Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Eylül 2021) () |
Hemotafonomi (Yunanca haima - kan, taphos - gömülme ve nomos - kanum kelimelerinden türemiştir) kan lekelerinde sitomorfoloji ile ilgilenen bilimdir. Terim 1992'de önerildi[1]. Paleontolojide 1940 yılında Ivan Antonovich Efremov tarafından tanıtılan "tafonomi" kelimesinden esinlenmiştir[2].
Hemotafoninin incelenmesinin amacı, bir leke halindeyken kan hücrelerinin morfolojisi olduğundan, çalışma konuları kanla boyanmış herhangi bir örnektir. Hemotafonomi çalışma metodolojisi veya yöntemi, taramalı elektron mikroskobu aracılığıyla elde edilen ışık gölgeli görüntülerin analizidir. Son zamanlarda, kan lekelerinin yüzeyinde çok yüksek düzeyde ayrıntı gerekli olmadığında, konfokal mikroskopinin taramalı elektron mikroskobuna pratik bir alternatif olabileceği öne sürülmüştür[3]. Yirminci yüzyılın ortalarında ilk ticari taramalı elektron mikroskobunun ortaya çıkmasından çok önce, Menorcanlı doktor ve kimyager Mateu Josep Bonaventura Orfila'nın ilk deneyen olduğu düşünüldüğünde, kan lekelerinin mikroskobik tespiti adli bilime yardımcı olmak için sporadik olarak yapıldı. Bu amaçlar için bir optik mikroskop kullanımı[4]. Temel bilim bakış açısının ötesinde, uygulamalı hemotafonomi, kan lekelerini kriminalistik veya arkeolojik kanıt olarak kullanmayı amaçlar[5][6]. Ayrıca Orta Çağ el yazmalarında[7] ve Torino Kefeni'nde kullanılmıştır[8].
Pratik açıdan, hemotafonomi, bir lekenin kan olup olmadığını, kırmızı kan hücrelerinin varlığını kontrol ederek belirlemeyi amaçlar. Eğer öyleyse, kanın bir memeliden olup olmadığını belirlemek gereklidir. Kan memeli kökenliyse, bu durumda kanın bir camelid (örneğin deve, Bactrian devesi, guanako, vicuña vb.) kökenli olup olmadığını belirlemek gerekecektir, çünkü bu hayvanların kırmızı kan hücrelerinin şekli oval, yassı ve çekirdeksizdir. Ayrıca, mikromorfolojik bir teknik olması nedeniyle, hemotafonomi, orak hücreli anemi veya drepanositozun karakteristik kırmızı kan hücrelerini de tanımlamaya olanak sağlar.
Hemotafonomi, kan lekesi patern analizi ile karıştırılmamalıdır ().
Vücutta ve beneklerde omurgalı kanı ve memeli eritrosit morfolojisi
| ]Omurgalı kanı (yani tam anlamıyla "kan") sıvı bir ortamda (plazma) hücrelerin bir süspansiyonudur. Bu dokuda üç tip hücre bulunur: eritrositler (kırmızı kan hücreleri), lökositler (beyaz kan hücreleri) ve trombositler (memelilerde trombositler).
Diğer omurgalıların aksine, memelilerde çekirdeksiz kırmızı kan hücreleri (akariositler) bulunur. Diğer omurgalılarda bir istisna olarak, Pletodontidae familyasının semenderlerinde çekirdeksiz kırmızı kan hücreleri oranı bulunurken, Batrachoseps attenuatus türleri neredeyse %95 akariyositlere sahiptir[9]. Benzer şekilde, teleost balık Maurolicus muelleri eritrositleri çekirdeklendirmiştir[10].
Çekirdek eksikliği nedeniyle, tipik memeli eritrositleri, bikonkav diskler (diskositler) şeklindedir. Bu, kırmızı kan hücrelerinin oval şekilli (ovalositler) olduğu Camelidae ailesi için geçerli değildir. Küçük bir oranda ortaya çıkan veya patolojik olan diğer fizyolojik formlar, ekinositler (jimson meyvesi şeklindeki hücreler), dakriyositler (gözyaşı şeklindeki hücreler), şizositler (kırık hücreler), keratositler (boynuz şeklindeki hücreler), orak hücreler (orak şekilli hücreler) ve diğerleri.
Kan lekelerindeki kırmızı kan hücrelerinin çoğu, hematolojide tanımlananlarla morfolojiyi paylaşır. Bununla birlikte, iki eritrosit morfolojisi özellikle kanın kuruma fenomeninden kaynaklanmaktadır, bu nedenle (en azından) memelilerin kan lekelerinin karakteristik morfolojileri olarak kabul edilebilirler ve bu nedenle fizyolojik koşullarda bulunmazlar. Bu yollar ikidir[11]:
• Hekatositler (kurutulduğunda eritrosit-plazma etkileşimi ile ilgili lunoid formlar; etimolojik olarak Hekate'den).
• Janositler (kuru plazma matrisinin izlenimiyle ilgili negatif kopyalar; etimolojik olarak Janus'tan).
Kaynakça
| ][1] [EN] Hortolà, P. (1992). «SEM analysis of red blood cells in aged human bloodstains». Forensic Science International 55 (2): 139-159. doi:10.1016/0379-0738(92)90120-L.
[2] [EN] Efremov, J. A. (1940). «Taphonomy: new branch of paleontology 2 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.». Pan-American Geologist 74: 81-93.
[3] [EN] Hortolà, P. (2020). «Microscopic imaging of human bloodstains: testing the potential of a confocal laser scanning microscope as an alternative to SEMs». Micron 130: 102821. doi:10.1016/j.micron.2019.102821.
[4] [CA] «Gran enciclopèdia catalana - hemotafonomia 6 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.» (Katalanca'da).
[5] [EN] Milani, M.; Curia, R.; Savoia, C. (2015). «FIB/SEM Haemotaphonomy: Red Blood Cells Identification in Unprepared Samples of Forensic Interest». 2015 1 (1): 1-8.
[6] [ES] Mainou Cervantes, L.; Antuna Bizarro, S.; Fortoul Van der Goes, T.; Straulino Mainou, L. (2017). «Identificación de restos de tejidos humanos en instrumentos rituales prehispánicos de México» (ispanyolca'da). Intervención 15: 22-32.
[7] [EN] Bicchieri, M.; Pinzari, F. (2016). «Discoveries and oddities in library materials 26 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.». Microchemical Journal 124: 568-577.
[8] [EN] Lucotte, G. (2017). «Red blood cells on the Turin Shroud 24 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.». Jacobs Journal of Hematology 4 (2): 024.
[9] [EN] Emmel, V. E (1924). «Studies on the non-nucleated elements of the blood. II. The occurrence and genesis of non-nucleated erythrocytes or erythroblastids in vertebrates other than mammals». The American Journal of Anatomy 33 (2): 347-405. doi:10.1002/aja.1000330207.
[10] [EN] Wingstrand, K. G (1956). «Non-nucleated erythrocytes in a teleostean fish Maurolicus mülleri (Gmelin) 2 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.». Zeitschrift für Zellforschung und Mikroskopische Anatomie 45 (2): 195-200.
[11] [EN] Hortolà, P (2002). «Red blood cell haemotaphonomy of experimental human bloodstains on techno-prehistoric lithic raw materials». Journal of Archaeological Science 29 (7): 733-739. doi:10.1006/jasc.2001.0782.
Dış bağlantılar
| ]- Google Kitaplar - The aesthetics of haemotaphonomy. Stylistic parallels between a science and literature and the visual arts 5 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Eylul 2022 Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Eylul 2021 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Hemotafonomi Yunanca haima kan taphos gomulme ve nomos kanum kelimelerinden turemistir kan lekelerinde sitomorfoloji ile ilgilenen bilimdir Terim 1992 de onerildi 1 Paleontolojide 1940 yilinda Ivan Antonovich Efremov tarafindan tanitilan tafonomi kelimesinden esinlenmistir 2 Hemotafoninin incelenmesinin amaci bir leke halindeyken kan hucrelerinin morfolojisi oldugundan calisma konulari kanla boyanmis herhangi bir ornektir Hemotafonomi calisma metodolojisi veya yontemi taramali elektron mikroskobu araciligiyla elde edilen isik golgeli goruntulerin analizidir Son zamanlarda kan lekelerinin yuzeyinde cok yuksek duzeyde ayrinti gerekli olmadiginda konfokal mikroskopinin taramali elektron mikroskobuna pratik bir alternatif olabilecegi one surulmustur 3 Yirminci yuzyilin ortalarinda ilk ticari taramali elektron mikroskobunun ortaya cikmasindan cok once Menorcanli doktor ve kimyager Mateu Josep Bonaventura Orfila nin ilk deneyen oldugu dusunuldugunde kan lekelerinin mikroskobik tespiti adli bilime yardimci olmak icin sporadik olarak yapildi Bu amaclar icin bir optik mikroskop kullanimi 4 Temel bilim bakis acisinin otesinde uygulamali hemotafonomi kan lekelerini kriminalistik veya arkeolojik kanit olarak kullanmayi amaclar 5 6 Ayrica Orta Cag el yazmalarinda 7 ve Torino Kefeni nde kullanilmistir 8 Pratik acidan hemotafonomi bir lekenin kan olup olmadigini kirmizi kan hucrelerinin varligini kontrol ederek belirlemeyi amaclar Eger oyleyse kanin bir memeliden olup olmadigini belirlemek gereklidir Kan memeli kokenliyse bu durumda kanin bir camelid ornegin deve Bactrian devesi guanako vicuna vb kokenli olup olmadigini belirlemek gerekecektir cunku bu hayvanlarin kirmizi kan hucrelerinin sekli oval yassi ve cekirdeksizdir Ayrica mikromorfolojik bir teknik olmasi nedeniyle hemotafonomi orak hucreli anemi veya drepanositozun karakteristik kirmizi kan hucrelerini de tanimlamaya olanak saglar Hemotafonomi kan lekesi patern analizi ile karistirilmamalidir en Vucutta ve beneklerde omurgali kani ve memeli eritrosit morfolojisi span Omurgali kani yani tam anlamiyla kan sivi bir ortamda plazma hucrelerin bir suspansiyonudur Bu dokuda uc tip hucre bulunur eritrositler kirmizi kan hucreleri lokositler beyaz kan hucreleri ve trombositler memelilerde trombositler Diger omurgalilarin aksine memelilerde cekirdeksiz kirmizi kan hucreleri akariositler bulunur Diger omurgalilarda bir istisna olarak Pletodontidae familyasinin semenderlerinde cekirdeksiz kirmizi kan hucreleri orani bulunurken Batrachoseps attenuatus turleri neredeyse 95 akariyositlere sahiptir 9 Benzer sekilde teleost balik Maurolicus muelleri eritrositleri cekirdeklendirmistir 10 Cekirdek eksikligi nedeniyle tipik memeli eritrositleri bikonkav diskler diskositler seklindedir Bu kirmizi kan hucrelerinin oval sekilli ovalositler oldugu Camelidae ailesi icin gecerli degildir Kucuk bir oranda ortaya cikan veya patolojik olan diger fizyolojik formlar ekinositler jimson meyvesi seklindeki hucreler dakriyositler gozyasi seklindeki hucreler sizositler kirik hucreler keratositler boynuz seklindeki hucreler orak hucreler orak sekilli hucreler ve digerleri Kan lekelerindeki kirmizi kan hucrelerinin cogu hematolojide tanimlananlarla morfolojiyi paylasir Bununla birlikte iki eritrosit morfolojisi ozellikle kanin kuruma fenomeninden kaynaklanmaktadir bu nedenle en azindan memelilerin kan lekelerinin karakteristik morfolojileri olarak kabul edilebilirler ve bu nedenle fizyolojik kosullarda bulunmazlar Bu yollar ikidir 11 Hekatositler kurutuldugunda eritrosit plazma etkilesimi ile ilgili lunoid formlar etimolojik olarak Hekate den Janositler kuru plazma matrisinin izlenimiyle ilgili negatif kopyalar etimolojik olarak Janus tan Kaynakca span 1 EN Hortola P 1992 SEM analysis of red blood cells in aged human bloodstains Forensic Science International 55 2 139 159 doi 10 1016 0379 0738 92 90120 L 2 EN Efremov J A 1940 Taphonomy new branch of paleontology 2 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Pan American Geologist 74 81 93 3 EN Hortola P 2020 Microscopic imaging of human bloodstains testing the potential of a confocal laser scanning microscope as an alternative to SEMs Micron 130 102821 doi 10 1016 j micron 2019 102821 4 CA Gran enciclopedia catalana hemotafonomia 6 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Katalanca da 5 EN Milani M Curia R Savoia C 2015 FIB SEM Haemotaphonomy Red Blood Cells Identification in Unprepared Samples of Forensic Interest 2015 1 1 1 8 6 ES Mainou Cervantes L Antuna Bizarro S Fortoul Van der Goes T Straulino Mainou L 2017 Identificacion de restos de tejidos humanos en instrumentos rituales prehispanicos de Mexico ispanyolca da Intervencion 15 22 32 7 EN Bicchieri M Pinzari F 2016 Discoveries and oddities in library materials 26 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Microchemical Journal 124 568 577 8 EN Lucotte G 2017 Red blood cells on the Turin Shroud 24 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Jacobs Journal of Hematology 4 2 024 9 EN Emmel V E 1924 Studies on the non nucleated elements of the blood II The occurrence and genesis of non nucleated erythrocytes or erythroblastids in vertebrates other than mammals The American Journal of Anatomy 33 2 347 405 doi 10 1002 aja 1000330207 10 EN Wingstrand K G 1956 Non nucleated erythrocytes in a teleostean fish Maurolicus mulleri Gmelin 2 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Zeitschrift fur Zellforschung und Mikroskopische Anatomie 45 2 195 200 11 EN Hortola P 2002 Red blood cell haemotaphonomy of experimental human bloodstains on techno prehistoric lithic raw materials Journal of Archaeological Science 29 7 733 739 doi 10 1006 jasc 2001 0782 Dis baglantilar span Google Kitaplar The aesthetics of haemotaphonomy Stylistic parallels between a science and literature and the visual arts 5 Agustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kategoriler KanHucre biyolojisiGizli kategoriler Oksuz maddeler Eylul 2022Metin ici kaynaklari olmayan maddeler Eylul 2021Metin ici kaynaklari olmayan tum maddelerWebarsiv sablonu wayback baglantilari
