Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Ermenistan Seferi, Göktürkler'in Sasani İmparatorluğu'na karşı Kafkasya bölgesinde Çorpan Tarkan tarafından başarıyla gerçekleştirdikleri bir harekâttır.
| Ermenistan Seferi | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Göktürk-Sasani Savaşları Üçüncü Göktürk-Sasani Savaşı | |||||||||||
| |||||||||||
| Taraflar | |||||||||||
 Batı Göktürk Kağanlığı |  Sasani İmparatorluğu Bizans İmparatorluğu | ||||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||||
| Çorpan Tarkan | Şahrbaraz | ||||||||||
| Güçler | |||||||||||
| 3.000 | 10.000 | ||||||||||
Savaş Öncesi
Batı Göktürk Kağanlığı'nın kağanı olan Tong Yabgu Kağan, 626-627 yılında oğlu Böri Şad'ı, Roma hükümdarını Sasani saldırılarından koruyup onlara destek olması için gönderdi.Böri Şad komutasındaki Türk ordusu, Albanya bölgesini yakıp yıkmaya başladı. Şad Aras kıyılarına yöneldi ve ırmağın sahilinde bir karargah kurdu.II. Hüsrev, elçi göndererek Böri Şad'a "geri çekilmediği takdirde onu yeryüzünün sonuna dek kovalayacağı" yönünde bir tehdit savurdu. Şah, Göktürkler'in bu sözlerden sonra geri çekileceğini düşündüğü hâlde, hiç beklemediği tonda çok sert bir karşılık gördü:
"Eğer Romalılar'ın hükümdarının topraklarından çekilmezsen, zorla ele geçirdiğin kent ve toprakların tamamını ona terk etmezsen, şimdi elinde bulundurduğun topraklarının ahalisi olan esirlerin tamamını Hristiyan ulusunun ibadet ettiği ve onurlandırdığı Haç'ın parçalarıyla birlikte iade etmezsen, kuzeyin hükümdarı sana der ki: "Sana döneceğim, Asur'un idarecisi, ve ona (Herakleios) karşı işlediğin her bir şeytanlığın iki katını sana ödeteceğim! Kılıcımla topraklarının üzerine çullanacağım, Herakleios'a saldırdığın gibi... Canını bağışlamayacağım, ne de yapacağımı geciktireceğim."
Kalankatlı Moses, bu satırların ardından, Sasani Şahı Hüsrev Perviz'in aldığı nota karşısında ne denli büyük bir buhrana giriştiğini tasvire girişir. Hüsrev, aldığı bu nota karşısında geri adım atarak, gönderdiği yeni mektupta Tong Yabgu'ya "kardeşim" diye hitap etmişti.
Tong Yabgu'nun Kafkasya'ya Saldırması
Ancak hiçbir çaba fayda etmedi ve Tong Yabgu Kağan 627 yılında "hesapsız bir kuvvetle" Albanya'ya girdi ve Derbend'i ele geçirdi. Bundan sonra Türkler Albanya'nın başkenti üzerine yürüdüler. Ancak Tong Yabgu Kağan'ın Derbend'de yaptığı katliam nedeniyle kimse Göktürk ordusuna karşı koymaya cesaret edemedi ve nihayetinde Partav ahalisi olabilecek en hızlı şekilde şehirden kaçmaya başladı. Ancak Partav ahalisinin kenti terk etmesi, onların felaketleriyle yüzleşmelerini daha çabuk hale getirdi. Zira kurtulma ümidiyle kaçarlarken yolları bölgede keşfe çıkmış olduğu anlaşılan bir Göktürk birliği tarafından kesildi. Ahalinin bir kısmı katledilirken bir kısmı da esir alınarak karargâha götürüldü. Göktürkler Albanya'yı ilhak ettikten sonra Tiflis'i kuşatarak halkı katlettiler ve bölgenin en önemli merkezlerini ele geçirmiş durumda olup Sasanilere büyük bir üstünlük sağladılar.
Çorpan Tarkan'ın Ermenistan Seferi
628 yılında Romalılarla Sasaniler arasındaki savaş bitmişti, Böri Şad savaştan sonra Ermenistan'ın Konstantinopolis idaresine bırakılmış olmasına hiç aldırmadan, Çorpan Tarkan adlı "cesur ve kanasusamış" bir komutanını üç bin kişilik bir kuvvetle Ermenistan'a gönderdi. Şahrbaraz ise yanına 10.000 kişilik bir birlik alarak Çorpan Tarkan üzerine taarruza geçti. Çorpan Tarkan bu orduyu gördüğünde kaçıyormuş gibi yaptı, Şahrbaraz ise onu kovaladı ancak muharebe, Çorpan Tarkan'ın geriye dönerek Şahrbaraz ordusunu kıskaca almasıyla sona erdi. "O zaman belinde kılıcı olan subaylar ve askerler, hükümdarın tahtının da, başkumandanın gücünün de kendileri için bir fayda etmediğini anladılar."
Kaynakça
- ^ a b c d Lev Gumilëv, Eski Türkler, 8. Baskı, çev. Ahsen Batur, Selenge Yayınları, s. 254
- ^ a b The History of the Caucasian Albanians, s. 104
- ^ M. Biro, Georgian Sources on the Caucasian Campaign of Heracleios, p.128
- ^ The History of the Caucasian Albanians, s.88.
- ^ Altay Tayfun Özcan, Hazar Kağanlığı ve Etrafındaki Dünya, , s. 41
- ^ Tong Yabgu Kağan.
- ^ The History of the Caucasian Albanians, s. 88
- ^ İstemi Kağan'ın kızı, Sasani Şah'ı Hüsrev'in annesiydi. Bkz: El-Belazuri, Fütûhu'l-Büldân, s. 280
- ^ Bu mektuplaşmaların tamamı için: Moses Kaghankatvatsi, The History of the Caucasian Albanians, ss. 82-88
- ^ The History of the Caucasian Albanians, s. 83
- ^ The History of the Caucasian Albanians, ss. 83-84
- ^ The History of the Caucasian Albanians, s. 84
- ^ The History of the Caucasian Albanians, p. 84
- ^ The History of the Caucasian Albanians, ss. 94-95
- ^ G. Ostrogorsky, Bizans İmparatorluğu Tarihi, s. 96
- ^ P. B. Golden, Hazar Çalışmaları, s. 202.
- ^ Movses Kaghankatvatsi, İstoriya Agvan, s. 134
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ermenistan Seferi Gokturkler in Sasani Imparatorlugu na karsi Kafkasya bolgesinde Corpan Tarkan tarafindan basariyla gerceklestirdikleri bir harekattir Ermenistan SeferiGokturk Sasani Savaslari Ucuncu Gokturk Sasani SavasiTarih630BolgeKafkasyaSebepKafkasya daki Turk ilerleyisiSonucKesin Gokturk ZaferiCografi DegisikliklerKafkasya tamamen Gokturk hakimiyetine gectiTaraflarBati Gokturk KaganligiSasani Imparatorlugu Bizans ImparatorluguKomutanlar ve liderlerCorpan TarkanSahrbarazGucler3 00010 000Savas OncesiBati Gokturk Kaganligi nin kagani olan Tong Yabgu Kagan 626 627 yilinda oglu Bori Sad i Roma hukumdarini Sasani saldirilarindan koruyup onlara destek olmasi icin gonderdi Bori Sad komutasindaki Turk ordusu Albanya bolgesini yakip yikmaya basladi Sad Aras kiyilarina yoneldi ve irmagin sahilinde bir karargah kurdu II Husrev elci gondererek Bori Sad a geri cekilmedigi takdirde onu yeryuzunun sonuna dek kovalayacagi yonunde bir tehdit savurdu Sah Gokturkler in bu sozlerden sonra geri cekilecegini dusundugu halde hic beklemedigi tonda cok sert bir karsilik gordu Eger Romalilar in hukumdarinin topraklarindan cekilmezsen zorla ele gecirdigin kent ve topraklarin tamamini ona terk etmezsen simdi elinde bulundurdugun topraklarinin ahalisi olan esirlerin tamamini Hristiyan ulusunun ibadet ettigi ve onurlandirdigi Hac in parcalariyla birlikte iade etmezsen kuzeyin hukumdari sana der ki Sana donecegim Asur un idarecisi ve ona Herakleios karsi isledigin her bir seytanligin iki katini sana odetecegim Kilicimla topraklarinin uzerine cullanacagim Herakleios a saldirdigin gibi Canini bagislamayacagim ne de yapacagimi geciktirecegim Kalankatli Moses bu satirlarin ardindan Sasani Sahi Husrev Perviz in aldigi nota karsisinda ne denli buyuk bir buhrana giristigini tasvire girisir Husrev aldigi bu nota karsisinda geri adim atarak gonderdigi yeni mektupta Tong Yabgu ya kardesim diye hitap etmisti Tong Yabgu nun Kafkasya ya SaldirmasiAncak hicbir caba fayda etmedi ve Tong Yabgu Kagan 627 yilinda hesapsiz bir kuvvetle Albanya ya girdi ve Derbend i ele gecirdi Bundan sonra Turkler Albanya nin baskenti uzerine yuruduler Ancak Tong Yabgu Kagan in Derbend de yaptigi katliam nedeniyle kimse Gokturk ordusuna karsi koymaya cesaret edemedi ve nihayetinde Partav ahalisi olabilecek en hizli sekilde sehirden kacmaya basladi Ancak Partav ahalisinin kenti terk etmesi onlarin felaketleriyle yuzlesmelerini daha cabuk hale getirdi Zira kurtulma umidiyle kacarlarken yollari bolgede kesfe cikmis oldugu anlasilan bir Gokturk birligi tarafindan kesildi Ahalinin bir kismi katledilirken bir kismi da esir alinarak karargaha goturuldu Gokturkler Albanya yi ilhak ettikten sonra Tiflis i kusatarak halki katlettiler ve bolgenin en onemli merkezlerini ele gecirmis durumda olup Sasanilere buyuk bir ustunluk sagladilar Corpan Tarkan in Ermenistan Seferi628 yilinda Romalilarla Sasaniler arasindaki savas bitmisti Bori Sad savastan sonra Ermenistan in Konstantinopolis idaresine birakilmis olmasina hic aldirmadan Corpan Tarkan adli cesur ve kanasusamis bir komutanini uc bin kisilik bir kuvvetle Ermenistan a gonderdi Sahrbaraz ise yanina 10 000 kisilik bir birlik alarak Corpan Tarkan uzerine taarruza gecti Corpan Tarkan bu orduyu gordugunde kaciyormus gibi yapti Sahrbaraz ise onu kovaladi ancak muharebe Corpan Tarkan in geriye donerek Sahrbaraz ordusunu kiskaca almasiyla sona erdi O zaman belinde kilici olan subaylar ve askerler hukumdarin tahtinin da baskumandanin gucunun de kendileri icin bir fayda etmedigini anladilar Kaynakca a b c d Lev Gumilev Eski Turkler 8 Baski cev Ahsen Batur Selenge Yayinlari s 254 a b The History of the Caucasian Albanians s 104 M Biro Georgian Sources on the Caucasian Campaign of Heracleios p 128 The History of the Caucasian Albanians s 88 Altay Tayfun Ozcan Hazar Kaganligi ve Etrafindaki Dunya ISBN 978 975 7635 00 6 s 41 Tong Yabgu Kagan The History of the Caucasian Albanians s 88 Istemi Kagan in kizi Sasani Sah i Husrev in annesiydi Bkz El Belazuri Futuhu l Buldan s 280 Bu mektuplasmalarin tamami icin Moses Kaghankatvatsi The History of the Caucasian Albanians ss 82 88 The History of the Caucasian Albanians s 83 The History of the Caucasian Albanians ss 83 84 The History of the Caucasian Albanians s 84 The History of the Caucasian Albanians p 84 The History of the Caucasian Albanians ss 94 95 G Ostrogorsky Bizans Imparatorlugu Tarihi s 96 P B Golden Hazar Calismalari s 202 Movses Kaghankatvatsi Istoriya Agvan s 134