Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Kara Yorgi Petroviç (Sırpça: Црни Ђорђе/Карађорђе - Crni Đorđe/Karađorđe; 3 Kasım 1768 – 13 Temmuz 1817), Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Birinci Sırp Ayaklanması'nın lideri ve sonradan bağımsızlığını kazanan Sırbistan'ı uzun süreler yöneten Karađorđević Hanedanı'nın atasıdır.
| Đorđe Petrović – Karađorđe | |
|---|---|
 Karađorđe'nin portresi, Vladimir Borovikovsky, 1816 | |
| Hüküm süresi | 15 Şubat 1804 – 21 Eylül 1813 |
| Önce gelen | Makam oluşturuldu |
| Sonra gelen | Miloš Obrenović |
| Hüküm süresi | 22 Ocak 1811 – 3 Ekim 1813 |
| Önce gelen | |
| Sonra gelen | |
| Doğum | 16 Kasım 1768 , Osmanlı İmparatorluğu (şimdi Sırbistan) |
| Ölüm | 24 Temmuz 1817 (48 yaşında) , Osmanlı İmparatorluğu (şimdi Sırbistan) |
| Defin | , Sırbistan |
| Hanedan | Karađorđević |
| Babası | Petar Jovanović |
| Annesi | Marica née Živković |
| Dini | Doğu Ortodoks () |
Hayatı
İsyan
19. yüzyılın başlarında Sırbistan; Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan ve Rusya'nın bölgedeki güç çekişmelerine sahne oldu. Bölge devamlı savaş alanı halinde kaldı ve sınırlar sürekli el değiştirmeye başladı. Fransız Devrimi'nin Avrupa'ya getirdiği özgürlük ve milliyetçilik rüzgarları Balkan halklarını da etkiledi. Avusturya ve Rusya buradaki halkı, Osmanlı egemenliğine karşı kışkırtıyorlardı. Bu ortamda Sırplar ayaklandılar. Sıradan bir domuz çobanı olan Kara Yorgi, ayaklanmanın önderi oldu. Emrindeki isyancılar birçok kasabayı ellerine geçirdi ve Belgrad'ı kuşattı. Kara Yorgi'ye bağlı isyancılar sürekli olarak Müslümanlara saldırmış, varlıklarını talan etmiş ve cinayetler işlemiştir. Örneğin, 8 Ocak 1807’de Sırpların Belgrad’ı ele geçirmesiyle burada yaşayan yaklaşık 20.000 Müslüman’ın bir kısmı öldürülmüş, bir kısmı Hristiyanlaştırılmış, bir kısmı da sürgün edilmiştir. Yorgi'nin resmî biyografisinin yazarı , Belgrad’da yaşananlar hakkında "Türkler nerede yakalandıysa kesildi. Ne yaralılar, ne kadınlar, ne de çocuklar affedildi" ifadelerini kullanmıştır.
Osmanlı padişahı III. Selim isyancılarla pazarlığı denediyse de sonuç alamadı.
Kara Yorgi komutasındaki isyancılar Rusya'dan aldığı destekle 13 Aralık 1806 tarihinde Belgrad'ı ele geçirdi.
1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Belgrad isyancıların elinde kaldı.
İsyanın bastırılması ve kaçması
Osmanlı İmparatorluğu'nda Kabakçı Mustafa İsyanı sonucunda Padişah III. Selim tahttan indirilerek yerine IV. Mustafa tahta geçirildi. IV. Mustafa da kısa bir süre sonra Rusçuk ayanı Alemdar Mustafa Paşa komutasındaki birliklerin İstanbul'a gelmesiyle tahttan indirildi. Sonunda IV. Mustafa'nın kardeşi II. Mahmud tahta çıktı. 28 Eylül 1812 tarihinde Osmanlı ile Rusya arasında Bükreş Antlaşması imzalandı ve savaş sona erdi. Rusya'nın Fransa ile savaşa devam etmesinden yararlanan Osmanlı kuvvetleri, Sırbistan'daki isyancıların üzerine yürüdü. Osmanlı kuvvetleri, Sırp isyancıları kısa sürede dağıtarak Belgrad'ı geri aldı. İsyancıların lideri olan Kara Yorgi ise 21 Eylül 1813 tarihinde diğer isyancılarla birlikte canını kurtarmak için Avusturya'ya kaçtı. Avusturya'dan Besarabya'ya geçti. Osmanlı'ya karşı isyan eden Yunanların kurduğu Filiki Eterya üyeleri ile tanıştı.
