Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Herat Muharebesi, 9 Ağustos 1598'de Horasan ve Belh için Şeybânî Hanlığı ve Safevîler arasında gerçekleşmiştir. Muharebe, Özbeklerin tamamen yenilgisiyle sonuçlandı, bunun sonucunda Safevi İmparatorluğu Horasan'daki gücünü tamamen geri kazandı ve bölgeyi geri aldı.
| Herat Muharebesi | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Safevi-Şeybânî savaşları | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
 Safevîler | Şeybânîler | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
| Şah I. Abbas | Din Muhammed Han | ||||||||||
| Çatışan birlikler | |||||||||||
| 10000-15000 | 20000 | ||||||||||
Arka plan
Şah Muhammed Hüdabende'nin saltanatı sırasında, Safevi İmparatorluğu derin bir iç kargaşa yaşıyordu. Şah'ın zayıflığının önemli rol oynadığı bu çalkantılı dönemde imparatorluğa doğu ve batıdaki komşuları saldırdı. 1578 yılında Osmanlı Devleti'nin Safevi Devleti'ne savaş ilanından yararlanan Şeybânî devleti, Safevilere doğudan saldırdı. Osmanlı-Şeybânî ittifakı Safevi imparatorluğunu iki cephede savaşmaya zorladı. Batıda Osmanlı İmparatorluğu'na karşı alınan yenilgiden sonra Şeybânî Hanedanı'nın yerini alan Canoğulları hanedanı Horasan'a saldırdı ve onu ele geçirdi. Horasan çok önemli bir stratejik konuma sahipti ve ticaret yolları üzerinde bulunuyordu.
1587'de Şah Muhammed Hüdabende'nin yerine küçük oğlu Şah Abbas geçti. Osmanlı İmparatorluğu ile tatsız bir barış imzaladıktan sonra Şah Abbas, aktif bir ordunun önderliğinde reformlara başladı ve devletini merkezileştirmeye çalıştı. Safevi imparatorluğunun en tehlikeli düşmanı batı sınırında olmasına rağmen Şah Abbas, onlarla savaşmanın henüz çok zor olacağının farkındaydı. Bu nedenle doğudaki düşman tehdidini ilk etapta ortadan kaldırmanın daha uygun olacağına karar verdi. 1597'de Şah Abbas, Özbeklere karşı bir sefere başladı. Horasan'ın ana şehirlerinin çoğu ele geçirildi. Meşhed kolayca Safevi ordusuna tabi oldu. Ancak Özbek komutanı Din Muhammed Han sağ kurtularak Herat'a kaçmayı başardı. 9 Ağustos 1598'de Safevi ordusu Herat'a yaklaştı.
Muharebe
Herat'ın surlarının güçlendiğini gören Şah Abbas, kalenin kuşatmasının çok uzun sürebileceğinin farkındaydı. Bu nedenle, Özbek ordusunu sahte geri çekilme taktikleri kullanarak kaleyi terk etmeye zorlamayı başardı. Kaleyi terk eden Özbek ordusu Safevi ordusu tarafından kuşatılmış ve bozguna uğratılmıştır. Özbek komutan Din Muhammed, savaşta yaralandı ve dönüş yolunda kendi savaşçıları tarafından öldürüldü.
Sonuç
Bu seferin başarıyla sonuçlanmasıyla Safevi Devleti sadece Horasan'ı geri almakla kalmadı, hem de doğudaki ana rakibine öyle bir darbe indirdi ki, doğu sınırlarının güvenliğini sağlamayı başardı. Böylece Özbek ordusu 1598 savaşında o kadar ağır bir darbe aldı ki uzun süre güçlerini toparlayamadı ve Safevi Devleti ile açık bir mücadeleye giremediler. Şah Abbas, ancak çok önemsediği doğu sınırlarının güvenliğini sağladıktan sonra Osmanlı Devleti ile savaş konusuna odaklanmış ve bu savaşı 1603 yılında başlatmıştır. Bu savaş sonucunda Osmanlı ordusuna karşı büyük zaferler kazanıldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Əfəndiyev 2007, s. 173.
- ^ "Səfəvi-Osmanlı qarşıdurmasının yeni mərhələsi". Siyasət (Azerice). 3 Eylül 2015. 15 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Bengio & Litvak 2014, s. 61.
- ^ Fəlsəfi, s. 146.
- ^ I. Abbas. Chicago: Encyclopedia Britannica. 2010.
- ^ AZƏRBAYCAN MiLLi ELMLƏR AKADEMiYASI,A. BAKIXANOV ADINA TARİX İNSTİTUTU. Azərbaycan tarixi.III cild.(XIII-XVIII əsrlər). Bakı: Elm. ISBN . 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Süleyman Eliyarlı (1996). Azərbaycan tarixi uzaq keçmişdən 1870-ci illərə qədər. Azərbaycan.
Kaynak
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Herat Muharebesi 9 Agustos 1598 de Horasan ve Belh icin Seybani Hanligi ve Safeviler arasinda gerceklesmistir Muharebe Ozbeklerin tamamen yenilgisiyle sonuclandi bunun sonucunda Safevi Imparatorlugu Horasan daki gucunu tamamen geri kazandi ve bolgeyi geri aldi Herat MuharebesiSafevi Seybani savaslariTarih9 Agustos 1598BolgeHeratSebepHorasan i geri alma girisimleriSonucSafevilerin ZaferiCografi DegisikliklerHorasan tamamen Safevi devletine katildi TaraflarSafevilerSeybanilerKomutanlar ve liderlerSah I AbbasDin Muhammed HanCatisan birlikler10000 1500020000Arka planSah Muhammed Hudabende nin saltanati sirasinda Safevi Imparatorlugu derin bir ic kargasa yasiyordu Sah in zayifliginin onemli rol oynadigi bu calkantili donemde imparatorluga dogu ve batidaki komsulari saldirdi 1578 yilinda Osmanli Devleti nin Safevi Devleti ne savas ilanindan yararlanan Seybani devleti Safevilere dogudan saldirdi Osmanli Seybani ittifaki Safevi imparatorlugunu iki cephede savasmaya zorladi Batida Osmanli Imparatorlugu na karsi alinan yenilgiden sonra Seybani Hanedani nin yerini alan Canogullari hanedani Horasan a saldirdi ve onu ele gecirdi Horasan cok onemli bir stratejik konuma sahipti ve ticaret yollari uzerinde bulunuyordu 1587 de Sah Muhammed Hudabende nin yerine kucuk oglu Sah Abbas gecti Osmanli Imparatorlugu ile tatsiz bir baris imzaladiktan sonra Sah Abbas aktif bir ordunun onderliginde reformlara basladi ve devletini merkezilestirmeye calisti Safevi imparatorlugunun en tehlikeli dusmani bati sinirinda olmasina ragmen Sah Abbas onlarla savasmanin henuz cok zor olacaginin farkindaydi Bu nedenle dogudaki dusman tehdidini ilk etapta ortadan kaldirmanin daha uygun olacagina karar verdi 1597 de Sah Abbas Ozbeklere karsi bir sefere basladi Horasan in ana sehirlerinin cogu ele gecirildi Meshed kolayca Safevi ordusuna tabi oldu Ancak Ozbek komutani Din Muhammed Han sag kurtularak Herat a kacmayi basardi 9 Agustos 1598 de Safevi ordusu Herat a yaklasti MuharebeHerat in surlarinin guclendigini goren Sah Abbas kalenin kusatmasinin cok uzun surebileceginin farkindaydi Bu nedenle Ozbek ordusunu sahte geri cekilme taktikleri kullanarak kaleyi terk etmeye zorlamayi basardi Kaleyi terk eden Ozbek ordusu Safevi ordusu tarafindan kusatilmis ve bozguna ugratilmistir Ozbek komutan Din Muhammed savasta yaralandi ve donus yolunda kendi savascilari tarafindan olduruldu SonucBu seferin basariyla sonuclanmasiyla Safevi Devleti sadece Horasan i geri almakla kalmadi hem de dogudaki ana rakibine oyle bir darbe indirdi ki dogu sinirlarinin guvenligini saglamayi basardi Boylece Ozbek ordusu 1598 savasinda o kadar agir bir darbe aldi ki uzun sure guclerini toparlayamadi ve Safevi Devleti ile acik bir mucadeleye giremediler Sah Abbas ancak cok onemsedigi dogu sinirlarinin guvenligini sagladiktan sonra Osmanli Devleti ile savas konusuna odaklanmis ve bu savasi 1603 yilinda baslatmistir Bu savas sonucunda Osmanli ordusuna karsi buyuk zaferler kazanildi Ayrica bakiniz1603 1618 Osmanli Safevi SavasiKaynakca Efendiyev 2007 s 173 Sefevi Osmanli qarsidurmasinin yeni merhelesi Siyaset Azerice 3 Eylul 2015 15 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Bengio amp Litvak 2014 s 61 Felsefi s 146 I Abbas Chicago Encyclopedia Britannica 2010 AZERBAYCAN MiLLi ELMLER AKADEMiYASI A BAKIXANOV ADINA TARIX INSTITUTU Azerbaycan tarixi III cild XIII XVIII esrler Baki Elm ISBN 978 9952 448 39 9 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Suleyman Eliyarli 1996 Azerbaycan tarixi uzaq kecmisden 1870 ci illere qeder Azerbaycan erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim KaynakOktay Efendiyev Azerbaycan Sefeviler dovleti Bakiu Serq Qerb ISBN 978 9952 34 101 0 20 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ofra Bengio Meir Litvak 2014 Epilogue The Sunni Shi i paradox New York Palgrave Macmillan ISBN 9780230120921 28 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi