Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Haziran 2020) () |
Kizzuvatna Krallığı, MÖ 2. binyılda Çukurova bölgesinde hüküm sürmüş dinsel bir krallık. Hurriler tarafından kurulduğu ve Mittaniler, Gordegene, Karduya ismi ile anılan bu halkın aynı kökenden olduğu söylenebilir.
Tarih
MÖ 1400'lü yıllarda Hitit krallığı egemenliğine girmiş iç işlerinde bağımsız dini bu krallıktan kızlar Hitit krallarınca eş olarak alınmıştır. Hitit krallarının bu tercihinin sebebi bu dini gücü arkasına almaktır. MÖ 2. binyılında nüfus ağırlıklı olarak Luvi ve Hurrilerden oluşmaktaydı.
Antik Hitit kaynaklarında öğrenildiği kadarıyla Kilikya bölgesinde bilinen ilk siyasi varlık, başkenti Kummani etrafında oluşan ülke Kizzuvatna (Adanya) idi. Hitit Eski Krallık döneminde, görünüşe göre ikinci bir vasal devlet iken, MÖ 1500 yılında Hititlerin düşüşe geçtiği dönemde bağımsızlığını kazandı. İlk kralları Pariyauvatri'nin oğlu İşputahşu (MÖ 1530-1500) döneminde tam bağımsızlığına kavuştu. Bu dönemde komşuları olan Mitanni-Hurri ve Hitit kralları ile yayılmacılık ile başa çıkmak için bir antlaşma imzaladı (MÖ 1525-1500). Halefi olan Paddatishu devletin bağımsızlığını sürdürmeye devam etti. Ancak daha sonra Mitanni - Hurri koalisyon ile başa çıkamadıklarından Kral Pilliya döneminde Mitanni bölgesine ilhâk edilmeyi kabullenerek Mitanni krallığının himayesi altında yaşamaya başladılar. MÖ 1460'de kralları olan Pilliya, İdrima ve Alalaḫ antik kentleri ile ittifak oluşturarak Mitanni kralı Barattarna himayesine girdiler.
Başkenti Kummanni, Comana ya da Komona olarak geçmektedir. Kizzuvatna önceleri kendi başına bir krallıkken MÖ 1400 yıllarında tamamen Hitit İmparatorluğu’na bağlanmıştır.
Kaynakça
- G. M. Beckman, Hittite Diplomatic Texts, GM Beckman, (Hitit Diplomatik Metinleri), Atlanta, 1996 (içinde);
- A. Götze, Kizzuwatna and the problem of Hittite geography (Kizzuvatna ve Hitit coğrafya Sorunu), New Haven, 1940;
- V. Haas, Hurritische und aus luwische Riten Kizzuwatna, Kevelaer, 1974 (içinde);
- E. John S. ve AM Dinçol Durugönül (ed.), La Cilicie : espaces et pouvoirs locaux (2ème millénaire av. J. -C. - IVe siècle ap. J. -C.), Actes de la Table ronde internationale d’Istanbul, (Kilikia: Yerel alanlarda ve (MÖ 2. binyıl -MÖ 4. yüzyıl) İstanbul, 2-5 Uluslararası Yuvarlak Masa Bildirileri), 2-5 Kasım 1999, Paris, 2001;
- J. Freu, Histoire du Mitanni, (Mitanni tarihçesi), Paris, 2003;
- JL Miller, Studies in the Origins, Development and Interpretation of the Kizzuwatna Rituals, (Kizzuvatna Ritüellerinin başlangıç, gelişme ve yorumlanması alanında yapılan çalışmalar), Wiesbaden, 2004. (içinde)
Ayrıca bakınız
 | Hititler ile ilgili bu madde bir . İçeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