Sırbistan'a tekrar dönmesi
Filiki Eterya üyelerinin yardımıyla 28 Haziran 1817 tarihinde tekrar Sırbistan'a geldi. Fakat bu arada Sırp isyancıları arasında Sırbistan'da kalarak ikinci bir Sırp isyanına önderlik yapmış olan Miloş Obrenoviç Osmanlı ile bir anlaşmaya varmış ve kendini Sırp Prensi olarak kabul ettirmişti. Kara Yorgi'yi kendine rakip olarak görmek istemeyen Miloş Obrenoviç, Sırbistan'a geri gelmesinden kısa bir süre sonra 1817 yılında öldürttü.
Ölümünden sonra
Miloş Obrenoviç o tarihten sonra Sırbistan'da iktidarı eline geçirdi ama Kara Yorgi ailesinin Sırbistan'daki etkinliği sona bulmadı. Kara Yorgi'nin çocukları ve torunları Karayorgeviç Hanedanı'nı oluşturdular. Miloş Obrenoviç'in çocuk ve torunları da Obrenoviç Hanedanı'nı oluşturdular. 1945 yılında Sırbistan'da monarşinin sona ermesine kadar krallık defalarca Karayorgeviç ve Obrenoviç hanedanları arasında el değiştirdi. Günümüzde bile Kara Yorgi'nin torunlarından Aleksandar Karayorgeviç Yugoslavya'nın sürgündeki kralı olarak kabul edilmektedir.
Kaynakça
- ^ Живот и Дела Великог Ђорђа Петровића ; Књига II (1884.Год.) - Константин Н. Ненадовић. 1884. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2022.
Kara Yorgi Doğumu: Kasım 1768 Ölümü: 24 Temmuz 1817 | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Makam oluşturuldu | 14 Şubat 1804 – 21 Eylül 1813 | Sonra gelen Miloš Obrenović Sırbistan Prensi olarak |
| Siyasi görevi | ||
| Önce gelen | 22 Ocak 1811 – 3 Ekim 1813 | Sonra gelen |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kara Yorgi Petrovic Sirpca Crni Ђorђe Karaђorђe Crni Đorđe Karađorđe 3 Kasim 1768 13 Temmuz 1817 Osmanli Imparatorlugu na karsi Birinci Sirp Ayaklanmasi nin lideri ve sonradan bagimsizligini kazanan Sirbistan i uzun sureler yoneten Karađorđevic Hanedani nin atasidir Đorđe Petrovic KarađorđeKarađorđe nin portresi Vladimir Borovikovsky 1816Hukum suresi15 Subat 1804 21 Eylul 1813Once gelenMakam olusturulduSonra gelenMilos ObrenovicHukum suresi22 Ocak 1811 3 Ekim 1813Once gelenSonra gelenDogum16 Kasim 1768 1768 11 16 Osmanli Imparatorlugu simdi Sirbistan Olum24 Temmuz 1817 48 yasinda Osmanli Imparatorlugu simdi Sirbistan Defin SirbistanHanedanKarađorđevicBabasiPetar JovanovicAnnesiMarica nee ZivkovicDiniDogu Ortodoks HayatiIsyan 19 yuzyilin baslarinda Sirbistan Osmanli Imparatorlugu Avusturya Macaristan ve Rusya nin bolgedeki guc cekismelerine sahne oldu Bolge devamli savas alani halinde kaldi ve sinirlar surekli el degistirmeye basladi Fransiz Devrimi nin Avrupa ya getirdigi ozgurluk ve milliyetcilik ruzgarlari Balkan halklarini da etkiledi Avusturya ve Rusya buradaki halki Osmanli egemenligine karsi kiskirtiyorlardi Bu ortamda Sirplar ayaklandilar Siradan bir domuz cobani olan Kara Yorgi ayaklanmanin onderi oldu Emrindeki isyancilar bircok kasabayi ellerine gecirdi ve Belgrad i kusatti Kara Yorgi ye bagli isyancilar surekli olarak Muslumanlara saldirmis varliklarini talan