Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Delesyon, genetikte bir kromozomun bir parçasının kopup, kaybolmasıyla meydana gelen kromozom anomalilerindendir. Kopan parçadaki genler kaybolur yani eksilir ve ciddi genetik hastalıklara sebep olur.
Kopan parça başka bir kromozoma bağlanmaz, yok olur. Hücre bölünmesine katılamaz. Çünkü sentromerleri yoktur Sitoplazma içerisinde kalan kromzom parçası enzimlerin etkisiyle kendini oluşturan ana birimlere kadar parçalanıp, kaybolur. Hücre diploid ise, kaybolan genlerin allelleri kardeş kromozom üzerinde bulunacağından öldürücü olmaz fakat gen dengesinin ve fenotipin değişmesine sebep olur. Eğer gen parçaları büyükse gen dengesi bozulur ve ölüm meydana gelir.
Delesyonlar, kromozomların uç kısmından (terminal delesyon=defisiyens) ya da iç kısmından olabilir. Kopan parça eğer sentromer taşımıyorsa yani asentrik ise, mayoz ve mitoz bölünmelerdeki kromozomların kutuplara gitmesini sağlayan sentromer olmadığı için kromzomlar, kutuplara ulaşmazlar ve canlılık devam etmez yani böyle bir gebelik düşükle sonuçlanır. İçten eksiklik durumunda kromozom iki noktasından kırılır ve kırılan parça ayrılıp, serbest uçlar birbirine bağlanır. Kromozomun sarmal yapısından dolayı oluşan halka kopmaları da bu gruba girer. Uçtan kopmalarda ise, tek noktadan kırılma olur. Gerek uçtan gerekse içten kopmalarda eksiklik durumu özellikle mayoz bölünmenin safhasında ve politen kromozomlarında gözlenebilir.
Uçtan kopmalar bitkilerden mısırda çok görülmesine karşın, Drosophila sineğinde ve diğer canlılarda sık görülmez. Heterozigot eksiklik durumunda bir kromozom normal, homoloğu ise eksiktir. Dolayısıyla öldürürcü olmasa da gen dengesinin ve sonuçta fenotipin değişmesine neden olur. Hâlbuki homozigot durumlarda bir çift gen seti kaybolduğundan canlı daha erginlik durumuna erişmeden ölür. Bu nedenle canlı organizmalar için pek çok gen hiç değilse tek seferde yok edilemez. Baskın genleri taşıyan kromozomda delesyon meydana gelirse, çekinik genler baskınmış gibi fenotipte görülür, buna "yalancı dominantlık" denir.
Delesyonların en bilindik olanı, 5. kromozomun kısa kolunda meydana gelen bir delesyon sonucu 50,000 canlı doğumda bir görülen "kedi çığlığı sendromu" olarak da bilinen Cri du Chat sendromudur. Kedi çığlığına benzer ağlama, bazı mental gerilikler ve kısa hayat olarak etkileri görülür.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Delesyon genetikte bir kromozomun bir parcasinin kopup kaybolmasiyla meydana gelen kromozom anomalilerindendir Kopan parcadaki genler kaybolur yani eksilir ve ciddi genetik hastaliklara sebep olur Delesyon oncesi ve sonrasi bir kromozom Kopan parca baska bir kromozoma baglanmaz yok olur Hucre bolunmesine katilamaz Cunku sentromerleri yoktur Sitoplazma icerisinde kalan kromzom parcasi enzimlerin etkisiyle kendini olusturan ana birimlere kadar parcalanip kaybolur Hucre diploid ise kaybolan genlerin allelleri kardes kromozom uzerinde bulunacagindan oldurucu olmaz fakat gen dengesinin ve fenotipin degismesine sebep olur Eger gen parcalari buyukse gen dengesi bozulur ve olum meydana gelir Delesyonlar kromozomlarin uc kismindan terminal delesyon defisiyens ya da ic kismindan olabilir Kopan parca eger sentromer tasimiyorsa yani asentrik ise mayoz ve mitoz bolunmelerdeki kromozomlarin kutuplara gitmesini saglayan sentromer olmadigi icin kromzomlar kutuplara ulasmazlar ve canlilik devam etmez yani boyle bir gebelik dusukle sonuclanir Icten eksiklik durumunda kromozom iki noktasindan kirilir ve kirilan parca ayrilip serbest uclar birbirine baglanir Kromozomun sarmal yapisindan dolayi olusan halka kopmalari da bu gruba girer Uctan kopmalarda ise tek noktadan kirilma olur Gerek uctan gerekse icten kopmalarda eksiklik durumu ozellikle mayoz bolunmenin safhasinda ve politen kromozomlarinda gozlenebilir Uctan kopmalar bitkilerden misirda cok gorulmesine karsin Drosophila sineginde ve diger canlilarda sik gorulmez Heterozigot eksiklik durumunda bir kromozom normal homologu ise eksiktir Dolayisiyla oldururcu olmasa da gen dengesinin ve sonucta fenotipin degismesine neden olur Halbuki homozigot durumlarda bir cift gen seti kayboldugundan canli daha erginlik durumuna erismeden olur Bu nedenle canli organizmalar icin pek cok gen hic degilse tek seferde yok edilemez Baskin genleri tasiyan kromozomda delesyon meydana gelirse cekinik genler baskinmis gibi fenotipte gorulur buna yalanci dominantlik denir Delesyonlarin en bilindik olani 5 kromozomun kisa kolunda meydana gelen bir delesyon sonucu 50 000 canli dogumda bir gorulen kedi cigligi sendromu olarak da bilinen Cri du Chat sendromudur Kedi cigligina benzer aglama bazi mental gerilikler ve kisa hayat olarak etkileri gorulur Ayrica bakinizKromozom anomalileriKaynakca a b PDF thd org tr Eylul 2013 s 16 7 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2016