Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ya da D-8 (İngilizce: D-8 Organization for Economic Cooperation), sekiz üye ülkeden oluşan bir uluslararası kuruluştur. Bu ülkeler Bangladeş, Endonezya, İran, Malezya, Mısır, Nijerya, Pakistan ve Türkiye olup 54. Türkiye Hükûmeti Başbakanı Necmettin Erbakan önderliğinde bir araya gelerek oluşturmuş oldukları bir organizasyondur. D-8 içinde yer alan ülkeler, aynı zamanda İslam İşbirliği Örgütü’nün de üyeleridir. D-8 üyeleri tabii kaynakları, kalabalık nüfusları ve potansiyel pazarlarından ötürü kendi bölgelerinde önemli konum arz etmektedirler.
| D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı | |
|---|---|
 | |
 D-8 üyesi ülkeler | |
| Kuruluş | 1996) |
| Tür | UAÖ |
| Merkez | İstanbul, Türkiye |
| Üyeler |  Bangladeş Endonezya İran Malezya Mısır Nijerya Pakistan Türkiye |
| Genel Sekreter |  Dato’ Ku Jaafar Ku Shaari |
| Resmî site | developing8.org |
Malezya’nın başkenti Kuala Lumpur’da düzenlenen altıncı D-8 zirvesinde D-8 Daimi Sekreteryası’nın İstanbul’da olmasına karar verildi. Bu karar, 20 Şubat 2009 tarihinde imzalanan anlaşma ile resmiyet kazandı.
Kuruluşu
22 Ekim 1996 tarihindeki "Kalkınmada İşbirliği Konferansı"nı izleyen bir dizi hazırlık toplantılarından sonra 15 Haziran 1997 yılında İstanbul’da yapılan Devlet ve Hükûmet başkanları zirvesinde D-8’in kuruluşu resmen ilan edilmiştir ().
D-8’lerin bayrağında yer alan altı yıldız temel ilkelerini sembolize etmektedir. D-8'lerin bayrağında altı temel ilkeyi sembolize eden altı yıldızın anlamları şunlardır.[]
- Savaş değil, barış,
- Çatışma değil, diyalog,
- Çifte standart değil, adalet,
- Üstünlük değil, eşitlik
- Sömürü değil, âdil düzen,
- Baskı ve tahakküm değil, insan hakları, hürriyet ve demokrasi.
İş birliği alanları, faaliyet ve projeler
D-8 kapsamındaki iş birliği, esas itibarıyla sektörel bazda yürütülmektedir. Bu kapsamda:
- Bangladeş: Kırsal kalkınma
- Endonezya: Yoksullukla mücadele ve insan kaynakları
- İran: Bilim ve teknoloji
- Malezya: Finans, bankacılık ve özelleştirme
- Mısır: Ticaret
- Nijerya: Enerji
- Pakistan: Tarım ve balıkçılık
- Türkiye: Sanayi, sağlık ve çevre
alanındaki iş birliği çalışmalarını koordine etmektedir.
Organları
Zirve: Devlet/hükûmet başkanlarının iki yılda bir gerçekleştirdikleri toplantılardır. D-8’in en üst düzey karar alma organıdır.
Konsey: Üye ülkelerin dış işleri bakanlarının katılımı ile gerçekleştirilen toplantılarıdır.
Komisyon: Üye ülkelerin kıdemli uzmanlarından oluşan ve eş güdüm çalışmalarını yürüten kurul toplantılarıdır.
Genel Sekreterlik: D-8 Grubunun çalışmalarına sekretarya hizmetleri sunan ve üye ülkeler arasındaki iletişimi sağlayan icra direktörlüğünü Türkiye tarafından atanan bir büyükelçi (Ayhan Kamel), İstanbul'da bulunan merkezinden yürütmekte idi. 2006 Bali Zirvesi’nden sonra icra direktörlüğünün statüsü genel sekreterliğe çevrilerek dönem başkanı Endonezya tarafından atama yapıldı. Ardından genel sekreterliği Endonezya’dan Dipo Alam (2007-2010), Widi A. Pratikto (2010-2012) yürüttü. 1 Ocak 2013 itibarıyla İran’dan Seyed Ali Mohammad Mousavi, dört yıllık süre için bu görevi devraldı.
D-8’in amacı
D-8 girişiminin başlatılmasındaki amaç, büyük bir ekonomik potansiyeli, çeşitli kaynakları, geniş bir nüfus ve coğrafi alanı temsil eden sekiz ülke arasında ticaret ilişkilerinde yeni fırsatlar yakalamak ve çeşitlendirmek, uluslararası düzeyde karar alma sürecine katılımı artırmak, daha iyi hayat şartları sağlamak, somut ortak projeler etrafında ekonomik iş birliğini geliştirmek ve gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomisindeki durumlarını güçlendirmektir.
D-8 kurucu üyelerinin kompozisyonunun da yansıttığı gibi bölgesel olmaktan çok küresel bir kuruluştur. Üyelik, grubun hedeflerini, ilkelerini benimseyen ve ortak bağları paylaşan diğer gelişmekte olan ülkelere de açıktır.
D-8, üye ülkelerin bölgesel ve uluslararası örgütlere üyeliklerinden kaynaklanan ikili ve çok taraflı taahhütleri üzerinde olumsuz etkisi olmayan bir forumdur.
Ekonomi sırası
D-8 ülkelerinde en sanayileşmiş (gelişmiş) ekonomi Türkiye ekonomisidir. Türkiye’yi Endonezya, İran, Mısır, Pakistan, Malezya, Nijerya ve Bangladeş izler.
Rakamlarla D-8
- Bugüne kadar on bir D-8 zirve toplantısı yapıldı.
- D-8’ler, 15 dış işleri bakanları toplantısı, 20 komisyon toplantısı, 70 de teknik nitelikli komisyon gerçekleştirildi.
- Kuruluşunda sekiz ülkenin gayri safi millî hasıla 690 milyar dolarken, artık 4,5 trilyon doların üzerindedir.
- D-8 kurulurken ülkelerin tek başına millî geliri 872 dolarken bugün 1500 dolar civarındadır.
- İhracat 239 milyar dolardan 600 milyar dolara yaklaştı.
- İthalat 235 milyar dolarken yaklaşık 500 milyar dolara çıktı.
Üst düzey konferans
| Tarih | Ev sahibi ülke | Ev sahibi lider | Konum | |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Haziran 1997 |  Türkiye | Necmettin Erbakan | İstanbul |
| 2 | Mart 1999 |  Bangladeş | Şeyh Hasina Vecid | Dakka |
| 3 | Şubat 2001* |  Mısır | Hüsnü Mübarek | Kahire |
| 4 | Şubat 2004* |  İran | Muhammed Hatemi | Tahran |
| 5 | Mayıs 2006 |  Endonezya | Susilo Bambang Yudhoyono | Bali |
| 6 | Temmuz 2008 |  Malezya | Abdullah Ahmad Badawi | Kuala Lumpur |
| 7 | Temmuz 2010 |  Nijerya | Goodluck Jonathan | Abuja |
| 8 | Kasım 2013* |  Pakistan | Asıf Ali Zerdari | İslamabad |
| 9 | Aralık 2016 | İran | Hasan Ruhani | Tahran |
| 10 | Ekim 2017 | Türkiye | Recep Tayyip Erdoğan | İstanbul |
| 11 | Nisan 2021 | Bangladeş | Şeyh Hasina Vecid | Çevrim içi |
Kaynakça
- ^ . 7 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008.
- ^ . 23 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2009.
- ^ a b . 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2012.
- ^ http://www.dpt.gov.tr/PortalDesign/PortalControls/WebContentGosterim.aspx?Enc=51C9D1B02086EAFB889991AC9908F0AD []
- ^ . 7 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2013.
- ^ . 7 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2013.
İlgili bağlantılar
- D-8 Resmi Web Sitesi13 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- D-8 Genel Sekreteri Dr. Dipo Alam ile röportaj18 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- D-8 ile ilgili tüm bilgi, belge ve haberler11 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Wikimedia Commons'ta D-8 Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
D 8 Ekonomik Isbirligi Teskilati ya da D 8 Ingilizce D 8 Organization for Economic Cooperation sekiz uye ulkeden olusan bir uluslararasi kurulustur Bu ulkeler Banglades Endonezya Iran Malezya Misir Nijerya Pakistan ve Turkiye olup 54 Turkiye Hukumeti Basbakani Necmettin Erbakan onderliginde bir araya gelerek olusturmus olduklari bir organizasyondur D 8 icinde yer alan ulkeler ayni zamanda Islam Isbirligi Orgutu nun de uyeleridir D 8 uyeleri tabii kaynaklari kalabalik nufuslari ve potansiyel pazarlarindan oturu kendi bolgelerinde onemli konum arz etmektedirler D 8 Ekonomik Isbirligi TeskilatiD 8 uyesi ulkelerKurulus1996 28 yil once 1996 TurUAOMerkezIstanbul TurkiyeUyeler Banglades Endonezya Iran Malezya Misir Nijerya Pakistan TurkiyeGenel SekreterDato Ku Jaafar Ku ShaariResmi sitedeveloping8 orgD 8 zirvesi 8 kurulus yil donumu kutlamasi Malezya nin baskenti Kuala Lumpur da duzenlenen altinci D 8 zirvesinde D 8 Daimi Sekreteryasi nin Istanbul da olmasina karar verildi Bu karar 20 Subat 2009 tarihinde imzalanan anlasma ile resmiyet kazandi Kurulusu22 Ekim 1996 tarihindeki Kalkinmada Isbirligi Konferansi ni izleyen bir dizi hazirlik toplantilarindan sonra 15 Haziran 1997 yilinda Istanbul da yapilan Devlet ve Hukumet baskanlari zirvesinde D 8 in kurulusu resmen ilan edilmistir D 8 lerin bayraginda yer alan alti yildiz temel ilkelerini sembolize etmektedir D 8 lerin bayraginda alti temel ilkeyi sembolize eden alti yildizin anlamlari sunlardir kaynak belirtilmeli Savas degil baris Catisma degil diyalog Cifte standart degil adalet Ustunluk degil esitlik Somuru degil adil duzen Baski ve tahakkum degil insan haklari hurriyet ve demokrasi Is birligi alanlari faaliyet ve projelerD 8 kapsamindaki is birligi esas itibariyla sektorel bazda yurutulmektedir Bu kapsamda Banglades Kirsal kalkinma Endonezya Yoksullukla mucadele ve insan kaynaklari Iran Bilim ve teknoloji Malezya Finans bankacilik ve ozellestirme Misir Ticaret Nijerya Enerji Pakistan Tarim ve balikcilik Turkiye Sanayi saglik ve cevre alanindaki is birligi calismalarini koordine etmektedir OrganlariZirve Devlet hukumet baskanlarinin iki yilda bir gerceklestirdikleri toplantilardir D 8 in en ust duzey karar alma organidir Konsey Uye ulkelerin dis isleri bakanlarinin katilimi ile gerceklestirilen toplantilaridir Komisyon Uye ulkelerin kidemli uzmanlarindan olusan ve es gudum calismalarini yuruten kurul toplantilaridir Genel Sekreterlik D 8 Grubunun calismalarina sekretarya hizmetleri sunan ve uye ulkeler arasindaki iletisimi saglayan icra direktorlugunu Turkiye tarafindan atanan bir buyukelci Ayhan Kamel Istanbul da bulunan merkezinden yurutmekte idi 2006 Bali Zirvesi nden sonra icra direktorlugunun statusu genel sekreterlige cevrilerek donem baskani Endonezya tarafindan atama yapildi Ardindan genel sekreterligi Endonezya dan Dipo Alam 2007 2010 Widi A Pratikto 2010 2012 yuruttu 1 Ocak 2013 itibariyla Iran dan Seyed Ali Mohammad Mousavi dort yillik sure icin bu gorevi devraldi D 8 in amaciD 8 girisiminin baslatilmasindaki amac buyuk bir ekonomik potansiyeli cesitli kaynaklari genis bir nufus ve cografi alani temsil eden sekiz ulke arasinda ticaret iliskilerinde yeni firsatlar yakalamak ve cesitlendirmek uluslararasi duzeyde karar alma surecine katilimi artirmak daha iyi hayat sartlari saglamak somut ortak projeler etrafinda ekonomik is birligini gelistirmek ve gelismekte olan ulkelerin dunya ekonomisindeki durumlarini guclendirmektir D 8 kurucu uyelerinin kompozisyonunun da yansittigi gibi bolgesel olmaktan cok kuresel bir kurulustur Uyelik grubun hedeflerini ilkelerini benimseyen ve ortak baglari paylasan diger gelismekte olan ulkelere de aciktir D 8 uye ulkelerin bolgesel ve uluslararasi orgutlere uyeliklerinden kaynaklanan ikili ve cok tarafli taahhutleri uzerinde olumsuz etkisi olmayan bir forumdur Ekonomi sirasiD 8 ulkelerinde en sanayilesmis gelismis ekonomi Turkiye ekonomisidir Turkiye yi Endonezya Iran Misir Pakistan Malezya Nijerya ve Banglades izler Rakamlarla D 8Bugune kadar on bir D 8 zirve toplantisi yapildi D 8 ler 15 dis isleri bakanlari toplantisi 20 komisyon toplantisi 70 de teknik nitelikli komisyon gerceklestirildi Kurulusunda sekiz ulkenin gayri safi milli hasila 690 milyar dolarken artik 4 5 trilyon dolarin uzerindedir D 8 kurulurken ulkelerin tek basina milli geliri 872 dolarken bugun 1500 dolar civarindadir Ihracat 239 milyar dolardan 600 milyar dolara yaklasti Ithalat 235 milyar dolarken yaklasik 500 milyar dolara cikti Ust duzey konferansTarih Ev sahibi ulke Ev sahibi lider Konum1 Haziran 1997 Turkiye Necmettin Erbakan Istanbul2 Mart 1999 Banglades Seyh Hasina Vecid Dakka3 Subat 2001 Misir Husnu Mubarek Kahire4 Subat 2004 Iran Muhammed Hatemi Tahran5 Mayis 2006 Endonezya Susilo Bambang Yudhoyono Bali6 Temmuz 2008 Malezya Abdullah Ahmad Badawi Kuala Lumpur7 Temmuz 2010 Nijerya Goodluck Jonathan Abuja8 Kasim 2013 Pakistan Asif Ali Zerdari Islamabad9 Aralik 2016 Iran Hasan Ruhani Tahran10 Ekim 2017 Turkiye Recep Tayyip Erdogan Istanbul11 Nisan 2021 Banglades Seyh Hasina Vecid Cevrim iciKaynakca 7 Aralik 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2008 23 Subat 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Subat 2009 a b 22 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Agustos 2012 http www dpt gov tr PortalDesign PortalControls WebContentGosterim aspx Enc 51C9D1B02086EAFB889991AC9908F0AD olu kirik baglanti 7 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mart 2013 7 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mart 2013 Ilgili baglantilarD 8 Resmi Web Sitesi13 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde D 8 Genel Sekreteri Dr Dipo Alam ile roportaj18 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde D 8 ile ilgili tum bilgi belge ve haberler11 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta D 8 Ekonomik Isbirligi Teskilati ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir