Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Haziran 2020) |
I. Devlet Giray Han (1512 - Bahçesaray 1577), 1551-1577 yılları hüküm süren Kırım hanıdır. I. Devlet Giray döneminde Kırım Hanlığı Osmanlı ile birlikte yükseliş devrini yaşadı. Temel siyasetini Moskova merkezli bir gelişme politikası izleyen Rusların Karadeniz'e inmelerine karşı mücadele oluşturuyordu.
| I. Devlet Giray | |
|---|---|
 Kanuni Sultan Süleyman ve I. Devlet Giray | |
| Kırım Hanı | |
| Hüküm süresi | 1551-1577 |
| Önce gelen | I. Sahib Giray |
| Sonra gelen | II. Mehmed Giray |
| Doğum | 1512 Bahçesaray |
| Ölüm | 1577 Bahçesaray |
| Hanedan | Giray Hanedanı |
| Babası | Hanzade Mübârek Giray |
| Dini | Sünni İslam |
Osmanlı ile İlişkileri
Kanuni Sultan Süleyman döneminde uzun yıllar İstanbul’da yaşadığı için dönemin Osmanlı Sarayı ile oldukça iyi ilişkileri vardı. Kanuni ile eş zamanlı olarak saltanat süren Devlet Giray ondan büyük destek aldı. Harzem hanının, Osmanlı sultanından, Rus yayılmasına karşı yardım istemesi üzerine Osmanlı, İtil (Volga) ile Ten (Don)nehirleri arasında bir kanal açmak ve Astrahan'ı (Hacı Tarhan) yeniden zapt etmek üzere harekete geçti. 1569'da Kefe sancak beyi, Çerkez Kasım Bey üç bin yeniçeri ve 20 bin süvari Osmanlı askeri, Devlet Giray'ın 30 bin Tatar askerinden oluşan ordusu ile birlikte bölgeye girdi. Ayrıca, 5 bin yeniçeri ve üç bin amele de Azak'a 15 kadırga ile taşındı.
Ancak, Vezir-i Azam Sokollu Mehmet Paşa döneminde başlanan kanal tamamlanamadı. Kırım Hanlığı ve Osmanlı askeri Ruslar ve hava koşulları tarafından kırılarak geri çekilmek durumunda kaldı. Bu olay bazı tarihçiler tarafından Osmanlı İmparatorluğu’nda duraklama döneminin başlangıcı olarak kabul edilir.
Rusya ile Mücadele
1555 ila 1571 yılları arasında Rusya’ya kalıcı etkileri olan büyük darbeler vurdu. 1571'de Devlet Giray'ın ordusu Moskova yakınlarına kadar girdi ve şehri yaktı (Moskova Yangını). Kendisine Bu nedenle ‘Taht Alan’ anlamına gelen Tatarca "Taht Algan" unvanı verildi. Kazan Hanlığı 1552’de, Astrahan Hanlığı ise 1556 yılında Ruslar tarafından zaptedilmişti. 1568 ila 1570 yılları arasında Kazan ve Astırhan’a seferler düzenledi, lakin Ruslardan geri alınamadı. 1572’de Ruslar ile giriştiği Molodi Muharebesi'nde yenildi. 1592'de Osmanlı Hakanı Rus Çarı'ndan, Kazan ve Astırhan'ı boşaltmasını istedi. Bu tarihlerden itibaren Rusların Kafkaslara ve Karadeniz'e inmesini engellemek üzere yapılan teşebbüsler başarılı olmayacak ve Ruslar 200 yıl içerisinde Karadeniz’in Kuzey’indeki tüm Türk topraklarına yerleşecekti. I. Devlet Giray 1577 yılında Kırım’ın başşehri Bahçesaray’da öldü. yerine II. Mehmed Giray tahta çıktı.
Kaynakça
- ^ Büyük Osmanlı Tarihi, Hammer, Üçdal Neşriyat, III. Cilt s. 598
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: I. Sahib Giray |  Kırım Hanı 1551-1577 | Sonra gelen: II. Mehmed Giray |
 | Hükümdar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin alakali konuda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Haziran 2020 I Devlet Giray Han 1512 Bahcesaray 1577 1551 1577 yillari hukum suren Kirim hanidir I Devlet Giray doneminde Kirim Hanligi Osmanli ile birlikte yukselis devrini yasadi Temel siyasetini Moskova merkezli bir gelisme politikasi izleyen Ruslarin Karadeniz e inmelerine karsi mucadele olusturuyordu I Devlet GirayKanuni Sultan Suleyman ve I Devlet GirayKirim HaniHukum suresi1551 1577Once gelenI Sahib GiraySonra gelenII Mehmed GirayDogum1512 BahcesarayOlum1577 BahcesarayHanedanGiray HanedaniBabasiHanzade Mubarek GirayDiniSunni IslamOsmanli ile IliskileriKanuni Sultan Suleyman doneminde uzun yillar Istanbul da yasadigi icin donemin Osmanli Sarayi ile oldukca iyi iliskileri vardi Kanuni ile es zamanli olarak saltanat suren Devlet Giray ondan buyuk destek aldi Harzem haninin Osmanli sultanindan Rus yayilmasina karsi yardim istemesi uzerine Osmanli Itil Volga ile Ten Don nehirleri arasinda bir kanal acmak ve Astrahan i Haci Tarhan yeniden zapt etmek uzere harekete gecti 1569 da Kefe sancak beyi Cerkez Kasim Bey uc bin yeniceri ve 20 bin suvari Osmanli askeri Devlet Giray in 30 bin Tatar askerinden olusan ordusu ile birlikte bolgeye girdi Ayrica 5 bin yeniceri ve uc bin amele de Azak a 15 kadirga ile tasindi Ancak Vezir i Azam Sokollu Mehmet Pasa doneminde baslanan kanal tamamlanamadi Kirim Hanligi ve Osmanli askeri Ruslar ve hava kosullari tarafindan kirilarak geri cekilmek durumunda kaldi Bu olay bazi tarihciler tarafindan Osmanli Imparatorlugu nda duraklama doneminin baslangici olarak kabul edilir Rusya ile MucadeleDevlet Giray in Ruslarla mucadelesi 1555 ila 1571 yillari arasinda Rusya ya kalici etkileri olan buyuk darbeler vurdu 1571 de Devlet Giray in ordusu Moskova yakinlarina kadar girdi ve sehri yakti Moskova Yangini Kendisine Bu nedenle Taht Alan anlamina gelen Tatarca Taht Algan unvani verildi Kazan Hanligi 1552 de Astrahan Hanligi ise 1556 yilinda Ruslar tarafindan zaptedilmisti 1568 ila 1570 yillari arasinda Kazan ve Astirhan a seferler duzenledi lakin Ruslardan geri alinamadi 1572 de Ruslar ile giristigi Molodi Muharebesi nde yenildi 1592 de Osmanli Hakani Rus Cari ndan Kazan ve Astirhan i bosaltmasini istedi Bu tarihlerden itibaren Ruslarin Kafkaslara ve Karadeniz e inmesini engellemek uzere yapilan tesebbusler basarili olmayacak ve Ruslar 200 yil icerisinde Karadeniz in Kuzey indeki tum Turk topraklarina yerlesecekti I Devlet Giray 1577 yilinda Kirim in bassehri Bahcesaray da oldu yerine II Mehmed Giray tahta cikti Kaynakca Buyuk Osmanli Tarihi Hammer Ucdal Nesriyat III Cilt s 598 Resmi unvanlarOnce gelen I Sahib Giray Kirim Hani 1551 1577 Sonra gelen II Mehmed GirayHukumdar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz