Dişsil ünsüz

Dişsil ünsüz, dilin üst dişlere değdirilmesiyle bir ünsüzdür. Bu ünsüzlerin bazı dillerdeki örnekleri /d/, /n/, /t/ ve /l/'dir, fakat bunlar, dilin  [en] temas yaptığı dişyuvasıl ünsüzlerle karıştırılmamalıdır. Bazı dillerde dişyuvasıl ünsüzler, belirli fonetik ortamlarda dişsilleşme geçirir; bu süreci geçirmiş sesler Uluslararası Fonetik Alfabe (IPA)'de simgesiyle işaretlenir. Kimi dillerde dişsilleşmiş ünsüzler, dişyuvasıl ünsüz sesbirimlerin  [en] birini teşkil eder; ör. İngilizce "in theory" lafındaki < n > harfinin hemen sonrasında < th > (ötümsüz dişsil sürtünmeli ünsüz ) yer aldığı için /n/ (dişyuvasıl genizsil ünsüz) sesbirimi kendisi de dişsilleşme geçirir (yani eklemleme sürecinde dil üst dişlere değdirilir) ve () şeklinde eklemlenir (lafın tümüyse ). Kimi dillerde ise bu tür dişsilleşmiş ünsüzler kendileri fonemiktir (yani kendi başlarında ayrı sesbirim teşkil ederler) ve bu ünsüzlere dayalı olarak diğer sesbirimlerle  [en] oluşturmak mümkündür; ör. Mapuçecede /n/ sesbirimini içeren sözcüğü "çok" anlamına gelirken, /n̪/ sesbirimini içeren sözcüğü "anne tarafı kuzen" anlamına gelir.

Dişsil ünsüz
[◌̪]
Ses örneği
[[Dosya:|120px|orta|noicon|alt=Ses örneği]]

Örnekler

Dişsil veya dişsil-dişyuvasıl ünsüzlerin Uluslararası Fonetik Alfabe (IPA)'deki örnekleri şunlardır:

IPA	Tanım	Örnek
		Dil	Ortografi	IPA	Anlam
		Rusça	банк		'banka'
	Ötümsüz dişsil patlamalı ünsüz	Fince	tutti		'emzik'
		Arapça	دين		'din'
		Lehçe	kosa		'tırpan'
		Lehçe	koza		'keçi'
	Ötümsüz dişsil ıslıksız sürtünmeli ünsüz	İngilizce	thing		'şey'
	Ötümlü dişsil ıslıksız sürtünmeli ünsüz	İngilizce	this		'bu'
		İspanyolca	codo		'dirsek'
		İspanyolca	alto		'yüksek, uzun'
		Macarca	ró		'oymak'
		^[]
		^[]
	bırakım (farklı ünsüzleri vardır)	Xhosa	ukúcola		'ince şekilde öğütmek'

Kaynakça

1. ^ (PDF) (İngilizce). Sevilla Üniversitesi. 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2021.