Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Ağustos 2011) |
Fonon, bir kristal örgüsünde bulunan atomların ortak titreşimlerinin nicesidir. Fiziksel olarak bir parçacık olmadığı için genellikle parçacığımsı olarak adlandırılır. Optik ve akustik fonon olmak üzere iki çeşidi bulunur. Optik fononların enerjileri daha yüksektir ve fotonla çiftleşmeleri daha kolay olur. Akustik fononlar ise daha düşük enerjilidir.
Bir örgüde tetiklenebilecek fonon sayısını hesaplamak için birim hücredeki atom sayısı her bir atomun serbestlik derecesiyle çarpılır. Örneğin silisyum kristalinin birim hücresinde 2 adet silisyum atomu bulunur, her bir atom ise 3 eksende salınabilir (x,y,z) dolayısıyla silisyum kristalinde toplam 6 adet fonon tetiklenir. Optik fonon sayısı serbestlik derecesi kadardır. Geriye kalan fononlar ise akustik fononlardır. Yani silisyum kristalinde 3 adet optik ve 6-3=3 adet akustik fonon bulunur.
Kristal yapıda tetiklenen fononlar Raman saçılmasıyla gözlemlenebilir.
Fononların süperiletkenlikte önemli rolleri vardır. İki elektronun bir araya gelmesiyle oluşan cooper çiftleri, fonon alışverişiyle birlikte kalırlar. Süperiletkendeki titreşim artması veya azalması da fonona bağlıdır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin alakali konuda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Agustos 2011 Fonon bir kristal orgusunde bulunan atomlarin ortak titresimlerinin nicesidir Fiziksel olarak bir parcacik olmadigi icin genellikle parcacigimsi olarak adlandirilir Optik ve akustik fonon olmak uzere iki cesidi bulunur Optik fononlarin enerjileri daha yuksektir ve fotonla ciftlesmeleri daha kolay olur Akustik fononlar ise daha dusuk enerjilidir Kristal boyunca titresimin ilerlemesi Hareketin genligi gorus kolayligi acisindan abartilmistir Normal bir kristalde genellikle bu hareketin genligi Kafes sabitinden kucuktur Bir orgude tetiklenebilecek fonon sayisini hesaplamak icin birim hucredeki atom sayisi her bir atomun serbestlik derecesiyle carpilir Ornegin silisyum kristalinin birim hucresinde 2 adet silisyum atomu bulunur her bir atom ise 3 eksende salinabilir x y z dolayisiyla silisyum kristalinde toplam 6 adet fonon tetiklenir Optik fonon sayisi serbestlik derecesi kadardir Geriye kalan fononlar ise akustik fononlardir Yani silisyum kristalinde 3 adet optik ve 6 3 3 adet akustik fonon bulunur Kristal yapida tetiklenen fononlar Raman sacilmasiyla gozlemlenebilir Fononlarin superiletkenlikte onemli rolleri vardir Iki elektronun bir araya gelmesiyle olusan cooper ciftleri fonon alisverisiyle birlikte kalirlar Superiletkendeki titresim artmasi veya azalmasi da fonona baglidir