Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Isıl işlem (İng: heat treatment) metallerin mekanik özelliklerini (sertlik, mukavemet vb.) geliştirmek amaçlı uygulanan işlemlerin genel adıdır. Metalurjik bir işlem türüdür.
Genel anlamda, metalleri belirli bir sıcaklıkta yapılarını istenilen faza getirmek suretiyle yapılır. Daha sonra metal ani olarak soğutulur ve bu sayede granüller (grain) oda sıcaklığında termodinamik açıdan denge fazı (phase) olmayan bir faza hapsolmuş olur. Bu faz genellikle malzemenin daha üstün mekanik özellikler gösterdiği bir fazdır.
Isıl işlemin teorisi pek bilinmese de sanayi devrinden çok önceleri pratiği biliniyor ve uygulanıyordu. Örnek vermek gerekirse, demircilerin kılıçları sağlamlaştırmak için dövdükten sonra suya batırarak ani soğutması basit bir ısıl işlemdir. Benzer uygulamalar; keskinliğin, sertliğin, aşınmaya karşı direncin gerektiği diğer bazı metal eşyalarda da olmuştur.
Karbürizasyon adı verilen bir teknik ise sanayi devriminden sonra bulunmuş ve günümüzde sıkça kullanılmaktadır. Metallerin yüzey özelliklerini artırmakta kullanılan bir ısıl işlem tekniğidir. Bu teknikte, metal karbon açısından zengin bir ortamda karbon elementlerinin metalin yüzeyinden difüzyon yardımıyla geçebileceği bir sıcaklıkta tutulur (bekletilir). İşlem süresi istenilen efektif sertlik derinliğine göre değişir. Difüzyon işleminin doğası gereği yüzeyden derine doğru karbon konsantrasyonu parabolik olarak azalır. Burada, efektif sertlik derinliği arzu edilen minimum sertlik değerinin sağlandığı yüzey derinliğidir.
Karbon açısından zengin bir ısıtma ortamı sağlamak için atmosfer kontrollü fırınlarda ortama karbon zengini gazlar verilir, daha eski bir teknoloji ise metali karbon içeren ergimiş haldeki sanayi tuzlarının içinde sertleştirmektir.
Malzemenin sertliğinin artması ile aşınma dayanımı da artar ama aynı zamanda malzeme daha kırılgan olur ve dayanıklılığı azalır. Yani ısıl işlem bazı mekanik özellikleri iyileştirirken bazılarını da kötüleştirir. Bu anlamda kullanım alanı için en uygun noktayı bulmak esastır. Isıl işlem sırasında; sıcaklık, zaman ve atmosferin eş zamanlı kontrolü ile en uygun şartların oluşması sağlanarak istenilen nitelikteki malzeme üretilir.
Isıl işlem teknikleri
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Isil islem Ing heat treatment metallerin mekanik ozelliklerini sertlik mukavemet vb gelistirmek amacli uygulanan islemlerin genel adidir Metalurjik bir islem turudur Bir isil islem firininin ici Icerideki sicaklik 980 C dir Genel anlamda metalleri belirli bir sicaklikta yapilarini istenilen faza getirmek suretiyle yapilir Daha sonra metal ani olarak sogutulur ve bu sayede granuller grain oda sicakliginda termodinamik acidan denge fazi phase olmayan bir faza hapsolmus olur Bu faz genellikle malzemenin daha ustun mekanik ozellikler gosterdigi bir fazdir Isil islemin teorisi pek bilinmese de sanayi devrinden cok onceleri pratigi biliniyor ve uygulaniyordu Ornek vermek gerekirse demircilerin kiliclari saglamlastirmak icin dovdukten sonra suya batirarak ani sogutmasi basit bir isil islemdir Benzer uygulamalar keskinligin sertligin asinmaya karsi direncin gerektigi diger bazi metal esyalarda da olmustur Karburizasyon adi verilen bir teknik ise sanayi devriminden sonra bulunmus ve gunumuzde sikca kullanilmaktadir Metallerin yuzey ozelliklerini artirmakta kullanilan bir isil islem teknigidir Bu teknikte metal karbon acisindan zengin bir ortamda karbon elementlerinin metalin yuzeyinden difuzyon yardimiyla gecebilecegi bir sicaklikta tutulur bekletilir Islem suresi istenilen efektif sertlik derinligine gore degisir Difuzyon isleminin dogasi geregi yuzeyden derine dogru karbon konsantrasyonu parabolik olarak azalir Burada efektif sertlik derinligi arzu edilen minimum sertlik degerinin saglandigi yuzey derinligidir Karbon acisindan zengin bir isitma ortami saglamak icin atmosfer kontrollu firinlarda ortama karbon zengini gazlar verilir daha eski bir teknoloji ise metali karbon iceren ergimis haldeki sanayi tuzlarinin icinde sertlestirmektir Malzemenin sertliginin artmasi ile asinma dayanimi da artar ama ayni zamanda malzeme daha kirilgan olur ve dayanikliligi azalir Yani isil islem bazi mekanik ozellikleri iyilestirirken bazilarini da kotulestirir Bu anlamda kullanim alani icin en uygun noktayi bulmak esastir Isil islem sirasinda sicaklik zaman ve atmosferin es zamanli kontrolu ile en uygun sartlarin olusmasi saglanarak istenilen nitelikteki malzeme uretilir Isil islem teknikleriSementasyon Temperleme Hidrojen tavlamasi Normalizasyon Gerilim giderme Yumusatma tavlamasi Sertlestirme Nitrasyon Oksidasyon Sifir alti islemler Subzero Induksiyon yuzey sertlestirmeAyrica bakinizGerilme gevsemesi deneyi Metalurji ve malzeme muhendisligiKaynakca