Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Dairesel Mardakan Kalesi veya Küçük Mardakan Kalesi — Bakü şehri, Hazar ilçesi, Mardakan kasabasında yer alan tarihî-mimari bir yapıdır. Kale, Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından dünya çapında önemli bir eser olarak tescillenmiştir.
| Dairesel Mardakan Kalesi | |
|---|---|
 | |
| Yerel ad | |
| Konum | Mardakan |
| En Yakın Şehir |  Bakü |
| Alan | Azerbaycan |
| Kurucusu | III Feribürz |
| Mimar | Abdülmecid Mesud oğlu |
Kalenin donjonunda bulunan kitabe, yapının 1232 yılında mimar Abdülmecid Mesud oğlu tarafından Şirvanşah III Feribürz’ün siparişiyle inşa edildiğini göstermektedir.
Kalenin inşasında kireç harcı ve yerel kireçtaşı kullanılmıştır. Dairesel Mardakan Kalesi, plan açısından, yanlardan kör kulelerle güçlendirilmiş, 7 metre yüksekliğinde sağlam kale duvarlarıyla çevrili merkezi bir kuleden oluşmaktadır. Kule dış çapı 7,6 metre, duvar kalınlığı ise 2 metredir. İçeride kule üç kata ayrılmış ve katların her biri taş tonozlarla örtülmüştür. Üçüncü katın duvarında dışa açılan bir yola sahip bir saniter niş bulunmaktadır.
Tarihi
Dairesel Mardakan Kalesi, bir zamanlar bu bölgede bulunan ve günümüze ulaşmamış kale kompleksinin bir parçası olmuştur.Kalenin donjonunda bulunan kitabeye göre, yapı 1232 yılında mimar Abdülmecid Mesud oğlu tarafından Şirvanşah III Feribürz’ün siparişiyle inşa edilmiştir.
Mimarlığı
XII-XV. yüzyıllar Ön ve Orta Asya şehirleri için karakteristik bir mimari plana sahip olan Dairesel Mardakan Kalesi, plan açısından yanlardan kör kulelerle güçlendirilmiş, 7 metre yüksekliğinde sağlam kale duvarlarıyla çevrili merkezi bir kuleden oluşmaktadır. Kale duvarları her yönden 25 metre uzunluğundadır. Kale duvarlarının üzerinde kuleler, mahyalar ve mazgallar bulunmaktadır.
Kalenin inşasında kireç harcı ve yerel kireçtaşı kullanılmıştır. Kalenin merkezi kulesinin silindirik hacmi çevredeki yapılar arasında belirgin bir şekilde öne çıkar ve taş konsollara dayanan dişli parapet ile tamamlanır. Mazikülleri taşıyan konsollara kadar kulenin yüksekliği 15 metreye eşittir. Kulenin dış çapı 7,6 metre, duvar kalınlığı ise 2 metredir.
İçeride kule üç kata ayrılmış ve katların her biri taş tonozlarla örtülmüştür. Tonoz örtüsünün merkezinde dairesel bir delik bulunmaktadır.
Kulenin girişi zemin seviyesindedir. Savunma açısından oldukça elverişsiz olan bu durum, ikinci kata geçidin aşırı yüksek konumlandırılmasıyla (birinci katın döşemesinden 3 metre yüksekte) telafi edilmiştir. Böylece kaleye saldırıp birinci kata girebilen düşman, içeride başka bir zorlukla karşılaşmakta ve aynı zamanda tonozun merkezindeki delikten de saldırıya maruz kalmaktadır.
Kapı yeri hariç, birinci katın duvarlarında hiçbir açıklık yoktur; ancak ikinci ve üçüncü katların duvarlarında farklı yönlere açılan mazgallar bulunmaktadır. Bu mazgallar savunma amacıyla kullanılmasının yanı sıra, mekanın aydınlatılması için pencere işlevi görmüştür. Üçüncü katın duvarında dışa açılan bir yola sahip bir saniter niş bulunmaktadır.
Kulenin üst meydanı savunma karakteri taşıdığından, yalnız ikinci ve üçüncü katlar yaşam alanı olarak kullanılmıştır. Her iki katın toplam alanı 32 metrekareye eşittir. Araştırmacı-mimar L. Q. Mamikonov’a göre, bu kadar küçük bir alan ya kalede ikamet eden ailenin küçük olduğunu, ya da kalenin yaşam için değil, yalnızca saldırı sırasında savunma amacıyla kullanıldığını göstermektedir. Mazgalların sınırlı sayısı ve özellikleri, ana savunmanın esas olarak kulenin üst meydanından gerçekleştirildiğini göstermektedir.
Kulenin konsolları şekilli payandalar şeklinde çözülmüştür. En alt basamak, duvar yüzeyinden biraz dışa taşmaktadır. Ön yüzü oyma süsleme ile bezenmiştir. Bunun üstünde yer alan bölüm, kornişin taç kısmını taşımaktadır. Parapetin dişlerinin arkasında gizlenen kale savunucuları, saldırı sırasında bu alanı taktik olarak kullanmışlardır. Maziküller ise, kulenin dibine yaklaşmış düşmanı yok etmek için kullanılmıştır. Buradan düşmanın üzerine yanmakta olan yağla dolu küpler veya taşlar dökülmekteydi.
Kaynakça
- ^ "Dünya əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısı" (PDF). Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. 2001-08-02. 2021-07-07 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2020-07-18.
- ^ a b c d e Мамиконов 1950, ss. 49.
- ^ Cansail, Yeganə (2010-07-14). "Mərdəkan: Tariximizin yaddaşı". Mədəniyyət qəzeti. 2019-09-13 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2022-04-17.
- ^ Cəlilova, İradə. "Qapısından qıfıl asılan Mərdəkan qəsri". sputnik.az. Sputnik Azərbaycan. 2022-09-22 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2022-04-17.
- ^ Мамиконов 1950, ss. 48.
- ^ Мамиконов, Л. Г. (1956). Замок с круглым донжонов в селении Мардакяны (ИА, т. V bas.). Баку. s. 193 - 209.
- ^ Ибрагимов, Б. (1946). Круглая башня в селении Мардакяны (ААЭН bas.). Баку. s. 33.
- ^ a b c d e f g h i j Мамиконов 1950, ss. 50.
Kaynak
- Ашурбейли, С. Б. (1992). История города Баку. Период средневековья. Баку: Азернешр. s. 408. ISBN .
- Бретаницкий, Л. С. (1970). Баку. Ленинград-Москва: Искусство. s. 245.
- Мамед-заде, К. М. (1983). Строительное искусство Азербайджана (с древнейших времён до XIX века) / Научный редактор aкадемик АН Азерб. ССР А. В. Саламзаде. Баку: Элм.
- Щеблыкин, И. П. (1943). Памятники азербайджанского зодчества эпохи Низами (материалы) / Под ред. И. Джафарзаде. Баку: Издательство АзФАН.
- Мамиконов, Л. Г. (1946). К изучению средневековых оборонительных сооружений Апшерона. Москва-Баку: Государственное Архитектурное Издательство.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dairesel Mardakan Kalesi veya Kucuk Mardakan Kalesi Baku sehri Hazar ilcesi Mardakan kasabasinda yer alan tarihi mimari bir yapidir Kale Azerbaycan Cumhuriyeti Kultur ve Turizm Bakanligi tarafindan dunya capinda onemli bir eser olarak tescillenmistir Dairesel Mardakan KalesiYerel adKonumMardakanEn Yakin SehirBakuAlanAzerbaycanKurucusuIII FeriburzMimarAbdulmecid Mesud oglu Kalenin donjonunda bulunan kitabe yapinin 1232 yilinda mimar Abdulmecid Mesud oglu tarafindan Sirvansah III Feriburz un siparisiyle insa edildigini gostermektedir Kalenin insasinda kirec harci ve yerel kirectasi kullanilmistir Dairesel Mardakan Kalesi plan acisindan yanlardan kor kulelerle guclendirilmis 7 metre yuksekliginde saglam kale duvarlariyla cevrili merkezi bir kuleden olusmaktadir Kule dis capi 7 6 metre duvar kalinligi ise 2 metredir Iceride kule uc kata ayrilmis ve katlarin her biri tas tonozlarla ortulmustur Ucuncu katin duvarinda disa acilan bir yola sahip bir saniter nis bulunmaktadir TarihiDairesel Mardakan Kalesi bir zamanlar bu bolgede bulunan ve gunumuze ulasmamis kale kompleksinin bir parcasi olmustur Kalenin donjonunda bulunan kitabeye gore yapi 1232 yilinda mimar Abdulmecid Mesud oglu tarafindan Sirvansah III Feriburz un siparisiyle insa edilmistir MimarligiDairesel Mardakan kalesinin plani ve kesimi XII XV yuzyillar On ve Orta Asya sehirleri icin karakteristik bir mimari plana sahip olan Dairesel Mardakan Kalesi plan acisindan yanlardan kor kulelerle guclendirilmis 7 metre yuksekliginde saglam kale duvarlariyla cevrili merkezi bir kuleden olusmaktadir Kale duvarlari her yonden 25 metre uzunlugundadir Kale