10 000 tur ile basi cekerler Kirkayaklar Yasadigi donem araligi 427 4 0 myo Ludlov Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ArthropodaAlt sube MyriapodaSinif Diplopoda De Blainville in Gervais 1844Alt siniflarMetne bakiniz tespih bocegine cok benzeyen bir tespih kirkayagi Glomeris marginata Sayilari 36 dan 400 e kadar olan bacaklara sahiptir En fazla ayagi olan kirkayak turu 750 ayakli Illacme plenipes turudur Erkeklerinde yaklasik 660 disilerinde ise 750 ayak bulunur Ciyanlarla ayni sinifta ele alinirlar Her segmentte ikiser cift bacak bulunur ve bacak sayisi ciyanlarinkinden daha fazladir Ciyanlar etcil ve zehirliyken kirkayaklar otcul curukcul ve zehirsizdir Vucutlari da ciyanlara gore daha sert ve silindiriktir Gorunusleri ile tespih boceklerine oldukca benzeyen Oniscomorpha tipki tespih bocekleri gibi tostoparlak olmalariyla taninirlar Kirkayaklarin ayak sayisi cinse gore degisken ozelliktedir Turkce dilindeki bu kullanimin tamamen tesaduf oldugunu soylenebilir Kelime olarak Latince dilinde yuz ayak anlamina gelen centipeda kelimesinden gelmektedir Ve de ustelik henuz 100 ayakli bir ture de rastlanilmis degildir Siniflandirmatemel cins fosil alt sinif Penicillata Latreille 1831 takim Polyxenida Lucas 1840 alt sinif fosil alt sinif Wilson 2005 fosil alt sinif Pentazonia Brandt 1833 temel cins fosil ust takim takim Glomeridesmida Latzel 1884 ust takim takim Glomerida Leach 1814 takim Brandt 1833 familya Koch 1847 familya Brolemann 1913 alt sinif Scudder 1882 alt sinif Helminthomorpha Pocock 1887 ust takim Schneider amp Werneburg 1998 fosil ust takim takim Polyzoniida Gervais 1844 takim Platydesmida DeSaussure 1860 takim takim Siphonophorida Hoffman 1980 ust takim Merocheta takim Polydesmida Pocock 1887 ust takim temel cins fosil takim Callipodida Bollman 1893 takim Chordeumatida Koch 1847 takim Stemmiulida Pocock 1894 ust takim takim Xyloiuloida Cook 1895 fosil takim Julida Brandt 1833 takim Siphoniulida Cook 1895 takim Spirobolida takim SpirostreptidaAyrica bakinizMiriapodolojiKaynakca Most leggy millipede rediscovered BBC News 8 Agustos 2006 12 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Mayis 2012 Eklem bacaklilar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Hayvanlar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz