| Kalkandelen Tetovë Тетово | |
|---|---|
Şehir | |
Kalkandelen Belediyesi Komuna e Tetovës Општина Тетово | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() | |
![]() Bayrak ![]() Arma | |
![]() Kalkandelen Kalkandelen’in Kuzey Makedonya'daki konumu | |
| Ülke | |
| Bölge | Polog |
| Belediye | Kalkandelen |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | (BESA) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1.080 km² |
| Rakım | 468 m |
| Nüfus (2002) | |
| • Toplam | 86.680 |
| Zaman dilimi | (OAS) |
| • Yaz (YSU) | (OAYS) |
| Alan kodu | (+389) 044 |
| Plaka kodu | TE |
Resmî site Kalkandelen Belediyesi | |
Kalkandelen veya iki dilli kullanımda Tetova (Arnavutça: Tetova / Tetovë; Makedonca: Tетово Tetovo), Kuzey Makedonya'nın kuzeybatısında bir şehirdir. Şar Dağları’nın eteklerine kurulu olup kenarındadır.
Coğrafya
| ]Kuzey Makedonya’nın kuzeybatısında, Polog Bölgesi sınırları içinde yer alır. Başkent Üsküp ve Manastır'dan sonra ülkenin üçüncü büyük şehridir. Belediye yüzölçümü 1.080 kilometrekare olup denizden yüksekliği (rakım) 468 metredir.
İklim
| ]Kalkandelen, yarı karasal bir iklime sahiptir. Bu iklim yapısında yaz ayları nispeten nemli ve sıcak; kış ayları soğuk ve kar yağışlıdır. İlkbahar ve sonbahar sık sık yağışlar görülür.
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 3 | 7 | 13 | 17 | 22 | 27 | 30 | 30 | 26 | 19 | 10 | 5 | 17,41 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 0 | 3 | 7,5 | 11,5 | 16 | 20 | 22,5 | 22,5 | 18,5 | 13 | 5,5 | 1,5 | 11,79 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | −3 | −1 | 2 | 6 | 10 | 13 | 15 | 15 | 11 | 7 | 1 | −2 | 6,16 |
| Kaynak: Kalkandelen Hava Durumu Zoover | |||||||||||||
Tarih
| ]Erken Tarih
| ]Kalkandelen yakınlarında Baltepe muhitinde bazı arkeolojik buluntular elde edilmiştir.
Roma İmparatorluğu Dönemi
| ]Kalkandelen, MÖ 168 tarihinde Roma egemenliğine geçmiştir. Hunlar, Ostrogotlar, Keltler gibi kavimlerin Roma topraklarına yoğun saldırılar düzenlediği dönem olan 3. ve 4. yüzyıldan sonra şehir güçlendirilmiş surlar, kaleler, hisarlar, hâkim tepelerle donatılmıştır. Bu savunma çalışmaları Kalkandelen ve civarındaki birçok köyü kapsamıştır.
Osmanlı İmparatorluğu Dönemi
| ]

14. yüzyılda Kalkandelen, bölgedeki birçok şehir gibi, Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. 1452 yılına ait ve “Kalkandelen Nahiyesi” adıyla belirtilen şehre dair ilk Osmanlı kayıtlarında şehirde 146 Hristiyan aile ve 60 Müslüman aile var olmuştur. 1545 yılında 99 Hristiyan aile ve 101 Müslüman aile; 1568 yılında 108 Hristiyan aile ve 329 Müslüman aile Kalkandelen'de yaşamıştır.
Türk egemenliğiyle beraber şehirde birçok açıdan değişiklikler, yenilikler görülmüştür. Ticaret açısından gelişmeye başlayan şehirde ticarethaneler artmış; yeni binalar, hamam gibi yapılar kurulmuştur. Bu dönem ayrıca, Kalkandelen'deki Müslüman ve Türk nüfusun da artıp baskın nüfus hâline gelmesini sağlamıştır. Söz konusu durumla bağlantılı olarak şehirde birçok cami, mescit, dinî yapı kurulmuştur. Bunlar içinde 1438 yılında yapılan Alaca Cami birçok yönüyle önemlidir.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde Kalkandelen, önemli bir ticaret merkezi olduğu gibi, tarım, zanaat açısından da ön plana çıkmıştır. Bunların yanında şehir, askerî üs özelliği de taşımıştır.
Balkanlar’daki Bektaşi dergâhlarının en önemlilerinden olan Harabati Baba Tekkesi 1538 yılında kurulmuştur.
Yugoslavya Krallığı Dönemi
| ]Osmanlı İmparatorluğu dönemi sonrasında, küçüklü büyüklü birçok muharebe sonrasında Kalkandelen bölgesi, Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı egemenliğine girmiştir. 1918 sonrasında Yugoslavya Krallığı olarak 1943 yılına dek egemenlik sürmüştür.
Yugoslavya Dönemi
| ]1943 yılı ile beraber Yugoslavya Krallığı ortadan kalkmış, yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmuştur. Kalkandelen’in de dâhil olduğu bölge, bu kez de sosyalist Yugoslavya idaresine girmiştir.
Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Dönemi
| ]1991 yılında Kuzey Makedonya’nın Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nden bağımsızlığını ilan etmesiyle Kalkandelen, bağımsız Kuzey Makedonya Cumhuriyeti içinde bugününe gelmiştir.
Nüfus
| ]2021 sayımlarına göre Kalkandelen Belediyesi’nin toplam nüfusu 63.176 kişidir. Bu nüfusun etnik dağılımı şu şekildedir: Arnavutlar 41.356 (%65,5); Makedonlar 14.116 (%22,3); Türkler 1.745 (%2,8); Romanlar 1.877 (%3,0) ve diğerleri.
Tarihî Durum
| ]| Tarih Boyunca Kalkandelen'in Nüfus Yapısı | |||||||
| Yıl | Toplam | Makedonlar | Arnavutlar | Türkler | Sırplar | Romanlar | Boşnaklar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1452 | b.y. | 146 aile1 | b.y. | 60 aile2 | b.y. | b.y. | b.y. |
| 1545 | b.y. | 99 aile1 | b.y. | 101 aile2 | b.y. | b.y. | b.y. |
| 1900 | b.y. | 8.5003 | 500 | 9.000 | b.y. | 1.200 | b.y. |
| 1931 | 70.983 | 24.8845 | 37.645 | 20.0006 | b.y. | b.y. | b.y. |
| 1948 | 17.259 | 5.992 | 9.975 | 302 | 384 | 48 | 1 |
| 1953 | 20.594 | 7.916 | 7.174 | 4.472 | 503 | 227 | 58 |
| 1961 | 25.357 | 11.631 | 6.435 | b.y. | 839 | 15 | 74 |
| 1971 | 35.745 | 14.415 | 15.388 | b.y. | 920 | 823 | 57 |
| 1981 | 46.523 | 21.741 | 17.817 | b.y. | 877 | 1.709 | 694 |
| 1994 | 50.344 | 19.439 | 25.128 | 2.073 | 830 | 2.260 | b.y. |
| 2002 | 52.915 | 28.897 | 18.555 | 1.878 | 587 | 2.352 | 156 |
| 2021 | 63.176 | 14.116 | 41.356 | 1.745 | 248 | 1.877 | 188 |
| 1Kayıtta “Hristiyan aile” olarak geçer. 2 Kayıtta “Müslüman aile” olarak geçer. 3”Васил К'нчов, Македонија. Етнографија и статистика” adlı eserde “Hristiyan Bulgar” olarak kaydedilmiştir. 4 “Димитар Мишев, La Macédoine et sa Population Chrétienne” adlı eserde 6.688 kişi “Bulgar Egzarsistler” ve 1.720 kişi “Bulgar Patriyarkist Sırboman” olarak kaydedilmiştir. 5Bütün Güney Slav halkları “Makedon” olarak kaydedilmiştir. 6Arnavutlar dışındaki bütün Müslümanlar olarak alınmıştır. | |||||||
Eğitim
| ]Kalkandelen'de 12 ilköğretim okulu; 9 bölgesel okul; 1 ilköğretim devlet müzik okulu; 6 ortaöğretim okulu ve 2 üniversite vardır.
Üniversitelerden Kalkandelen Devlet Üniversitesi, gelişkin bir yükseköğretim kurumudur. Bu devlet üniversitesinde bugün 11 fakülte, 1 enstitü ve sağlık alanında kurumları destekleyen 2 enstitü bulunur. Üniversite, 12.000'den fazla öğrenciye; büyük sayıda da tam düzende olmayan öğrenciye sahiptir.
Diğer üniversite olan Güneydoğu Avrupa Üniversitesi, 2002 yılının Aralık ayında açılmıştır. Bu üniversitede 5 fakülte ve 2 eğitim birimi vardır.
Kardeş Şehirler
| ]Kaynakça
| ]- ^ 2002 nüfus sayımı sonuçları 22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ^ Историски осврт 1 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kalkandelen Belediyesi resmî sitesi (Makedonca)
- ^ Дарко Гавровски, Тетовски древности. Полог од Праисторијата до 7.век н.е., со посебен осврт на тетовскиот крај, Тетово 2009 (Antik Kalkandelen: Tarih Öncesinden 7. Yüzyıla Kadar Kalkandelen Bölgesi Özellikleriyle Polog Vadisi) (Makedonca)
- ^ a b c Chapter One: Colonisation and Islamicisation, s. 55-56. 8 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ "MakStat database". 25 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Васил Канчов, Македония. Етнография и статистика, София 1900 10 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Bulgarca)
- ^ Aşağı Polog Genel Nüfus Sayımı
- ^ Министерство за Локална Самоуправа. База на општински урбанистички планови 15 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Makedonca)
- ^ ""Total resident population of the Republic of North Macedonia by ethnic affiliation, by settlement, Census 2021". 29 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2023.
- ^ a b Образованието во тетово 1 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kalkandelen resmî internet sitesi (Makedonca)
- ^ Тетово се збратимува со турскиот град Коња 12 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Утрински весник (Makedonca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Kalkandelen Tetove TetovoSehirKalkandelen Belediyesi Komuna e Tetoves Opshtina TetovoBayrakArmaKalkandelenKalkandelen in Kuzey Makedonya daki konumuUlke 160 Kuzey MakedonyaBolgePologBelediyeKalkandelenIdare 160 160 Belediye baskaniBilal Kasami BESA Yuzolcumu 160 160 Toplam1 080 km Rakim468 mNufus 2002 91 1 93 160 160 Toplam86 680Zaman dilimiUTC 01 00 OAS 160 160 Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 389 044Plaka koduTEResmi site Kalkandelen Belediyesi Kalkandelen veya iki dilli kullanimda Tetova Arnavutca Tetova Tetove Makedonca Tetovo Tetovo Kuzey Makedonya nin kuzeybatisinda bir sehirdir Sar Daglari nin eteklerine kurulu olup Pena Nehri kenarindadir Cografya degistir kaynagi degistir Kuzey Makedonya nin kuzeybatisinda Polog Bolgesi sinirlari icinde yer alir Baskent Uskup ve Manastir dan sonra ulkenin ucuncu buyuk sehridir Belediye yuzolcumu 1 080 kilometrekare olup denizden yuksekligi rakim 468 metredir Iklim degistir kaynagi degistir Kalkandelen yari karasal bir iklime sahiptir Bu iklim yapisinda yaz aylari nispeten nemli ve sicak kis aylari soguk ve kar yagislidir Ilkbahar ve sonbahar sik sik yagislar gorulur 160 Kalkandelen iklimi 160 Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara Yil Ortalama en yuksek sicaklik 160 C 3 7 13 17 22 27 30 30 26 19 10 5 17 41 Ortalama sicaklik 160 C 0 3 7 5 11 5 16 20 22 5 22 5 18 5 13 5 5 1 5 11 79 Ortalama en dusuk sicaklik 160 C 3 1 2 6 10 13 15 15 11 7 1 2 6 16 Kaynak Kalkandelen Hava DurumuZoover Tarih degistir kaynagi degistir Erken Tarih degistir kaynagi degistir Kalkandelen yakinlarinda Baltepe muhitinde bazi arkeolojik buluntular elde edilmistir 91 2 93 Roma Imparatorlugu Donemi degistir kaynagi degistir Kalkandelen MO 168 tarihinde Roma egemenligine gecmistir Hunlar Ostrogotlar Keltler gibi kavimlerin Roma topraklarina yogun saldirilar duzenledigi donem olan 3 ve 4 yuzyildan sonra sehir guclendirilmis surlar kaleler hisarlar hakim tepelerle donatilmistir Bu savunma calismalari Kalkandelen ve civarindaki bircok koyu kapsamistir 91 3 93 Osmanli Imparatorlugu Donemi degistir kaynagi degistir Alaca Cami Harabati Baba Tekkesi 14 yuzyilda Kalkandelen bolgedeki bircok sehir gibi Osmanli Imparatorlugu topraklarina katilmistir 1452 yilina ait ve Kalkandelen Nahiyesi adiyla belirtilen sehre dair ilk Osmanli kayitlarinda sehirde 146 Hristiyan aile ve 60 Musluman aile var olmustur 1545 yilinda 99 Hristiyan aile ve 101 Musluman aile 1568 yilinda 108 Hristiyan aile ve 329 Musluman aile Kalkandelen de yasamistir 91 4 93 Turk egemenligiyle beraber sehirde bircok acidan degisiklikler yenilikler gorulmustur Ticaret acisindan gelismeye baslayan sehirde ticarethaneler artmis yeni binalar hamam gibi yapilar kurulmustur Bu donem ayrica Kalkandelen deki Musluman ve Turk nufusun da artip baskin nufus haline gelmesini saglamistir Soz konusu durumla baglantili olarak sehirde bircok cami mescit dini yapi kurulmustur Bunlar icinde 1438 yilinda yapilan Alaca Cami bircok yonuyle onemlidir Osmanli Imparatorlugu doneminde Kalkandelen onemli bir ticaret merkezi oldugu gibi tarim zanaat acisindan da on plana cikmistir Bunlarin yaninda sehir askeri us ozelligi de tasimistir Balkanlar daki Bektasi dergahlarinin en onemlilerinden olan Harabati Baba Tekkesi 1538 yilinda kurulmustur Yugoslavya Kralligi Donemi degistir kaynagi degistir Osmanli Imparatorlugu donemi sonrasinda kucuklu buyuklu bircok muharebe sonrasinda Kalkandelen bolgesi Sirp Hirvat ve Sloven Kralligi egemenligine girmistir 1918 sonrasinda Yugoslavya Kralligi olarak 1943 yilina dek egemenlik surmustur Yugoslavya Donemi degistir kaynagi degistir 1943 yili ile beraber Yugoslavya Kralligi ortadan kalkmis yerine Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti kurulmustur Kalkandelen in de dahil oldugu bolge bu kez de sosyalist Yugoslavya idaresine girmistir Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Donemi degistir kaynagi degistir Alisveris merkezi ve onu Posta merkezi ve civar Kultur evinden gorunum 1991 yilinda Kuzey Makedonya nin Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti nden bagimsizligini ilan etmesiyle Kalkandelen bagimsiz Kuzey Makedonya Cumhuriyeti icinde bugunune gelmistir Nufus degistir kaynagi degistir 2021 sayimlarina gore Kalkandelen Belediyesi nin toplam nufusu 63 176 kisidir Bu nufusun etnik dagilimi su sekildedir Arnavutlar 41 356 65 5 Makedonlar 14 116 22 3 Turkler 1 745 2 8 Romanlar 1 877 3 0 ve digerleri 91 5 93 Tarihi Durum degistir kaynagi degistir Tarih Boyunca Kalkandelen in Nufus Yapisi Yil Toplam Makedonlar Arnavutlar Turkler Sirplar Romanlar Bosnaklar 1452 91 4 93 b y 146 aile1 b y 60 aile2 b y b y b y 1545 91 4 93 b y 99 aile1 b y 101 aile2 b y b y b y 1900 91 6 93 b y 8 5003 500 9 000 b y 1 200 b y 1931 91 7 93 70 983 24 8845 37 645 20 0006 b y b y b y 1948 17 259 5 992 9 975 302 384 48 1 1953 20 594 7 916 7 174 4 472 503 227 58 1961 25 357 11 631 6 435 b y 839 15 74 1971 35 745 14 415 15 388 b y 920 823 57 1981 46 523 21 741 17 817 b y 877 1 709 694 1994 50 344 19 439 25 128 2 073 830 2 260 b y 2002 91 8 93 52 915 28 897 18 555 1 878 587 2 352 156 2021 91 9 93 63 176 14 116 41 356 1 745 248 1 877 188 1 Kayitta Hristiyan aile olarak gecer 2 Kayitta Musluman aile olarak gecer 3 Vasil K nchov Makedoniјa Etnografiјa i statistika adli eserde Hristiyan Bulgar olarak kaydedilmistir 4 Dimitar Mishev La Macedoine et sa Population Chretienne adli eserde 6 688 kisi Bulgar Egzarsistler ve 1 720 kisi Bulgar Patriyarkist Sirboman olarak kaydedilmistir 5 Butun Guney