 | Tarih ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Haziran 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Kizzuvatna Kralligi MO 2 binyilda Cukurova bolgesinde hukum surmus dinsel bir krallik Hurriler tarafindan kuruldugu ve Mittaniler Gordegene Karduya ismi ile anilan bu halkin ayni kokenden oldugu soylenebilir TarihKizzuvatna doneminin baslarinda Amarna mektuplarini esas alarak hazirlanmis olan MO 14 yuzyilin ilk yarisinda Orta Dogu daki siyasi durumun haritasi Anadolu daki Hitit yerleskeleri arasinda kalan Kizzuvatna bolgesinin konumu MO ikinci binyilinda Anadolu daki cesitli yerlesim bolgeleri ve siyasi gucleri gosteren harita MO 1400 lu yillarda Hitit kralligi egemenligine girmis ic islerinde bagimsiz dini bu kralliktan kizlar Hitit krallarinca es olarak alinmistir Hitit krallarinin bu tercihinin sebebi bu dini gucu arkasina almaktir MO 2 binyilinda nufus agirlikli olarak Luvi ve Hurrilerden olusmaktaydi Antik Hitit kaynaklarinda ogrenildigi kadariyla Kilikya bolgesinde bilinen ilk siyasi varlik baskenti Kummani etrafinda olusan ulke Kizzuvatna Adanya idi Hitit Eski Krallik doneminde gorunuse gore ikinci bir vasal devlet iken MO 1500 yilinda Hititlerin dususe gectigi donemde bagimsizligini kazandi Ilk krallari Pariyauvatri nin oglu Isputahsu MO 1530 1500 doneminde tam bagimsizligina kavustu Bu donemde komsulari olan Mitanni Hurri ve Hitit krallari ile yayilmacilik ile basa cikmak icin bir antlasma imzaladi MO 1525 1500 Halefi olan Paddatishu devletin bagimsizligini surdurmeye devam etti Ancak daha sonra Mitanni Hurri koalisyon ile basa cikamadiklarindan Kral Pilliya doneminde Mitanni bolgesine ilhak edilmeyi kabullenerek Mitanni kralliginin himayesi altinda yasamaya basladilar MO 1460 de krallari olan Pilliya Idrima ve Alalaḫ antik kentleri ile ittifak olusturarak Mitanni krali Barattarna himayesine girdiler Baskenti Kummanni Comana ya da Komona olarak gecmektedir Kizzuvatna onceleri kendi basina bir krallikken MO 1400 yillarinda tamamen Hitit Imparatorlugu na baglanmistir Kaynakca IBRAHIM Ibrahim 17 Eylul 2020 EBU L FIDA NIN TAKVIMU L BULDAN ADLI KITABINDA KURTLER VE CIBAL YURDU International Journal of Kurdish Studies doi 10 21600 ijoks 775229 ISSN 2149 2751 G M Beckman Hittite Diplomatic Texts GM Beckman Hitit Diplomatik Metinleri Atlanta 1996 icinde A Gotze Kizzuwatna and the problem of Hittite geography Kizzuvatna ve Hitit cografya Sorunu New Haven 1940 V Haas Hurritische und aus luwische Riten Kizzuwatna Kevelaer 1974 icinde E John S ve AM Dincol Durugonul ed La Cilicie espaces et pouvoirs locaux 2eme millenaire av J C IVe siecle ap J C Actes de la Table ronde internationale d Istanbul Kilikia Yerel alanlarda ve MO 2 binyil MO 4 yuzyil Istanbul 2 5 Uluslararasi Yuvarlak Masa Bildirileri 2 5 Kasim 1999 Paris 2001 J Freu Histoire du Mitanni Mitanni tarihcesi Paris 2003 JL Miller Studies in the Origins Development and Interpretation of the Kizzuwatna Rituals Kizzuvatna Rituellerinin baslangic gelisme ve yorumlanmasi alaninda yapilan calismalar Wiesbaden 2004 icinde MO 1460 yilinda Kizzuatna krali Pilliya ile Alalaḫ krali Idrima arasinda yapilmis olan kacak kole antlasmasinin orijinal kil tableti Oda No 54 British Muzesi Londra Ayrica bakinizArzava Luvi dili Hititler ile ilgili bu madde bir taslaktir Icerigini gelistirerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz