Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
EDEK Sosyalist Parti, (Yunanca: ΕΔΕΚ Σοσιαλιστικό Κόμμα, romanize: EDEK Sosialistiko Komma) bir dönemki adıyla Sosyal Demokrasi Hareketi, (Yunanca: Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών, romanize: Kinima Sosialdimokraton) Kıbrıs Cumhuriyeti içerisinde faaliyet gösteren sosyal demokrat bir siyasi partidir. Genel başkanı 2015 yılından itibaren 'tur.
EDEK Sosyalist Parti ΕΔΕΚ Σοσιαλιστικό Κόμμα | |
|---|---|
| Kısaltma | EDEK |
| Genel başkan | |
| Kurucu | Vasos Lissaridis |
| Kuruluş tarihi | 6 Şubat 1969 |
| Önceli | Yurtsever Cephe |
| Merkez | Lefkoşa,  Kıbrıs Cumhuriyeti |
| Öğrenci kolu | AGONAS |
| Gençlik kolu | EDEK Gençlik |
| Kadın kolu | Sosyalist Kadın Hareketi |
| İşçi kolu | |
| İdeoloji | Sosyal Demokrasi Kıbrıs Rum milliyetçiliği |
| Siyasi pozisyon | Merkez sol |
| Avrupa üyeliği | Avrupa Sosyalistler Partisi |
| Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı | |
| Resmî renkler | Yeşil Kırmızı |
| Temsilciler Meclisi | 3 / 56 |
| Avrupa Parlamentosu | 0 / 6 |
| Belediye Meclisleri | 37 / 478 |
| İnternet sitesi | |
| edek.org.cy | |
Tarihçe
Kuruluş ve 20. yüzyıl
Parti Vasos Lissaridis tarafından 1969 yılında Birleşik Demokrat Merkez Birliği (Yunanca: Ενιαία Δημοκρατική Ένωση Κέντρου, romanize: Eniaia Demokratiki Enosi Kentrou) adıyla kuruldu. O dönemde Yunanistan'da faal olan ve Yorgo Papandreu'dan etkilenerek kurulan parti Albaylar Cuntası'na karşı tavır aldı ve Cumhurbaşkanı Makarios yaşadığı sürece onun yakın bir müttefiki oldu. Lissaridis aynı zamanda Makarios'un özel doktoruydu ve "Kızıl Bereliler" olarak tabir edilen bir milis gücünü yönetiyordu.15 Temmuz 1974'te gerçekleştirilen darbe sürecinde EDEK, parti ve milis gücü olarak darbecilere karşı mücadele etti.
1974'ten itibaren PASOK ile ilişkiler kuran EDEK, 1980'li yılların başında Avrupa tarzı bir sosyal demokrat partiye dönüştü ancak milliyetçi yönelimlerinden vazgeçmedi.
1990'ların sonlarından itibaren bir üçüncü büyük blok kurmak için diğer ufak partilerle müzakere eden EDEK, Şubat 2000'de Yenilenme Hareketi ve Bağımsız Şahsiyetler Grubu ile birleşerek "Sosyal Demokrasi Hareketi" (Yunanca: Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών, romanize: Kinima Sosialdimokraton) veya kısaca KİSOS olarak bir birliktelik oluşturdu. Ancak bu gruplar kısa bir süre sonra güvensizlik sebebiyle KİSOS'tan ayrıldı; bu durum sonucunda EDEK ve KİSOS birebir aynı yapı oldu. Birlikteliğin bozulmasına rağmen EDEK, Sosyal Demokrasi Hareketi adını kullanmaya devam ederken KİSOS kısaltmasını bıraktı, bu da partinin yaygın adı ile kısaltmasının uyuşmamasına yol açtı.
21. yüzyıl
2001 yılında Lissarides parti liderliğinden ayrıldı ve yerini aldı. Annan Planı sürecinde hayır oyu yanlısı olan parti Tasos Papadopulos'a destek verdi. Diğer büyük partilerle beraber yürütülen kampanya sonucunda Annan Planı'na %75 hayır oyu çıktı.