Slav halklari Makedon olarak kaydedilmistir 6 Arnavutlar disindaki butun Muslumanlar olarak alinmistir Egitim degistir kaynagi degistir Kalkandelen de 12 ilkogretim okulu 9 bolgesel okul 1 ilkogretim devlet muzik okulu 6 ortaogretim okulu ve 2 universite vardir Universitelerden Kalkandelen Devlet Universitesi geliskin bir yuksekogretim kurumudur Bu devlet universitesinde bugun 11 fakulte 1 enstitu ve saglik alaninda kurumlari destekleyen 2 enstitu bulunur Universite 12 000 den fazla ogrenciye buyuk sayida da tam duzende olmayan ogrenciye sahiptir 91 10 93 Diger universite olan Guneydogu Avrupa Universitesi 2002 yilinin Aralik ayinda acilmistir Bu universitede 5 fakulte ve 2 egitim birimi vardir 91 10 93 Kardes Sehirler degistir kaynagi degistir Konya Turkiye 91 11 93 Sterling Heights ABD Prizren Kosova Kokes Arnavutluk Wikimedia Commons ta Kalkandelen ile ilgili ortam dosyalari mevcuttur Kaynakca degistir kaynagi degistir 2002 nufus sayimi sonuclari 22 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Makedonya Cumhuriyeti Devlet Istatistik Enstitusu Makedonca Ingilizce Istoriski osvrt 1 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kalkandelen Belediyesi resmi sitesi Makedonca Darko Gavrovski Tetovski drevnosti Polog od Praistoriјata do 7 vek n e so poseben osvrt na tetovskiot kraј Tetovo 2009 Antik Kalkandelen Tarih Oncesinden 7 Yuzyila Kadar Kalkandelen Bolgesi Ozellikleriyle Polog Vadisi Makedonca a b c Chapter One Colonisation and Islamicisation s 55 56 8 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce MakStat database 25 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi 160 Vasil Kanchov Makedoniya Etnografiya i statistika Sofiya 1900 10 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Bulgarca Asagi Polog Genel Nufus Sayimi Ministerstvo za Lokalna Samouprava Baza na opshtinski urbanistichki planovi 15 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Makedonca Total resident population of the Republic of North Macedonia by ethnic affiliation by settlement Census 2021 29 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Temmuz 2023 160 a b Obrazovanieto vo tetovo 1 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kalkandelen resmi internet sitesi Makedonca Tetovo se zbratimuva so turskiot grad Koњa 12 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Utrinski vesnik Makedonca gtdKuzey Makedonya nin sehir ve kasabalariBerova Bogdantsi Debre Delcevo Demir Hisar Demir Kapi Egri Palanka Gevgeli Gostivar Istip Kalkandelen Kavadar Kircova Krusevo Kiliseli Kocana Koprulu Kratova Kumanova Makedonski Brod Makedonska Kamenitsa Manastir Negotin Ohri Pehcevo Pirlepe Probistip Radovis Resne Struga Ustrumca Uskup Valandova Vinitsa Otorite kontroluGND 4106189 5 LCCN n83142741 NKC ge669570 NLI 987007557523005171 TDVIA kalkandelen VIAF 136080610 WorldCat LCCN n83 142741 https tr wikipedia org w index php title Kalkandelen amp oldid 35382678 sayfasindan alinmistir Kategori KalkandelenGizli kategoriler Webarsiv sablonu wayback baglantilariAlan kodu bilgisi iceren yerlesim bilgi kutusu kullanilan sayfalarCommons kategori baglantisi Vikiveri 039 de tanimli olan sayfalarGND tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriLCCN tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNKC tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLI tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriTDVIA tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriVIAF tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriWorldCat LCCN tanimlayicisi iceren Vikipedi maddeleri






