Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Direktör Ali Bey ((Mehmet) Âli Bey, 1846 - 3 Şubat 1899), Tanzimat dönemi tiyatro yazarı.
Hayatı
1846'te İstanbul'da doğdu. Kapu Kethüdalarından Gürcü asıllı Yusuf Cemil Efendi'nin oğludur. Babasının 1863 Eylül'ünde Şam, Halep ve Urfa Sancağı Kapu Kethüdalıği 'na atandığı belgelerden anlaşılmaktadır. Kethüdalığın Tanzimat yıllarındaki görevi, illerle hükûmet merkezi arasındaki haberleşmeyi sağlamaktır. Âli Bey, küçük yaşta Fransızca öğrendi. Müfettiş, mutasarrıf, vali olarak da Irak, Varna, Elazığ, Trabzon bölgelerini dolaştı, Direktör Ali Bey lâkabı ile anılmasına neden olan Düyûnu Umumiye Direktörlüğünde bulundu. Teodor Kasap'ın yayımladığı Diyojen mizah gazetesine yazdığı mizahi yazılarla, tiyatro çalışmaları ile tanındı. 3 Şubat 1899'da İstanbul'da öldü. Mezarı Anadolu Hisarı'nda Göksu mezarlığında, babasının yanındadır. Şiirleri de vardır. Âli Bey; Tanzimat Tiyatrosu'nda, halk kaynaklarımızdan yararlanan ilk oyun yazarlarımız arasındadır. Gedikpaşa Tiyatrosu 'na çeviri ve uyarlama oyunlar hazırlamış, Namık Kemal'le birlikte Diyojen'e yazılar yazmış, birçok eserin sahneye konulmasına büyük emeği geçmiştir.
Eserleri
Oyun
- (Bir perdelik komedi, 1870)
- (Moliere'den adapte, 1871)
- Misafir-i İstiskal (İki perdelik komedi,1872)
- Geveze Berber (İki perdelik komedi, 1873)
- Çıngırak (İki perdelik komedi, yazma metin, 1876; yeni harflere aktarım ve yayımlanma, Metin And, 1970)
- Letafet (Üç perde opera komik, 1897)
- Tosun Ağa (Molière’in George Dandin adlı tiyatro eserinden uyarlama komedidir, eser basılmamıştır.)
- Yusuf Aleyhisselam (Yusuf Suresi'nden Kurgulama Dram, Baskısı Yok, Yusuf Aleyhisselam Oyununun Oynatılması, BOA, Y..PRK.BŞK.: 00025. 00108. 001, Hicri 13 Nisan 1309 /25 Nisan 1893)
Çeviri
- Gavo Minar ve Şürekası (Edmond Gondinet’in Gavaut, Minard & Cie adlı oyunundan çeviri üç perdelik komedi, 1891)
- Evlenmek İster Bir Adam (Charles-Paul De Kock’un Un Homme ὰ Marier (1843) adlı romanından çeviri, 1873)
Mizah
- Lehçetü'l-Hakayık (İlk Türkçe özdeyiş örneklerini içeren mizahî sözlük, 1897)
Gezi/günlük
- Seyahat Jurnali (Gezi notları, 1897)
- Küçük Bir Seyahat (Yazma Eser, İBB Atatürk Kitaplığı, Muallim Cevdet Yazmaları, MC Yz K 0041, 59 s.)
Hikaye
- Seyyareler (Mitolojik üst kurmaca Hikâye)
Kaynakça
- Özel
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2021.
- ^ Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. . teis.yesevi.edu.tr. 18 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2021.
- ^ Murat Kasap, Osmanlı Gürcüleri, İstanbul 2010, s.299-300
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Temmuz 2014.
- Genel
Dış bağlantılar
- Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü'nde Ali Bey 3884
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Direktor Ali Bey Mehmet Ali Bey 1846 3 Subat 1899 Tanzimat donemi tiyatro yazari Hayati1846 te Istanbul da dogdu Kapu Kethudalarindan Gurcu asilli Yusuf Cemil Efendi nin ogludur Babasinin 1863 Eylul unde Sam Halep ve Urfa Sancagi Kapu Kethudaligi na atandigi belgelerden anlasilmaktadir Kethudaligin Tanzimat yillarindaki gorevi illerle hukumet merkezi arasindaki haberlesmeyi saglamaktir Ali Bey kucuk yasta Fransizca ogrendi Mufettis mutasarrif vali olarak da Irak Varna Elazig Trabzon bolgelerini dolasti Direktor Ali Bey lakabi ile anilmasina neden olan Duyunu Umumiye Direktorlugunde bulundu Teodor Kasap in yayimladigi Diyojen mizah gazetesine yazdigi mizahi yazilarla tiyatro calismalari ile tanindi 3 Subat 1899 da Istanbul da oldu Mezari Anadolu Hisari nda Goksu mezarliginda babasinin ya nindadir Siirleri de vardir Ali Bey Tanzimat Tiyatrosu nda halk kaynaklarimizdan yararlanan ilk oyun yazarlarimiz arasindadir Gedikpasa Tiyatrosu na ceviri ve uyarlama oyunlar hazirlamis Namik Kemal le birlikte Diyojen e yazilar yazmis bircok eserin sahneye konulmasina buyuk emegi gecmistir EserleriOyun Bir perdelik komedi 1870 Moliere den adapte 1871 Misafir i Istiskal Iki perdelik komedi 1872 Geveze Berber Iki perdelik komedi 1873 Cingirak Iki perdelik komedi yazma metin 1876 yeni harflere aktarim ve yayimlanma Metin And 1970 Letafet Uc perde opera komik 1897 Tosun Aga Moliere in George Dandin adli tiyatro eserinden uyarlama komedidir eser basilmamistir Yusuf Aleyhisselam Yusuf Suresi nden Kurgulama Dram Baskisi Yok Yusuf Aleyhisselam Oyununun Oynatilmasi BOA Y PRK BSK 00025 00108 001 Hicri 13 Nisan 1309 25 Nisan 1893 Ceviri Gavo Minar ve Surekasi Edmond Gondinet in Gavaut Minard amp Cie adli oyunundan ceviri uc perdelik komedi 1891 Evlenmek Ister Bir Adam Charles Paul De Kock un Un Homme ὰ Marier 1843 adli romanindan ceviri 1873 Mizah Lehcetu l Hakayik Ilk Turkce ozdeyis orneklerini iceren mizahi sozluk 1897 Gezi gunluk Seyahat Jurnali Gezi notlari 1897 Kucuk Bir Seyahat Yazma Eser IBB Ataturk Kitapligi Muallim Cevdet Yazmalari MC Yz K 0041 59 s Hikaye Seyyareler Mitolojik ust kurmaca Hikaye KaynakcaOzel TDV Islam Ansiklopedisi 26 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2021 Sozlugu Turk Edebiyati Isimler teis yesevi edu tr 18 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Kasim 2021 Murat Kasap Osmanli Gurculeri Istanbul 2010 s 299 300 Arsivlenmis kopya PDF 16 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Temmuz 2014 GenelTanzimat tan Bugune Edebiyatcilar Ansiklopedisi 1 3 bas Istanbul YKY Mart 2010 s 82 83 ISBN 9789750805684 Dis baglantilarTurk Edebiyati Isimler Sozlugu nde Ali Bey 3884