etmis ve cinayetler islemistir Ornegin 8 Ocak 1807 de Sirplarin Belgrad i ele gecirmesiyle burada yasayan yaklasik 20 000 Musluman in bir kismi oldurulmus bir kismi Hristiyanlastirilmis bir kismi da surgun edilmistir Yorgi nin resmi biyografisinin yazari Belgrad da yasananlar hakkinda Turkler nerede yakalandiysa kesildi Ne yaralilar ne kadinlar ne de cocuklar affedildi ifadelerini kullanmistir Osmanli padisahi III Selim isyancilarla pazarligi denediyse de sonuc alamadi Kara Yorgi komutasindaki isyancilar Rusya dan aldigi destekle 13 Aralik 1806 tarihinde Belgrad i ele gecirdi 1806 1812 Osmanli Rus Savasi sirasinda Belgrad isyancilarin elinde kaldi Isyanin bastirilmasi ve kacmasi Osmanli Imparatorlugu nda Kabakci Mustafa Isyani sonucunda Padisah III Selim tahttan indirilerek yerine IV Mustafa tahta gecirildi IV Mustafa da kisa bir sure sonra Ruscuk ayani Alemdar Mustafa Pasa komutasindaki birliklerin Istanbul a gelmesiyle tahttan indirildi Sonunda IV Mustafa nin kardesi II Mahmud tahta cikti 28 Eylul 1812 tarihinde Osmanli ile Rusya arasinda Bukres Antlasmasi imzalandi ve savas sona erdi Rusya nin Fransa ile savasa devam etmesinden yararlanan Osmanli kuvvetleri Sirbistan daki isyancilarin uzerine yurudu Osmanli kuvvetleri Sirp isyancilari kisa surede dagitarak Belgrad i geri aldi Isyancilarin lideri olan Kara Yorgi ise 21 Eylul 1813 tarihinde diger isyancilarla birlikte canini kurtarmak icin Avusturya ya kacti Avusturya dan Besarabya ya gecti Osmanli ya karsi isyan eden Yunanlarin kurdugu Filiki Eterya uyeleri ile tanisti Sirbistan a tekrar donmesi Filiki Eterya uyelerinin yardimiyla 28 Haziran 1817 tarihinde tekrar Sirbistan a geldi Fakat bu arada Sirp isyancilari arasinda Sirbistan da kalarak ikinci bir Sirp isyanina onderlik yapmis olan Milos Obrenovic Osmanli ile bir anlasmaya varmis ve kendini Sirp Prensi olarak kabul ettirmisti Kara Yorgi yi kendine rakip olarak gormek istemeyen Milos Obrenovic Sirbistan a geri gelmesinden kisa bir sure sonra 1817 yilinda oldurttu Olumunden sonra Milos Obrenovic o tarihten sonra Sirbistan da iktidari eline gecirdi ama Kara Yorgi ailesinin Sirbistan daki etkinligi sona bulmadi Kara Yorgi nin cocuklari ve torunlari Karayorgevic Hanedani ni olusturdular Milos Obrenovic in cocuk ve torunlari da Obrenovic Hanedani ni olusturdular 1945 yilinda Sirbistan da monarsinin sona ermesine kadar krallik defalarca Karayorgevic ve Obrenovic hanedanlari arasinda el degistirdi Gunumuzde bile Kara Yorgi nin torunlarindan Aleksandar Karayorgevic Yugoslavya nin surgundeki krali olarak kabul edilmektedir Kaynakca Zhivot i Dela Velikog Ђorђa Petroviћa Kњiga II 1884 God Konstantin N Nenadoviћ 1884 Erisim tarihi 12 Agustos 2022 Kara YorgiKarađorđevicDogumu Kasim 1768 Olumu 24 Temmuz 1817Resmi unvanlarOnce gelen Makam olusturuldu 14 Subat 1804 21 Eylul 1813 Sonra gelen Milos Obrenovic Sirbistan Prensi olarakSiyasi goreviOnce gelen 22 Ocak 1811 3 Ekim 1813 Sonra gelen