Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Grekçe (Grekçe: Ἑλληνικὴ, romanize: Hellēnikḕ) veya Antik Yunan dili (Grekçe: ἀρχαῖα ἑλληνικὴ γλῶσσα, romanize: archaîa hellēnikḕ glôssa), Antik Yunanistan'da ve Doğu Akdeniz havzasında MÖ 9. yüzyıldan MS 6. yüzyıla kadar konuşulmuş olan ölü bir dildir. Arkaik, Klasik ve Helenistik dönemleri vardır. Antik Yunanca olarak da bilinir.
| Grekçe | |
|---|---|
| Ελληνικὴ Hellēnikḕ | |
 | |
| Ana dili olanlar | Antik Yunanistan, Doğu Akdeniz |
| Ölü dil | MÖ 9. yüzyıl - MS 6. yüzyıl |
| Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
| Yazı sistemi | Yunan alfabesi |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | Yok |
| ISO 639-2 | grc |
| ISO 639-3 | grc |
 | |
Bugünkü Yunancanın atası sayılmakla beraber gerek farklı harfler kullanması gerek telaffuz farkları gerekse dil bilgisi ve oldukça gelişmiş bir vurgu sistemi ile bugünkü Yunancadan oldukça farklıdır.
Grekçe Dilbilgisi
Fiiller
Grekçede fiiller mastar, emir, dilek - şart ve istek kipi olmak üzere dört farklı forma sahiptir.
Mastar
Çekimlenmemiş fiiller -σαι, -ειν, -σθαι, -ναι eklerinden mutlaka birisine sahiptirler ve bu ekler fiillerin hangi zamana ait olduklarını da bildirirler. Bütün mastarlar ön eksiz olmakla birlikte, edilgen yapıdaki bütün fiiller -σθαι ekiyle bitmektedir.
Emir kipi
Emir kipi, komuta verirken kullanılan bir fiil formudur. Sıklıkla ikinci tekil ve çoğul şahıslarda kullanılır. Olumsuz bir komuta verilmek istendiğinde, cümleye μή negasyonu eklenir.
Dilek - Şart kipi (Konjunktiv ya da Subjonktiv)
Dilek - Şart kipi ile çekimlenen fiillerin eklerinde mutlaka ω (ō) ya da η (ē) harfi bulunur. Nadiren bazı durumlarda ikinci ve üçüncü tekil şahısta bu harfler görünmez. Dilek - şart kipi yalnızca geniş zaman, aorist ve geçmiş zaman'da olsa da, geçmiş zamanda dilek - şart kipi oldukça nadir kullanılmaktadır. Aşağıda geniş zamanda dilek - şart kipiyle çekimlenen bazı fiiller listelenmiştir
| Dilek - Şart kipi | Geniş zaman | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| λῡ́ω | ποιέω | τῑμάω | δηλόω | εἰμί | εἶμι | φημί | δίδωμι | οἶδα | |
| Etken | λῡ́ω λῡ́ῃς λῡ́ῃ λῡ́ωμεν λῡ́ητε λῡ́ωσι(ν) | ποιῶ ποιῇς ποιῇ ποιῶμεν ποιῆτε ποιῶσι(ν) | τῑμῶ τῑμᾷς τῑμᾷ τῑμῶμεν τῑμᾶτε τῑμῶσι(ν) | δηλῶ δηλοῖς δηλοῖ δηλῶμεν δηλῶτε δηλῶσι(ν) | ὦ ᾖς ᾖ ὦμεν ἦτε ὦσι(ν) | ἴω ἴῃς ἴῃ ἴωμεν ἴητε ἴωσι(ν) | φῶ φῇς φῇ φῶμεν φῆτε φῶσι(ν) | διδῶ διδῷς διδῷ διδῶμεν διδῶτε διδῶσι(ν) | εἰδῶ εἰδῷς εἰδῷ εἰδῶμεν εἰδῶτε εἰδῶσι(ν) |
Bu fiil türü ana cümlede kullanıldığından, çevirisinde 3 farklı duruma dikkat etmek gerekmektedir.
- Adhortativ: şiddetli tavsiye ve öneri, genellikle birinci çoğul şahıs ile birlikte kullanılır. Örnek: ἄγε νῡν, ἴωμεν (áge nūn, íōmen): Hadi gel, gidelim.
- Dubitativ: şüpheli, ihtiyatlı, onay bekleyen, genellikle fiilin soru olarak formüle edildiği cümlelerde görülür. Örnek: εἴπωμεν ἢ σῑγῶμεν (eípōmen ḕ sīgômen?): Konuşmalı mıyız?
- Prohibitiv: yasaklayıcı ifadeler, olumsuz buyruklar. Örnek: μὴ θαυμάσῃς (mḕ thaumásēis): Şaşırma!.
Bu fiil türü yan cümle olarak kullanıldığında genellikle tam olarak belirli olmayan gelecek bir zamana ya da mevcut zaman içerisinde tekrarlayan bir olaya işaret etmektedir. Aşağıda listelenen üç farklı duruma dikkat etmek gerekir.
- Cümle içerisinde ἄν (án) ya da ἐάν (eán) kelimecikleri varsa, çeviri "şayet, ise, -inde" gibi şartlı kip ile yapılmalıdır. Bu çeviriler genellikle sürekli tekrar eden olaylara işaret ettiğinden geniş zaman ya da tek seferlik gelecek bir olaya işaret ettiğinden gelecek zaman dahilinde yapılır. Geçmiş zamanın ifade edilmesi gerektiği durumlarda bu kelimecikler olmaksızın optativ kullanılır. Örnek: ἢν μὲν ἀνάγκη ᾖ, πολεμήσομεν (ḕn mèn anánkē êi, polemḗsomen): Eğer gerekliyse, savaşacağız.
- Cümle içerisinde ινα, ως, οπως kelimecikleri varsa, bu cümleler belirli bir amaç bildirir. Örnek: δίδαξον καὶ ἐμέ, ἵνα σοφώτερος γένωμαι (dídaxon kaì emé, hína sophṓteros génōmai): Bana da öğret ki, daha bilge olabileyim.
- Bir şeyin bilinmediği ifade edildiğinde ve korku ya da şüphe bildiren fiiller ile başlayan cümlelerde yan cümlede görülür. Örnek: φοβεῖται μὴ πολιορκώμεθα (phobeîtai mḕ poliorkṓmetha): Kaybetmiş olmaktan korkuyor.
Latincede "olurdu" ya da "olmuş olurdu" gibi cümleleri ifade etmek için bu kip kullanılmasına karşın, Grekçede bunun gibi ifadeler için aorist ya da imperfekt kullanılır.
İstek kipi (Optativ)
Bu alt başlığın geliştirilmesi gerekiyor. |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Grekce Grekce Ἑllhnikὴ romanize Hellenikḕ veya Antik Yunan dili Grekce ἀrxaῖa ἑllhnikὴ glῶssa romanize archaia hellenikḕ glossa Antik Yunanistan da ve Dogu Akdeniz havzasinda MO 9 yuzyildan MS 6 yuzyila kadar konusulmus olan olu bir dildir Arkaik Klasik ve Helenistik donemleri vardir Antik Yunanca olarak da bilinir GrekceEllhnikὴ HellenikḕAna dili olanlarAntik Yunanistan Dogu AkdenizOlu dilMO 9 yuzyil MS 6 yuzyilDil ailesiHint Avrupa Helenik dillerGrekceYazi sistemiYunan alfabesiDil kodlariISO 639 1YokISO 639 2grcISO 639 3grcHomeros un Odysseia eserinin Grekce baslangici Bugunku Yunancanin atasi sayilmakla beraber gerek farkli harfler kullanmasi gerek telaffuz farklari gerekse dil bilgisi ve oldukca gelismis bir vurgu sistemi ile bugunku Yunancadan oldukca farklidir Grekce DilbilgisiFiiller Grekcede fiiller mastar emir dilek sart ve istek kipi olmak uzere dort farkli forma sahiptir Mastar Cekimlenmemis fiiller sai ein s8ai nai eklerinden mutlaka birisine sahiptirler ve bu ekler fiillerin hangi zamana ait olduklarini da bildirirler Butun mastarlar on eksiz olmakla birlikte edilgen yapidaki butun fiiller s8ai ekiyle bitmektedir Emir kipi Emir kipi komuta verirken kullanilan bir fiil formudur Siklikla ikinci tekil ve cogul sahislarda kullanilir Olumsuz bir komuta verilmek istendiginde cumleye mh negasyonu eklenir Dilek Sart kipi Konjunktiv ya da Subjonktiv Dilek Sart kipi ile cekimlenen fiillerin eklerinde mutlaka w ō ya da h e harfi bulunur Nadiren bazi durumlarda ikinci ve ucuncu tekil sahista bu harfler gorunmez Dilek sart kipi yalnizca genis zaman aorist ve gecmis zaman da olsa da gecmis zamanda dilek sart kipi oldukca nadir kullanilmaktadir Asagida genis zamanda dilek sart kipiyle cekimlenen bazi fiiller listelenmistir Dilek Sart kipi Genis zamanlῡ w poiew tῑmaw dhlow eἰmi eἶmi fhmi didwmi oἶdaEtken lῡ w lῡ ῃs lῡ ῃ lῡ wmen lῡ hte lῡ wsi n poiῶ poiῇs poiῇ poiῶmen poiῆte poiῶsi n tῑmῶ tῑmᾷs tῑmᾷ tῑmῶmen tῑmᾶte tῑmῶsi n dhlῶ dhloῖs dhloῖ dhlῶmen dhlῶte dhlῶsi n ὦ ᾖs ᾖ ὦmen ἦte ὦsi n ἴw ἴῃs ἴῃ ἴwmen ἴhte ἴwsi n fῶ fῇs fῇ fῶmen fῆte fῶsi n didῶ didῷs didῷ didῶmen didῶte didῶsi n eἰdῶ eἰdῷs eἰdῷ eἰdῶmen eἰdῶte eἰdῶsi n Bu fiil turu ana cumlede kullanildigindan cevirisinde 3 farkli duruma dikkat etmek gerekmektedir Adhortativ siddetli tavsiye ve oneri genellikle birinci cogul sahis ile birlikte kullanilir Ornek ἄge nῡn ἴwmen age nun iōmen Hadi gel gidelim Dubitativ supheli ihtiyatli onay bekleyen genellikle fiilin soru olarak formule edildigi cumlelerde gorulur Ornek eἴpwmen ἢ sῑgῶmen eipōmen ḕ sigomen Konusmali miyiz Prohibitiv yasaklayici ifadeler olumsuz buyruklar Ornek mὴ 8aymasῃs mḕ thaumaseis Sasirma Bu fiil turu yan cumle olarak kullanildiginda genellikle tam olarak belirli olmayan gelecek bir zamana ya da mevcut zaman icerisinde tekrarlayan bir olaya isaret etmektedir Asagida listelenen uc farkli duruma dikkat etmek gerekir Cumle icerisinde ἄn an ya da ἐan ean kelimecikleri varsa ceviri sayet ise inde gibi sartli kip ile yapilmalidir Bu ceviriler genellikle surekli tekrar eden olaylara isaret ettiginden genis zaman ya da tek seferlik gelecek bir olaya isaret ettiginden gelecek zaman dahilinde yapilir Gecmis zamanin ifade edilmesi gerektigi durumlarda bu kelimecikler olmaksizin optativ kullanilir Ornek ἢn mὲn ἀnagkh ᾖ polemhsomen ḕn men ananke ei polemḗsomen Eger gerekliyse savasacagiz Cumle icerisinde ina ws opws kelimecikleri varsa bu cumleler belirli bir amac bildirir Ornek dida3on kaὶ ἐme ἵna sofwteros genwmai didaxon kai eme hina sophṓteros genōmai Bana da ogret ki daha bilge olabileyim Bir seyin bilinmedigi ifade edildiginde ve korku ya da suphe bildiren fiiller ile baslayan cumlelerde yan cumlede gorulur Ornek fobeῖtai mὴ poliorkwme8a phobeitai mḕ poliorkṓmetha Kaybetmis olmaktan korkuyor Latincede olurdu ya da olmus olurdu gibi cumleleri ifade etmek icin bu kip kullanilmasina karsin Grekcede bunun gibi ifadeler icin aorist ya da imperfekt kullanilir Istek kipi Optativ Bu alt basligin gelistirilmesi gerekiyor KaynakcaWikimedia IncubatorWikimedia Incubator de Grekce Vikipedi deneme projesi bulunmaktadir Stwertka Albert 2018 A guide to the elements 4 bas New York NY Oxford University Press ISBN 978 0190682347 Keridis Dimitris 2009 Historical Dictionary of Modern Greece Scarecrow Press ISBN 978 0810859982