duvarlarinin uzerinde kuleler mahyalar ve mazgallar bulunmaktadir Kalenin insasinda kirec harci ve yerel kirectasi kullanilmistir Kalenin merkezi kulesinin silindirik hacmi cevredeki yapilar arasinda belirgin bir sekilde one cikar ve tas konsollara dayanan disli parapet ile tamamlanir Mazikulleri tasiyan konsollara kadar kulenin yuksekligi 15 metreye esittir Kulenin dis capi 7 6 metre duvar kalinligi ise 2 metredir Iceride kule uc kata ayrilmis ve katlarin her biri tas tonozlarla ortulmustur Tonoz ortusunun merkezinde dairesel bir delik bulunmaktadir Kulenin girisi zemin seviyesindedir Savunma acisindan oldukca elverissiz olan bu durum ikinci kata gecidin asiri yuksek konumlandirilmasiyla birinci katin dosemesinden 3 metre yuksekte telafi edilmistir Boylece kaleye saldirip birinci kata girebilen dusman iceride baska bir zorlukla karsilasmakta ve ayni zamanda tonozun merkezindeki delikten de saldiriya maruz kalmaktadir Kapi yeri haric birinci katin duvarlarinda hicbir aciklik yoktur ancak ikinci ve ucuncu katlarin duvarlarinda farkli yonlere acilan mazgallar bulunmaktadir Bu mazgallar savunma amaciyla kullanilmasinin yani sira mekanin aydinlatilmasi icin pencere islevi gormustur Ucuncu katin duvarinda disa acilan bir yola sahip bir saniter nis bulunmaktadir Kulenin ust meydani savunma karakteri tasidigindan yalniz ikinci ve ucuncu katlar yasam alani olarak kullanilmistir Her iki katin toplam alani 32 metrekareye esittir Arastirmaci mimar L Q Mamikonov a gore bu kadar kucuk bir alan ya kalede ikamet eden ailenin kucuk oldugunu ya da kalenin yasam icin degil yalnizca saldiri sirasinda savunma amaciyla kullanildigini gostermektedir Mazgallarin sinirli sayisi ve ozellikleri ana savunmanin esas olarak kulenin ust meydanindan gerceklestirildigini gostermektedir Kulenin konsollari sekilli payandalar seklinde cozulmustur En alt basamak duvar yuzeyinden biraz disa tasmaktadir On yuzu oyma susleme ile bezenmistir Bunun ustunde yer alan bolum kornisin tac kismini tasimaktadir Parapetin dislerinin arkasinda gizlenen kale savunuculari saldiri sirasinda bu alani taktik olarak kullanmislardir Mazikuller ise kulenin dibine yaklasmis dusmani yok etmek icin kullanilmistir Buradan dusmanin uzerine yanmakta olan yagla dolu kupler veya taslar dokulmekteydi Kaynakca Dunya ehemiyyetli dasinmaz tarix ve medeniyyet abidelerinin siyahisi PDF Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet Nazirliyi 2001 08 02 2021 07 07 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2020 07 18 a b c d e Mamikonov 1950 ss 49 Cansail Yegane 2010 07 14 Merdekan Tariximizin yaddasi Medeniyyet qezeti 2019 09 13 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2022 04 17 Celilova Irade Qapisindan qifil asilan Merdekan qesri sputnik az Sputnik Azerbaycan 2022 09 22 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2022 04 17 Mamikonov 1950 ss 48 Mamikonov L G 1956 Zamok s kruglym donzhonov v selenii Mardakyany IA t V bas Baku s 193 209 Ibragimov B 1946 Kruglaya bashnya v selenii Mardakyany AAEN bas Baku s 33 a b c d e f g h i j Mamikonov 1950 ss 50 KaynakAshurbejli S B 1992 Istoriya goroda Baku Period srednevekovya Baku Azerneshr s 408 ISBN 5 552 00479 5 Bretanickij L S 1970 Baku Leningrad Moskva Iskusstvo s 245 Mamed zade K M 1983 Stroitelnoe iskusstvo Azerbajdzhana s drevnejshih vremyon do XIX veka Nauchnyj redaktor akademik AN Azerb SSR A V Salamzade Baku Elm Sheblykin I P 1943 Pamyatniki azerbajdzhanskogo zodchestva epohi Nizami materialy Pod red I Dzhafarzade Baku Izdatelstvo AzFAN Mamikonov L G 1946 K izucheniyu srednevekovyh oboronitelnyh sooruzhenij Apsherona Moskva Baku Gosudarstvennoe Arhitekturnoe Izdatelstvo Ayrica bakinizAzerbaycan mimarisi