Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Kandela, Işık şiddeti birimidir. Uluslararası SI sistemindeki 7 temel birimden biridir. (Bu birim bazen mum olarak da adlandırılır. Fakat ikisi tam olarak eşit değildir).
| kandela | |
|---|---|
 (siyah) ve (yeşil) parlaklık fonksiyonları. Fotopik, CIE 1931 standardını (düz), Judd-Vos 1978 değiştirilmiş verilerini (kesikli) ve Sharpe, Stockman, Jagla & Jägle 2005 verilerini (noktalı) içerir. Yatay eksen nm cinsinden dalga boyudur. | |
| Genel bilgi | |
| Birim sistemi | SI |
| Neyin birimi | ışık şiddeti |
| Sembol | cd |
| Birim dönüşümleri | |
| 1 cd ... | ... eşittir ... |
| uluslararası mumlar | ≈ 1,02 cp |
| Hefner Kerze | ≈ 1,11 |
Kandela, ışık şiddeti birimidir ve uluslararası birim sistemi (SI) tarafından tanımlanmıştır. Kandela, bir ışık kaynağının bir yönde yaydığı ışık akısı yoğunluğunu ifade eder.
Daha spesifik olarak, bir kandela, bir ışık kaynağından bir yöne doğru yayılan ışık akısı yoğunluğunun, 1/683 watt/sr olduğu noktadaki ışık şiddetidir. Burada "sr", steradyanın kısaltmasıdır ve 3 boyutlu bir alanda belirli bir yönde ölçülen ışık yoğunluğunu ifade eder.
Kandela, ışık kaynaklarının parlaklığını ölçmek ve karşılaştırmak için kullanılır. Örneğin, bir projektörün veya bir el fenerinin ışık şiddeti kandelalarla ölçülebilir. Kandela, uluslararası birim sistemi (SI) tarafından tanımlanmıştır ve birim sembolü "cd" ile gösterilir.
Dalga boyu ve frekans
Işınım dalga boyu veya frekans ile tarif edilebilir. İkisi arasındaki ilişki:
Burada λ dalga boyu, f frekans ve c de ışık hızıdır.
Işık hızı boşlukta 299.792.458 m/s'dir. MKS sisteminde dalga boyu birimi metre (m), frekans birimi ise Hertz'dir (Hz), (yukarıdaki ilişkide frekans GHz cinsinden verilirse dalga boyu da nm cinsinden hesaplanabilir).
Elektromanyetik güç ve ışık gücü
Bütün ışık kaynakları elektromanyetik spektrumunda ışınım yaparlar. Bu ışınımın gücü watt birimiyle ölçülür. Ancak bu ışınımın tamamı insan gözüyle algılanamaz. Işık insan gözüyle algılanan ışınıma verilen bir addır. Işık gücüne ışık akısı denilir. Işık akısının birimi lumen'dir (lm ile gösterilir).
Işık şiddeti
Noktasal bir ışık kaynağında bir steradyanlık katı açı içine düşen ışık akısı ışık şiddeti olarak bilinir. Noktasal kaynak için,
Burada Φ ile lumen cinsinden ışık akısı, I ile ışık şiddeti gösterilmiştir. Işık şiddetinin birimi Batı dillerinde candela, dilimizde ise kandeladır (kısaltması cd).
Işık verimliliği
İnsan gözü 380-740 nm arasındaki elektromanyetik spektruma duyarlıdır. Ama bu spektrumdaki her dalga boyuna aynı derecede duyarlı değildir. Maksimum duyarlık aydınlık ortamda 555 nm dalga boyundaki ışığadır (yeşil renk). Sadece bu dalga boyunda ışıma yapan ve 1 W elektromanyetik güç yayan bir kaynak 683.002 lm ışık akısı oluşturur. Diğer bütün dalga boylarında 1 W elektromanyetik gücün ürettiği ışık akısı (ve dolayısıyla ışık şiddeti) bundan daha azdır.
SI birim olarak kandela
Fizikte kullanılan bütün birimler yedi temel birimden türetilebilirler. SI temel birim adını alan bu birimler uluslararası bir organizasyon olan Conférence générale des poids et mesures tarafından tanımlanmaktadır. Kandela da bu yedi temel birimden biridir (diğerleri metre, kilogram, saniye, amper, kelvin, mol).
1948 yılında kandela tanımı şu şekilde yapıldı: Donma noktasında ve 101.325 N/m2 atmosfer basıncı altındaki platinin 1/600.000 m2lik yüzeyinin ışık şiddeti.
Ne var ki, bu ölçüm çok güç bir ölçümdür. Teknolojinin ilerlemesiyle 1979 yılından itibaren birim radyometrik ölçülerle ve güç birimi watt’a dayandırılarak ölçülmeye başlanmıştır.
Kaynakça
- ^ "CIE Scotopic luminosity curve (1951)". 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2023.
- ^ "CIE (1931) 2-deg color matching functions". 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2023.
- ^ "Judd–Vos modified CIE 2-deg photopic luminosity curve (1978)". 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2023.
- ^ Sharpe, Stockman, Jagla & Jägle (2005) 2-deg V*(l) luminous efficiency function 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kandela Isik siddeti birimidir Uluslararasi SI sistemindeki 7 temel birimden biridir Bu birim bazen mum olarak da adlandirilir Fakat ikisi tam olarak esit degildir kandela siyah ve yesil parlaklik fonksiyonlari Fotopik CIE 1931 standardini duz Judd Vos 1978 degistirilmis verilerini kesikli ve Sharpe Stockman Jagla amp Jagle 2005 verilerini noktali icerir Yatay eksen nm cinsinden dalga boyudur Genel bilgiBirim sistemiSINeyin birimiisik siddetiSembolcdBirim donusumleri1 cd esittir uluslararasi mumlar 1 02 cp Hefner Kerze 1 11 Kandela isik siddeti birimidir ve uluslararasi birim sistemi SI tarafindan tanimlanmistir Kandela bir isik kaynaginin bir yonde yaydigi isik akisi yogunlugunu ifade eder Daha spesifik olarak bir kandela bir isik kaynagindan bir yone dogru yayilan isik akisi yogunlugunun 1 683 watt sr oldugu noktadaki isik siddetidir Burada sr steradyanin kisaltmasidir ve 3 boyutlu bir alanda belirli bir yonde olculen isik yogunlugunu ifade eder Kandela isik kaynaklarinin parlakligini olcmek ve karsilastirmak icin kullanilir Ornegin bir projektorun veya bir el fenerinin isik siddeti kandelalarla olculebilir Kandela uluslararasi birim sistemi SI tarafindan tanimlanmistir ve birim sembolu cd ile gosterilir Dalga boyu ve frekansIsinim dalga boyu veya frekans ile tarif edilebilir Ikisi arasindaki iliski l cf displaystyle lambda frac c f Burada l dalga boyu f frekans ve c de isik hizidir Isik hizi boslukta 299 792 458 m s dir MKS sisteminde dalga boyu birimi metre m frekans birimi ise Hertz dir Hz yukaridaki iliskide frekans GHz cinsinden verilirse dalga boyu da nm cinsinden hesaplanabilir Elektromanyetik guc ve isik gucuButun isik kaynaklari elektromanyetik spektrumunda isinim yaparlar Bu isinimin gucu watt birimiyle olculur Ancak bu isinimin tamami insan gozuyle algilanamaz Isik insan gozuyle algilanan isinima verilen bir addir Isik gucune isik akisi denilir Isik akisinin birimi lumen dir lm ile gosterilir Isik siddetiNoktasal bir isik kaynaginda bir steradyanlik kati aci icine dusen isik akisi isik siddeti olarak bilinir Noktasal kaynak icin I F4 p displaystyle I frac Phi 4 cdot pi Burada F ile lumen cinsinden isik akisi I ile isik siddeti gosterilmistir Isik siddetinin birimi Bati dillerinde candela dilimizde ise kandeladir kisaltmasi cd Isik verimliligiInsan gozu 380 740 nm arasindaki elektromanyetik spektruma duyarlidir Ama bu spektrumdaki her dalga boyuna ayni derecede duyarli degildir Maksimum duyarlik aydinlik ortamda 555 nm dalga boyundaki isigadir yesil renk Sadece bu dalga boyunda isima yapan ve 1 W elektromanyetik guc yayan bir kaynak 683 002 lm isik akisi olusturur Diger butun dalga boylarinda 1 W elektromanyetik gucun urettigi isik akisi ve dolayisiyla isik siddeti bundan daha azdir SI birim olarak kandelaFizikte kullanilan butun birimler yedi temel birimden turetilebilirler SI temel birim adini alan bu birimler uluslararasi bir organizasyon olan Conference generale des poids et mesures tarafindan tanimlanmaktadir Kandela da bu yedi temel birimden biridir digerleri metre kilogram saniye amper kelvin mol 1948 yilinda kandela tanimi su sekilde yapildi Donma noktasinda ve 101 325 N m2 atmosfer basinci altindaki platinin 1 600 000 m2lik yuzeyinin isik siddeti Ne var ki bu olcum cok guc bir olcumdur Teknolojinin ilerlemesiyle 1979 yilindan itibaren birim radyometrik olculerle ve guc birimi watt a dayandirilarak olculmeye baslanmistir Kaynakca CIE Scotopic luminosity curve 1951 28 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2023 CIE 1931 2 deg color matching functions 28 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2023 Judd Vos modified CIE 2 deg photopic luminosity curve 1978 28 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2023 Sharpe Stockman Jagla amp Jagle 2005 2 deg V l luminous efficiency function 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizIsik akisi Isik siddeti Uluslararasi Birimler Sistemi Stilb Mum birim