Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Kortizon, böbrek üstü bezinin kabuk bölgesince kolesterolden salgılanan, iltihaplanma önleyici özellikleri olan kortizol hormonunun yapay üretilmiş halidir.
 | |
 | |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
17α,21-Dihydroxypregn-4-ene-3,11,20-trione | |
(1R,3aS,3bS,9aR,9bS,11aS)-1-Hydroxy-1-(hydroxyacetyl)-9a,11a-dimethyl-2,3,3a,3b,4,5,8,9,9a,9b,11,11a-dodecahydro-7H-cyclopenta[a]phenanthrene-7,10(1H)-dione | |
Diğer adlar 17α,21-Dihydroxy-11-ketoprogesterone; 17α-Hydroxy-11-dehydrocorticosterone | |
| Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
| ChEBI |
|
| ChEMBL |
|
| ChemSpider |
|
| ECHA InfoCard | 100.000.149 |
| |
| KEGG |
|
| MeSH | Cortisone |
PubChem CID |
|
| UNII |
|
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Kimyasal formül | C21H28O5 |
| Molekül kütlesi | 360,44 g mol−1 |
| Erime noktası | 220 ila 224 °C (428 ila 435 °F; 493 ila 497 K) |
| Farmakoloji | |
| (WHO) (DSÖ) | |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Kortizon, hastalığın şiddetine göre, doktor tarafından sürekli izlenilerek, yerinde ve belirli miktarlarda alınmadığında ciddi ve geri dönüşü olmayacak hastalıklara yol açabilmektedir. Protein, yağ ve karbonhidrat metabolizmalarını düzenler. Kortizon uzun süre kullanıldığında karaciğerde glikojen sentezi artar dolayısıyla hiperglisemiye neden olarak hastalarda steroid kaynaklı diyabete neden olabilir. Yine uzun süre kortizon kullanımı osteoporoza, tansiyon değerlerinde artışa cushing sendromu benzeri (kıllanma, akne, kızarıklık) gibi durumlara neden olabilir. Kortizon her ne kadar iltihaplı bağırsak hastalıklarında kullanılsa da uzun süre kullanımı bağırsak duvarında rejenerasyonu azalttığından profil ülserler meydana gelebilir. Kortizonun sayılan yan etkilerinin yanında vücudun hormonal dengesini de bozabilmektedir.
Kortizolün 1937'de E. Kendall ve Wintersteiner tarafından keşfedilmesi ve ilk kez 1938'de T. Reichstein tarafından sentezlenmesi, 1948'de Ph. S. Hench'nin bu maddeyi romatizmal eklem inflamasyonu olan bir hastayı tedavi etmek üzere ilk kez kullanmasına olanak sağlamıştır. Kortizol, kortikosteroidler olarak bilinen (günlük konuşmada basitçe kortizon olarak söz edilen) bir hormon sınıfına dahildir. Hormonlar vücudun kendi mesaj taşıyıcılarıdır. Kelime kökeni Yunancadan gelmektedir ve "harekete geçirmek" anlamını taşır. Hormonlar genellikle bir uyarıya yanıt olarak özel bezlerden serbestleşirler ve vücuttaki hedeflerine kan içinde taşınırlar. Daha sonra hormonlar hedef organlarında çeşitli metabolik süreçleri kontrol altına alırlar. Kortikosteroidlerin güçlü ve hızlı anti-inflamatuvar etkisi akut ve kronik inflamatuvar hastalıkların tedavisinde hızlı bir ilerlemeye yol açmıştır ve üç kaşifine 1950'de "Nobel Ödülü" kazandırmıştır.
O zaman bile kortikosteroidlerin istenen aktivitelerine istenmeyen yan etkilerin eşlik ettiği saptanmıştır. Zamanla kişiler kortikosteroidlerin kullanımının hedefe yönelik olmasına çabalamış ve ayrıca kullanımlarını sınırlandırarak yan etkilerden olabildiğince nasıl uzak kalınacağını öğrenmişlerdir.
Kortikosteroidler ile tedavi inflamatuvar bağırsak hastalığı olan hastalar için de önemli bir ilerleme sağlamıştır. 1950'lerde bu hastaların yaşam beklentisi oldukça azalmıştı, çünkü hastalığın ciddi akut alevlenmeleri için hiçbir etkili tedavi bulunmamaktaydı.
Bu nedenle, pek çok genç hasta hastalıkları nedeniyle ölmekteydiler. Kortikosteroidlerin kullanıma girmesi Crohn ve ülseratif kolit hastalarının yaşam beklentilerini neredeyse normal değerlere getirmiştir. Bugün için kortikosteroidlerle ana tedavi hedefi; bu ilaçları hastaların yüksek yaşam kalitesine sahip olacakları şekilde kullanmaktır.
"Kortizon korkusu" halkta ve aynı zamanda inflamatuar bağırsak hastalığı bulunan birçok hastada yetersiz bilgi varlığından kaynaklanan ciddi bir sorundur. Kortizon korkusu, kortizonun yan etkileri nedeniyle insanların kortizon kullanımından kaçınmasıdır.
 | Biyokimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Farmakoloji ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kortizon bobrek ustu bezinin kabuk bolgesince kolesterolden salgilanan iltihaplanma onleyici ozellikleri olan kortizol hormonunun yapay uretilmis halidir Kortizon AdlandirmalarIUPAC adi17a 21 Dihydroxypregn 4 ene 3 11 20 trioneSistematik IUPAC adi 1R 3aS 3bS 9aR 9bS 11aS 1 Hydroxy 1 hydroxyacetyl 9a 11a dimethyl 2 3 3a 3b 4 5 8 9 9a 9b 11 11a dodecahydro 7H cyclopenta a phenanthrene 7 10 1H dioneDiger adlar17a 21 Dihydroxy 11 ketoprogesterone 17a Hydroxy 11 dehydrocorticosteroneTanimlayicilarCAS numarasi 53 06 5 3D model JSmol Etkilesimli goruntuChEBI CHEBI 16962 ChEMBL ChEMBL111861 ChemSpider 193441 ECHA InfoCard 100 000 1495171KEGG D07749 MeSH CortisonePubChem CID 222786UNII V27W9254FZ CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID5022857InChI InChI 1S C21H28O5 c1 19 7 5 13 23 9 12 19 3 4 14 15 6 8 21 26 17 25 11 22 20 15 2 10 16 24 18 14 19 h9 14 15 18 22 26H 3 8 10 11H2 1 2H3 t14 15 18 19 20 21 m0 s1 Key MFYSYFVPBJMHGN ZPOLXVRWSA N InChI 1 C21H28O5 c1 19 7 5 13 23 9 12 19 3 4 14 15 6 8 21 26 17 25 11 22 20 15 2 10 16 24 18 14 19 h9 14 15 18 22 26H 3 8 10 11H2 1 2H3 t14 15 18 19 20 21 m0 s1Key MFYSYFVPBJMHGN ZPOLXVRWBWSMILES O C CO C 3 O CC C H 2 C H 4CC C1 C C O CC C 1 C C H 4C O C C 23COzelliklerKimyasal formul C21H28O5Molekul kutlesi 360 44 g mol 1Erime noktasi 220 ila 224 C 428 ila 435 F 493 ila 497 K FarmakolojiATC kodu WHO DSO Aksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Kortizon hastaligin siddetine gore doktor tarafindan surekli izlenilerek yerinde ve belirli miktarlarda alinmadiginda ciddi ve geri donusu olmayacak hastaliklara yol acabilmektedir Protein yag ve karbonhidrat metabolizmalarini duzenler Kortizon uzun sure kullanildiginda karacigerde glikojen sentezi artar dolayisiyla hiperglisemiye neden olarak hastalarda steroid kaynakli diyabete neden olabilir Yine uzun sure kortizon kullanimi osteoporoza tansiyon degerlerinde artisa cushing sendromu benzeri killanma akne kizariklik gibi durumlara neden olabilir Kortizon her ne kadar iltihapli bagirsak hastaliklarinda kullanilsa da uzun sure kullanimi bagirsak duvarinda rejenerasyonu azalttigindan profil ulserler meydana gelebilir Kortizonun sayilan yan etkilerinin yaninda vucudun hormonal dengesini de bozabilmektedir Kortizolun 1937 de E Kendall ve Wintersteiner tarafindan kesfedilmesi ve ilk kez 1938 de T Reichstein tarafindan sentezlenmesi 1948 de Ph S Hench nin bu maddeyi romatizmal eklem inflamasyonu olan bir hastayi tedavi etmek uzere ilk kez kullanmasina olanak saglamistir Kortizol kortikosteroidler olarak bilinen gunluk konusmada basitce kortizon olarak soz edilen bir hormon sinifina dahildir Hormonlar vucudun kendi mesaj tasiyicilaridir Kelime kokeni Yunancadan gelmektedir ve harekete gecirmek anlamini tasir Hormonlar genellikle bir uyariya yanit olarak ozel bezlerden serbestlesirler ve vucuttaki hedeflerine kan icinde tasinirlar Daha sonra hormonlar hedef organlarinda cesitli metabolik surecleri kontrol altina alirlar Kortikosteroidlerin guclu ve hizli anti inflamatuvar etkisi akut ve kronik inflamatuvar hastaliklarin tedavisinde hizli bir ilerlemeye yol acmistir ve uc kasifine 1950 de Nobel Odulu kazandirmistir O zaman bile kortikosteroidlerin istenen aktivitelerine istenmeyen yan etkilerin eslik ettigi saptanmistir Zamanla kisiler kortikosteroidlerin kullaniminin hedefe yonelik olmasina cabalamis ve ayrica kullanimlarini sinirlandirarak yan etkilerden olabildigince nasil uzak kalinacagini ogrenmislerdir Kortikosteroidler ile tedavi inflamatuvar bagirsak hastaligi olan hastalar icin de onemli bir ilerleme saglamistir 1950 lerde bu hastalarin yasam beklentisi oldukca azalmisti cunku hastaligin ciddi akut alevlenmeleri icin hicbir etkili tedavi bulunmamaktaydi Bu nedenle pek cok genc hasta hastaliklari nedeniyle olmekteydiler Kortikosteroidlerin kullanima girmesi Crohn ve ulseratif kolit hastalarinin yasam beklentilerini neredeyse normal degerlere getirmistir Bugun icin kortikosteroidlerle ana tedavi hedefi bu ilaclari hastalarin yuksek yasam kalitesine sahip olacaklari sekilde kullanmaktir Kortizon korkusu halkta ve ayni zamanda inflamatuar bagirsak hastaligi bulunan bircok hastada yetersiz bilgi varligindan kaynaklanan ciddi bir sorundur Kortizon korkusu kortizonun yan etkileri nedeniyle insanlarin kortizon kullanimindan kacinmasidir Biyokimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Farmakoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz