Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Hugo Rafael Chávez Frías (28 Temmuz 1954, - 5 Mart 2013, Caracas), Venezuelalı politikacı ve 1998'den ölümüne kadar ülkenin devlet başkanıydı. 2007 yılında Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi'nin (PSUV) lideri olan Chávez, 1997'de kuruluşundan itibaren Beşinci Cumhuriyet Hareketi'nin de liderliğini yapmıştır. Politik ideolojisi 21. yüzyıl sosyalizmi ve Bolivarcılık idi. Ülkede Bolivarcı Devrimin sosyalist reformların uygulanmasına odaklandı.
| Hugo Chávez | |
|---|---|
 | |
| Venezuela Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 14 Nisan 2002 - 5 Mart 2013 | |
| Başkan Yardımcısı | Liste
|
| Yerine geldiği | (Geçici) |
| Yerine gelen | Nicolás Maduro |
| Görev süresi 2 Şubat 1999 - 12 Nisan 2002 | |
| Başkan Yardımcısı | Liste
|
| Yerine geldiği | Rafael Caldera |
| Yerine gelen | (Geçici) |
| Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi Başkanı | |
| Görev süresi 24 Mart 2007 - 5 Mart 2013 | |
| Yerine geldiği | Yeni makam |
| Yerine gelen | Nicolás Maduro |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Hugo Rafael Chávez Frías 28 Temmuz 1954 , Barinas, Venezuela |
| Ölüm | 5 Mart 2013 (58 yaşında) Caracas, Venezuela |
| Partisi | Beşinci Cumhuriyet Hareketi (1997–2008) Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi (2008–2013) |
| Evlilik(ler) | Nancy Colmenares (boşandı) Marisabel Rodríguez (1997-2004) |
| Dini | Roma Katoliği |
| İmzası |  |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Venezuela |
| Branşı | |
| Hizmet yılları | 1971–1992 |
| Rütbesi |  Yarbay |
Gençliği ve siyasete girişi
Bir işçi sınıfı ailenin çocuğu olarak Sabaneta, Barinas'ta doğan Chávez, kariyerine subay olarak başladı. Ülkenin politik sistemini eleştiren Chávez, 1980'lerin başlarında gizlice Bolivarcı Devrimci Hareket-200 (MBR-200) kurdu. 1992 yılında Başkan Carlos Andrés Pérez hükûmetine karşı başarısız bir darbe girişimine liderlik yaptı.
Devlet başkanlığı
2 yıllık hapislik sürecinden sonra Beşinci Cumhuriyet Hareketi kuruldu ve 1998 yılında Venezuela devlet başkanı seçildi. Ardından Venezuela devlet yapısını ve bazı marjinal grupların haklarını değiştirdiği yeni bir anayasa tanıttı ve 2000 yılında yeniden seçildi. Yaptığı ikinci başkanlık dönemi Bolivarcılık misyonlarını izleyen bir sistemi tanıtan Chávez, komünal konseyler ve işçilerce yönetilen kooperatifler kurarak bir dizi toprak reformunu hayata geçirerek, çeşitli kilit sanayileri kamulaştırdı.
Darbe girişimi
Muhalif darbeyle baştan indirilmiş, ancak 2 gün (48 saat içinde) barriosta (İspanyolca konuşulan ülkelerde kırsal alana verilen isim) yaşayan halkın darbecilere karşı yaptığı protestolarla tekrar iktidara gelmeyi başarmıştır. 4 Aralık 2006 tarihinde Venezuela'da yapılan devlet başkanlığı seçimini kazanarak 2012'ye kadar devlet başkanı olmaya hak kazanmıştır.
Ekim 2012 seçimlerinde Venezuela lideri Hugo Chavez, oyların yüzde 54'ünü alarak muhalefet lideri Henrique Capriles'i geride bırakarak dördüncü kez Devlet Başkanı seçildi.
Siyasi çizgisi
Uygulamaya koyduğu radikal siyasal dönüşümleriyle neoliberalizme karşı somut bir alternatif oluşturan Chávez, ülkesinin yüz yüze olduğu yoksulluk, açlık, cehalet, , ve kadın hakları gibi sorunların çözümünün kapitalist sistem içinde kalınarak sağlanamayacağını iddia etmekte ve devrimden söz etmektedir. Venezuela'da çok daha adil, barışçı, eşit ve özgür bir dünyanın ancak sosyalizme açılarak gerçekleştirilebileceği görüşünü savunmaktadır.
Uluslararası konumu
Washington yönetiminin düşman olarak gördüğü Küba, Kuzey Kore, İran, Belarus, Suriye gibi ülkelerle sıkı bağlar kurmuş ve her fırsatta dile getirmiştir. Chavez, Amerikan aleyhtarlığını 2006 yılının ağustos ayında yaptığı İran gezisi ile göstermiştir. Son olarak da BM konuşmasında "Şeytan dün buradaydı" sözleri ile Bush'u bir şeytan olarak tanımlamış ve dünya çapında büyük ilgi toplayan bir konuşmaya imza atmıştır.
| “ | 500 yıldır buradayız ve hiç susmadık, hele bir kralın söylemesiyle hiç susmayız. Bir kral da benim gibi devletin başıdır. Aradaki tek fark benim üç kez yüzde 63 oy ile seçilmemdir. Biz eşit seviyedeki devlet başkanlarıyız, yerlilerin lideri Evo Morales de İspanya kralı Juan Carlos da eşittir. | „ |
—Hugo Chavez (2007 yılında Şili'de yapılan zirve toplantısında kendisine kapa çeneni diyen İspanya kralı Juan Carlos'a cevaben | ||
Kanser tedavisi ve ölümü
2011 yılında pelvis bölgesinde görülen lezyonlar nedeniyle Küba'da ameliyat olan Chavez'in sağlık durumu, 2012 yılında kanserin nüksetmesi nedeniyle tekrar kötüleşmiş, bu nedenle anayasal zorunluluk gereği katılmak zorunda olduğu yemin törenine katılamamıştır.
27 Kasım 2012'de, Chavez kanser yüzünden daha fazla tıbbi tedavi için Küba'ya seyahat etme planlarını açıkladı. 18 Şubat 2013 tarihinde, Küba'daki kanser tedavisinden 2 ay sonra Venezuela'ya döndü. 4 Mart'ta, solunum sorunları kötüleşti ve yeni, ciddi solunum yolu enfeksiyonu hastası olduğu Venezuela hükûmeti tarafından açıklandı. 5 Mart 2013 Salı günü öldü.
Kaynakça
| Vikisöz'de Hugo Chávez ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2012.
- ^ İlgili 28 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . haberi (İspanyolca) 6 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ 6 Mart 2013 tarihli 9 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Russia Today haberi (İngilizce) 7 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2013.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2013.
Dış bağlantılar
- Venezuela’da Chavez’in zaferi ilan edildi - Prensa Latina Türkçe27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 2006 Seçimleri sonrası Chavez'in açıklamaları
- Hugo Chávez en "La Patria Grande de Caracas"19 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Parti siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Yeni makam | Beşinci Cumhuriyet Hareketi Başkanı 1997–2007 | Makam kaldırıldı |
| Venezuela Birleşik Sosyalist Partisi Başkanı 2007–2013 | Sonra gelen Nicolás Maduro | |
| Siyasi görevi | ||
| Önce gelen Rafael Caldera | Venezuela Devlet Başkanı 1999–2013 | Sonra gelen Nicolás Maduro |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hugo Rafael Chavez Frias 28 Temmuz 1954 5 Mart 2013 Caracas Venezuelali politikaci ve 1998 den olumune kadar ulkenin devlet baskaniydi 2007 yilinda Venezuela Birlesik Sosyalist Partisi nin PSUV lideri olan Chavez 1997 de kurulusundan itibaren Besinci Cumhuriyet Hareketi nin de liderligini yapmistir Politik ideolojisi 21 yuzyil sosyalizmi ve Bolivarcilik idi Ulkede Bolivarci Devrimin sosyalist reformlarin uygulanmasina odaklandi Hugo ChavezVenezuela Devlet BaskaniGorev suresi 14 Nisan 2002 5 Mart 2013Baskan Yardimcisi Liste Nisan 2002 2002 2007 2007 2008 2008 2010 Elias Jaua 2010 2012 Nicolas Maduro 2012 2013 Yerine geldigi Gecici Yerine gelen Nicolas MaduroGorev suresi 2 Subat 1999 12 Nisan 2002Baskan Yardimcisi Liste Ocak Aralik 2000 2000 2002 Ocak Nisan 2002 Yerine geldigi Rafael CalderaYerine gelen Gecici Venezuela Birlesik Sosyalist Partisi BaskaniGorev suresi 24 Mart 2007 5 Mart 2013Yerine geldigi Yeni makamYerine gelen Nicolas MaduroKisisel bilgilerDogum Hugo Rafael Chavez Frias 28 Temmuz 1954 1954 07 28 Barinas VenezuelaOlum 5 Mart 2013 58 yasinda Caracas VenezuelaPartisi Besinci Cumhuriyet Hareketi 1997 2008 Venezuela Birlesik Sosyalist Partisi 2008 2013 Evlilik ler Nancy Colmenares bosandi Marisabel Rodriguez 1997 2004 Dini Roma KatoligiImzasiAskeri hizmetiBagliligi VenezuelaBransiHizmet yillari 1971 1992Rutbesi YarbayGencligi ve siyasete girisiBir isci sinifi ailenin cocugu olarak Sabaneta Barinas ta dogan Chavez kariyerine subay olarak basladi Ulkenin politik sistemini elestiren Chavez 1980 lerin baslarinda gizlice Bolivarci Devrimci Hareket 200 MBR 200 kurdu 1992 yilinda Baskan Carlos Andres Perez hukumetine karsi basarisiz bir darbe girisimine liderlik yapti Devlet baskanligi2 yillik hapislik surecinden sonra Besinci Cumhuriyet Hareketi kuruldu ve 1998 yilinda Venezuela devlet baskani secildi Ardindan Venezuela devlet yapisini ve bazi marjinal gruplarin haklarini degistirdigi yeni bir anayasa tanitti ve 2000 yilinda yeniden secildi Yaptigi ikinci baskanlik donemi Bolivarcilik misyonlarini izleyen bir sistemi tanitan Chavez komunal konseyler ve iscilerce yonetilen kooperatifler kurarak bir dizi toprak reformunu hayata gecirerek cesitli kilit sanayileri kamulastirdi Darbe girisimi Muhalif darbeyle bastan indirilmis ancak 2 gun 48 saat icinde barriosta Ispanyolca konusulan ulkelerde kirsal alana verilen isim yasayan halkin darbecilere karsi yaptigi protestolarla tekrar iktidara gelmeyi basarmistir 4 Aralik 2006 tarihinde Venezuela da yapilan devlet baskanligi secimini kazanarak 2012 ye kadar devlet baskani olmaya hak kazanmistir Ekim 2012 secimlerinde Venezuela lideri Hugo Chavez oylarin yuzde 54 unu alarak muhalefet lideri Henrique Capriles i geride birakarak dorduncu kez Devlet Baskani secildi Siyasi cizgisi Uygulamaya koydugu radikal siyasal donusumleriyle neoliberalizme karsi somut bir alternatif olusturan Chavez ulkesinin yuz yuze oldugu yoksulluk aclik cehalet ve kadin haklari gibi sorunlarin cozumunun kapitalist sistem icinde kalinarak saglanamayacagini iddia etmekte ve devrimden soz etmektedir Venezuela da cok daha adil barisci esit ve ozgur bir dunyanin ancak sosyalizme acilarak gerceklestirilebilecegi gorusunu savunmaktadir Uluslararasi konumu Washington yonetiminin dusman olarak gordugu Kuba Kuzey Kore Iran Belarus Suriye gibi ulkelerle siki baglar kurmus ve her firsatta dile getirmistir Chavez Amerikan aleyhtarligini 2006 yilinin agustos ayinda yaptigi Iran gezisi ile gostermistir Son olarak da BM konusmasinda Seytan dun buradaydi sozleri ile Bush u bir seytan olarak tanimlamis ve dunya capinda buyuk ilgi toplayan bir konusmaya imza atmistir 500 yildir buradayiz ve hic susmadik hele bir kralin soylemesiyle hic susmayiz Bir kral da benim gibi devletin basidir Aradaki tek fark benim uc kez yuzde 63 oy ile secilmemdir Biz esit seviyedeki devlet baskanlariyiz yerlilerin lideri Evo Morales de Ispanya krali Juan Carlos da esittir Hugo Chavez 2007 yilinda Sili de yapilan zirve toplantisinda kendisine kapa ceneni diyen Ispanya krali Juan Carlos a cevabenKanser tedavisi ve olumu2011 yilinda pelvis bolgesinde gorulen lezyonlar nedeniyle Kuba da ameliyat olan Chavez in saglik durumu 2012 yilinda kanserin nuksetmesi nedeniyle tekrar kotulesmis bu nedenle anayasal zorunluluk geregi katilmak zorunda oldugu yemin torenine katilamamistir 27 Kasim 2012 de Chavez kanser yuzunden daha fazla tibbi tedavi icin Kuba ya seyahat etme planlarini acikladi 18 Subat 2013 tarihinde Kuba daki kanser tedavisinden 2 ay sonra Venezuela ya dondu 4 Mart ta solunum sorunlari kotulesti ve yeni ciddi solunum yolu enfeksiyonu hastasi oldugu Venezuela hukumeti tarafindan aciklandi 5 Mart 2013 Sali gunu oldu KaynakcaVikisoz de Hugo Chavez ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Arsivlenmis kopya 25 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2012 Ilgili 28 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde haberi Ispanyolca 6 Mart 2013 tarihinde erisilmistir 6 Mart 2013 tarihli 9 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Russia Today haberi Ingilizce 7 Mart 2013 tarihinde erisilmistir Arsivlenmis kopya 26 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2013 Arsivlenmis kopya 10 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2013 Dis baglantilarVenezuela da Chavez in zaferi ilan edildi Prensa Latina Turkce27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2006 Secimleri sonrasi Chavez in aciklamalari Hugo Chavez en La Patria Grande de Caracas 19 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Parti siyasi goreviYeni makam Besinci Cumhuriyet Hareketi Baskani 1997 2007 Makam kaldirildiVenezuela Birlesik Sosyalist Partisi Baskani 2007 2013 Sonra gelen Nicolas MaduroSiyasi goreviOnce gelen Rafael Caldera Venezuela Devlet Baskani 1999 2013 Sonra gelen Nicolas Maduro