2008 yılı cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda EDEK, AKEL adayı Dimitris Hristofyas'a destek verdi. Bu yönde EDEK Siyasi Büro'da gerçekleştirilen oylamada üyelerin 109'u destek ve 5'i karşı çıkarken 2 üye çekimser kaldı. Ancak EDEK, Şubat 2010'da Kıbrıs müzakereleri konusunda Hristofyas ile anlaşmazlığa düşerek hükümetten çekildi.
EDEK, Tasos Papadopulos'un dışişleri bakanı olan bağımsız aday Yorgos Lillikas'a destek verdi. Seçimlerin ikinci turunda EDEK tarafsız kalmış, DİSİ adayı Nikos Anastasiades'e veya AKEL adayı Stavros Malas'a destek vermemiştir.
Ocak 2015'te, parti başkanı EDEK liderliğinden istifa etti. Mart ayında yardımcısı parti başkanı oldu.
2018 yılı cumhurbaşkanlığı seçimlerinde merkez kanattaki partilerle birlikte bir ortak aday çıkarma girişiminde bulundu. Partilerin gerek Kıbrıs Sorunu, gerek ekonomik ve sosyal konulardaki uyuşan görüşleri neticesinde EDEK 24 Nisan 2017'de DİKO lideri ve adayı 'a destek verme kararı aldı. Ancak Papadopulos'un ilk turda 3. olduğu için parti ikinci turda herhangi bir adaya destek vermedi.
Kasım 2022'de partinin ismi "EDEK Sosyalist Parti" olarak değiştirildi ve Sosyal Demokrasi Hareketi adı tamamen terk edildi.
Seçim Sonuçları
Temsilciler Meclisi
| Yıl | Parti lideri | Oy sayısı | Oy yüzdesi | Sandalye | Sıra |
|---|---|---|---|---|---|
| 1970 | Vasos Lissaridis | 26.906 | 13,74% | 2 / 35 | 4. |
| 1976 | Vasos Lissaridis | 163.207 (DİKO ve AKEL ile koalisyon) | 71,2% (DİKO ve AKEL ile koalisyon) | 4 / 35 | 1. |
| 1981 | Vasos Lissaridis | 23.772 | 8,17% | 3 / 35 | 4. |
| 1985 | Vasos Lissaridis | 35.371 | 11,07% | 6 / 56 | 4. |
| 1991 | Vasos Lissaridis | 37.264 | 10,89% | 7 / 56 | 4. |
| 1996 | Vasos Lissaridis | 30.033 | 8,13% | 5 / 56 | 4. |
| 2001 | Vasos Lissaridis | 26.770 | 6,51% | 4 / 56 | 4. |
| 2006 | 37.531 | 8,91% | 5 / 56 | 4. | |
| 2011 | 36.113 | 8,93% | 5 / 56 | 4. | |
| 21.732 | 6,18% | 3 / 56 | 4. | ||
| 24.022 | 6,72% | 4 / 56 | 5. |
Avrupa Parlamentosu
| Yıl | Parti Lideri | Oy sayısı | Oy yüzdesi | Sandalye | Sıra | Avrupa Grubu |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2004 | 36.075 | 10,79% | 0 / 6 | 5. | - | |
| 2009 | 30.169 | 9,85% | 1 / 6 | 4. | S&D | |
| 19.894 ( ile koalisyon) | 7,68% ( ile koalisyon) | 1 / 6 | 4. | S&D | ||
| 29.715 | 10,58% | 1 / 6 | 4. | S&D | ||
| 2024 | 18.681 | 5,07% | 0 / 6 | 6. | - |
Cumhurbaşkanlığı
| Yıl | Aday | 1. Tur | 2. Tur | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Sayı | % | Sıra | Sayı | % | Sıra | |||
| III. Makarios | tek aday | |||||||
| Spiros Kiprianu | tek aday | |||||||
| Vasos Lissaridis | 29.307 | 9,53 | 3. sıra | |||||
| Vasos Lissaridis | 30.865 | 9,22 | 4. sıra | Yorgo Vasiliu'yu destekledi | ||||
| 66.300 | 18,60 | 3. sıra | serbest | |||||
| Vasos Lissaridis | 41.978 | 10,60 | 3. sıra | serbest | ||||
| Tasos Papadopulos | 213.353 | 51,51 | 1. sıra | |||||
| 2008 | Tasos Papadopulos | 143.249 | 31,79 | 3. sıra | Dimitris Hristofyas'ı destekledi | |||
| Yorgos Lillikas | 109.996 | 24,93 | 3. sıra | serbest | ||||
| 2018 | 99.490 | 25,70 | 3. sıra | serbest | ||||
| 2023 | Nikos Hristodulidis | 127.305 | 32,04 | 1. sıra | 204,867 | 51.97 | 1. sıra | |
Kaynakça
- ^ Humanitarian Problems on Cyprus: Hearing Before the Subcommittee to Investigate Problems Connected with Refugees and Escapees (U.S. Government Printing Office bas.). Amerika Birleşik Devletleri Kongresi. 1974. 29 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021.
- ^ "ΛΥΣΣΑΡΙΔΗΣ Μ. ΒΑΣΟΣ" (Yunanca). Kıbrıs Cumhuriyeti Temsilciler Meclisi. 12 Aralık 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2021.
- ^ Charalambous, Giorgos; Christophorou, Christophoros (2013). Party-Society Relations in the Republic of Cyprus. Routledge. s. 86. ISBN .
- ^ Hayriye Kahveci (2013). Cyprus. The Palgrave Handbook of Social Democracy in the European Union. Palgrave Macmillan. ss. 71-72.
- ^ Christophoros Christophorou (2009). The Evolution of Greek Cypriot Party Politics. The Government and Politics of Cyprus. Peter Lang. s. 97.
- ^ "Cyprus Socialists supports Christofias's candidacy"[], Financial Mirror, February 21, 2008.
- ^ Nikos Chasapopoulos (9 Şubat 2010). Τριγμοί στην κυβέρνηση Χριστόφια - Αποχώρησε η ΕΔΕΚ (Yunanca). To Vima. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010.
- ^ "EDEK withdraws from Cyprus government coalition". FinancialMirror. 9 Şubat 2010. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2010.[]
- ^ "CYPRUS: Socialists elect new leader, aim for 2016 elections". . 2 Mart 2015. 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Τι συζήτησαν και πως συνεχίζουν Παπαδόπουλος-Σιζόπουλος
- ^ "Προεδρικές 2018: Τα κόμματα του ενδιάμεσου σε θέσεις μάχης". 12 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2018.
- ^ ΕΔΕΚ, Αλληλεγγύη και ΔΗΚΟ προκρίνουν Νικόλα Παπαδόπουλο
- ^ "Άλλαξε (ξανά) όνομα η ΕΔΕΚ" [EDEK ismini (tekrar) değiştirdi]. Reporter. 18 Kasım 2022. 2 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
 | Avrupa'daki siyasi partiler ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
EDEK Sosyalist Parti Yunanca EDEK Sosialistiko Komma romanize EDEK Sosialistiko Komma bir donemki adiyla Sosyal Demokrasi Hareketi Yunanca Kinhma Sosialdhmokratwn romanize Kinima Sosialdimokraton Kibris Cumhuriyeti icerisinde faaliyet gosteren sosyal demokrat bir siyasi partidir Genel baskani 2015 yilindan itibaren tur EDEK Sosyalist Parti EDEK Sosialistiko KommaKisaltmaEDEKGenel baskanKurucuVasos LissaridisKurulus tarihi6 Subat 1969 1969 02 06 OnceliYurtsever CepheMerkezLefkosa Kibris CumhuriyetiOgrenci koluAGONASGenclik koluEDEK GenclikKadin koluSosyalist Kadin HareketiIsci koluIdeolojiSosyal Demokrasi Kibris Rum milliyetciligiSiyasi pozisyonMerkez solAvrupa uyeligiAvrupa Sosyalistler PartisiSosyalistler ve Demokratlarin Ilerici IttifakiResmi renkler Yesil KirmiziTemsilciler Meclisi3 56Avrupa Parlamentosu0 6Belediye Meclisleri37 478Internet sitesiedek org cyTarihceKurulus ve 20 yuzyil Parti Vasos Lissaridis tarafindan 1969 yilinda Birlesik Demokrat Merkez Birligi Yunanca Eniaia Dhmokratikh Enwsh Kentroy romanize Eniaia Demokratiki Enosi Kentrou adiyla kuruldu O donemde Yunanistan da faal olan ve Yorgo Papandreu dan etkilenerek kurulan parti Albaylar Cuntasi na karsi tavir aldi ve Cumhurbaskani Makarios yasadigi surece onun yakin bir muttefiki oldu Lissaridis ayni zamanda Makarios un ozel doktoruydu ve Kizil Bereliler olarak tabir edilen bir milis gucunu yonetiyordu 15 Temmuz 1974 te gerceklestirilen darbe surecinde EDEK parti ve milis gucu olarak darbecilere karsi mucadele etti 1974 ten itibaren PASOK ile iliskiler kuran EDEK 1980 li yillarin basinda Avrupa tarzi bir sosyal demokrat partiye donustu ancak milliyetci yonelimlerinden vazgecmedi 1990 larin sonlarindan itibaren bir ucuncu buyuk blok kurmak icin diger ufak partilerle muzakere eden EDEK Subat 2000 de Yenilenme Hareketi ve Bagimsiz Sahsiyetler Grubu ile birleserek Sosyal Demokrasi Hareketi Yunanca Kinhma Sosialdhmokratwn romanize Kinima Sosialdimokraton veya kisaca KISOS olarak bir birliktelik olusturdu Ancak bu gruplar kisa bir sure sonra guvensizlik sebebiyle KISOS tan ayrildi bu durum sonucunda EDEK ve KISOS birebir ayni yapi oldu Birlikteligin bozulmasina ragmen EDEK Sosyal Demokrasi Hareketi adini kullanmaya devam ederken KISOS kisaltmasini birakti bu da partinin yaygin adi ile kisaltmasinin uyusmamasina yol acti 21 yuzyil 2001 yilinda Lissarides parti liderliginden ayrildi ve yerini aldi Annan Plani surecinde hayir oyu yanlisi olan parti Tasos Papadopulos a destek verdi Diger buyuk partilerle beraber yurutulen kampanya sonucunda Annan Plani na 75 hayir oyu cikti 2008 yili cumhurbaskanligi secimlerinin ikinci turunda EDEK AKEL adayi Dimitris Hristofyas a destek verdi Bu yonde EDEK Siyasi Buro da gerceklestirilen oylamada uyelerin 109 u destek ve 5 i karsi cikarken 2 uye cekimser kaldi Ancak EDEK Subat 2010 da Kibris muzakereleri konusunda Hristofyas ile anlasmazliga duserek hukumetten cekildi EDEK Tasos Papadopulos un disisleri bakani olan bagimsiz aday Yorgos Lillikas a destek verdi Secimlerin ikinci turunda EDEK tarafsiz kalmis DISI adayi Nikos Anastasiades e veya AKEL adayi Stavros Malas a destek vermemistir Ocak 2015 te parti baskani EDEK liderliginden istifa etti Mart ayinda yardimcisi parti baskani oldu 2018 yili cumhurbaskanligi secimlerinde merkez kanattaki partilerle birlikte bir ortak aday cikarma girisiminde bulundu Partilerin gerek Kibris Sorunu gerek ekonomik ve sosyal konulardaki uyusan gorusleri neticesinde EDEK 24 Nisan 2017 de DIKO lideri ve adayi a destek verme karari aldi Ancak Papadopulos un ilk turda 3 oldugu icin parti ikinci turda herhangi bir adaya destek vermedi Kasim 2022 de partinin ismi EDEK Sosyalist Parti olarak degistirildi ve Sosyal Demokrasi Hareketi adi tamamen terk edildi Secim SonuclariTemsilciler Meclisi Yil Parti lideri Oy sayisi Oy yuzdesi Sandalye Sira1970 Vasos Lissaridis 26 906 13 74 2 35 4 1976 Vasos Lissaridis 163 207 DIKO ve AKEL ile koalisyon 71 2 DIKO ve AKEL ile koalisyon 4 35 1 1981 Vasos Lissaridis 23 772 8 17 3 35 4 1985 Vasos Lissaridis 35 371 11 07 6 56 4 1991 Vasos Lissaridis 37 264 10 89 7 56 4 1996 Vasos Lissaridis 30 033 8 13 5 56 4 2001 Vasos Lissaridis 26 770 6 51 4 56 4 2006 37 531 8 91 5 56 4 2011 36 113 8 93 5 56 4 21 732 6 18 3 56 4 24 022 6 72 4 56 5 Avrupa Parlamentosu Yil Parti Lideri Oy sayisi Oy yuzdesi Sandalye Sira Avrupa Grubu2004 36 075 10 79 0 6 5 2009 30 169 9 85 1 6 4 S amp D19 894 ile koalisyon 7 68 ile koalisyon 1 6 4 S amp D29 715 10 58 1 6 4 S amp D2024 18 681 5 07 0 6 6 Cumhurbaskanligi Yil Aday 1 Tur 2 TurSayi Sira Sayi SiraIII Makarios tek adaySpiros Kiprianu tek adayVasos Lissaridis 29 307 9 53 3 siraVasos Lissaridis 30 865 9 22 4 sira Yorgo Vasiliu yu destekledi66 300 18 60 3 sira serbestVasos Lissaridis 41 978 10 60 3 sira serbestTasos Papadopulos 213 353 51 51 1 sira2008 Tasos Papadopulos 143 249 31 79 3 sira Dimitris Hristofyas i desteklediYorgos Lillikas 109 996 24 93 3 sira serbest2018 99 490 25 70 3 sira serbest2023 Nikos Hristodulidis 127 305 32 04 1 sira 204 867 51 97 1 siraKaynakca Humanitarian Problems on Cyprus Hearing Before the Subcommittee to Investigate Problems Connected with Refugees and Escapees U S Government Printing Office bas Amerika Birlesik Devletleri Kongresi 1974 29 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Nisan 2021 LYSSARIDHS M BASOS Yunanca Kibris Cumhuriyeti Temsilciler Meclisi 12 Aralik 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2021 Charalambous Giorgos Christophorou Christophoros 2013 Party Society Relations in the Republic of Cyprus Routledge s 86 ISBN 9781317386575 Hayriye Kahveci 2013 Cyprus The Palgrave Handbook of Social Democracy in the European Union Palgrave Macmillan ss 71 72 Christophoros Christophorou 2009 The Evolution of Greek Cypriot Party Politics The Government and Politics of Cyprus Peter Lang s 97 Cyprus Socialists supports Christofias s candidacy olu kirik baglanti Financial Mirror February 21 2008 Nikos Chasapopoulos 9 Subat 2010 Trigmoi sthn kybernhsh Xristofia Apoxwrhse h EDEK Yunanca To Vima Erisim tarihi 3 Agustos 2010 EDEK withdraws from Cyprus government coalition FinancialMirror 9 Subat 2010 Erisim tarihi 3 Agustos 2010 olu kirik baglanti CYPRUS Socialists elect new leader aim for 2016 elections 2 Mart 2015 8 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ti syzhthsan kai pws synexizoyn Papadopoylos Sizopoylos Proedrikes 2018 Ta kommata toy endiamesoy se 8eseis maxhs 12 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Nisan 2018 EDEK Allhleggyh kai DHKO prokrinoyn Nikola Papadopoylo Alla3e 3ana onoma h EDEK EDEK ismini tekrar degistirdi Reporter 18 Kasim 2022 2 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Avrupa daki siyasi partiler ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz